شفيعه روز جزا ويژه وفات حضرت معصومه س
شفيعه روز جزا
«يكى از امتيازات بزرگى كه شهر عزيز قم دارد، اين است كه بر گرد مضجع شريف يكى از برگزيدگان اهل بيتعليهم السلام حضرت فاطمه معصومه عليها السلام بنا شده است.» مقام معظم رهبرى
اجمالى از زندگى فاطمه معصومه عليها السلام
نام شريف آن بزرگوار، «فاطمه» و مشهورترين لقب ايشان «معصومه» است. پدر بزرگوارش، امام هفتم شيعيان حضرت موسى بن جعفرعليه السلام و مادر مكرمهاش، حضرت نجمه خاتونعليها السلام است كه آن بانو، مادر امام هشتم حضرت على بن موسى الرضاعليه السلام نيز است . ازاين رو، حضرت معصومه (س) با حضرت رضاعليهما السلام از يك مادر هستند.
ولادت آن حضرت در روز اول ذىالقعده سال 173 ه . ق در مدينه منوره واقع شده است. ديرى نپاييد كه در سنين كودكى، با مصيبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد مواجه شدند. از آن پس تحت مراقبت و تربيت برادر بزرگوارش، حضرت على بن موسى الرضا(ع) بزرگ شدند. در سال 200 ه . ق در پى اصرار و تهديد مامون عباسى سفر تبعيد گونه حضرت رضاعليه السلام به مرو آغاز شد. آن حضرت بدون اين كه كسى از بستگان و اهل بيت خود را همراه ببرند راهى خراسان شدند.
يك سال پس از هجرت برادر، حضرت معصومه عليها السلام به شوق ديدار برادر، همراه عدهاى از برادران و برادرزادگان به سوى خراسان حركت نمودند و در هر شهر و محلى از سوى مردم مورد استقبال واقع مىشدند. اينجا بود كه آن حضرت نيز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زينب (س) پيام مظلوميت و غربتبرادر گرامىشان را به مردم مؤمن و مسلمان مىرساندند و مخالفت خود و اهلبيت (ع) را با حكومتحيلهگر بنىعباس اظهار مىفرمودند. بدين ترتيب، تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسيد، عدهاى از مخالفين اهل بيت(ع) كه از پشتيبانى مامورين حكومت برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند. در نتيجه، تقريبا همه مردان كاروان به شهادت رسيدند، حتى بنا بر نقلى حضرت معصومهعليها السلام را نيز مسموم نمودند.
به هرحال، يا بر اثر اندوه و غم زياد از اين ماتم و يا بر اثر مسموميت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه عليها السلام مريض شدند و از آن جايى كه ديگر امكان ادامه راه به سوى خراسان ممكن نبود، قصد شهر قم را نموده و سؤال فرمودند: از اين شهر (ساوه) تا «قم» چند فرسخ راه است؟ در پاسخ گفتند: ده فرسخ. فرمودند: مرا به شهر قم ببريد؛ زيرا از پدرم شنيدم كه مىفرمود: «شهر قم مركز شيعيان ما است.»
بزرگان شهر قم، وقتى از اين خبر مسرتبخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند، و در حالى كه، «موسى بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت را به دست گرفته بود، و عده فراوانى از مردم پياده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند. در روز 23 ربيع الاول سال 201 ه . ق حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى كه امروز «ميدان مير» ناميده مىشود در جلوى منزل شخصى «موسى بن خزرج» شتر آن حضرت زانو زد و افتخار ميزبانى حضرت نصيب او شد.
آن بزرگوار به مدت 17 روز در اين شهر زندگى نمود و در اين مدت، مشغول عبادت و راز و نياز با پروردگار متعال بود.
هماكنون محل عبادت آن حضرت حجرهاى است در مدرسه ستيه به نام «بيت النور» كه محل زيارت ارادتمندان آن حضرت است.
سرانجام، آن بزرگ يادگار اهلبيت(ع) در روز دهم و يا دوازدهم ربيع الثانى سال 201 ه. ق، پيش از آنكه ديدگان مباركش به ديدار برادر روشن شود، در ديار غربت و با اندوه فراوان ديده از جهان فرو بست و شيعيان را در ماتم خود به سوگ نشاند. مردم قم با تجليل فراوان پيكر پاكش را به سوى محلى به نام «باغ بابلان»، كه قبرستان خانوادگى اشعريون بود، تشييع و به خاك سپردند . پس از دفن حضرت معصومه عليها السلام، "موسى بن خزرج" سايبانى از بوريا بر فراز قبر شريف ايشان قرار داد، تا اينكه پس از سالها حضرت زينب(س) دختر امام جواد(ع) اولين گنبد را بر فراز قبر شريف عمه بزرگوارشان بنا كرد و بدين سان، تربت پاك آن بانوى بزرگوار اسلام قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهل بيت عليهم السلام و دارالشفاى دل سوختگان عاشق ولايت و امامت شد.
فضايل و مناقب حضرت معصومه عليها السلام
الف. شرافتخانوادگى
آن حضرت «بنت رسولاللهصلى الله عليه وآله» و «بنت ولىالله» و «اخت ولىالله» و «عمة ولىالله» است و اين امر خود سرچشمه ساير فضايل و كمالات معنوى و روحانى آن بزرگوار است.
ب. عالمه و محدثه اهل بيت عليهم السلام
يكى از والاترين عناوينى كه نشان دهنده بلندى مرتبه علم و آشنايى كريمه اهل بيتعليهم السلام با معارف بلند اسلام و مكتب حياتبخش تشيع است، محدثه بودن آن حضرت است. بزرگان علم حديث، احاديث و روايات رسيده از آن حضرت را قبول و به آن استناد مىنمايند؛ چرا كه آن حضرت جز از افراد مورد وثوق و اطمينان حديث نقل نمىكند.
ج. معصومه
فاطمه معصومه كه خود پرورش يافته مكتب ائمه طاهرين عليهم السلام و يادگار صاحبان آيه تطهير است، نمونه عالى از طهارت و پاكى است ، به حدى كه خاص و عام ايشان را "معصومه" لقب دادهاند.
د. كريمه اهل بيت عليهم السلام
از دير زمان آستان قدس فاطمى، منشا هزاران كرامت و عنايت ربانى بوده است. چه قلبهاى نااميدى كه سرشار از اميد به فضل و كرم الهى و چه دستهاى تهى كه سرشار از رحمت ربوبى؛ و چه انسانهاى بريده از همه جا و نااميد از همه كس، كه با دلى شاد و روحى پيوسته به ابديت از درگاه پر فيض و كرم اين كريمه اهل بيتعليهم السلام برگشته و براى خود نوعي زندگى براساس ايمان مستحكم به ولايت اولياى حق بنا نهادند.
و. مقام شفاعت آن حضرت
از جمله كسانى كه به شفيعه بودنش در روايات و آثار دينى تصريح شده است، فاطمه معصومه عليها السلام است. (1)
حضرت معصومهعليها السلام در روايات
امام صادق عليه السلام فرمود: براى خدا حرمى است و آن مكه است، و براى رسول خدا صلى الله عليه وآله حرمى است و آن مدينه است، براى اميرالمؤمنينعليه السلام حرمى است و آن كوفه است و براى ما حرمى است و آن شهر قم است و به زودى زنى از فرزندان من در آنجا دفن خواهد شد كه نامش «فاطمه» است. هركس كه او را زيارت كند بهشت بر او واجب خواهد شد(2)
امام جواد عليه السلام فرمود: كسي كه عمه ام را در قم زيارت كند پاداش او بهشت است. (3)
امام صادق (ع) : كسي كه آن خانم ( حضرت معصومه عليها السلام) را زيارت كند در حالي كه آگاه به شأن و منزلت ايشان باشد، به بهشت مي رود.(4)
امام رضا عليه السلام فرمود: هركس معصومه را در قم زيارت كند ، مانند كسي است كخ مرا زيارت كرده است.(5)
پي نوشت:
1- برگرفته و تلخيص است از كتاب زندگىنامه حضرت معصومهعليها السلام، انتشارات آستانه مقدسه قم.
2- البحار، ج 60، ص 216.
3- كامل الزيارة.
4- بحار الانوار، ج 48، ص 307.
5- ناسخ التواريخ، ج 3، ص 68.
