به نام خدا


نیروی دریایی روسیه با نام مخفف VMFR ، دومین نیروی دریایی قدرتمند جهان پس از آمریکا میباشد . این نیروی دریایی را در جهان ، با نام RFS که مخفف Russian Federation Ship است میشناسند . با وجود اینکه استخوان بندی اولیه این نیروی دریایی مربوط به شوروی سابق میباشد ولی روسیه این نیرو را حی و حاضر از شوروی تحویل نگرفته و حدود 11 سال با بحران همه جانبه مواجه بوده است . در این مقاله تلاش شده ، سیر تکامل نیروی دریایی روسیه بعد از فروپاشی شوروی در سال 1991 ، به طور نسبتاً کامل بررسی شود . سپس ، با معرفی تمام ناوگان فعلی نیروی دریایی ، تا حد ممکن ، با معروفترین تجهیزات این نیروی دریایی آشنا خواهید شد .


نماد نیروی دریایی روسیه


بحران :

بعد از فروپاشی شوروی ، توان نیروی دریایی روسیه به شدت افت کرد . بسیاری از کشتی ها یا اوراق شدند یا در پایگاههای دریایی آرام گرفتند . کلیه برنامه های ساخت کشتی نیز متوقف شدند . عوامل دیگری هم در این افت وجود داشتند .مثلاً قبل از فروپاشی شوروی فرمانده نیروی دریایی ( سرگی گرشکف ) از روی خوش خدمتی تمام کشتی هایی که از عمر مفیدشون گذشته بود ، فوراً از رده خارج کرده بود و این دست و بال روسیه را بعد از فروپاشی خالی کرد . ماجرا فقط این نبود . نیروی دریایی روسیه با تنوع غیر منطقی ناوگان شوروی سابق مواجه شد . یعنی از لحاظ تکنولوژی بهینه سازی ناوگان دچار پراکندگی زیادی شدند . در اواسط سال 1980 ، شوروی 250 نوع کشتی داشت . ناو هواپیمابر کلاس Kiev و سایر ناو ها هم به تدریج به دلایل مختل از جمله هزینه های نگهداری از رده خارج شدند . ناو هواپیمابرVaryag نیز به چین فروخته شد . بودجه ها هم فقط برای تکمیل پروژه های ناتمام ناوگان دریایی شوروی و اورهال کشتیهای آسیب دیده صرف میشدند . بلاخره پس از صرف زمان و هزینه زیاد پروژه ها بعد از دیگری تکمیل شدند . برای مثال تکمیل زیردریایی اتمی Nerpa ، 11 الی 14 سال طول کشید . به تدریج روسیه پایگاهای خود را در مناطق مختلف جهان از جمله ویتنام تعطیل کرد ولی پایگاه Crimea در اکراین به خاطر پشتیبانی از ناوگان دریای سیاه دست نخورده باقی ماند . نیروی هوایی دریایی روسیه نیز به کل دچار تغییرات شد . مثلاً در سال 1992 ، نیروی هوایی دریایی شوروی 60000 نیروی انسانی و 1100 هواپیمای نظامی داشت . این در حالی است که در سال 2002 روسیه 35000 نیروی انسانی و تقریباً 270 جنگنده داشت . در سال 2002 از 584 هواپیمای نظامی فقط 156 فروند آماده پرواز در روز بوده و از این تعداد 77 فروند آماده پرواز در شب بودند . خب ولی به هر حال آمار از سال 2002 شروع به بهبود یافتن کرد . آموزش و تمرین نیروها هم روسیه را آزار میداد . در 1995 فقط دو فروند زیردریایی اتمی آماده برای مانور در ناوگان شمال و ناوگان اقیانوس آرام داشتند که از بدشانسی یکی از آنها با نام Kursk در یکی از تمرینها به اعماق آب رفت . با این وجود نا امید نشدند و این سری تمرینات با شرکت 30 فروند زیردریایی و ناو ( و با شرکت ناو هواپیما بر Admiral Kuznetsov ) در دریای مدیترانه به اوج خود رسید . در سال 2006 روسیه توانست تعداد زیردریایی های اتمی خود را به 50 فروند برساند . ولی بنا به گزارشات غیر رسمی قرار شده ، تا در آینده این تعداد 20 فروند کاهش یابد .


مشابه زیردریایی غرق شده Kursk


کشتی سازی :

پیشرفت های اخیر اقتصادی روسیه و افزایش بودجه نظامی این کشور ، منجر به افزایش تعداد ناوهای در دست ساخت و مخصوصاً زیردریایی گشت . از جمله زیردریایی های بسیار پیشرفته میتوان به زیردریایی دیزلی کلاس Lada و زیردریایی اتمی Graney اشاره کرد . جدیدترین ناو محافظ روسی نیز از سری Steregushchy اولین شناوردر نوع خود بود که پس از فروپاشی شوروی به عرصه رسید . در سال 2005 خبر رسید که قراره در سال 2013 تا 2014 ، دو تا چهار ناو هواپیمابر شروع به ساخت بشوند ، تا در سال 2017 وارد خدمت شوند . این در حالی بود که کارشناسان انگلیسی با توجه به موقعیت اقتصادی روسیه در آن سالها چنین امری را مهال دانستند . اما پیش بینی آنها درست از کار در نیامد و در سال 2007 این تصمیم بلند مدت این طور اصلاح شد که در بیست سال آینده 6 فروند از ناو هواپیمابر باید ساخته و وارد خدمت شوند .
با اینکه نیروی دریایی در سال 2002 در تسلیحات اتمی نیز دچار مشکل عدیده بود ولی در حال حاضر ظاهراً مشکلات بر طرف شده و سه سری از زیردریایی های استراتژیک را در دست ساخت دارد و احتمالاً یکی از این سری با نام Borei که از 1996 شروع به ساخت شده بود الان آماده شده و به زودی وارد خدمت خواهد شد . 7 فروند نیز زیردریایی با قابلیت شلیک موشک اتمی از سال 1985 تا سال 1992 به تدریج وارد خدمت شدند و هر 7 تا الان به خدمت خود ادامه میدهند . عمر مفید این سه سری جدید به احتمال قوی با اورهال کردن ، 20 تا 25 سال خواهد بود . در زیر نموداری آمده است که سیر کشتی سازی نظامی از سال 1985 تا سال 2010 را به طور تقریبی نمایش میدهد .



افزایش فعالیت نیروی دریایی روسیه :

در سال 1990 فعالیتهای نیروی دریایی بسیار کم بود که به برخی از مشکلات قبلاً اشاره شد . اما در سال 2003 افزایش چشم گیر در فعالیت و تمرینات نظامی روسیه دیده شد که نشان از پشت سر گذاشتن نسبی بحران سالهای قبل داشت . مثلاً با نیروی دریایی هند مانور مشترک اجرا کردند که در این مانور دو ناوشکن از ناوگان اقیانوس آرام و چهار زیردریایی از ناوگان دریای سیاه ( معروفترین آنها زیردریایی کلاس Slava-class با نام Moskva بود ) به مدت سه ماه در اقیانوس هند حضور داشتند . بزرگترین مانور هوایی خارج از خانه در سال 2003 صورت پذیرفت که در آن دو بمب افکن استراتژیک Tupolev Tu-160 و چهار بمب افکن Tu-95 شرکت داشتند که 8700 کیلومتر دورتر از پایگاه مبدا ، یعنی پایگاه هوایی Engels-2 ، ماموریت خود را انجام دادند . در آگوست همان سال نیروی دریایی مانور مشترک دیگری با دوکشور کره جنوبی و ژاپن با نام Vostok-2003 در خاور دور انجام داد . از معروفترین شرکت کنندگان این مانور میتوان به زیردریایی کلاس Slava-class با نام Varyag و ناوشکن کلاس Sovremennyy با نام Bystryy شاره کرد . همچنین سه ناو آبی خاکی از ناوگان اقیانوس آرام از سری Ropucha نیز بودند . در ژوئن سال 2004 ناوگان شمال در دریای بارنتز با شرکت 13 ناو و 7 زیردریایی ، تمرین نظامی انجام دادند . ولی در این تمرین اتفاقی افتاد که باعث شرمندگی ولادیمیر پوتین شد ! ناو هواپیمابرAdmiral Kuznetsov و زیردریایی اتمی سری Kirov با نام Pytor Veliky ، در حالی که پوتین برای مشاهده آزمایش دو موشک کروز ، در عرشه زیردریایی Arkhangelsk حضور داشت و از نزدیک این آزمایش را مشاهده میکرد ، در پرتاب هر دو موشک نا موفق شدند . شاید دلیل بر کنار شدن فوری فرمانده نیروی دریایی ، ولادیمیر کرویدوف ، همین قضیه بود . وی با آدمیرال ولادیمیر موسورین در سپتامبر 2005 جایگزین شد .
با وجود این تمرینات و ماموریتها ادامه یافت . در آگوست 2005 مانور مشترک نیروی دریایی روسیه و چین با نام Peace Mission 2005 صورت پذیرفت . 2 ماه بعد مانور مشترک روسیه و هند ، با نام INDRA 2005 انجام شد که در آن تمرینهای ضد زیردریایی و ضد هوایی انجام شد .
در 11 سپتامبر 2007 ، آدمیرال ولادیمیر ویسوتسکی ، فرمانده کل نیروی دریایی روسیه گشت . ایشان قبلاً فرمانده ناوگان شمال بودند .
در فوریه 2008 ، تعدای از قوای نیروی دریایی اعزامی به دریای مدیترانه و آتلانتیک شمالی که در 4 دسامبر 2007 به آنجا سفر کرده بودند ، با موفقیت ماموریت خود را به پایان رساندند . این ماموریت بسیار مهم ، اولین حضور گسترده در مدیترانه و آتلانتیک در 15 سال اخیر بوده است . در این ناوگان اعزامی ، ناو هواپیمابر Admiral Kuznetsov و دو ناوشکن سری Udaloy با نامهای Admiral Levchenko و Admiral Chabanenko و نیز رزمناو Moskva از سری Atlant به همراه تعداد زیردریایی کمکی ، حضور داشتند . این ناوگان تمرینات متعددی از جمله عملیات امداد ، ضد تروریست ، شناسایی ، حمله موشکی به دشمن فرضی را انجام داد . در طول این تمرینات حدود 40 فروند از هواپیماهای نیروی هوایی روسیه با نیروی دریایی ، به طور مشترک نیز به مانور پرداختند .
جانشین فرمانده ناوگان شمال ، نیکلای ماکسیمف ، عنوان کرد که هدف از این گونه تمرینات بررسی کارایی نیروی دریایی روسیه در نقاط کلیدی اقیانوسهای جهان و همچنین تامین امنیت مرزهای آبی این کشور میباشد . وی افزود سفر به مدیترانه ، در 15 سال اول ، دستاورد بزرگی است که در منطقه حضور همیشگی داشته باشیم . آدمیرال ویسوتسکی در سخنان ماه فوریه خود گفت ، چیزی که مهم است حضور مرتب روسیه در مدیترانه و آتلانتیک میباشد . روسیه تمام تلاش خود را برای حضور دائمی در نقاط دلخواه و استراتژیک ، خواهد کرد . در ضمن روسیه هر شش ماه یک بار ماموریتهای مشابه را انجام خواهد داد .

ناوگان نیروی دریایی روسیه :

در سال 2004 ، نیروی دریایی روسیه دارای 160000 نفر پرسنل بود . اما در سال 2006 این تعداد به 142000 نفر کاهش یافت . برای محافظت از سرزمین پهناور روسیه ، نیروی دریایی از 8 بخش مختلف تشکیل شده است که عبارتند از ناوگان شمال ، ناوگان اقیانوس آرام ، ناوگان دریای سیاه ، ناوگان دریای بالتیک ، ناوگان دریای خزر ، نیروی هوایی متعلق به نیروی دریایی ، نیروی خاکی آبی و گارد ساحلی .

لیست تعداد فعلی تجهیزات ناوگان نیروی دریایی روسیه :

زیر دریایی با توان شلیک موشک بالستیک : 10 فروند ( 3 تا در دست ساخت ) 7 تا رزرو از سری Delta III
زیردریایی با توان شلیک موشک کروز : 8 فروند ( 1 در دست ساخت ) 2 تا رزرو از سری Oscar II
زیردریایی سریع تهاجمی ( شامل چهار کلاس مختلف است ) : 15 فروند ( 1 در دست ساخت )
زیردریایی سنتی : 20 فروند ( 2 تا در دست ساخت )
زیردریایی امدادی یا پشتیبانی : 7 فروند

ناو هواپیمابر : 1 فروند ( 1 در دست ساخت و 6 تا در آینده ساخته خواهند شد )
رزم ناو بزرگ : 2 فروند ( از سری Kirov ) و 1 رزرو
رزم ناو : 5 فروند ( 3 تا از سری Slava و 2 تا از سری Kara )
ناوشکن : 18 فروند ( 8 تا Udaloy و 10 تا Sovremenny ) در آینده 19 فروند ساخته خواهد شد .
ناو محافظ : 16 فروند ( 4 تا Krivak و 7 تا KrivakIII و 3 تا Neustrashimy و1 Gepard و 1 Novik ) و 5 تا در دست ساخت
رزم ناو کوچک موشک انداز : 41 فروند

قایق گشت : 21 فروند
قایق گشت هیدرو فویل : 5 فروند
هاورکرافت موشک انداز : 2 فروند

ناو آبی خاکی : 19 فروند
هاورکرافت آبی خاکی : 8 فروند

مین پاک کن : 56 فروند

نفت کش نظامی : 15 فروند
کشتی نظارتی : 66 فروند
کشتی تدارکاتی : 29 فروند