آیا اکستازی را می شناسید؟

[comep]

آیا اکستازی را می شناسید؟


تا به حال نام اکستاسی را شنیده اید؟ شاید هم در بین دوستان شما کسانی باشند که اسم این ماده را شنیده اند یا آن را مصرف کرده باشند؟! این ماده در قالب قرص های شادی بخش به طاعون خفته عصر ما تبدیل می شود…

• اکستاسی چیست؟

ترکیب MDMA یا ۳ و ۴ متیلن دی اکسی مت امفتامین که به نام های اکستاسی، اکستازی، XTC، E (ای) ، X (اکس) نیز معروف است، در ایران به نام قرص شادی هم شناخته می شود. این ماده در ۱۹۱۴ در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت که به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد. در دهه ۷۰ میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت و در روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران استفاده شد که در ۱۹۸۴ با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد. در ۱۹۸۵ در آمریکا، مصرف آن ممنوع اعلام شد.
در سال های اخیر مصرف آن در آمریکا، به شدت افزایش یافته که باعث نگرانی دولت آمریکا شده است. در دوره زمانی خاصی در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا و شادی بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شد به طوری که مصرف آن در اروپا در ۱۹۹۵ از ۵۰۰ هزار قرص در سال به ۳۰ میلیون قرص در دو سال بعد رسید.
۲ درصد مردم امریکا حداقل یک بار این ترکیب را مصرف کرده اند. حداقل یازده و هفت دهم درصد دانش آموزان سال آخر دبیرستان در امریکا یک بار «اکس» مصرف کرده اند. مصرف این قرص ها در ایران به خصوص در یک سال اخیر به شدت افزایش یافته است. جوانان تحصیل کرده و مرفه، مصرف کنندگان اصلی این داروها هستند بنابراین لازم است عموم مردم و پزشکان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند.
همچنان که ذکر خواهد شد مشکل اصلی در مصرف این ماده، عوارض مزمن آن است. عوارض حاد مصرف، بیشتر در مرتبه اول مصرف و در صورت تداخل با بعضی داروهای ضد افسردگی پیش می آید.

• ترکیب شیمیایی

MethylendioxyMethAm phetamine 4,3 یاN, Alpha, DiMethy1 1,3 Benzodiazoxide 5 Ethamine
با فرمول C11H15N2O که به نام های MDMA یا اکستاسی معروف است.

• اشکال رایج دارویی

دارو در آمریکا به صورت قرص های خوراکی و جویدنی، کپسول و مواد تدخینی و تزریقی موجود است.
قیمت هر قرص بین ۱۰ تا ۳۰ دلار است ولی در ایران به قیمت کمتری به خریداران ارائه می شود (با چه هدفی؟) که با مارک های مرسدس بنز و میتسوبیشی، $، KO و صلیب، موجود است و به علت قابلیت ساخت آن که به راحتی انجام می شود در لابراتورهای داخلی هم ساخته می شود که خطر وجود مواد اضافی در آن و عوارض آن است. هر قرص خوراکی حاوی ۸۰ تا ۱۶۰ میلی گرم MDMA است. پس از بلعیدن، اثرات قرص پس از ۲۰ تا ۹۰ دقیقه بعد ظاهر می شود و حدود ۲ تا ۳ ساعت اثرات آن در یک حد حفظ شده و بعد افت می کند و از ۳ تا ۲۴ ساعت اثرات آن باقی است.

• نحوه اثر در مغز

آمین های مغز به ویژه نوراپی نفرین و سرتونین نوروترانسیمترهای مسیرهایی هستند که کارشان بروز خلق است. با توجه به فرضیه آمینی،
کاهش عملکرد این آمین ها باعث افسردگی خواهد شد و افزایش فعالیت آنها باعث بالا رفتن خلق می شود.
MDMA از طرقی که ذکر خواهد شد باعث افزایش خلق و احساس نشاط می شود.

• فرضیه تأثیر MDMA (اکستاسی) بر مغز

۱- افزایش آزادسازی سروتونین در سیناپس های مغزی
۲- بلوک باز جذب سروتونین
۳- افت میزان سروتونین مغز
۴- اثرات غیرمستقیم بر میزان دوپامین مغز
سلول مغزی طبیعی
سلول مغزی تحت تأثیر اکستاسی
عوارض پس از مصرف اکستاسی
اثرات مثبت:
● افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد
● افزایش انرژی در فرد
● احساس تمایل برای ارتباط با دیگران و احساس تعلق و نزدیکی به دیگران
● احساس عشق و سرخوشی
● دست و دلبازی
● افزایش هوشیاری و درک موسیقی
● افزایش حس های بویایی و چشایی
● احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی
● احساس روشنایی
● تمایل به در آغوش گرفتن و بوسیدن دیگران
● به علت افزایش انرژی در افراد، مصرف کنندگان تمایل به فعالیت شدید و رقص های طولانی دارند.
● یک تجربه: الکساندر شوگیلین بیوشیمیست آمریکایی که برای اولین بار روی عوارض این دارو کار می کرد پس از یک بار مصرف اکستاسی می نویسد کوهی که نزدیک منزلم بود و هر روز آن را می دیدم پس از مصرف اکستاسی طوری به نظرم می آمد که دوست داشتم ساعت ها آن را تماشا کنم؟!
اثرات منفی:
● کاهش اشتها
● تغییرات بینایی
● گشاد شدن مردمک ها (میدریاز)؛ افراد مصرف کننده در محل های مصرف مثل میهمانی های دوستانه! با وجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب هستند که علت آن تحریک پذیری با نور است.
●حرکات غیرطبیعی چشم (نیستاگموس)
● توهم بینایی (هالوسیناسیون)
● افزایش ضربان قلب و فشارخون (تاکی کاردی و هیپرتانسیون)
● تغییر در نظم حفظ دمای بدن
●فک زدن های طولانی (افراد مصرف کننده برای جلوگیری از حالت قفل شدن فک مجبور به مصرف آدامس هستند، تا ساعت ها پس از مصرف ، این حالت فک زدن های غیرطبیعی موجود است).
● لرزیدن، عصبی شدن، عدم تمایل به استراحت
● تمایل شدید به مصرف مجدد این ماده پس از افت تأثیر اولیه
کسانی که از داروهای ضدافسردگی مثل فنلزین، ترانیل سیپرومین و ضدافسردگی هایی مثل پروزاک و زولوفت (Zoloft) هم استفاده می کنند به هیچ وجه نباید از اکستاسی استفاده کنند. موارد مرگ ناشی از مصرف همزمان این داروها با اکستاسی گزارش شده است.
اثرات منفی شدید:
● اثرات شدید احساسی ، اختلال خواب ، کابوس های شبانه ، حملات ناگهانی اضطراب (Panic Attack)، دیوانگی (Psychosis)
● انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن های طولانی (Trisma) در صورت بروز این حالت باید از آمپول دیازپام و یا قرص های خوراکی آن استفاده کرد.
● عدم تمرکز، فراموشی، اختلال در یادگیری (Confusion)
● افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن (در پارتی هایی که این دارو مصرف می شود افراد مجبور به مصرف آب فراوان و مکرر هستند و این مسئله خطرات خاص خود را به دنبال دارد).
● اختلال در مکانیسم نعوظ و نرسیدن به ارگاسم
● تهوع و استفراغ
● کاهش سدیم خون در اثر مصرف زیاد مایعات (هیپوناترمی)
● سردرد و سرگیجه و تشنج
● آنمی آپلاستیک (سرکوب شدید خون سازی مغز استخوان)
● افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف
● خستگی و افسردگی شدید تا یک هفته پس از مصرف
● احتمال اعتیاد جسمی کم است ولی احتمال اعتیاد روانی بسیار زیاد است.
● احتمال سمیت کبدی
● صدمه به اعصاب مغزی
● بزرگ شدن پستان در آقایان (ژنیکوماستی)
● احتباس ادراری (Retention)
● تخریب عضلات مخطط (رابدومیولیز) که در نتیجه افزایش دمای بدن رخ می دهد و می تواند به علت رسوب مواد حاصل از این تخریب در کلیه باعث آسیب به این عضو شود.
● میزان بروز مرگ در اثر مصرف اکستاسی ۲ در ۱۰۰۰۰۰ مصرف کننده است.
●● دختران جوان به علت اثرات هورمون های جنسی زنانه، در صورت مصرف اکستاسی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افت سدیم خون و به دنبال آن تشنج هستند. (میزان بروز SIADH در ارتباط با استروژن خون افزایش می یابد).

• برخی از موارد منع مصرف:

کسانی که از داروهای ضدافسردگی مثل فنلزین، ترانیل سیپرومین و ضدافسردگی هایی مثل پروزاک و زولوفت (Zoloft) هم استفاده می کنند به هیچ وجه نباید از اکستاسی استفاده کنند. موارد مرگ ناشی از مصرف همزمان این داروها با اکستاسی گزارش شده است.
علائم مسمومیت با اکستاسی (مربوط به بالا رفتن بیش از حد غلظت دارو در خون) به شکل افزایش شدید ضربان قلب، فشارخون، خستگی، گرفتگی عضلانی یا حملات حاد ترس (Panic Attack) است. در صورت بروز علائم فوق شخص باید فعالیت را کنار گذاشته، بنشیند و مایعات (آب و آب میوه) به میزان کافی مصرف کند. در صورت بروز علائم مثل تشنج، کاهش سطح هوشیاری و … هر چه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه شود. در صورت مصرف همزمان قرص های اکستاسی با الکل، عوارض ناشی از دهیدراتاسیون (کاهش آب بدن) تشدید می شود و در عین حال عوارض اکستاسی بر خلق کاهش می یابد.

• نتایج آخرین تحقیقات:

در یک بررسی انجام شده یا کمک اسکن PET (Positron Emission Tomography) که روی ۲ گروه ۱۴ نفری از مصرف کنندگان اکستاسی (حداقل ۳ هفته مصرف) که هیچ داروی روان گردان دیگری مصرف نکرده اند و ۱۵ نفر که هیچ دارویی مصرف نمی کنند، نشان داده شد که میزان سروتونین در مغز به شدت کاهش یافته است و سلول های عصبی حاوی سروتونین آسب دیده اند. لازم به ذکر است که افراد مورد مطالعه از لحاظ سن و تعداد زن و مرد مشابه بوده اند.

• توضیح شکل:

شکل بالا نشان دهنده اسکن مغز یک فرد عادی است که اکستاسی مصرف نمی کند ولی اسکن پایین مربوط به مغز یک فرد مصرف کننده اکستاسی است. نقاط سیاه رنگ در عکس پایین نشان دهنده آسیب مغزی ناشی از مصرف مزمن اکستاسی است.
در مقاله ای که در مجله نوروساینس در ۱۵ ژوئن ۱۹۹۹ منتشر شد ، نتایج یک تحقیق بر روی میمون ها به چاپ رسید. در بررسی این میمون ها که برای مدت ۴ روز و روزی ۲ بار قرص Ecstasy محلول در مایعی را مصرف کرده بودند و میمون هایی که فقط همین مایع را استفاده کرده بودند و پس از ۷ سال کالبد شکافی شده بودند مشاهده شد که تغییراتی در سلول های سروتونینی مغز ایجاد شده است که در لوب فرونتال و نواحی مربوط به فکر کردن، ناحیه هیپوکامپ و نقاط عمقی مغز مربوط به حافظه بوده است.
پس مشاهده می شود که مصرف اکستاسی در درازمدت باعث ایجاد اختلال در قوه تفکر و حافظه و قابلیت یادگیری در فرد می شود. در تحقیقی دیگر مشاهده شد که پس از مصرف دارو، میزان سروتونین در مغز به میزان بیست تا شصت درصد کاهش می یابد و مشاهده شد که اثرات مخرب مغزی غیرقابل بازگشت است و تغییراتی در نورون های دوپامینرژیک مشاهده شد.

• درمان

برای درمان اعتیاد به این ماده، به روان درمانی و کار سخت گروهی نیاز است. هیچ پادزهری (آنتی دوتی) برای مسمومیت با اکستاسی وجود ندارد. در صورت بروز علائمی مثل تب شدید، تشنج و تغییرات ضربان قبل (تاکی آریتمی)، درمان علامتی است. از ترکیبات ضد افسردگی و آنتی سایکوتیک برای درمان عوارض در روزهای پس از مصرف استفاده می شود.
ECSTASY” “از حدود نیمه های دهه ۱۹۶۰ به عنوان آمفتامین با عوارض کمی برای کاهش افسردگی وارد بازار شد و به صورت کوتاه مدت باعث بهبود این مشکلات شد اما به دلیل سوء مصرف باعث مشکلات زیادی می شود که باعث شده از آن به عنوان یک ماده مخدر نام برده شود. این دارو به صورت قرص مصرف می شود. معمولاً در پارتی ها و مهمانی هایی که به مدت زیاد به رقص و پایکوبی می پردازند(RAVES)، استفاده می شود.
این قرص از موادی که باعث توهم زایی می شوند هم تشکیل شده است. این قرص زمانی که ساخته می شود، نظارتی بر روی آن صورت نمی گیرد و ممکن است از مواد دیگری هم ساخته شود (زیرا در کارخانه های معتبر ساخته نمی شود واین یکی از دلایلی است که باعث شده به عنوان قاچاق معرفی شود). از لحاظ روانی این قرص باعث اعتیاد هم می شود که بسیار خطرناک است. تا حدی که ۳۰۰ میلی گرم از آن می تواند سبب مرگ یک دختر ۱۵ ساله شود.

• اثرات کوتاه مدت

اکستازی باعث افزایش انرژی و توهم در فرد می شود. مصرف کنندگان می گویند که بعد از مصرف دوست دارند به دیگران نزدیک شوند و با آنها تماس داشته باشند. از دیگر اثرات آن می توان به: دندان قروچه غیر ارادی، کاهش اعمال مهاری ، تاری دید، افزایش ضربان قلب و فشارخون، احتمال بروز تشنج و…اشاره کرد.
مواد تحریکی موجود در قرص می توانند باعث شوند تا مصرف کننده به طور باور نکردنی و طولانی مدت برقصد که اگر در این شرایط گرما و شلوغی (مثلاً در یک پارتی) هم باشد ممکن است سبب تب و از دست دادن آب بدن (به شکل عرق) شود. این شرایط می تواند منجر به از دست دادن عملکرد عضلات، کلیه، قلب و کبد شود. در این صورت می توان مرگ را هم دید. حتی بعد از این اثرات مشکل در خواب، اضطراب و افسردگی هم دیده می شود.

• اثرات طولانی مدت

استفاده مکرر از اکستازی (و یا اعتیاد به آن) می تواند سبب از بین رفتن و تخریب سلول های ترشح کننده سروتونین شود. این سلول ها نقش مهمی در حالت روحی افراد، حافظه، یادگیری، درد و اشتها دارند که تخریب آنها سبب اختلال در عمل آنها می شود (اختلال در حافظه و یادگیری، کم اشتهایی، افزایش احساس درد، افسردگی و اضطراب).
در ضمن این قرص ها در انواع نام های تجاری و با آرم های مختلف ساخته می شوند. مثل: میتسوبیشی، موتورولا و…
حال باید از کسانی که از این ماده خطرناک استفاده می کنند پرسید که آیا حالت سرخوشی موقت به این همه اختلال و شاید مرگ می ارزد؟؟!!

• عوارض زیانبار و کشنده قرص اکستاسی

همان طور که در مقاله ی قبل گفته شد ، نام علمی قرص اکستاسی MDMA است و از مشتقات آمفتامین است. آمفتامین ها دسته ای از مواد محرک هستند که باعث تحریک سیستم اعصاب در فرد می شوند و خواص افزایش انرژی و بالا بردن ضربان قلب، افزایش فشارخون و … را دارند. آمفتامین ها مصارف پزشکی دارند و باید با نسخه پزشک و به صورت کنترل شده، در اختیار افراد قرار گیرند. زیرا در بیماران اعصاب و روان یا کودکان بیش فعال استفاده می شوند.
قرص اکستاسی برای اولین بار در سال ۱۹۱۴ در آلمان تولید شد. در آن زمان متخصصان امیدوار بودند که بتوانند از این قرص استفاده درمانی زیادی به عمل آورند. این قرص در چند دهه مورد استفاده قرار گرفت ولی به دلیل عوارض زیادی که بر جای گذاشت، به طور کلی مصرف آن ممنوع شد تا این که بار دیگر در دهه ۱۹۸۰ میلادی، مصرف آن در میان نوجوانان و جوانان غرب رایج شد. این جوانان در مجالس رقص از این قرص ها استفاده می کردند. در سال ۱۹۸۵ مصرف این قرص غیر قانونی شده و حمل و داشتن آن جرم اعلام شد.
در تمام کشورهای عضو کنوانسیون سازمان ملل از جمله ایران، مصرف مواد روانگردان جرم است و هر چند که در قانون مبارزه با مواد مخدر ایران، نامی از اکستاسی نیست، اما مصرف آن غیر قانونی است و دست قانونگذار برای برخورد باز است.
مدتی است که قرص های اکستاسی و وارد بازار ایران شده و جوانان بیشتر این قرص را به عنوان قرص شادی، قرص فراری و میتسوبیشی می شناسند. افزایش انواع این قرص در ایران باعث شده است تا این قرص در بازار ایران با قیمت کمتر از ۷۵۰ تومان نیز عرضه شود.
در مورد محل های اصلی وجود این قرص ها، بیشتر استان های تهران، گیلان، مازندران، هرمزگان، فارس و کیش گزارش شده اند، اما در سایر استان ها نیز کم و بیش دیده می شوند.
«اکس» ماده ای توهم زا و محرک است. این مواد به صورت پودر نیز وجود دارند. تولید کنندگان این قرص ها که عمدتاً در اروپای غربی و جنوب آسیای شرقی هستند، این قرص ها را در بیش از صد نوع، صد رنگ و با اسامی فریبنده در اختیار جوانان و نوجوانان قرار می دهند تا آنان را برای مصرف این مواد تشویق و ترغیب کنند.
تحقیقات نشانگر این حقیقت تلخ است که مصرف کنندگان این قرص ها به دلیل فشارهایی که پس از مصرف این قرص، به روح و روان و جسم شان وارد می شود، اگر از مرگ نجات یابند، دچار افسردگی های خطرناک و بیماری های روحی می شوند.
فرد پس از مصرف ممکن است تا چند ساعت، حالات خوشایندی را احساس کند. او به صورت کاذب احساساتی مثل سرخوشی و افزایش حس صمیمیت می کند، ولی با مصرف این قرص، به دلیل این که ماده ای محرک است درجه حرارت بدن، فشارخون و ضربان قلب افزایش پیدا می کند و از آنجا که این قرص تنها مصرف نمی شود و در پارتی ها همراه با مشروبات الکلی مورد استفاده قرار می گیرد، باعث کم آبی شدید بدن می شود و فرد بر اثر ایست قلبی و عروقی جان می دهد.
در غرب ده ها مرگ بر اثر استفاده از این قرص گزارش شده است، اما در ایران تاکنون گزارش خاصی ارائه نشده است. چون هنوز برای پزشکان به طور کامل شناخته شده نیست.
فرد پس از چند ساعت اولیه که احساس افزایش انرژی می کند، خستگی شدید به سراغش می آید و در بعضی حالات که سرخوشی وجود ندارد، اضطراب به سراغ شخص آمده و تحریک پذیر می شود و این حالت هفته ها و ماه ها باقی می ماند.
جوانانی که اقدام به مصرف این قرص ها می کنند به دلیل این که دچار توهماتی در بینایی، شنوایی و دیگر حواس می شوند. به این علت بدون این که متوجه خطرات بشوند دست به کارهایی می زنند. مثلاً پنجره را باز کرده و به پایین می پرند و یا این که خود را از ماشینی که با سرعت در حال حرکت است، به پایین پرت می کنند. این افراد چیزهایی را که واقعیت ندارد می بینند و می شنوند. افراد بعد از ترک این مواد دچار بازگشت خاطرات توهمی و ناراحت کننده می شوند و در صورت استفاده مکرر از این قرص ها، پس از مدت کوتاهی به طرز دردناکی جان می سپارند.
این قرص ها به کبد و کلیه ها آسیب می رساند و فشارخون را بالا می برد و در یکی از حمله های فشارخون، خونریزی مغزی ایجاد می شود. این ماده بسیار خطرناک و اعتیادآور است. به این معنی که فرد تمایل به استفاده مجدد برای رسیدن به حالت های دلخواه پس از مصرف را پیدا می کند. به سرعت میزان دوز مورد نیاز افزایش می یابد و شخص بعد از عادت به « اکس » برای کنار گذاشتن آن، دچار علایم اضطراب و علایم ترک می شود. (البته سبک تر از علایم ترک هروئین و تریاک).
پس با این وصف لازم است که جوانان و والدین آنها با عوارض خطرناک استفاده از این قرص ها آشنا شده و اگر ارزش های اخلاقی و مذهبی در خانواده ها مستحکم گردد، جوانان ما از اعتیاد روی گردان خواهند شد .

[!MAHSA!]