کعبهچند اثر تاریخی در قرآن
یکی از نامهای کعبه بیت العتیق است درباره علت وصف کعبه به عتیق وجوهی گفته شده است برخی می گویند ازآن جهت که بنایی بس کهن
وباستانی است به آن بیت العتیق گفته شده زیرا کعبه نخستین بنای ساخته شده در زمین برای پرستش خداوند است ازاین رو می توان
گفت کعبه کهن ترین اثر باستانی به شمار می رود که قرآن ازآن نام برده است
آیات بینات و مقام ابراهیم
خداونددرخانه خود نشانه هایی روشن و مقام ابراهیم را برجای گذاشته است مقصود ازآیات روشن آثار برجای مانده ازابراهیم علیه السلام درکنار کعبه و تاریخمجسمی ازاعصار گذشته و روشن گر خاطره های جاویدان پیشین چون زمزم صفا مروهرکن حطیم حجرالاسود وحجر اسماعیل دربین این نشانه ها از مقام ابراهیمجداگانه یاد کرده زیرا سنگی است که ابراهیم هنگام ساختن کعبه بر روی آن میایستاده واثرگام هایش بر روی آن باقی مانده است .
تابوت بین اسرائیل
تابوتصندوقی بود که موسی علیه السلام درواپسین روزهای عمر خود الواح تورات راکه احکام خدا درآن نوشته شده بود ضمیمه عصا و لباس خود و لباس هارون ویادگارهای دیگر در آن نهاد و به وصیتش یوشع بن نون سپرد این یادگار سالیانسال با کمال احترام در میان بنی اسرائیل نگاه داری می شد تا آن که دشمنانآن را ازایشان گرفتند اما یکی از پیامبران بین اسرائیل به نام اشموئیلبرای اثبات مدعای خود مبنی بر شایستگی طالوت برای زمام داری بنی اسرائیلاین صندوق راباردیگر به آنها نشان داد و گفت نشان لیاقت طالوت آن است کهفرشتگان آن تابوت را برای آنان خواهند آورداین امر نشان می دهد که تابوتباآثار برجای مانده از آل موسی و هارون تااین زمان هم چنان باقی بوده است.
آثاربرجای مانده از ابراهیم علیه السلام درکنار کعبه وتاریخ مجسمی ازاعصارگذشته و روشن گر خاطره های جاویدان پیشین چون زمزم صفا مروه رکن حطیمحجرالاسود وحجراسماعیل است .
بدن فرعون
فرعونبه رغم آن که تا واپسین لحظه ازعناد و لجاجت دربرابر موسی و آیین او دستنکشید هنگام غرق شدن از ایمان خود خبرداد اما به او خطاب شد که ایمان تواکنون سودی نمی بخشد.
آن گاه خداوند خطاب به فرعون فرمود مابدن تو راپس از غرق شدن از آب بیرون می افکنیم تابماند وعبرت آیندگان شود طبق وعدهالهی بدن فرعون به صورت اثری باستانی وعبرت انگیز باقی مانده و هم اکنون در موزه مصر نگه داری می شود.
بقایای آبادی ها
قرآنخرابه های شهرهای قوم لوط عاد وثمود را نشانه های برجای مانده از آناندانسته و چون این نشانه ها در روزگار نزول آیات در دسترس مردم بوده ازآنهاخواسته است تا از سرگذشت
این اقوام درس بگیرند برپایه روایتی علیعلیه السلام درعبور ازآثار برجای مانده از کسرا در مدائن به یکی ازهمراهانش که برای بی اعتباری دنیا شعری خوانده بود فرمود چرااین آیه رانخواندی؟
کم ترکوا من جنت وعیون *و زروع و مقام کریم *و نعمه کانو فیها فکهین* کذالک و اورثنها قوما ءاخرین
بقایای آبادی قوم لوط
خداوندبراثرگناهان پی در پی و زشت قوم لوط ازآسمان برآنان سنگ فرود آورد -لنرسلعلیهم حجاره من طین -ودیار آنان را در هم کوبید -فجعلنا علیهاسافلها-بااین حال برای عبرت دیگران گوشه هایی ازویرانه های آن را باقیگذاشت ازاین رو به شهر قوم لوط ازآن جهت که براثر عذاب الهی زیرو رو شدهموتفکات گفته شده است ازبرخی آیات قرآن برمی آید که این ویرانه ها تاعصرپیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وجود داشته و اهل مکه د مسیر رفت و آمدخود به شام ازکنارآن عبورمی کرده اند.
ویرانه های قوم عاد
قوم عاد خانه های خود را بسیار باشکوه می ساختند به گونه ای که در روزگار خود مانند نداشت
امابراثر سرپیچی از دعوت هود علیه السلام کیفرالهی برآنان فرودآمد وفقطویرانه ای از خانه هایشان برجای مانداز آیه -وعاداٌ و ثموداٌ وقد تبین لکممن مسکنهم -عنکبوت 29و38-برمی آید که ویرانه های قوم عاد در مسیر تبوکبوده و تاعصر پیامبراکرم صلی الله علیه وآله وجود داشته است
ویرانه های قوم ثمود
ثمودخانه های خود را ازسنگ و درمیان کوه می ساختند اما آن گاه که براثر سرپیچیازدعوت صالح علیه السلام عذاب الهی فرود آمد همین خانه های بس مستحکمنتوانست آنان را محافظت کند و به ویرانه ای تبدیل شدبرخی مفسران بااستنادبه این که -تلک-به مکانی اشاره دارد که در دسترس بوده گفته اند ویرانهخانه های قوم ثمود تاعصر پیامبرصلی الله علیه وآله باقی بوده است.
افزونبرآیه -وقد تبین لکم من مسکنهم-که صراحت براین مدعا دلالت دارد شواهدتاریخی نیزنشان می دهد که مردم مکه هنگام سفرتجارتی به شام ازکنار سرزمینحجر که ویرانه های قوم ثمود در آن قرارداشت عبور می کردند.
