مریوان
مریوان
زبان: كردی
لهجه: كرمانجی جنوبی (سورانی) هه‌ورامانات: هه‌ورامی(گورانی)
خط: كردی با حروف عربی
دین: اسلام 99/92 درصد مسلمان و بقیه
شامل 2 0/0 درصد زرتشتی و 6 0/0 درصد مسیحی
مذهب: سنی
پیشینه تاریخی
محوطه‌های باستانی حومه مریوان مانند تپه‌های «ساوجی»،«كولان»،«مرگ»،«بی ساران» و دو تپه شرقی و غربی، حاكی از استقرار انسان‌ها از دوران نوسنگی و ادامه آن در عصر مس از هزاره چهارم پیش از میلاد است و نشانه دیرینگی زیست انسان در این منطقه هستند و به عنوان سنگ بنای شهرنشینی در این منطقه به شمار می‌روند.
شهر مریوان از آنجا كه بر سر راه تیسفون به آتشگاه شیر«آذرگشسب»(تخت سلیمان در شمال تكاب) قرار داشته، در عهد اشكانیان و ساسانیان مورد توجه بوده است. در رساله پهلوی شهرهای ایران تصریح شده است كه بهرام گور در كنار دریاچه «بهرام آوند» یا «زری‌وار» شهری ساخت و در منابع آشوری آمده است كه «سارگن» پادشاه آشور پس از تسلط بر این منطقه، در حدود 1500 سال پیش از میلاد به جای شهر قدیمی «هار هار» در جنوب دریاچه زریبار، شهری به نام «دورآشور» یا «كارشاروكین» را می‌سازد.(یاسمی،رشید،كردو پیوستگی نژاد و تاریخ او، چاپ سوم، تهران، ابن سینا،ص49و54)
در منابع اسلامی از مریوان به عنوان «دژان – دزان» نام برده‌اند. نویسنده شرفنامه از آن به نام «مهروان» یاد می‌كند و آن را یكی از پایتخت‌های كردستان می‌نامد. «قلعه مریوان» قرن‌ها در كنار «شهرزور» و «حسن آباد» و «پالنگان» مركز حكومتی خاندان‌های حكومتی كردستان بوده است. در روزگار حكومت سلیمان خان اردلان این قلعه به دستور صفی‌شاه از مریوان به «قلعه سنه» منتقل شد.
امكان و اشیاء باستانی
این قلعه در سه كیلومتری شرقی شهر مریوان و بربالای كوه امام قرار دارد كه اكنون فقط آثار پله‌ها و آب‌انبار آن كه از سنگ تراشیده شده برجای مانده است. «قه‌لای ئیمام» در زمان سرخاب‌بیگ اردلان (حدود سال 945 هجری قمری) ساخته شده كه بعدها به وسیله احمد خان والی كردستان تعمیر شده و مورد استفاده قرار گرفته است.
1ـ قلعه امام: 2ـ مسجد سرخ (مزگه‌وتی سور): 3- قلعه فیلقوس 4- قلعه خاو 5- قلعه میرزا میراشه 6- قلعه توراخ تپه 7- وله گه ور 8- غار کونه شه م شه م 9- تپه کلین که وهMariwan
Language: kurdish
Accent: southern kermanj(sourani). Awramanat: hawrami(gurani)
Penmanship: kurdish with arabic calligraphy
Religion: Islam (sonni 92.99%. the rest…)
Historical background:
Mariwan suburbs ancient surroundings such as ‘sawji’ , kolan, mereg and bisaran and two western and eastern hills, indicate neolithic mankind habitation in this region, and its continuance during copper age from fourth thousandth B.C. .
Therefrom mariwan has been on the way of ‘tisfoon’ to ‘ azargashsb’ fire temple, (solomon throne in the north of tekab) it has been into consideration of Arscacides and sassanides for ages. in pahlavi treatise has been stipulated which ‘bahram goor’ made a city next to ‘bahram avand’ or ‘zere war’ lake, and in assyria’s resourceses been mentioned that ‘sargen’ the king of assyria, builds a city under the name of ‘ door ashoor’ or ‘ karsharokin’ in the south of mariwan in 1500B.C. ( kurd, history and descent connection, vol3rd,tehran, rashid yasemi, ebn sina pub,pages 49,54
پاسخ با نقل قول
