-
مدیر بازنشسته
ارامش نوزاد هميشه خوب نيست
دوره نوزادي يكي از حساسترين مراحل زندگي است كه نياز به شناخت صحيح و ارائه مراقبتهاي دقيق دارد. در صورتي كه شناخت و آگاهي والدين از اين مرحله حساس زندگي فرزندشان بيشتر باشد اعتماد به نفس آنها در نگهداري از نوزادشان بالاتر ميرود. اين اعتماد به نفس ميتواند جلوي بسياري از پيامدهاي سوء ناشي از باورها و سنتهاي غلط را بگيرد.
در اين ميان ضرورت آشنايي با دنياي نوزادان براي مادراني كه براي نخستين بار طعم مادر شدن را ميچشند، بيشتر احساس ميشود. چرا كه اين مادران در اولين تجربه مادر شدنشان، وسواس و ترس بيشتري از بيماري كودكشان دارند و مطب پزشكان كودكان پر است از چنين مادراني كه با كوچكترين مسالهاي دچار اضطراب ميشوند و به پزشك مراجعه ميكنند در حالي كه شايد با داشتن اطلاع از ويژگيهاي نوزادان و نحوه مراقبت از آنان نه تنها جلوي مراجعات بعدي بيمورد (كه لازمه آن صرف وقت و تحميل هزينههاي اضافي براي خانواده است) را ميگيرد، بلكه مادر با داشتن آرامش ميتواند بيشتر به خود و خانوادهاش برسد و از لحظه لحظه بزرگ شدن كودكش لذت ببرد.
شناخت علائم بيماري نوزاد براي والدين كار سادهاي نيست و همين مساله باعث نگراني بسياري از آنان در شناخت به موقع بيماري نوزادشان ميشود. آنها هميشه نگران هستند كه نتوانسته باشند بيماري فرزندشان را به موقع تشخيص بدهند.
براي تشخيص به موقع بيماريهاي احتمالي در نوزاد لازم است نوزاد حداقل يك بار در 3 تا 5 روزگي و سپس حدود دو هفتگي و يك بار هم در پايان يك ماهگي توسط پزشك متخصص نوزادان معاينه شود. علاوه بر آن در هر زماني كه والدين به نوعي بيماري در نوزاد مشكوك شدند بايد با پزشك مشورت كنند. بد نيست بدانيد يكي از مهمترين بيماريهايي كه در برخي از نوزادان مشاهده ميشود و اغلب والدين به دليل عدم آگاهي آن را جدي نميگيرد و از كنار آن براحتي ميگذرند، بيحالي و گريههاي ضعيف يا خوابآلودگي نوزادان است. در واقع اگرچه سستي خفيف عضلات و شلي در نوزادان طبيعي است ولي بيحالي، سستي شديد عضلات و ناتواني در مكيدن و گريه ضعيف ممكن است علامت يك بيماري جدي در نوزاد باشد.
شيرخواراني كه قادر به «گردن گرفتن» يا نشستن نيستند
نوزاداني كه به دليل بسياري از بيماريهاي ارثي از بدو تولد داراي عضلات سست هستند و معمولا در طول شبانهروز و در ساعات بيداري بيحال هستند، همچنين آنها كه هنگام حركت دادن اندامهايشان توسط والدين، مقاومتي از خود نشان نميدهند و انعطافپذيري مفاصل در آنها زياد است؛ به طوري كه دامنه حركت مفاصل در آنان به طور غيرطبيعي است، به احتمال زياد به يك نوع بيماري به نام هيپوتوني يا سندرم شيرخوار شل مبتلا هستند. اين نوزادان به دليل ضعف عضلاني و بيحالي معمولا تغذيه مناسبي ندارند و به همين دليل دچار اختلال رشد ميشوند. گريه ضعيف، بيحالي و ضعف از علائم ديگر اين نوزادان معصوم است. علائم مرتبط با هيپوتوني معمولا با گذشت زمان واضحتر ميشود، يعني زماني كه انتظار داريم كودك قادر به گردن گرفتن يا نشستن باشد، متاسفانه شيرخوار چنين قابليتي را از خود نشان نميدهد.
رفتار طبيعي نوزاد سالم چگونه است؟
بسياري از والدين با رفتار طبيعي نوزاد بخوبي آشنا نيستند و اغلب نوزادشان را با نوزادان اقوام و آشنايان مقايسه ميكنند، در حالي كه بايد بدانيد تكامل عصبي در كودكان با سرعتي متفاوت صورت ميگيرد و 2 نوزاد همسن با هم قابل مقايسه نيستند، اما در سير رشد و تكامل كودك، نقاط عطف و الگوهاي رفتاري مشخصي وجود دارد كه كمك ميكند رفتار طبيعي را از رفتار غيرطبيعي افتراق دهيم.
لزوم افزايش تدريجي مهارتهاي حركتي
در ابتدا نوزاد قادر نيست بيش از چند لحظه گردن خود را نگه دارد، ولي بتدريج طي 3 ماهه اول عمر ميتواند تعادل سر خود را در وضعيتهاي مختلف حفظ كند.
مفصل آرنج، زانوها و ران نوزاد در حال استراحت به طور طبيعي خم شده است، اما بتدريج و طي چند هفته بازتر ميشود. با بازتر شدن آرنجها، دامنه حركات دستها نيز گستردهتر ميشود. بتدريج كودك قادر خواهد بود با زور بيشتري خود را كش و قوس دهد. در 3 ماهگي وقتي كودك به شكم خوابانيده ميشود، ممكن است سر و سينه را بلند كند و دستها را حائل قرار دهد. در هفتههاي اول عمر، كودك قادر نيست به طور ارادي دست دراز كند و شيئي را بگيرد، ولي رفلكس چنگ انداختن به نوزاد كمك ميكند تا مثلا انگشت فردي را كه كف دست وي را مالش ميدهد، بفشارد. نوزاد سالم، انگشت خود را ميمكد. گاهي حتي به هنگام سونوگرافي، جنين در رحم مادر در حال مكيدن انگشتش مشاهده ميشود. بنابراين انگشت مكيدن در شيرخواران برخلاف بعضي توصيههاي تربيتي قديمي، امري طبيعي تلقي ميشود.
ضربان قلب مادر، آهنگي آشنا براي نوزاد
نوزاد از بدو تولد قادر به شنيدن است و سريعا از هفتههاي اول عمر با واكنش به صداي مادر و اطرافيان اين توانايي خود را نمايان ميسازد. آشنايي با صدا و ضربان قلب مادر به ايام جنيني برميگردد و بعد از تولد نيز نوزاد، مادر خود را از طريق حس شنوايي و بويايي ميشناسد. با گذشت زمان ميتوان شاهد واكنش شيرخوار به صداهاي مهيب و ناگهاني بود، مثل از جا پريدن، اخم كردن و چشمك زدن.
حتي گاهي صداهاي معمول مثل صداي پا يا صداي ريزش آب ممكن است با واكنش طبيعي نوزاد مثل پرش اندام همراه باشد. در هفتههاي اول، نوزاد قادر است سر را به طرف منبع صدا برگرداند و حتي بتدريج شروع به تقليد برخي صداها ميكند.
نوزادان از بدو تولد قادر به ديدن هستند
چشمان نوزاد از ابتداي عمر قادر به ديدن است، هرچند كه ممكن است هنگام تمركز، اخم كند يا تعادل نگاه، اندكي مختل و با انحراف به نظر آيد ولي هيچ جاي نگراني نيست، چرا كه ضعف طبيعي عضلات چشم در هفتههاي اول عامل آن است و بتدريج و با گذشت زمان و تقويت عضلات چشم اين مساله برطرف ميشود. در روزهاي اول دامنه ديد او كوتاه است (حدود 25ـ20 سانتيمتر) اما بتدريج توانايي ديد افزايش يافته و تا پايان سه ماهگي تقريبا كامل ميشود. جالب است بدانيد نوزاد نگاه كردن به صورت انسان را به اشياء ترجيح ميدهد. شايد شما هم ديده باشيد كه نوزاد به هنگام شير خوردن به صورت مادر خيره ميشود و به اين ترتيب سريعا با چهره مادر نيز آشنا ميشود. بسياري از نوزادان از اواخر يك ماهگي توانايي تعقيب اشياء و افراد را با نگاه فراميگيرند و سر خود را اندكي حركت ميدهند. حس بويايي از بدو تولد در نوزاد فعال است. نوزاد حضور مادر خود را از راه بويايي تشخيص ميدهد و به بوي شير مادر واكنش نشان ميدهد.
برقراري ارتباط با اطرافيان از روزهاي اول
نوزاد از ابتداي عمر به طور شگفتانگيزي به واكنش و رفتار اطرافيان حساس است. در هفتههاي اول زندگي ممكن است او حالت صورتي را كه در نزديكي صورتش قرار دارد تقليد كند. اغلب نوزادان در خواب قادر به لبخند زدن هستند. در طول ماه دوم زندگي، شيرخوار رضايت خود را با لبخند هدفمند نمايان ميسازد و در پاسخ صحبت ملايم اطرافيان، اصواتي ايجاد ميكند. بتدريج تا پايان سه ماهگي اغلب نوزادان، پدر، مادر و نزديكان خود را شناسايي ميكنند، هرچند كه هنوز ترس از افراد ناشناس را نياموختهاند.
تنفس نوزاد هميشه منظم نيست
اگر نوزاد شما تنفس منظمي ندارد جاي هيچ نگراني نيست و اين مساله نبايد شما را دچار نگراني كند چرا كه اغلب نوزادان وقفههاي تنفسي بسيار كوتاه تا 10 ثانيه دارند ولي بلافاصله تنفس طبيعي خود را از سر ميگيرند، اما چنانچه وقفههاي تنفسي با كبودي همراه باشد و بيشتر از 10 ثانيه طول بكشد، ديگر يك موضوع طبيعي تلقي نميشود و بايد سريعا به پزشك مراجعه كرد.
نوزادان بيدليل گريه نميكنند
يك نوزاد ممكن است مكررا در طول شبانه روز گريه كند اين نشانه اين است كه چيزي ميخواهد يا اين كه مشكلي دارد معمولا نوزاد وقتي گرسنه يا خسته باشد يا سرد و گرمش باشد گريه ميكند. گاهي گريه نوزاد نشانه درد يا سوزش در قسمتي از بدنش است. معمولا درد ناشي از نفخ (گاز در روده) و گاز در معده به دليل بلع هوا همراه با شير در نوزادان شايع است و باعث بيقراري و گريههاي طولانيمدت در نوزادان ميشود، اما هميشه گريه نوزاد ناشي از بيماري يا گرسنگي نيست، بلكه جالب است بدانيد گاهي نوزاد گريه ميكند تا به شما بفهماند كه نياز به توجه بيشتري دارد.
نوزادان قادر به حفظ دماي بدن نيستند
نوزادان نميتوانند دماي ثابت بدن را حفظ كنند و اگر سردشان شود، سريعا پوست دستها و پاهايشان سرد شده و لكههايي نيز روي پوستشان نمايان ميشود. همين طور احساس گرماي زياد برايشان ناخوشايند است و اگر به آن توجه نكنيم باعث ميشود دماي بدنشان بتدريج بالا برود. دماي مناسب و طبيعي بدن نوزاد در زيربغل بين 37ـ36 درجه سانتيگراد است. يكي از ويژگيهاي پوست نوزادان، حساس و خشك بودن آن است و ممكن است بثورات جلدي متعددي روي صورت و تنه نوزاد مشاهد شود كه جاي نگراني نيست و نميتواند علامت بيماري باشد و طي مدت كوتاهي خود به خود بهبود مييابد.
گريههاي قوي نشانه سلامتي است
نوزادان در چند هفته اول حدود 20 ساعت در شبانهروز ميخوابند ولي خوابشان بهتدريج در حدود ماه سوم به 15 ساعت در روز ميرسد و در دو ماه اول معمولا در هر نوبت خواب 4 ـ 3 ساعت ميخوابند و سپس بيدار ميشوند. اگرچه بسياري از نوزادان بعد از 2 ماهگي اغلب تمام شب را ميخوابند، اما هستند نوزاداني كه تا 6 ـ 5 ماهگي بارها از خواب بيدار ميشوند. بنابراين والدين نبايد انتظار داشته باشند كه نوزادشان در هفتههاي اول تولد در طول شب از خواب بيدار نشود.
نوزادي كه نياز به خواب دارد و به اصطلاح خواب آلود است معمولا چشمانش را ميمالد، گوشش را ميكشد و اساسا بيحال است كه اينها همه طبيعي است اما آنچه كه در اين بين داراي اهميت است و والدين بايد به آن دقت داشته باشند اين است كه نوزاد بعد از بيدار شدن از يك خواب خوب و كامل بايد در ساعات بيداري كاملا سرحال باشد، گريههاي قوي داشته باشد و خوب هم شير بخورد.پس چنانچه در ساعات بيداري، نوزاد سرحال نباشد و گريههاي ضعيف داشته باشد، همه اينها ميتواند علائم يك بيماري جدي باشد. البته لازم به ذكر است كه نوزادان نارس معمولا گريههاي ضعيف دارند، بنابراين رفتار طبيعي نوزاد نارس در ارتباط مستقيم با سن جنيني اوست و با رفتار نوزاد رسيده كاملا متفاوت است و تشخيص طبيعي يا غيرطبيعي بودن نوزاد نارس، تنها توسط پزشك امكانپذير است.
-
کلمات کلیدی این موضوع
مجوز های ارسال و ویرایش
- شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
- شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
- شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
- شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
-
مشاهده قوانین
انجمن