پزشكي مسيحي به نام "بطريق" كه بيشتر از صد سال عمر داشت و در شهر "رى" مشغول طبابت بود مى‏گويد:

من شاگرد "بختيشوع" پزشك مخصوص متوكّل بودم، او براى كارهاى مخصوص مرا مأموريت مى‏داد، روزى حسن بن على بن محمد عسكرى به او سفارش كرد كه بهترين شاگردانش را پيش او بفرستد تا با فصد (رگ زدن) از او خون بگيرد، او مرا براى اين كار برگزيد و گفت: بدان كه او در اين روز داناترين كس زير آسمان است، حذر كن از اين كه بر خلاف دستور او كارى كنى.

وقتي خدمت حضرت رسيدم، فرمود: برو در فلان اتاق باش تا تو را بخواهم.

زماني كه خدمت او رسيدم براى فصد و خون گرفتن مناسب بود ولى او مرا در وقتى خواست كه براى "فصد" مناسب نبود.

طشت بزرگى حاضر كردند من رگ "اكحل"(1) امام را فصد كردم،مرتب خون مى‏آمد تا طشت پر از خون گرديد، فرمود: خون را قطع كن، من رگ را بستم، خون قطع گرديد، امام دستش را شست و بست، فرمود به همان حجره برگشتم، براى من طعام زيادى گرم و سر آوردند و تا عصر در آنجا ماندم.

آنگاه مرا خواست و فرمود: رگ را باز كن، رگ را باز كردم، خون شروع به آمدن كرد تا طشت مزبور باز پر از خون گرديد، فرمود: خون را قطع كن، من خون را بستم، امام دستش را بست و مرا به همان حجره باز گردانيد، من شب را در آنجا ماندم.

چون صبح شد و آفتاب بالا آمد مرا خواست، باز طشت را حاضر كردند فرمود: خون را باز كن، من رگ را باز كردم، اين دفعه خونى مانند شير سفيد آمد، تا طشت پر گرديد، فرمود: خون را قطع كن، رگ را بستم، امام دست خويش را بست، مرا مقدارى لباس و پنجاه دينار داد و فرمود: اين را بگير و از كمى آن معذرت خواست، من آن را گرفته و برگشتم، به وقت برگشتن گفتم: آيا سفارشى نداريد؟ فرمود: آرى، آنان كه از "دير عاقول" با تو رفاقت خواهند كرد، با آنها خوب رفيق باش.

من پيش "بختيشوع" برگشته، جريان را باز گفتم، استادم به فكر رفت آنگاه سه روز مرتب كتابها را مطالعه مى‏كرديم تا براى اين واقعه نظيرى پيدا نماييم، ولى چيزى پيدا نشد، بعد گفت:

در ميان مسيحيان طبيبي داناتر از راهبى در "دير عاقول" نيست، آنگاه براى او نامه‏اى نوشت و جريان را گزارش كرد.

من نامه را به دير عاقول بردم و آن راهب را صدا كردم، از بالاى دير سر بلند كرد و گفت: تو كيستى؟ گفتم: شاگرد بختيشوع. گفت: نامه‏اى آورده‏اى؟ گفتم: آرى. زنبيلى از پشت بام با طنابى پايين فرستاد، نامه را در آن گذاشتم و بالا كشيد چون نامه را خواند، فى الفور پايين آمد و گفت: آيا تو اين فصد را انجام داده‏اى؟ گفتم: آرى. گفت: طوبا به حال مادرت. آنگاه قاطرى سوار شده و با من به طرف سامرا آمد، چون به سامرا رسيديم، ثلثى از شب مانده بود، پيش از اذان به آن جا رسيديم.

غلام سياه پوستى در را باز كرد و گفت: كدام يك از شما راهب دير عاقول هستيد؟ راهب جواب داد: من هستم فدايت شوم، گفت: پياده شو. بعد آن خادم به من گفت: اين قاطرها را نگاه دار. آن دست او را گرفت و به داخل خانه برد.

من در آن جا ماندم تا صبح شد و آفتاب بلند گرديد، ناگاه ديدم كه راهب خارج شد و لباس رهبانيت را انداخته و لباس سفيدى پوشيده و اسلام آورده است، بعد به من گفت: اكنون مرا پيش استاد خودت ببر. من او را به خانه بختيشوع بردم، استادم با ديدن او به سويش دويد، و گفت: چه عاملى تو را از دين خودت بيرون كرد؟

گفت: مسيح را پيدا كرده و در دستش اسلام آوردم. گفت: مسيح را پيدا كردى؟! گفت: نه، بلكه نظير او را پيدا كردم، اين كار را در جهان جز مسيح كسى انجام نداده است!!! اين مانند آيات و براهين مسيح است.

_________________________

1- اكحل رگ معروف است در بازوى انسان كه بيشتر آنرا فصد مى‏كنند.
2- بحارالانوار ، ج 50 ، ص 261