نیتروژن یا چرخه اکواریوم ویا
هر چه انرابنامیم، هر اکواریوم بناچار این دوره را طی میکند تا به مرحله ثبات نسبیبرسد.

دانستن این چرخه و حفظ تعادل ان یکی از رموزاولیه موفقیت در نگه داری ماهیان زینتی است و بی توجهی به ان چیزی جز خستگی، اتلافوقت و هزینه زیاد بهمراه نخواهد داشت و این تفریح را برایمان به کابوس مبدل خواهدکرد.

این چرخه در طبیعت همواره وجود دارد ولی دریک محیط مثل اکواریوم باید این چرخه ایجاد وتکمیل گردد.

نقطه شروع، ورود ماهی به اکواریوم و غذا دادن به ان است. تجزیه غذا ومدفوع ماهی باعث ایجاد NH3, درمحیط میشود که برای ماهی سمی است. NH3 در محیط به میزان کم توسط گیاهان طبیعی داخل اب جذب شده و باقیماندهبصورت ازاد در اب باقی میماند و با گذشت زمان این میزان بالا میرود تا به حداکثرمیرسد.(روز های هفتم تاجهاردهم)
همزمان با این عمل باکتری هایی که بطور ازاددر هوا وجود دارند شروع به اکسیده کردن NH3 میکنند و انرا تبدیل به NO2یا نیتریت میکنند که ان نیز بنوبه خود سمی است. این میزان نیز بتدریجبالا میرود تا به حداکثربرسد (روزهای چهاردهم تا بیست و پنجم)

در این مدت باکتری های دیگری موسوم به نیترو باکتر ها شروع به ازدیادمیکنند که کارشان تبدیل نیتریت ها به NO3 یا نیترات است.

از روز 27 به بعدمنحنی نیتریت ها سقوط کرده و میزان نیترات ها بالا میرود که در روزهای 30 (بعلاوه14 و منهای 7 روز) میزان نیتریت و امونیا Amonia بوسیله کیتهای تست نیتریت غیر قابلاندازه گیری میشود و اکواریوم ما چرخه حیاتی خود را کامل کردهاست.

لازم به ذکر است که نیترات ها به میزان کمسمی نیستند و به وسیله گیاهان نیز جهت رشد مصرف میشوند. (کود نیتراته)
و بمرور زمان که میزانشان در محیط بسته ما (اکواریوم) بالا میروند توسط تعویض قسمتی از اب یا همان عمل سیفون کردن این میزان به حد قابلقبول میرسد.



شمای بالا فکر می کنم ساده ترین و قابل فهمترین شمایی است که من در اینترنت پیدا کرده و برای شما قرار دادهام.

با توجه به مطالب بالا باید دانست که اکثرماهی های موجود تحمل طی این چرخه را ندارند و درست بعد از یک هفته کم و بیش با مرگبی دلیل ماهی هایمان مواجه میشویم.
بعضی نا امید شده ودست میکشند بعضی شروع به تعویض مکرر کل اب اکواریوم و شستشوی ان میشوند که در نهایتخسته شده و این سرگرمی برایشان پر دردسر و کثیف بنظر میاید بعضی سراغ دارو هایگوناگون رفته و یک سری از انواع ماهی ها را به دیار باقیمیفرستند.

بیشتر فروشنده ها هم که خود این دوره رانادانسته طی کرده اند به ما میگویند انقدر باید ماهی از دست بدهی تا قلق ان دستتبیاید!!! و به فروش ماهی همراه با اکواریوم ادامه میدهند. با انصاف هایشان هممیگویند 24 تا 48 ساعت صبر کن و بعد ماهی بخر.

خوب حالا چه کنیم تا اشتیاق ما با تنفر تمام نشود.

ماهی های کمی تحمل این دوره را دارند که یکی از انها همان ماهی معروفبه "زبرا" است با خرید تعداد کمی از این ماهی (در بازار تهران دانه ای 200 توماناست) یا یک گلد فیش (من با خرید ان مخالفم چون گران است و حساس) می توان چرخه راشروع کرد و بعد از اتمام ان اقدام به خرید ماهی کرد که همیشه دوست داریم داشتهباشیم.(به شرط دانستن شرایط نگهداری ان ماهی)

بعضیاین چرخه را با ماهی های معروف به صید که برای غذا دهی به ماهیان گوشتخوار موجوداست طی میکنند که هرگز توصیه نمیشود. این ماهی ها با خود انواع بیماری ها را بهاکواریوم شما وارد میکنند.


در ادامه این مطلبامیدوارم در این رابطه موارد زیر را برایتان توضیح دهم:




تسریع در سیکل ازت برای افراد عجول!




بیشتر افراد توصیه میکنند که تسریع در این سیکل باعث عدم ثبات ان در دراز مدت میشه ولی خوب افراد عجول بخرجشان نمیرود!

موارد زیر این سیکل را تسریع میکند و برای افراد فوق مفید است:

1. استفاده از:
شن کف،
اب،(برای اکواریوم های بزرگ)
فیلتر یا ابر یا مواد داخل فیلتر،
گرفتن اب اسفنج فیلتر و ریختن ان داخل اب اکواریوم،
دکوراسیون،
و حتا گیاهان اکواریوم دیگری که سیکل ان تکمیل شده باشد.
این کار همان قرض گرفتن کلنی باکتری هاست که با ورود انها سیکل شما کوتاه تر میشود (مسئله ورود میکروبهای بیماری زا را هم باید در نظر داشت.) از قرض دهنده بپرسید که ایا اخیرن از دارو، مخصوصن انتی بیوتیک استفاده کرده یا خیر.


2. بالا بردن دما و نگهداری ان بین 27 تا 28 درجه سانتیگراد


3. استفاده از مواد تجاری که سازنده ادعا میکند این باکتری ها در ان وجود دارند:

یک مدل ان که من امتحان کرده ام مایعی است بنام [لينک ها فقط براي اعضا قابل نمايش هستند. براي عضويت کليک کنيد] که دستور استفاده از ان در بروشور ان موجود است.(من این مایع را شخصن امتحان کردم ولی بازهم در هفته دوم و سوم تا چهام هم حتی مرگ و میر داشتم ولی کمتر!).

مارک بعدی Bactozym ساخت شرکت تترا که بصورت کپسول است و دارای انزیم هایی است که باعث تجزیه سریعتر مواد دفعی و غذا های باقیمانده شده و.سازنده ادعا میکند که با تجزیه سریع مواد زائد سبب تسریع در سیکل ازت میشود. همچنین سبب بازسازی سریعتر کلونی های میکروبی در فیلتر هایی که به باکتری های ان اسیب رسیده است میگردد.