روش موثر برای کنترل شهوت



چطور شهوت خود را کنترل کنم؟
شاید بتوان یکی از اساسی‌ترین عوامل کمک کننده برای رهایی از دام‌های شهوانی را این دانست که فرد، جایگاه اصلی خود را در مجموعه‌ی خِلقَت بشناسد؛ اگر انسان به نهایت معرفت برسد و متوجّه عظمت خود شود، به راحتی می‌تواند افسار شهوت را به دست گرفته و بر آن پیروز شود؛ چنانکه امیرالمومنین علی(علیه‌السلام) می‌فرمايند: «مَنْ كَرُمَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَيْهِ شَهَوَاتُه‏[1] كسى كه خود را گرامى دارد، هوا و هوس را خوار شمارد»؛ پس مهمترین عامل برای کنترل و پیروزی بر شهوات را می‌توان بالا بردن معرفت و شناخت عظمت انسانی خود دانست؛ البته از این نکته نباید غفلت کرد که ما شهوت را به طور مطلق مذموم ندانسته و معتقدیم اگر بتوان از این غریزه، آنگونه که شایسته است استفاده شود، اسباب رسیدن به سعادت‌ را هم می‌توان با آن فراهم آورد؛ لذا همیشه اساسی‌ترین وسیله کنترل شهوت را ازدواج معرفی می‌نمائیم که البته یقینا در این زمینه می‌بایست کار فرهنگی عظیمی بر تفکرات غلط حاکم بر جامعه و والدین صورت بگیرد تا شرایط این راهکار اساسی که مورد سفارش اسلام است برای تمام افراد آسان گردد که این خود، مبحث مفصلی را می‌طلبد؛ اما آنچه در اینجا مختصراً می‌آید، مطالبی فردی است که ان‌شاءالله با رعایت آن بتوان تا حدود زیادی به مقصود رسیده و در این مسیر به موفقیت نزدیک‌تر شد:

1. همنشین شدن با افراد صالح؛ که این کار انسان را از غرق شدن در رذائل اخلاقی دور و به سعادت، نزدیک خواهد کرد؛ چنانکه امام سجاد(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «مُجالَسَةُ الصَّالِحيِنَ داعِيَةٌ إلى الصَّلاحِ[2] هم‌نشينى با صالحان انسان را به سوى صلاح و خير می‌كشاند.»

2. پرهیز از همنشینی و دوستی با افراد نااهل و شهوت پرست؛ زیرا همنشینی با آنان سبب دوری و فراموشی ایمان می‌گردد؛ چنانکه امیرالمومنین علی(علیه‌السلام) در روایتی می‌فرمایند: «مُجَالَسَةَ أَهْلِ الْهَوَى مَنْسَاةٌ لِلْإِيمَان‏[3] همنشينى با هواپرستان عامل فراموشى ايمان است» و طبیعی است اگر کسی ایمان و صراط الهی را فراموش کند، درصد انحرافات اخلاقی او افزایش پیدا خواهد کرد.

3. تفکّر و دقّت به این مطلب که لذّت یک عمل شهوت‌آلود، بسيار كوتاه است ولی عواقبِ اسیرِ شهوت بودن(از قبیل مرگ ناگهانی، رسوایی در دنيا، كم شدن روزی و...) بسيار سنگین می‌باشد.

4. شناسايی زمان‌ها، وسایل و مكان‌های مخرّب و دوری از آنان؛ انسان با مروری بر گذشته خود می‌تواند اوقات، وسایل و مکان‌هایی که اسباب آلودگی را برایش فراهم آورده و در آنجا تجربه‌ لغزش را داشته، پیدا کرده و خود را از آن دور سازد یا حداقل برنامه‌ای مناسب را طرح نموده تا درصد خطا در آن شرایط را کاهش داده و اسباب آلوده شدن خود را از بین ببرد.

5. مقیّد بودن به نماز و خصوصاً نماز اوّل وقت؛ چنانکه خداوند متعال در قرآن کریم، نماز را وسیله‌ای برای دوری از فحشاء معرّفی می‌کند: «أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ[عنکبوت/ 45] نماز را برپا دار، كه نماز(انسان را) از زشتی‌ها و گناه باز می‌دارد.»

6. پرهیز از خوردن غذاهای محرّک و سیر نگه داشتن دائمی شکم؛ در این رابطه حضرت محمد(صلّی‌الله‌علیه‌وآله ) می‌فرماید: «يَا مَعْشَرَ الشَّبَابِ‏ عَلَيْكُمْ‏ بِالْبَاهِ‏ فَإِنْ‏ لَمْ تَسْتَطِيعُوهُ فَعَلَيْكُمْ بِالصِّيَامِ فَإِنَّهُ وِجَاؤُهُ[4] اى گروه جوانان! ازدواج كنيد؛ اگر نمی‌توانيد، روزه بگيريد، كه روزه، مهارِ شهوت است.»

در پایان، ذکر این نکته نیز خالی از لطف نخواهد بود که بدانیم، مقابله با امیال شهوانی کاری شدنی است که در طول تاریخ بسیاری از افراد بودند که توانستند آن را انجام دهند؛ پس ما نیز اگر تلاش کنیم، خواهیم توانست بر این غریزه آنگونه که شایسته است پیروز شویم؛ چراکه خداوند متعال در قرآن کریم وعده داده است: «وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنينَ[عنکبوت/ 69] و آنها كه در راه ما تلاش كنند، قطعاً به راه‏‌هاى خود، هدايت‌شان خواهيم كرد و خداوند با نيكوكاران است.»