آیین نامه سلحشوران ژاپن

[SENATOR]

49- درخت بارور، سر به زیرتر است.

اندرزگویان بسیار باشند، و آنها که خواستار پند شنیدنند، اندک. آنانکه این پند را به کار بندند، باز اندکتر. چون که مرد از سی سالگی گذشت، کسی را یارای اندرز دادن او نیست؛ و چون او را پند دهند، خودکامه و خودپسند شود؛ پس، رفته رفته هر چه بیشتر به بیراهی گراید و از روی نادانی هر کار کند چندان که روزگارش اصلاح ناپذیر شود. از این رو، بایسته و ناگزیر آن است که آدمی دوست دانا و اهل شناخت داشته باشد و از رهنمودهایش بهره جوید.

[SENATOR]

50-- جویای نام و دولت باش


هر سامورایی که ثروت و عزت را چشم ندارد، بسا که سرانجامی شوم یابد، و آماج کینه و دشنام دیگران شود. چنین مردی بی هنر و ناکارآمد باشد و در پایان، از کسی که هوای نام و ثروت در سر دارد فروتر ماند. از او هیچ کار به تن و اندیشه ی خود ساخته نباشد.

[SENATOR]

51- شکست شکوهمند همانا پیروزی است


رزمنده ای که هیچ چیز جز خدمت سلحشوری را دوست ندارد، ستایش انگیز است. سلحشوری که از کارهای بزرگ و سخت رویگردان و کناره جو باشد، کارگریز و بزدل است. اگر مرد در فرجام کار و خواسته ای ، با همه ی سختکوشی خود، ناکام بماند، این شکست او همانند مرگی پرافتخار در جنگی نابرابر است.

[SENATOR]

52--همیشه چون نخستین دیدار، فروتن باش


مردم جامعه ای که با هم در اعتدال و سازش بگذرانند و قوانین طبیعی آسمان و زمین را پیروی کنند، زندگی آرام و آسوده خواهند داشت. سامورایی که با دیگران نرمش و سازش ندارد و مهر و دوستی ننماید، هر چه هم والاگهر باشد، باز دلبسته ی خدمت و وفادارش نتوان دانست.

کسانی که با دیگران سازش ندارند، در دیدار روی خوش نمی نمایند یا سخن دورو و کنایه آمیز بر زبان می آورند، همه در بند کوتاه و کج اندیش خود باشند. اگر هم طرف دیدار را ناخوشایند یابی باز باید که، دست کم به ظاهر، با او گشاده رویی نمایی.

با این همه، در این دنیای گذرا و بی اعتبار، باشد که کسی با همه ی کوشش و سنجش در کار و رفتار، باز طرف بی مهری دیگران شود. این ناروایی را چاره نیست. آدمی نباید که از روی کوته بینی یا مانند مرد دینا دوست سبک اندیش با حساب سود و زیان و به امید جلب مهر و توجه دیگران رفتار کند. چنین کسی سراپا ننگ است چرا که هرگز جز به سود خود نیندیشد.

اگر دیگران را بر خود پیش نهیم و بی حسد و تنگ چشمی و به ادب با آنان رفتارکنیم، اگر به فروتنی و پاکدلی در مصلحت کار دیگران، به زیان خود هم باشد، بنگریم، هر دیدارمان با مردم مانند نخستین دیدار خواهد بود و پیوند و دوستیمان با دیگران همواره استوار خواهدماند.

این نکته در زندگی زناشویی هم درست است؛ تا آن هنگام که زن و شوی، هر یک، در رفتار با دیگری متانت و ملاحظه کاری دیدار نخستین را نگهدارد، تیرگی و ناسازگاری در میان نخواهد بود.

[SENATOR]

53-مهرو پیوند مردان زن وفادار هرگز،


پس از شوهر، ازدواج نمی کند. مرد را نیز جز یک عشق واقعی در همه ی زندگی نباید؛ و مرد هوسباز بهتر از زنی هرزه نباشد. رفتاری چنین برای سامورایی شرم آور است. "سایگوکو" چه خوب گفت:" مرد بی عشق و دلبستگی مانند دوشیزه ی بی نامزد است. دیگران این هر دو را آسان یاب انگارند."... در پیمان دوستی بستن با دیگری، آنجا که وفاداری و فداکاری تا پای جان در میان می آید، مرد باید که آن دیگری را خوب بشناسد. مهر و پیمان مرد سست عنصر بنیادی ندارد. چون که پیمان دوستی با کسی بستی اگر دیگری خواست تا جای او را نزدت بگیرد؛ نپذیر و بگو که خواسته اش نابجاست؛ و هرگاه از چند و چون آن پرسید، بگو که تا زنده ای در این باره سخن نگویی. اگر او بیشتر پای فشرد، باید که خشم آوری و درجا او را به تیغ از میان بدری.
چون که با کشی پیمان مهر بستی، دل در دیگری مبند، و اندیشه ی خود را همه بر رسم وراه سلحشوری بدار-که همان طریقت سامورایی باشد.

[SENATOR]

54- جوان را نیرو به کارآید


سلحشور نباید که تا چهل سالگی در بند اندیشه یا سنجش در ارها باشد، و همه وهمه باید که به نیروی تن و اراده ی خود تکیه کند. جوان هرچه زورمندتر، بهتر. هر چند که منش و رفتار مرد به شخصیت و وضع اجتماعی او بسته است، باز پس از چهل سالگی نیز سامورایی بی داشتن اراده ی قوی چندان نیرزد.

[SENATOR]

55- در راه خدمت، همت دار


فوروکاوا روکو زائه مون گفت:" امیری نیست که مردان کاری را در خدمت نخواهد. پس ، سلحشوری که اندیشه بر کارساز بودن دارد، راه خود را به مقصود که همان خدمت به امیر است، خواهد یافت. من تازه در کهنسالی دریافته ام که مردانی چشم بر این حقیقت بسته اند، عمر را بیهوده به سر آورند. جوانها باید که هشیار باشند. کسی که همت و اندیشه بر خدمت نهد، بیش از دانایان و هوشمندان کارساز تواند بود.

[SENATOR]

56- آنچه که برازنده ی سامورایی نیست.


چون پرسیدم که سامورایی در خدمت امیر چه کار را هرگز نباید بکند، جوابم دادند:"سامورایی هرگز نباید زیاد باده نوشد، بیش از اندازه به خود مطمئن باشد، یا به زیاده خرجی افتد. در پریشان روزگاری مرد، این ضعف ها تأثیر و اهمیت نمی یابد، اما همان که کار و حال رو به بهبود نهاد و هنگام آسانی فراز آمد، این سه خوی ناساز خانه برانداز و کشنده می شود. به فراز و نشیب مردم پیرامون خود بنگر! آنان تا به راه پیروزی گام نهادند، بسا که به ناشایسته ترین راه، هرچه بیشتر خودبین شوند، به خود زیاده ببالند و به تجمل بیهوده گرایند. پس، هر آن کس که رنج نبرده و سختی نیازموده منش و اراده ی خود رامایه دار و استوارنساخته است. بهتر باشد که در جوانی سختی کشیم. سلحشوری که هنگام تیره روزی خسته و نومید شود، به یک جو نیرزند.