دنیای گسترده مادربردها
مادربرد (mother board) همان گونه كه تا حدودی از نام آن نیز برمی آید، یكی از قطعات اصلی و مهم هر كامپیوتر است كه سایر قطعات (نظیر CPU، كارت های صدا، گرافیك و مودم، RAM، هارد دیسك و...) بر روی آن نصب و یا با آن مرتبط اند، از این رو انتخاب مادربرد یكی از تصمیمات مهم در زمان تهیه و یا ارتقای یك كامپیوتر است. انتخاب فوق علاوه بر تاثیر مستقیم بر عملكرد فعلی سیستم بیانگر انعطاف سیستم در زمان ارتقا نیز هست چرا كه قابلیت های فعلی یك كامپیوتر و پتانسیل های ارتقای آن در آینده جملگی به نوع مادربرد انتخابی بستگی خواهد داشت. امروزه بر روی مادربردها، پورت های پیشرفته ای نظیر ۱۳۹۴ Fireware IEEE و یا USB۲.۰ و حتی كارت های (تراشه) صدای شش كاناله و كنترل های RAID وجود داشته كه می توان از آنان در زمان ارتقای سیستم و بدون نیاز به نصب امكانات جانبی دیگر استفاده كرد.انتخاب مناسب یك مادربرد از جمله تصمیمات مهمی است كه دامنه آن گریبانگیر تجهیزات سخت افزاری دیگر نیز خواهد شد. كیفیت و قابلیت های مادربرد نه فقط بر روی كارایی خود آن كه دست كم بر كاركرد پردازنده و حافظه نیز اثر خواهد داشت. •ویژگی های مهم هر مادربرد
از مهم ترین ویژگی های مرتبط با مادربرد می توان به موارد زیر اشاره كرد:
•Chip Set : مادربرد عملیاتی حیاتی و مهم نظیر روتینگ داده از هارد دیسك به حافظه و پردازنده را انجام داده و این اطمینان را به وجود می آورد كه تمامی دستگاه های جانبی و كارت های الحاقی قادر به گفت وگو (ارتباط) با پردازنده اند. تولیدكنندگان مادربردها با افزودن چیپ ست های متفاوت بر روی مادربرد تولیدی خود نظیر كنترلر RAID و پورت های Fireware ، قابلیت های مادربرد تولیدی خود نسبت به سایر محصولات مشابه را نشان می دهند.
•پردازنده: تولیدكنندگان مادربرد در برخی حالات ، فهرست مادربردهای تولیدی خود را براساس نوع سوكتی كه مادربرد حمایت می كند، ارائه می كنند. مثلاً سوكت ۴۷۸ برای P۴ و سوكت A برای Athlon. در اكثر كاربردهای تجاری كاربران تفاوت مشهودی را در ارتباط با سرعت بین دو پردازنده Athlon و P۴ مشاهده نمی كنند در حالی كه ممكن است تفاوت قیمت آنان مشهود باشد. به هرحال نوع و سرعت پردازنده ای كه می تواند همراه یك مادربرد استفاده شود، یكی از نكات مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است.
•حافظه: امروزه اكثر مادربردها از حافظه های SDRam DDR (Double Date Rate) استفاده می كنند. البته هنوز مادربردهایی نیز وجود دارد كه از RDRAM یا Rambus استفاده می كنند. (تعداد این نوع از مادربردها اندك است). حافظه های DDR دارای سرعت های مختلفی بوده و پیشنهاد می شود كه سریع ترین نوعی را كه مادربرد حمایت می كند، انتخاب گردد. تولیدكنندگان مادربرد حافظه های DDR را براساس سرعت Clock و یا پهنای باند تقسیم می كنند
بردهایی كه از RDRAM استفاده می كنند دارای Chip set اینتل ۸۵۰ یا۸۵۰ E هستند. این نوع از حافظه ها (RDRAM) می بایست به منظور افزایش كارایی به صورت زوج بر روی مادربرد استفاده شده و اسلات های خالی توسط CRIMM تكمیل (پر) شوند. حافظه های RDRAM، قادر به تامین پهنای باند بالای مورد نیاز برنامه هایی با حجم عملیات سنگین در ارتباط با حافظه هستند. (برنامه های ویرایش فیلم های ویدئویی و یا بازی های سه بعدی گرافیكی) قیمت حافظه های RDRAM نسبت به حافظه های DDR دو برابر است. حافظه های RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارائه می شوند: PC۸۰۰ و PC۱۰۶۶. در صورت انتخاب پردازنده ای از نوع P۴ كه بر روی BUS با سرعت ۵۳۳ مگاهرتز اجرا می شود، سرعت بیشتر پردازنده معیار اصلی انتخاب قرار گیرد. در زمان انتخاب حافظه می بایست تعداد سوكت های DIMM و RIMM موجود بر روی مادربرد به همراه حداكثر حافظه قابل نصب بر روی آن دقیقاً بررسی شود.
•صدا و گرافیك: اكثر مادربردهای موجود دارای كارت صدا بوده و به ندرت می توان مادربردی را یافت كه فاقد این قابلیت باشد. آخرین مدل مادربردها دارای چیپ ست دیجیتالی صدای شش كاناله بوده كه برای بازی ها و فایل های MP۳ مناسب تر است. در صورتی كه قصد نصب یك كارت صدا بر روی مادربرد به منظور افزایش كیفیت صدا وجود داشته باشد، می توان با استفاده از Jumper و یا BIOS سیستم كارت صدای موجود بر روی مادربرد ( OnBoard ) را غیرفعال و از كارت صدای مورد نظر خود استفاده كرد. در صورتی كه بخواهیم از بازی های كامپیوتری استفاده نماییم كه دارای گرافیك سه بعدی هستند، می بایست كارت گرافیك موجود بر روی مادربرد را غیرفعال و یك كارت گرافیك متناسب با نوع نیاز را بر روی مادربرد نصب كرد. در این رابطه لازم است به این نكته دقت شود كه مادربرد انتخابی دارای اسلات AGP باشد. امروزه اكثر كارت های گرافیكی موجود از اسلات AGP به منظور ارتباط با كامپیوتر استفاده می كنند.
•نحوه ارتباط با دستگاه های ذخیره سازی: اكثر مادربردها با استفاده از یك كنترلر IDE از درایوهای ۱۰۰ /ATA یا ۱۳۳ / ATAپشتیبانی می كنند. براساس مطالعات انجام شده، تفاوت بین دو استاندارد فوق بسیار ناچیز بوده و این امر نمی تواند تاثیر چندانی در رابطه با انتخاب یك مادربرد را داشته باشد. انتخاب مادربردهایی كه توانایی پشتیبانی از RAID را دارند بسیار حائزاهمیت است. با استفاده از كنترلر فوق می توان بر روی یك كامپیوتر از دو هارددیسك به طور همزمان استفاده كرد. بدین ترتیب، اطلاعات بر روی دو هارددیسك ذخیره و در صورت خرابی یك هارددیسك می توان از هارددیسك دیگر استفاده كرد. (تهیه یك كنترلر RAID به تنهایی مقرون به صرفه نبوده و لازم است درزمان انتخاب مادربردی برگزیده شود كه از RAID حمایت می كند.)
•ارتباطات (اتصالات): اكثر مادربردها دارای پورت هایی نظیر: اترنت، ۲.۰ USBو FireWire و برخی از مادربردهای جدید ، دارای امكاناتی به منظور خواندن Flash Memory هستند. اخیراً مادربردهایی به نام Legacy free مطرح شده اند كه نیازی به پورت های جداگانه نداشته و تمامی پورت ها به طور مختصر در یك پورت تعبیه شده اند.
•مشخصات عمومی مادربردها
در اكثر موارد تهیه یك مادربرد جدید همراه با خرید پردازنده و حافظه اصلی نیز هست. بدین دلیل لازم است بررسی لازم در خصوص تاثیر این قطعات بر كارایی مادربرد نیز مورد بررسی و توجه قرار گیرد. فراموش نكنیم كه همواره پردازنده های جدید و با سرعت بالا دارای قیمت به مراتب بالاتری نسبت به نمونه های قبل از خود بوده و در صورتی كه ضرورتی به استفاده از پردازنده های جدید، سریع و در عین حال گران وجود ندارد، می توان با توجه به نوع نیاز خود از پردازنده های دیگر(با سرعت كمتر نسبت به آخرین مدل های موجود) كه با مادربرد انتخابی نیز مطابقت می كنند، استفاده كرد. یكی از اجزای مهم هر مادربرد Chip set است كه اطلاعات متنوعی را در ارتباط با توانایی مادربرد مشخص می كند. نوع پردازنده و حافظه ای كه مادربرد می تواند حمایت كند، برخاسته از نوع Chip set یك مادربرد است. در برخی حالات نوع Chip set موجود بر روی یك مادربرد، بیانگر نوع پورت های صدا، ویدئو و كارت شبكه نیز هست. ( عناصر فوق به صورت onboard بر روی مادربرد تعبیه می شوند) در زمان انتخاب یك مادربرد لازم است به این نكته دقت شود كه تفاوت بسیار بالایی بین مادربردها از لحاظ قیمت وجود نداشته و می توان با در نظر گرفتن تمامی جوانب مادربردی را انتخاب كرد كه دارای امكانات جانبی نظیر كارت شبكه و كنترلر RAID باشد.پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یك مادربرد در نظر گرفت:
•حمایت از پردازنده:
حداقل: قادر به حمایت از پردازنده های رایج نیست.
پیشنهادی: قادر به حمایت از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد.
حداكثر: قادر به حمایت از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد.
توانایی مادربرد انتخابی در رابطه با حمایت از پردازنده های موجود یكی از تصمیمات مهم در زمینه انتخاب یك مادربرد است. (حمایت از پردازنده های خانواده AMD و یا اینتل)
•نوع حافظه
حداقل DDR ۲۰۰/۲۶۶:
پیشــنهـــادی DDR۲۶۶/۳۳۳ یا Rambus
PC۸۰۰/۱۰۶۶
حداكثر DDR۳۳۳/۴۰۰ یا PC۱۰۶۶Rambus
نوع و سرعت حافظه ای كه به همراه یك مادربرد نصب می شود، تاثیر مستقیمی بر كارایی و در عین حال قیمت یك كامپیوتر دارد. حافظه های Rambus قابل استفاده بر روی تعداد اندكی از مادربردها بوده و قیمت آنان به مراتب بیشتر از حافظه های SDRAM است.
•اتصالات جانبی:
حداقل USB۱.۱ :
پیشنهادی۲.۰ USB در صورت امكان FireWire
حداكثر :۲.۰ USB و FireWire
در صورتی كه تصمیم به تهیه تجهیزات جانبی نظیر چاپگر دوربین های دیجیتال و درایوهای خارجی CD-RW وجود داشته باشد (در آینده) پیشنهاد می شود مادربردی تهیه شود كه دارای پورت های ۲.۰ USB و Firewire باشد.
•عناصر مجتمع و پیوسته:
حداقل: كارت صدا
پیشنهادی: كارت صدای دیجیتالی، كارت شبكه و در صورت امكان پشتیبانی از ویدئو
حداكثر: كارت صدای دیجیتالی و كارت شبكه
اكثر مادربردها دارای امكانات از قبل تعبیه شده ای در رابطه با كارت صدا هستند ( Onboard ). در مادربردهای پیشرفته تر امكانات لازم در خصوص كارت های صدای شش كاناله دیجیتال و كارت شبكه نیز پیش بینی شده است. برخی از مادربردها دارای تراشه های لازم به منظور حمایت از گرافیك بوده كه باعث كاهش هزینه ها خصوصاً در رابطه با كاربرانی می شود كه نوع استفاده آنان از كامپیوتر ضرورت وجود كارت های گرافیك قدرتمند را كم رنگ می كند.
•نحوه ارتباط با دستگاه های ذخیره سازی:
حداقل : ATA/۱۰۰
پیشنهادی ATA/۱۳۳: در صورت امكان RAID
حداكثر۱۳۳/ATA RAID: در صورت امكان Serial ATA
سرعت اینترفیس هارددیسك و سایر دستگاه های IDE استفاده شده را مشخص می نماید. استاندارد جدید Serial ATA در مادربردهای جدید استفاده می شود (افزایش سرعت اینترفیس). برخی از مادربردها امكان استفاده از RAID را فراهم می كنند. در چنین مواردی می توان از دو هارددیسك در یك سیستم استفاده كرد. بدین ترتیب كارایی سیستم افزایش و در مواردی كه یكی از هارددیسك ها با مشكل مواجه شود، امكان استفاده از هارددیسك دوم وجود خواهد داشت.
پاسخ با نقل قول