در ترمیم، ماده بازسازی كننده در بین دیواره های باقیمانده دندان قرار می گیرد و به حفظ ساختار و یكپارچگی دندان در برابر شكستگی كمك می كند و همین طور ظاهری زیبا به دندان می بخشد.

اما نكته اینجاست كه درمان های ترمیمی نه تنها ضرورت مراقبت از دندان ها را برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند برابر می كنند، بلكه تصمیم برای روكش گذاری و درمان های ترمیمی نیز در برخی موارد تحت تاثیر تشخیص های اشتباه دندانپزشك به وارد آمدن آسیب های جدی به تنها عضو التیام ناپذیر بدن منجر می شود.

دكتر فرشید مطلبی، دندانپزشك و متخصص ترمیم و زیبایی دندان در گفت وگو با جام جم می گوید: گرچه در برخی موارد، پس از درمان ریشه جهت حفظ ساختار تاج دندان، روكش گذاری ضروری می شود، اما متاسفانه برخی همكاران ما حتی نسوج سالم را نیز پس از درمان ریشه به سمت روكش گذاری هدایت می كنند و با تراش دادن غیرضروری دندان، عمر مفید آن را كوتاه می كنند.

وقتی روكش كردن دندان ضروری می شود

درمان با روكش، در مواردی كه تاج دندان دچار تخریب های ناشی از پوسیدگی وسیع، ضربات، شكستگی یا تضعیف ساختار دندان پس از درمان ریشه شده باشد، ضروری است.

دكتر مطلبی با تاكید بر این كه قضاوت و تشخیص دندانپزشك در روكش گذاری دندان پس از درمان ریشه نقش اصلی را دارد، می افزاید: مهم ترین مزیت روكش حفظ ساختار دندان در برابر شكستگی و نیز حفظ سلامت بافت های اطراف دندان است، اما به هر حال 1 تا 1.5 میلی متر از نسج دندان، طی فرآیند ترمیم تراش می خورد و اهمیت مراقبت از آن را برای جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند برابر می كند.

خطر پوسیدگی مجدد دندان روكش شده

دندانپزشكان تاكید می كنند این تصور كه همیشه برای استحكام بیشتر دندان باید سراغ روكش برویم، اشتباه است. بزرگ ترین عیب روكش، تراش دندان است و با توجه به این كه عمر متوسط روكش های معمولی بین هشت تا ده سال است، در درازمدت طول عمر دندان كاهش خواهد یافت.

دكتر مطلبی با تاكید بر این كه پس روكش زمانی توصیه می شود كه نسج سالم باقیمانده دندان بسیار كم باشد، ادامه می دهد: از طرفی نباید فراموش كرد كه لبه روكش ها یا در مجاورت یا در زیر لثه قرار می گیرد و ممكن است باعث التهاب لثه شود، زیرا لثه با نسج سالم دندانی بسیار سازگار تر است و این نسج سالم دندانی هنگام ترمیم حفظ می شود، ولی در درمان با روكش تراش می خورد.

این متخصص ترمیم اضافه می كند: به هر حال هر دندانی كه یكپارچگی تاجش را از دست می دهد و نیاز به پركردن پیدا می كند نیز نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به دندان های پرنشده دارد. ضرورت این مراقبت برای دندان روكش شده بیشتر است، چون در بسیاری موارد، فاصله ایجاد شده بین لبه دندان و روكش می تواند باعث گیر كردن مواد غذایی و پوسیدگی مجدد در این فضای ایجاد شده، شود.

مسواك و نخ دندان؛ حافظان دندان

مسلما هرچه درمان های ترمیمی و روكش گذاری دندان ها با دقت و مهارت بیشتری صورت گیرد، عمر مفید روكش دندان بیشتر خواهد بود، اما واقعیت آن است كه دندان های روكش شده برای دوام بیشتر به دقت در مسواك زدن و بهره گیری از نخ دندان نیاز دارند.

دكتر مطلبی می گوید: استفاده از نخ دندان در كنار مسواك زدن درست، برای این كه لبه های روكش را بتوان تمیز نگه داشت، كاملا ضروری است. البته استفاده از مسواك های خاص برای كسانی كه دچار بیماری های لثه نیز هستند توصیه می شود. اگر روكش به صورت پل یا بریج باشد نیز نیازمند استفاده از نخ دندان اختصاصی است كه استفاده از آن تحت نظر دندانپزشك آموزش داده می شود.

افزایش عمر مفید دندان روكش شده

به گفته دكتر مطلبی، افزایش عمر مفید دندان روكش شده به عواملی چون نوع رژیم غذایی، تركیب بزاق، میزان استحكام دندان هنگام تشكیل و غلظت فلوراید آب آشامیدنی بستگی دارد. این دندانپزشك در ارتباط با رژیم غذایی مخرب دندان می گوید: مهم ترین نكته در این ارتباط، تعداد دفعات استفاده از كربوهیدرات ها یعنی شیرینی جات و تنقلات شیرین طی روز است. البته برخی غذاها نیز لزوما شیرین نیست، اما قند پنهان دارد. بدیهی است هرچه تعداد وعده های مواد غذایی شیرین در روز بیشتر باشد، دندان بیشتر در معرض پوسیدگی قرار می گیرد.

درمان محافظه كارانه تر برای برخی دندان ها

چند سالی است كه بسیاری از افراد از درمانی تحت عنوان «لامینیت» برای اصلاح رنگ، فرم و موقعیت دندانشان بهره می گیرند. از طریق این روش می توان دندان های قدامی (دندان های مجاور لب و گونه ها) بد رنگ شده، ترك خورده یا دندان هایی كه قسمتی از آنها شكسته شده را بازسازی و اصلاح كرد.

دكتر مطلبی با اشاره به این كه لامینیت روش محافظه كارانه تری نسبت به روكش است، چرا كه دندان ها طی آن، تحت تراش كمتری قرار می گیرند، می گوید: البته این روش زیبایی در عین مزایایی كه دارد خالی از عیب نیست. یعنی به غیر از آن كه بهره گیری مثبت از آن به موقعیت قرارگیری دندان در داخل فك و این كه فضاهای بین دندانی از حد معینی تجاوز نكند بستگی دارد، دندان را مانند روكش در برابر شكستگی محافظت نمی كند.

وی اضافه می كند: البته در این روش دندان ها كمتر از حالتی كه روكش می شوند در معرض پوسیدگی قرار می گیرند، اما طول عمر مفید آن بستگی به وجود مینای كاملا سالم و نداشتن بیماری های ارثی مولد پوسیدگی یا پركردگی های قدیمی دارد. با تفاسیر ذكر شده مهم ترین عامل در كسب درمان های موثر و دراز مدت دندان در اعتماد بیمار به وجدان پزشكی و اخلاقی دندانپزشك خلاصه می شود.