میدان نقش جهان اصفهان | Naqsh-e Jahan
میدان نقش جهان اصفهان که با نام های میدان امام، و میدان شاه (سابقاً) نیز خوانده میشد، توسط شاه عباس اول در آغاز قرن 17ساخته شد.
مقدمه
میدان نقش جهان اصفهان که با نام های میدان امام و میدان شاه (سابقاً) نیز خوانده میشد، توسط شاه عباس اول در آغاز قرن 17ساخته شد. این میدان از هر طرف با ساختمان‌های تاریخی احاطه شده که با مجموعه‌ای از گذرگاه‌های طاقدار دو طبقه به هم متصل می‌باشند. میدان امام به سبب وجود مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله، سر در عظیم قیصریه و کاخ تیموری (قرن پانزدهم) شناخته شده است. این بنا ها گواهی پر ابهت از سطح زندگی اجتماعی و فرهنگی ایران در عصر صفویه می‌باشند. میدان سلطنتی اصفهان نمودی از زندگی اجتماعی- فرهنگی ایران در دوره صفوی ( تا سال 1100 شمسی ) و پدیده شهری نادری در ایران است، زمانی که شهر ها معمولا بسیار متمرکز و بدون جریان روان (به غیر از حیاط داخلی کاروانسراها) ساخته می‌شدند. طبیعتا این میدان نمونه ای آسیب پذیر از فرم معماری شهری می‌باشد. پایتخت صفویان
شاه عباس، از خاندان ایرانی صفویه از سال 996 تا 1038 هجری قمری حکومت کرد. او اصفهان را به پایتختی خود برگزیده و به طرز باشکوهی به زیبا سازی و نوسازی آن پرداخت. مرکز شهر با یک میدان وسیع سلطنتی (میدان شاه) مزین شد که به خاطر زیبایی و عظمت زیاد، آن را " نقش جهان " می‌خواندند. این میدان از چهار طرف با ساختمان تاریخی احاطه شده که با مجموعه‌ای از گذرگاه های طاقدار دو طبقه به هم متصل می باشند: سر در قیصریه (1602 تا 1619 میلادی) در شمال، مسجد شاه (1612 تا 1630 میلادی) در جنوب ، مسجد شیخ لطف الله (1602 تا 1618 میلادی) در شرق و عمارت عالی قاپو و کاخ کوچک تیموری (قرن پانزدهم میلادی) در غرب که توسط شاه و جانشینانش توسعه پیدا کرده و تزئین شد. مسجد شاه اصفهان
مسجد زیبای شاه با ایوان مقطع ژرف و وسیعی به ضلع جنوبی میدان متصل شده است. این ایوان با یک نیم گنبد محدب شده که دیوار داخلی آن با کاشی های سفالی معرق تزئین شده است. دو مناره در بالای آن قرار گرفته و توسط دهلیزی طاقدار (سه پهلو با انتهای باز) به سمت جنوب امتداد یافته به حیاط درونی منتهی می شود که نسبت به آن زاویه دار است. بنابراین، هرچند ایوان در محور شمال به جنوب قرار دارد، مسجد برای حفظ سنت و باور ها در محور شمال شرقی به جنوب غربی احداث شده است. عمارت عالی قاپو ورودی بزرگی است به سمت محوطه کاخ و باغ های سلطنتی که در پشت این عمارت قرار دارند. اتاق های مسکونی این بنا به طور کامل با نقاشی تزئین شده و ورودی های بزرگ این بنا باعث شهرت آن شده است. این عمارت ورودی با ارتفاع 48 متر از سطح میدان متشکل از چند طبقه با تعدادی اتاق در هر کدام بوده و ایوانی (تالار) مرتفع و پوشیده دارد که سقف زیبای آن بر روی ستونی های چوبی باریکی قرار گرفته است. عناصر معماری میدان
همه عناصر معماری میدان شاه، از جمله گذرگاه های طاق دار آن، با انبوهی از کاشی‌های سرامیکی معرق و نقاشی شده، تزئین شده اند. نگاره غالب در این عناصر، تزئینات گلدار است و گل بته نیز در نقاشی ها استفاده شده است. این تزئینات را رضا عباسی، نقاش مشهور ( هم در ایران و هم در سطح بین الملل) و مدیر مدرسه نقاشی اصفهان در زمان سلطنت شاه عباس، انجام داده است. مسجد شاه برجسته ترین نمونه از معماری رنگین است که در زمان صفویان به اوج خود رسید. میدان شاه قلب پایتخت صفوی بود. از محوطه شنی پهناور آن برای گردش، تجمیع قوای نظامی، بازی چوگان و برگزاری جشن ها و اعدام های عمومی استفاده می شد و دکان‌هایی در داخل گذرگاه های هر چهار طرف میدان احداث شده بود. در قسمت بالای مدخل بازار بزرگ قیصریه سکویی وجود دارد که نوازندگان برای اجرایی عمومی از آن استفاده می کنند. تالار عالی قاپو از پشت به اتاق جلوس شاه راه دارد. شاه گاهی اوقات در این اتاق سفرا را به حضور می‌پذیرفت.
