علوم دامی و طیور- طیور-بانك مقالات طيور 3

خصوصيات و تركيب واكسن هاي مصرفي طيور

1- واكسن بيماري مارك

در حال حاضر دو نوع واكسن مارك در ايران به مصرف مي رسد :

الف-H.V.T vaccine : اين نوع واكسن از هر پس ويروس بوقلمون و به صورت ليوفيلينره ساخته شده و مصرف آن در جوجه هاي تخمگذار در يكروزگي برابر دستورالعمل موسسه سازنده ضروري و اجباري است.

ب-Rispens vaccine : اين نوع واكسن از سويه 988 Rispens- cui و به صورت همراه با سلول كه در ازت مايع 196 درجه سانتي گراد نگهداري مي شود و در جوجه هاي يكروزه ما در برابر دستورالعمل موسسه سازنده به مصرف مي رسد.

توجه : بنا به پيشنهاد سازمان دامپزشكي كشور واكسن دوگانه و به شكل همراه به سلول در جوجه هاي يكروزه مادرگوشتي و تخمگذار و جوجه يكروزه تخمگذار تجارتي در كارخانه جوجه كشي مي بايد مصرف شود .

توجه :

1- آمپول محتوي واكسن در واكسن هاي همراه با سلول بايد در محلول ازت غوطه ور باشد و هيچگاه نبايد گذاشت سطح ازت مايع بر اثر تبخير كاهش پيدا نمايد به نحوي كه آمپول واكسن خارج از محلول قرار گيرد .


2- واكسن بيماري نيوكاسل

واكسن هاي بيماري نيوكاسل در ايران به دوشكل زير به مصرف مي رسد:

الف – واكسن هاي زنده :

از دو نوع B1 و لاسوتا مي باشند كه هر دو نوع ويروس واكسن بوده از اينرو به علت حساس بودن در حفظ و نگهداري و كاربرد آن بايد دقت فراوان مبذول داشت و دقيقا برابر دستورالعمل موسسه سازنده اقدام كرد.

ب – واكسن كشته :

ويروس بكار رفته در اين نوع واكسن غالبا B1 ، لاسوتا و 74 بوده و غير فعال مي باشند . مصرف اين نوع واكسن متعاقب مصرف واكسن هاي زنده نيوكاسل در گله هاي گوشتي ؤ مادر و تخم گذار تجارتي جهت افزايش و يكنواختي عيار آنتي بادي بر عليه بيماري ها بكار ميرود .

3- واكسن گامبورو

دو نوع واكسن گامبورو در ايران به مصرف مي رسد .

الف – واكسن زنده :

ويروس بكار رفته در ساخت واكسن از نوع Intermedate و مصرف آن در كليه مناطق و در كليه گله هاي پرورشي مرغ برابر دستورالعمل موسسه سازنده واكسن اجباري مي باشد . جهت تعيين زمان مطلوب استفاده از اين واكسن بايد سطح ايمني مادري ،‌ميزان آلودگي منطقه و فارم و حدت ويروس بيماري زاي منطقه را در نظر گرفت .

ب – واكسن كشته :

ويروس واكسن غير فعال مي باشد. مصرف اين نوع واكسن در گله هاي مادر قبل از زمان تخمگذاري اجباري مي باشد .

4-واكسن بيماري برنشيت عفوني :

دو نوع واكسن برونشيت عفوني در ايران به مصرف مي رسد .

الف- ويروس بكار رفته در ساخت واكسن از سويه تخفيف حدت يافته ماساچوست مي باشد و به دوشكل :

الف –Masstype- H120strain

كه ويروس واكسن تخفيف حدت بيشتري يافته و در سنين اوليه در طيور مصرف مي شود .

ب - Masstype- H52strain

كه ويروس قوي تر بوده و براي تقويت ايمني حاصل از واكسن H120 در مرغان مادر و تخمگذار تجارتي مصرف مي شود .

در مناطق آلوده توصيه ميشود واكسيناسيون در روزهاي اول به صورت اسپري با قطرات درشت و يا قطره چشمي انجام گيرد.

ب – واكسن كشته :

ويروس بكاررفته در ساخت واكسن از سويه M41و غير فعال مي باشد (كشته ) مصرف اين واكسن در گله هاي مادر و تخمگذار تجارتي قبل از زمان تخمگذاري ضروري است .

1-واكسن بيماري لارنگوتراكئيت عفوني طيور

اين واكسن از ويروس تخفيف حدت يافته و به صورت ليوفيليزه تهيه مي شود . مصرف اين واكسن در مرغان مادر و تخمگذار تجارتي صرفا در مناطق آلوده (كه وجود بيماري در منطقه به اثبات رسيده و با سايقه واكسيناسيون وجود داشته باشد) با توجه به دستور العمل موسسه سازنده واكسن ضروري است .

2-واكسن بيماري آبله طيور

اين واكسن از ويروس تخفيف حدت يافته و به صورت ليوفيليزه تهيه مي شود . مايه كوبي طيور بر عليه اين بيماري در ايران در مناطقي كه سابقه بيماري دارند با توجه به دستورالعمل موسسه سازنده واكسن اجباري و ضروري است .

3-واكسن بيماري آنسفالوميليت طيور

ويروس اين واكسن زنده و در جنين تخم مرغ تكثير يافته و به صورت ليوفيليزه تهيه مي شود مصرف اين واكسن در گله هاي مرغ مادر قبل از توليد و در زمان تولك بري اجباري است .

4-واكسن مذكور حاوي 3-2 سويه باكتري (غير فعال ) مي باشد كه براي پيشگيري از بيماري قبل از شروع تخمگذاري در گله بكار مي رود .

5-واكسن بيماري سندروم كاهش توليد

واكسن مذكور غير فعال بوده و جهت پيشگيري از بيماري سندروم كاهش توليد قبل از شروع مرحله تخمگذاري بكار گرفته مي شود .

6-واكسن پاستورلوز يا وباي مرغان

واكسن مذكور غير فعال واكسيناسيون عليه بيماري در مناطق آلوده در اردك – بوقلمون – غاز و مرغ توصيه مي شود .

اين واكسن توسط موسسه رازي و از سويه بومي پاستورلامولتوسيداتيپ A1 تهيه مي شود .

توجه : در حال حاضر واكسن هاي كشته نيوكاسل 76+ ،EDS+ برونشيت عفوني + گامبورو (چهار گانه ) به صورت مخلوط براي مصرف در مزارع مرغ مادر و مخلوط واكسن هاي كشته نيوكاسل + برونشيت عفوني ++76 ، EDSبراي مصرف در مزارع پرورش پولت تخمگذار در نظر گرفته شده است .

7-واكسن بيماري كوكسيديوز طيور

اين واكسن حاوي چهار گانه بيماري زايي ايمريا (نكااتريكس – اسرولينا – ماكزيما ) مي باشند و به صورت آشاميدني جهت مصرف در گله هاي مادر در نظر گرفته شده است .

8-واكسن بيماري آنفلوانزاي طيور

اين واكسن از سويه هاي جدا شده در ايران از سروتيپ (H9N2و به شكل غير فعال و به منظور استفاده در گله هاي طيور صنعتي ساخته شده است .


نكات ضروري در انجام واكسيناسيون

1-قبل از مصرف واكسن حتما بايد از سلامت گله اطمينان حاصل كرد .

2-در روش آشاميدني لازمست آبخوري ها را با آب فاقد مواد ضدعفوني كاملا شسته و تميز كرد و تعداد آنها نيز كافي باشد و حتي المقدور تعدادي آبخوري اضافي در نظ گرفته شود .

3-جهت رقيق نمودن واكسن لازمست از آب مقطر ، آب آشاميدني فاقد اصلاح ، كلر و مواد ضدعفوني كننده ديگر ، آب جوشيده سر شده و يا سرم فيزيولوژي 5/8دصد استفاده كرد و درجه حرارت آب مصرفي مي بايستي حدود 23 درجه سانتي گراد در نظر گرفته شود وPHآن در نظر گرفته شود و PH آن برابر 7 باشد .

4-قبل از محلول كردن واكسن طيور را به مدت 4-2 ساعت (بسته به سن و به فصل سال ) تشنه نگهداريد .

5-آب محتوي .اكسن مي بايد خنك و در عرض دو ساعت توسط طيور آشاميده شود.

6-اضافه كردن شير خشك (بدون چربي ) به نسبت 5/2-2 گرم در ليتر در آب مصرفي همچنين از شير معمولي بدون چربي يا كم چربي به نسبت 10-15 درصد مي توان استفاده كرد . اضافه كردن شير سبب حفظ و ماندگاري ويروس واكسن مي شود .

7-جهت واكسيناسيون به طريقه قطره چشمي و يا تزريقي نياز به افراد آموزش ديده و به تعداد كافي مي باشد .

8-جهت واكسيناسيون به طريقه آشنايي تجويز واكسن در طول ساعات سردتر روز بايد مورد نظر قرار گيرد .

9-واكسن هاي كشته را قبل از مصرف و در خلال واكسيناسيون بخوبي تكان دهيد.

10-سر سوزن مورد استفاده بايد تميز و عاري از آلودگي باشد.

11-فلاكن محتوي واكسن را قبل از مصرف مدتي در درجه حرارت اطاق (20درجه سانتي گراد و 18+ درجه سانتي گراد) نگهداشته سپس اقدام به واكسيناسيون نماييد .

12-در روش اسپري مطمئن باشيد كه گله مورد نظر عاري از آلودگي مايكوپلاسمايي و ساير بيماري هاي تنفسي باشد .

روش هاي معمول واكسيناسيون

1-روش آشاميدني

2-روش قطره چشمي

3-روش اسپري يا روش آئروسل

4-روش تزريق زير جلد يا داخل

5-تلقيح در نسوج بال

روش آشاميدني

روش فوق بايد عينا بر طبق دستورالعمل موسسه سازنده واكسن صورت پذيرد بال توجه به دستورالعمل ها و اعمال كليه شرايطي كه بايد در اين طريقه مايه كوبي در نظر گرفت مي توان با استفاده از جدول شماره يك اقدام به رقيق كردن واكسن كرده از معايب اين روش دريافت واكسن بطور غير يكنواخت توسط طيور گله است دز بيشتري و تعدادي دز كمتري را دريافت كنند در اين صورت عيار آنتي بادي حاصله در اين روش (آشاميدني ) در گله غير يكنواخت و امكان آلوده شدن جوجه هايي كه داراي عيار آنتي بادي پايين مي باشند با ويروس بيماري زا وجود خواهد داشت .

واكسن هايIBDV-NDVILTV-IBV-AEV را مي توان به روش فوق بكار برد .

2-روش قطره چشمي

روش فوق بايد عينا بر طبق دستورالعمل موسسه سازنده واكسن صورت پذيرد با توجه به دستورالعمل ها عموما مقدار 1000 دز واكسن را در 25 سانتي متر مكعب آب مقطر و يا سرم فيزيولوژي و يا اب جوشيده سرد شده حل كرده و براي 1000قطعه (جوجه- نيمچه –پولت ) بكار مي برند . در اين روش يك قطره از محلول محتوي واكسن توسط قطره چكان مخصوص در داخل چشم چكانده مي شود .

واكسن هاي NDVILTV-IBDV-IBV-NDVرا مي توان به روش فوق بكار برد.

1-روش اسپري و يا روش آئروسل

با توجه به اهميت و تفاوتهايي كه دو روش اسپري و آئروسل با همديگر دارند يك دستورالعمل كلي در زمينه نحوه ارائه مي شود . با روش فوق مي توان واكسن هاي ILTV-IBDV-IBV-NDV را جهت پيشگيري از بيماري هاي مربوطه بكار گرفت .

2-روش تزريقي

اصولا كليه واكسن هاي كشته و تعداد محدودي از واكسن هاي زنده را مي توان با روش تزريقي مورد استفاده قرار داد . از مزاياي اين روش :

-استفاده از حداكثر عيار آنتي ايمني بدست آمده و دوام عيار حاصله به مدت طولاني

-وارد كردن مقدار يك دز آنتي ژن مورد نظر به هر قطعه

-يك دست بودن عيار آنتي بادي حاصله در اين روش

-كاهش استرس ناشي از مصرف مداوم واكسن هاي زنده

راه هاي تزريق

اصولا عضله سينه طيور و زير جلد ناحيه گردن توصيه مي شود . تزريق واكسن كشته در سطح بالايي دم طيور بكار گرفته شده و همچنين واكسن مارك در 18 روزگي دوران جنيني (در زمان انتقال تخم مرغ نطفه دار از دستگاه ستر به هچر ) مورد استفاده قرار گرفته و با موفقيت همراه بوده است

بيماري آنگارا (سندرم آب آوردگي پريكارد و هپاتيت)

مقدمه و تاريخچه:

سندرم آب آوردگي پريكارد و هپاتيت (hhs) يك بيماري عفوني و مسري است كه از علائم مشخصه آن درصد ابتلا و درصد تلفات بالا است . مايعات پريكارد افزايش يافته و هپاتيت با كانونهاي نكروزي زيادي ديده مي شود. علت اختصاصي اين سندرم آدنو ويروس گروه يك مي باشد. بعضي از عوامل و شرايط فارم باعث افزايش شدت بيماري مي شوند. امكان تداخل اين بيماري با بيماريهاي مضعف سيستم ايمني مانند گامبورو و مارك و كم خوني عفوني جوجه ها تأييد نشده است ولي اعتقاد بر اين است كه اثر اين بيماريها در بروز بيماري آنگارا مهم مي باشد.برآورد اقتصادي بيماري آنگارا مشكل است بدليل اينكه در مناطقي كه اين بيماري بروز مي كند ممكن است همراه با ساير بيماريهاي طيور از قبيل نيوكاسل ولوژنيك – مايكوپلاسموزيس – سالمونلوزيس – مارك و آنفلوآنزا باشد. ميزان شيوع و شدت بيماري (hhs) بستگي به تراكم مرغداريها در منطقه دارد. سندرم آب آوردگي پريكارد و هپاتيت اولين بار در سال 1987 در منطقه آنگارا در نزديكي كراچي تشخيص داده شد . بدليل اينكه بيماري (hhs) در اين منطقه جغرافيايي بخصوص تشخيص داده شد به آن بيماري آنگارا گفته ميشود. جوجه هاي گوشتي در سن 3تا5 هفتگي حساس هستند. اين بيماري در مرغهاي مادر نابالغ و مرغان تخمگذار تجارتي هم مشاهده مي شود.

سبب شناسي:

در ابتدا علت بيماري (hhs) به يك مسموميت ويا اختلا ل تغذيه اي نسبت داده مي شد. از طريق تزريق كبد هموژن شده طيور آلوده به جوجه هاي گوشتي ثابت شد كه علت بيماري يك عامل عفوني است. در مشاهدات بعدي در سلولهاي كبدي گنجيدگي داخل هسته اي بازوفيليك مشاهده گرديد . در نتيجه سعي شد يك عامل ويروسي جدا گردد. در سال 1988 مشخص شد كه يك آدنوويروس عامل اين بيماري است. بوسيله ميكرسكوپ الكتروني (em) از كبد هموژن شده مي توان براي مشخص كردن نشانه هاي اختصاصي ويريون ها استفاده كرد. كبد و ريه اخذ شده از پرندگان آلوده زماني كه با آنتي سرم اختصاصي آدنوويروس مجاور شود در آزمايش آگار ژل مثبت مي گردد. بافت كبد هموژن شده و تصفيه شده از پرندگان آلوده را به داخل پرده كوريونيك و كيسه زرده تخم مرغهاي Spf در سن 8 روزگي جنيني تزريق مي گردد جنين 4 تا 7 روز بعد تلف ميشود. مطالعات در سال 1991 نشان داد كه جهت غير فعال كردن سوسپانسيون كبد بوسيله اتر يا كلروفرم آدنوويروس ها غير فعال نميشوند ولي محدود مي گردند. تهيه سوسپانسيون كبد از پرنده آلوده و نگهداري آن در درجه حرارت 60 درجه سانتي گراد درمدت 30 دقيقه سبب غير فعال شدن آدنو ويروس مي گردد. ظاهرا" مقاومت حرارتي مختلفي در بين آدنو ويروسها وجود دارد. زماني كه كبد هموژن شده را با 45000 دور بمدت 90 دقيقه سانتريفوژ كنند ذرات معلق شده بيماريزا بوده ولي مايع رو فاقد قدرت عفونت زائي است. افزودن آدنوويروس ايجاد كننده هپاتيت با گنجيدگي داخل سلولي به مايع رو موجب احياء قدرت عفونت زائي آن مي گردد. كه اين امر نشان دهنده حضور يك عامل ويروسي مجزا بغير از آدنو ويروس اوليه مي باشد.

از مطالعات بعدي در مكزيك كه در سال 1994 انجام شد چنين استنباط مي گردد كه بعلت عدم مهار توسط 5- برومو دي اكسي يوريدين يك ويروس Rna بعنوان عامل اضافي مطرح مي باشد. اين عامل سبب بروز يك حباب كوچك در كشت سلولهاي كبد وكليه جوجه مي گردد.

پيچيدگي بيشتري در تعريف اتيولوژي اين بيماري وجود دارد زيرا در مناطقي كه بيماري (hhs) وجود دارد بيماريها با پاتوژنيسته زياد از قبيل گامبور و كمخوني عفوني جوجه ها نيز ديده مي شود.

ويروس عامل اين بيماري از كبد هموژن شده گله هاي آلوده در پاكستان جدا شده است. عامل آن آدنوويروس گروه يك سروتيپ 4 تا11 مي باشد. اخيرا" بيماري (hhs)بصورت آزمايشي بوسيله آدنوويروس طيور سروتيپ هاي 4(strain Parc-1) و 8(strain Dcv-94) در جوجه ها ايجاد شده است . در جوجه هاي حساس بعد از آلودگي ، گنجيدگي هاي داخل سلولهاي كبد و هم آب آوردگي پريكارد مشاهده مي شود. سروتيپ 4 آدنوويروس به بافت لنفوئيدي تمايل دارد در نتيجه ضعف سيستم ايمني ايجاد مي گردد. تضاد اختلاف بين فرضيه هاي تك ويروسي و دو ويروسي پس از انجام مطالعات اپيدميولوژي و آزمايشگاهي رفع خواهد شد.

بيماريزايي و اپيدميولوژي:

ميزبانهاي آزمايشگاهي و طيبعي:

جوجه هاي نابالغ ميزبانهاي طبيعي هستند . بيماري(hhs) بيشتر در سنين بين 3 تا 5 هفتگي در جوجه هاي گوشتي مشاهده مي شود. يك بيماري شبيه (hhs) در كبوتر ها در پاكستان گزارش شده است.

انتقال:

عامل بيماري (hhs) كه مورد بحث مي باشد آدنوويروس گروه يك است و انتقال آن هم عمودي و هم افقي است. آدنوويروس در گله هاي مادر تا زمان بلوغ باقي مي ماند و در اثر ضعف سيستم ايمني و يا استرس دفع ميگردد. جوجه هايي كه از گله هاي مادر آلوده توليد مي شوند بعد از 3 هفتگي ممكن است ويروس را تا 14 هفته دفع كنند. انتقال افقي ويروس در گله هايي كه چند سني هستند و در گله هايي كه مسائل بهداشتي را رعايت نمي كنند رخ مي دهد. تكثير ويروس در دستگاه گوارش انجام مي شود. آلودگي مدفوعي لباس ، كفش و وسائل ( از قبيل ظروف و وسائل نقليه) ممكن است باعث انتقال عامل بيماري شوند. در گله هاي طيور در پاكستان به دليل عدم وجود مسائل بهداشتي و وجود فارمهاي بسته چند سني و وجود پرندگان بومي عامل بيماري انتقال پيدا ميكند. واكسنهايي كه از جنين هاي آلوده تهيه مي شود ممكن است منشا" آلودگي باشد.

يك مطالعه در مورد عوامل خطر ايجاد بيماري Hhs در گله هاي گوشتي در پاكستان انجام شده است. ورود واكسيناتورها به فارمها ،گله ها را به شيوع بيماري حساس مي نمايد. ميزان آلودگي از طريق تزريقات زير جلدي و يا داخل عضله برابر با آلودگي طيبعي از طريق هوا ، آب و يا مدفوع ميباشد.

علائم و درصد ابتلا و درصد تلفات

علائم و درصد ابتلا و درصد تلفات

در مجاورت اسلام آباد پاكستان از 131 گله كه داراي 135 واحد نيمچه گوشتي بودنديك شيوع 46 درصدي گزارش شده است. درصد تلفات ناشي از اين بيماري در گله هاي نيمچه گوشتي غير واكسينه و گله هاي مادر نابالغ اگر با بيماري نيوكاسل ولوژنيك و بيماري گامبورو با پاتوژنيسته بالا و بيماريهاي اروزيو مانند مايكوپلاسموز همراه باشد بيشتر از 80 درصد است. معمولا" دوره عفونت بين 9 تا 14 روز است، درصد ابتلا 10 تا 30 درصد بوده و روزانه 3 تا 5 درصد تلفات وجود دارد. در شرايط آزمايشگاهي كبد هموژن شده اي كه از گله آلوده اخذ شده را به تعدادي جوجه تزريق كرده اند.تلفات 2 تا 4 روز بعد ايجاد شده ، درصد تلفات 30 تا 70 درصد بوده و بستگي به ميزان تيتر عامل بيماري داردكه جوجه ها دريافت داشته اند.گله هايي كه بيماري Hhs را نشان مي دهند داراي علايم كلينيكي اختصاصي نيستند . شروع ناگهاني تلفات ، بي حالي ، ازدحام كردن ، پرهاي ژوليده وزرد و ريزش موكوئيد از علائم مشخصه آن است . در طيور مبتلا ميزان هموگلوبين و Pcv و اريتروسيت ها و مجموعه لوكوسيت ها كاهش پيدا مي كند. در اثر استرس و عفونت هاي ويروسي لنفوسيت ها كاهش و هتروفيل ها افزايش پيدا مي كنند. در طيور بيمار به دليل تخريب كبد پروتئين خون و آلبومين كاهش پيدا مي كند اين مسئله احتمالا" دليل افزايش هيدروپريكارديوم مي باشد. اگراين بيماري با كم خوني شديد بروز كند معمولا" توأم با بيماري كم خوني عفوني جوجه ها ويا گامبورو با حدت بالا است. در پرندگان بيمار ميزان لاكتيك دهيدروژناز ، آلكالين فسفاتاز و آلانين ترانس آمينازكه بواسطه تخريب كبد و كليه ايجاد ميگردند افزايش مي يابند. مهمترين ضايعه پس از مرگ كه بر روي لاشه ديده مي شود وجود بيش از 10 سي سي محلول ترانسوداي شفاف در كيسه اطراف قلب مي باشد. در لاشه پر خوني عمومي و ادم ريه وجود دارد. كبد و كليه ها بزرگ و رنگ پريده و ترد و شكننده مي گردند. در شرايط آزمايشگاهي در طيور بيمار نكروز ميوكارد و كبد مشاهده مي شود. خونريزي پتشي ممكن است بر روي پريكارد و كپسول كبد ديده شود. ضايعات بافتي در قلب شامل ادم و دژنرسانس و نكروز ملايم عضله قلب و نفوذ سلول هاي منونوكلئار و خروج اريتروسيت ها است . در كبد اينكلوژن بادي بازوفيليك در داخل هسته هاي هپاتوسيت و نفوذ سلول هاي منو نوكلئار و نكروز انعقادي چند كانوني وجود دارد. ممكن است در منطقه وسيعي از بافت اپي تليوم كليه نيز نكروز ديده شود.

تشخيص:

آب آوردگي پريكارد همراه با گنجيدگي هاي بازوفيليك داخل هسته اي سلولهاي كبد دال بر وجود بيماري Hhs است. تشخيص قطعي براساس جدا سازي آدنو ويروس از سلولهاي كبد جنين جوجه هاي آلوده مي باشد. اين روش حساس تر از روش تزريق به كيسه زرده جنين جوجه 8 روزه است. بوسيله آزمايشات سيتوپاتولوژي مي توان در كشت بافتي وجود آدنوويروس را تشخيص داد. آدنو ويروس ها را مي توان بوسيله ميكرسكپ الكتروني(em) و يا سرم نوتراليزيشن تشخيص داد

درمان:

درمان اختصاصي براي اين بيماري وجود ندارد. ولي در زمان بروز بيماري از يدوفور در آب آشاميدني به ميزان 1/0 تا 07/0 درصد استفاده مي شود. درصد تلفات و شدت بيماري كاهش پيدا خواهد كرد.

پيشگيري و كنترل:

در پاكستان وهند و مكزيك حفظ شرايط بهداشتي نه عملي است و نه اقتصادي است ومسلما" آدنوويروس از واحدهاي نيمچه گوشتي جدا خواهد شد.علل ايجاد بيماري عبارتنداز:چند سني بودن گله ، فروش پرندگان زنده، انتقال غذا بوسيله كيسه ها و افرادي كه پرندگان اهلي را نگه داري ميكنند. گله هاي مادر بايد بوسيله رعايت شرايط بهداشتي مناسب از عفونت محافظت شوند. فاصله فارم هاي صنعتي از يكديگر بايد حداقل 2 كيلومترباشدوازسيستمall In- All Out در پرورش استفاده شود تا ازآلودگي فارم هاي سالم جلوگيري بعمل آيد.مواد غذايي بايد بصورت عمده نگهداري شوند و قبل از ورود آن به فارم هيچكس نبايد با مواد غذايي تماس داشته باشد.در گله هاي مادر و جوجه هاي آن از واكسن زنده استفاده ميشود. واكسنها مي بايست بر اساس استانداردهاي بين المللي توليد گردند و بايد عاري از عوامل پاتوژن از قبيل آدنوويروسها و ويروس كم خوني عفوني طيور باشد. در مناطقي كه بيماري Hhs اندميك مي باشد ضروري است گله ها را در برابر آدنوويروس اوليه كه مسئول ايجاد اين بيماري است محافظت كرد. واكسن كشته فرم آلدئيد كه از كبد هموژن شده تهيه ميگردد گله هاي گوشتي را در پاكستان محافظت كرده است . واكسن مناسب از كبد هموژن شده جوجه Spf كه بوسيله فرم آلدئيد 1/0 درصد غير فعال شده تهيه مي گردد.اثر اين واكسن در يك منطقه كه داراي 28 گله با ظرفيت 100000 قطعه نيمچه گوشتي مي باشد مورد مطالعه قرار گرفته است. گله هايي كه واكسينه شده اند و بصورت طبيعي در معرض آلودگي قرار گرفته اند بيماري Hhs راكمترنشان مي دهند تلفات آن به 2/1 درصد ميرسد. گله هايي كه واكسن دريافت نكرده اند تلفات آنها بالغ بر 20 درصدمي باشد. پس از واكسيناسيون در منطقه راولپندي در يك ميليون قطعه نيمچه گوشتي درصد تلفات تقريبا" به 4 درصد رسيده است و در گله هاي غير واكسينه تلفات 31 درصد مي باشد.در مكزيك در يك ارزيابي آزمايشي بر روي 5 نوع واكسني كه بصورت تجارتي توليد گرديده نشان داده شد كه واكسن غير فعال فرمالينه در امولسيون روغني گله هايي را كه به صورت طبيعي درمعرض بيماري بوده اند را 100 درصد محافظت مي كند و ضايعات هستوپاتولوژي در آنها وجود ندارد.ميزان محافظت 4 واكسن غير فعال ديگر كه از سويه Dcv-94 تهيه شده در گله هايي كه با ويروس فيلد برخورد داشته اند بين صفر تا 45 درصد است. در جوجه هايي كه واكسن دريافت نكرده اند تلفات به 80 درصد مي رسد. در همه جوجه هايي كه واكسينه شده اند آنتي بادي بوسيله مهار ايمينوفلورسانس مشخص مي گردد. پس از واكسيناسيون جوجه ها بر عليه بيماري Hhs پاسخ ايمني مناسبي ايجاد مي شود و زماني كه گله با عامل بيماري برخورد مي كند جوجه ها زنده مي مانند.

نويسنده : دكتر داريوش خسروي

راهنماي پاكسازي و شستشو و طريقه ضد عفوني مرغداري
الف : شستشو و ضدعفوني كردن سالن هاي مرغداري
مرحله 1-تخليه كود حاصل و حمل و نقل آن با توجه به دستورالعمل (بخشنامه شماره 29771-9/7/ 74 ) سازمان دامپزشكي كشور بايد انجام پذيرد .
مرحله 2-پاكسازي سالن ها در محوطه مرغداري از بقاياي كود و پر و لاشه و ساير بقاياي آلودكننده از دور قبل صورت پذيرد .
مرحله 3-كليه تجهيزات و لوازم از قبيل دانخوري ، آبخوري و غيره ...... از سالن ها خارج و جهت شستشو و ضدعفوني به محوطه خارج از سالن منتقل شود .
مرحله 4-با استفاده از آب گرم (با فشار قوي ) كليه قسمتهاي سالن ها از قبيل كف – سطوح داخلي و خارجي ديوارهاي سالن – پشت بام و ساير تاسيسات (كارخانه تهيه دان – انبار ها – دفتر كار – اتاق نگهباني و .......) در مرغداري از كود – پر – و گرد و خاك كاملا پاكيزه شود .
مرحله 5-شستشوي بعدي با استفاده از ديتر جنت ها (صابون مايع – محلول هاي پاك كننده و .......) انجام گيرد و سپس با آب گرم و فشار مناسب كليه قسمتها پاكيزه شود .
مرحله 6-تعمير و مرمت هر گونه منفذ و برطرف كردن خرابي هاي موجود در سطح سالن ها و ساير تاسيسات رفع پارگي هاي توري پنجره ها در اين مرحله الزاميست .
مرحله 7-شعله دادن مف و ديوارهاي سالن از داخل و خارج تا ارتفاع 5/1متر .
مرحله 8-ضدعفوني كليه سطوح (كف – سقف – ديوارها – پشت بام ) با توجه به پيشنهادات مندرج در جداول شماره 1 و 2 .
مرحله 9-نظافت و ضدعفوني سيستم تهويه و سيستم هاي برق با توجه به بند 7.
مرحله 10–لايروبي و شستشو و ضدعفوني سيستم فاضلاب با توجه به بند 7 .
مرحله 11-پس از پايان مرحله 9 كليه درب ها و پنجره هاي سالن ها و اير تاسيسات تا ضد عفوني نهايي پس از نصب لوازم و تجهيزات از ورود احتمالي موش و بايد بسته شوند تا يا افراد غير مسئول بايد بسته نگهداشته شود .
ب :شستشو و ضدعفوني لوازم و تجهيزات
مرحله 1-كليه لوازم و تجهيزات مرغداري از قبيل دانخوري و آبخوري و آنهايي كه قابل شستشو مي باشند به خارج از سالن ها منتقل شود و بايد در مرحله اول در آب گرم غوطه ور گردند .
مرحله 2-لوازم فوق را مجددا با آب گرم و برس شسته و سپس با ماده ضدعفوني كننده موثر كه در جدول شماره 1 ذكر گرديده است به مدت دوساعت غوطه ور و ضد عفوني گردند و متعاقبا با آب تميز آب كشيده شود .
ج :پاكسازي و شستشو و ضد عفوني محوطه
مرحله 1-سطوح آسفالته و بتوني محوطه مرغداري پس از شستشو سالن ها با آب فشار قوي بايد كاملا تميز شود .
مرحله 2-كليه سطوح مطرح شده در مرحله 1 و همچنين سطوح خاكي و ....... بايد شعله داده شوند .
مرحله 3-اسپري ماده ضد عفوني كننده با توجه به مواد ضدعفوني كننده موثر مندرج در جداول برروي سطوح اعم از آسفالت شده و بتوني و شني و خاكي الزاميست .
مرحله 4–آهك پاشي سطوح غير قابل شستشو محوطه نرغداري پس از انتقال لوازم و تجهيزات مرغداري به داخل سالن ها با آب آهك تازه انجام پذيرد.
مرحله 5–تامين محلول ضدعفوني در مدخل درب ورودي اداري و سالن ها پس از شستشو و ضد عفوني سالن ها الزاميست .
د: شستشو و ضد عفوني شبكه آبرساني
1-كليه شبكه آبرساني محتوي آب آشاميدني طيور تخليه و لايروبي و شستشو و تميز شود .
2-مخازن و لوله ها با محل ضدعفوني كننده پر گرديده و پس از 24 ساعت محلول تخليه و سپس سيستم با آب تميز شستشو داده شود .
ه :استفاده از فرمالين جهت ضد عفوني
1-استفاده از لباس كار – ماسك و دستكش مناسب در زمان استفاده از فرمالين ضروري است .
2-قبل از شروع استفاده از فرمالين بايد كليه پنجره ها و هواكش ها و كليه نقاطي كه امكان خروج گاز از آنها وجود دارد بسته شوند .
3-پس از قرار دادن كليه وسايل و تجهيزات و ملزومات مورد نياز دوره پرورش در داخل سالن ها نسبت به توزيع بستر مناسب و سالم به نحوي كه در مسير رفت و آمد قرار نگرفته باشد اقدام و متعاقبا نسبت به گاز دادن اقدام شود .
4-در صورتي كه جهت ضدعفوني سالن ها از تركيب پرمنگنات و فرمالين استفاده شود به ميزان حداقل 10 گرم پرمنگنات و 20 سانتي متر مكعب فرمالين براي هر متر مكعب لازم مي باشد . حداقل درجه حرارت سالن كمتر از 25 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 65 درصد باشد .

بخار دادن (با غلتك 1× )
40 سي سي فرمالين +20 گرم پرمنگنات پتاسيم براي هر 8/2 متر مكعب روش

نانوسازه‌هاي «تخم مرغي» عليه سرطان

پژوهشگران موفق به ساخت نانو سازه‌اي تخم مرغي شده‌اند كه در درمان سرطان به كار گرفته خواهد شد.


به گزارش سرويس فن‌آوري خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، محتويات اين تخم مرغ فرضي از تركيبات آهن و پلاتينيم است كه اين تركيب فلزي مسئول فعال سازي و موثر سازي داروهاي مبتني بر شيمي درماني cisplatin است اين تكنيك به افزايش موثر و كارامد درمان منجر شد.


ساخت نانوسازه‌اي كه قابليت پوشش پذيري با آنتي‌باديها را داشته باشند از اهداف پژوهشگران «نانوفن‌آوري عليه سرطان» است.


دست‌يابي به اين هدف پيامدهاي مرتبط با تكنيك‌هاي شيمي درماني را كاهش مي‌دهد.


××××××××××××××××××××××××× ××××××××××××××××


نانو ذرات پليمر پتانسيل وسيعي در تهيه واكسن ضد سرطان دارند


با استفاده از يك نانوذره «زيست تجزيه پذير» كه قادر است به عنوان ابزاري در جهت تسليم كردن ضايعات سلول‌هاي توموري و پروتئين‌ها به سيستم ايمني بدن به كار رود، پژوهشگران روش اميد بخشي را در جهت ساخت واكسن ضد سرطان يافته‌اند.


به منظور نانوذراتي كه منجر به تحريك سيستم ايمني بدن با پاتن‌هاي تومور مي‌شوند پژوهشگران پروتئين مزدوج ملانوما موسوم gp100 را به صورت كپسول در آوردند و به موشها تزريق كردند، پاسخ معني دار سيستم ايمني بدن موشها، پاسخ عملي قاطعي جهت ساخت ايمني‌سازهاي ضد تومور بود.


پژوهشگران فرمولاسيوني نانوذر‌ه‌اي از پروتئين استخراجي از ملانوماي سلولهاي B16 ساختند كه نتايج ساير محققان نشان مي‌داد كه پاسخ مناسبي را ايجاد نمي‌كرد، اما نتايج اين آزمايش شگفت‌انگيز و قابل توجه بود.


از يك سو، ايمني‌سازي با فرمولاسيون «نانو ذره/ B16» به تنهايي رشد تومورها را تحريك ‌كرد و از سوي ديگر ايمني‌سازي با سلول‌هاي دندريتيك بارگذاري شده نانوذرات بالاترين حفاظت را در مقابل ايجاد تومورهاي B16 ايجاد كرد.


نتايج اين آزمايش تركيبي از كپسوله كردن نانوذره و بارگذاري سلول دندريتيك راجهت ساخت واكسن واكسن ضد سرطان پيشنهاد مي‌كند.

دکتر آرش قلیان چی لنگرودی

تخم مرغ هاي حاوي ويتامين e

برخي از توليد كنندگان تخم مرغي به بازار عرضه كرده اند كه از تخم مرغ هاي استاندارد 7 برابر بيشتر ويتامين e دارند . براي توليد اين دسته از تخم مرغها ، مرغ ها با جلبك تغذيه مي شوند . ميزان ويتامين eموجود در اين تخم مرغ ها حدود 5 ميلي گرم مي باشد كه اين ميزان برابر باميزان ويتامين e در يك قاشق سوپ خوري است از روغن است . قابل ذكر است كه 5 ميلي گرم از ويتامين e تنها 33% از نياز كل به اين ويتامين را تامين مي كند .

منابع غذايي زيادي براي تامين ويتامين e با كالري كم وجود ندارد زيرا اكثر منابع غذايي اين ويتامين ها برپايه روغن ها مي باشد . در مجموع 5 ميلي گرم ويتامين e حاصل از تخم مرغ هاي غني شده با ويتامينٍٍ ایی 75 كالري انرژي توليد مي كند كه در قياس با همين ميزان ويتامين e موجود دريك قاشق سوپخوري روغن با 120 كالري انرژي ، بسيار كم مي باشد

آرزو پاکدل

بررسي نحوه رنگي شدن پوسته تخم مرغ: بيلي وردين در پوسته آبي تخم مرغ

بيلي وردين يکي از مهم ترين رنگدانه هاي پوسته تخم مرغ و سابر پرندگان مي باشد. تعيين محل سنتز بيلي وردين براي درک پروسه بيوشيميايي و اساس ژنتيکي رنگ پوسته تخم مرغ ضروري مي باشد. هم خون و هم غدد پوسته مي توانند محل سنتز بيلي وردين باشند. در نژاد بومي مرغ هاي چيني دو گروه با پوسته تخم مرغ آبي رنگ (ژنوتيپ Oo) و قهوه اي روشن (ژنوتيپ oo) تفکيک شدند. اسپکتروفتومتري فرابنفش و HPLC براي تعيين غلظت بيلي وردين در پوسته تخم مرغ، خون، صفرا، فضولات و غدد پوسته اي هر دو گروه از مرغ ها ، مورد استفاده قرار گرفت.

مقدار بيلي وردين در پوسته تخم مرغ هر دو گروه به طور معني داري (P<0.01) متفاوت بود. غلظت بيلي وردين خون و صفرا 4-3 ساعت قبل از تخم گذاري مورد بررسي قرار گرفت اما فضولات مرغ ها به طور تصادفي تست شدند.

نتايج نشان داد که هيچ اختلاف معني داري در غلظت بيلي وردين خون، صفرا و فضولات هر دو گروه از مرغ ها مشاهده نشد. مقدار بيلي وردين پوسته تخم مرغ در پرندگان با پوسته تخم مرغ آبي رنگnmol/g 55/2 ±25/8 و در پرندگان با پوسته تخم مرغ قهوه اي رنگ nmol/g 12/0±29/1 بود که بيانگر يک اختلاف معني دار (P<0.01) مي باشد. نتايج اين آزمايش نشان داد که خون محل سنتز بيلي وردين پوسته نيست. بيلي وردين احتمالاً در غدد پوسته اي سنتز شده و سپس داخل پوسته تخم مرغ ذخيره مي شود.

علل بروز فرسايش سنگدان

بسياري از دامپزشكان مرتبأ از بروز فرسايش سنگدان، در گله هاي گوشتي و تخمگذار تجاري گزارش نموده اند،اين نوع عوارض در بسياري از كشورها امري طبيعي است زيرا اولاً شرايط محيطي به گونه اي است كه زمينه براي رشد قارچ ها مساعد است و ثانياً تركيبات غذايي وارداتي، اغلب آلوده به مايكوتوسكين هاست. متأسفانه تنها در تعداد كمي از تشخيص هاي كلينيكي از روش هاي آزمايشگاهي استفاده شده است بنابراين به اين عارضه توجه چنداني نمي شود مگر اينكه از نظر اقتصادي زيان بار گردد.

التهاب پيش معده نسبت به فرسودگي سنگدان شيوع كمتري دارد و اغلب همراه با بيماري مارك وابتلا به رئو ويروس ها مي باشد. قابل ذكر است كه در اين مقاله عنوان التهاب پيش معده، به تورم و بزرگي اين اندام اشاره مي كند. اين حالت به طور طبيعي در گله هاي گوشتي بروز مي كند و با التهاب، ات‍َساع و ضخيم شدن اين اندام همراه است كه منجر به كاهش سرعت عبور غذا از مجراي گوارشي مي گردد. همچنين احتمال پارگي، در اين اندام هنگام تخليه اندرونه در كشتارگاه بالا مي برد. بديهي است تراوش محتويات پيش معده به حفره ي بدن باعث آلودگي بدن پرنده شده، حتي ممكن است در كل لاشه ضبط گردد.

اين آلودگي ها باعث مي گردد كه سرعت خط در كشتارگاه ها به دليل صرف زمان جهت شست و شو و نظافت تجهيزات در محوطه كاهش يابد، هزينه بالا برود و ميزان بازده 10 درصد كاهش پيدا كند.

خصوصيات آناتوميكي و فيزيولوژيكي اندام ها:

پيش معده يا معده ي غده اي اندامي است كه اسيد كلريدريك و پپسين (آنزيمي جهت شكستن پروتئين ها) ترشح مي كنند و با توجه به كوچك بودن اين اندام، غذا نمي تواند مدت زيادي در آن بماند بنابراين هيچ نوع گوارشي صورت نمي گيرد.

سنگدان، اندامي كاملاً عضلاتي است كه مي توند فشار زيادي روي توده ي غذايي اعمال كند، اين فشار منجر به خرد شدن غذا _بدون ترشح هيچ گونه آنزيمي _ مي گردد. چين و چروك سطح سنگدان داراي لايه سختي از جنس كراتين است كه باعث شكستن فيزيكي غذا مي شود، اين لايه مانند سدي از لايه ي مخاطي سنگدان در مقابل اسيد كلريد ريك و پپسين محافظت مي كند.

دلايل فرسودگي سنگدان :

الف - مايكوتوكسين ها:

توسكين هاي T_2، مونواستي كسي سيرپنول (mas) و دي استوكسي سيرپنوبل(das)، سه نوع مايكوتوسكين از گروه تريكوتسين مي باشند كه مي توانند باعث فرسودگي سنگدان، جراحات دهاني و خون ريزي در روده ي پرنده شوند. همچنين اوسپرين نيز نوعي مايكونت.كسين است كه مي تواند اين جراحات را توليد كند.

توكسين هاي T_2 و Das به عنوان سوزاننده ترين اعضاي اين خانواده شناخته شده اند و احتمالاً به اين دليل باعث فرسودگي سنگدان و سوختن سلولهاي ديواره ي آن مي شود. بيشترين اثر سوزانندگي در دهان پرنده (زبان، نوك و كام) است تا تا ديگر مجاري گوارشي. به دليل وجود بزاق در دهان اتصال اين مايوتوكسن ها به ديواره ي دهان آسان تر است، كه نهايتاً منجر به تجزيه يپروتوپلاسم سلولي اين قسمت مي شود. مكانيزم ديگري كه به نظر ميرسد مايكوتوكسين ها از آن استفاده مي كنند اين است كه پس از جذب در روده وارد جريان خون شده و سپس به بزاق ميرسند و موجب جراحات در دهان و احتمالاً در سنگدان مي شود.

سولفات مس

به دليل ارزاني از اين ماده در جيره ي غذايي طيور به ميزان 500 گرم در تن جهت جلوگيري از رشد عوامل قارچي شديد اشد، ميزان استفاده از اين ماده تا سقف 1 كيلوگرم در تن قابل افزايش است. استفاده بيش از سقف فوق الذكر در جيره ي غذايي باعث مسموميت و فرسودگي سنگدان در گله هاي گوشتي مي گردد. هنگام استفاده از اين ماده در جيره بايد بسيار دقَت كرد تا اثر مثبت آن را تجربه كنيد و از استفاده ي بيش از حد مجاز آن، اجتناب نمود.

آمين هاي با منشأ دامي:

اين مواد فرآورده هاي جانبي ناشي از تجزيه ي اسيدهاي آمينه اي است كه در تركيبات غذايي كه منشأ دامي دارند، يافت مي شود. مهمترين تركيبات اين گروه شامل؛ تريپنامين، هيستامين، پوترسين، آگماتين، تيرامين، كادامين و غين آلانين است.

در بين باكتري ها؛ استرپتوكوكوس، سالمونلا، شيگلا، لاكتوباسيلوس، اشرشياكلي و كلستريديوم مي توانند اسيد آمينه اي؛ مانند هيستيدين را به هيستامين تبديل كند. ماده اي ك به شدت باعث كاهش بازده در گله هاي گوشتي مي گردد. هيستامين با تحريك گيرنده هاي مستقر در غدد پيش معده باعث افزايش ترشح اسيد كلريدريك و فرسودگي سطح سنگدان مي گردد. موارد متعددي از بزرگي پيش معده و پر كاري غدد آن در كشور آمريكا مشاهده شده است كه به دليل حضور آمين ها در جيره ونهايتاً كاهش بازده ي مرغداري همراه بوده است. قابل ذكر است گزارش هاي ديگري نيز در مورد فرسودگي سنگدان به ثبت رسيده است كه آمين هاي فوق الذكر نيز در تمامي اين موارد حضور داشته اند.

گيزروسين در پودر ماهي:

پودر ماهي هميشه به عنوان يكي از عوامل فرسودگي سنگدان در نظر گرفته شده است. جراحاتي كه مشاهده شده است از ترك هاي سطحي تا ساييدگي مفرط و خونريزي و نهايتاً نابودي و فساد كامل اندام كه به آن اصطلاحاً «استخراج سياه» مي گويند، متغير است.

زماني كه پودر ماهي استفاده شده در جيره بطور كامل فرآيند نشده باشد، از تركيب هيستدين يا هيستامين با ليزيس در گرما، ماده اي به نام گيزروسين پديد مي آيد.

گيزروسين جزء آمين هاي با منشأ دامي نيست اما از نظر تحريك پيش معده به ترشح اسيد كلريدريك نسبت به هيستامين 10 بار قوي تر است. اين ماده در ايجاد فرسودگي سنگدان 300 مرتبه قوي تر از هيستامين است. با استفاده از آزمايش كروماتوگرافي مايع مي توان غلظت گيزروسين موجود در پودر ماهي و كل جيره را اندازه گرفت. حداكثر مجاز اين ماده در جيره ي جوجه هاي گوشتي برابر با 4/0 Ppm است. البته توصيه مي شود در شرايط عملي چنانچه از كيفيت پودر ماهي مورد استفاده اطمينان كافي نداريد، فقط به ميزان 2 درصد از آن در تركيب جيره استفاده كنيد.

مواردي موجود است كه از تعاملات بين گيزروسين و مايكوتوكسين ها گزارش شده است.

طبق اين گزارش ها اگر جبره ي غذايي شديداً به عوامل مايكوپلاسمايي آلوده باشد، گيزروسين ميتواند به سم مهلكي براي پرنده تبديل شود.

كمبود ويتامين B6:

در جيره هاي آماده ي طيور، كمبود ويتامين B6 به ندرت اتفاق مي افتد اما در شرايط آزمايشگاهي مشخص شده است كه كمبود اين ماده مي توانند باعث فرسودگي سنگدان پرنده گردد. چنانچه در سنگدان جوجه هاي گوشتي كه دچار فقر ويتامين B6 مي باشند، جراحاتي مشاهده شود، خوراندن مقادير افي B6 تا حد زيادي باعث التيام جراحات مذكور مي گردد.

آدنو ويروس:

تعدادي از محققان ژاپني اخيراً اعلام كردند بين فرسودگي سنگدان و اين دسته از ويروسها رابطه اي يافته اند. مطالعه در 18 كشتارگاه، بروز فرسودگي سنگدان به دليل ويروس فوق بود. پالوژي بافتي، ايمني شناسي شيميايي و جداسازي مستقيم ويروس از سنگدان، وجود ويروس تأييد شد. در اين تحقيق، آدنو ويروس گروه 1 در سلول هاي پوششي سنگدان مشاهده شد.

ساير عوامل:

عوامل متعدد ديگري نيز، در فرسودگي سنگدان نقش دارندكه اين عوامل درشرايط مرغداري هاي صنعتي امروز كمرنگ شده اند. عواملي چون؛ گرسنگي پرنده، كمبود آمينو اسيدهاي گوگرد و وجود تركيبات چهارتايي آمونيوم در آب آشاميدني.

سويه هاي بافتي و عصبي نيوكاسل نيز مي توانند باعث خونريزي در سنگدان پرنده شوند.

مروری بر نحوه انتقال بیماری برونشیت عفونی

ویروس بیماری برونشیت عفونی به سرعت در میان طیور منتشر میشود . پرندگان مستعد به این بیماری که در اطاقی با پرندگان بیمار نگهداری شده بودند ، پس از بیست و چهار ساعت نشانه های بیماری را بروز دادند . ویروس عامل این بیماری پس از بیست و چهار ساعت از بورس ، کلیه ها ، ریه ها ، و نای پرندگان آلوده به این بیماری جدا گردیده است . این جداسازی در هفتمین روز آلودگی استنشاقی این پرندگان صورت پذیرفت .

میزان ویروس جداشده به مرور زمان کاهش یافته و با توجه به گونه ویروس متفاوت میباشد . اما بایستی توجه داشت مواردی ثبت شده است که ویروس عامل این بیماری در چهارده و بیسست هفتگی پس از گذشت بیماری از طیور جدا گردیده اند . بروز مجدد ویروس عامل بیماری برونشیت عفونی ( IBV ) در مرغهایی که هفته ها عاری از این ویروس بوده اند بر اثر تلقیح در یکروزگی نیز گزارش شده است .

ویروس عامل این بیماری توسط Swab در سن نوزده هفتگی از ترشحات نای و کلوآک جدا گردیده است . طبیعت مقاومت ویروس عامل این بیماری نامشخص باقی مانده است اگرچه کلیه ها یکی از محلهای ذخیره ویروس عامل این بیماری و مقاومت آن میباشد .

اخیرا به اثبات رسیده است که ویروس واکسن IBV در ارگانهای مختلف داخلی برای یکصد و شصت و سه روز یا بیشتر زنده باقی می ماند . در خلال این دوره ، ویروس ممکن است بصورت دوره ایی در مدفوع و ترشحات بینی پخش شود .

گزارشهای ارائه شده از پخش دوره ایی و کوتاه مدت این بیماری گواه بر پتانسیل خطر انتقال گله به گله از طریق افراد و یا تجهیزات آلوده میباشد . اگرچه گزارشهایی نیز مبنی بر جداسازی ویروس از تخم مرغها ، چهل و سه روز پس از بهبود طیور داده شده است . جالب آنکه برخی از جوجه های هچ شده از این تخم مرغها کاملا عاری از ویروس بیماری برونشیت عفونی یا IBV بوده اند .

شدت و میزان شیوع این بیماری از طریق هوا در میان گله ها نامشخص است . حاملین نیز بعنوان فاکتوری مشخص در شیوع این بیماری دسته بندی نشده اند .



منبع :

Disease Of Poultry , 11Th Edition

راههای استفاده از دارو در بیماری های طیور

روش عمده تجویز دارو در طیور از راه غذا و اب می باشد تزریق و تجویز به طریق آئروسل نیز گاهی انجام می شود .



درمان همراه آب : درمان با آب به دلیل سهولت انجام آن و نیز موثر بودن بیشتر دارو ، انجام می شود بدین منظور دارو درآب حل و به صورت محلول در می آید این روش تجویز بسیار ساده است ووسایل مورد نیاز در دسترس می باشند درمناطق با آب و هوای معتدل مصرف آب در طیور نسبت به غذا 5/2 برابر است لذا از این طریق دارو نسبتا سریع دریافت شده و مقدار آن نیز بالا خواهد بود .



درمان همراه غذا : داروهای غیر محلول باید همراه با غذا تجویز شوند از معایت تجویز دارو همراه با غذا نیاز به غلظت بالای دارو است که به علت اختلالی است که مواد معدنی و آلی موجود درجیره غذایی در جذب دارو ایجاد میکنند اما نظر به معین بودن مقدار مصرف غذا درمقایسه آب در هنگام درمان همراه آب تعیین مقدار دارو راحت تر انجام میشود که هم باعث صرفه جویی درمصرف دارو بشده و هم ازبروز عوراض آن جلوگیری می کند ولی باید توجه داشت دربیماریهایی که به علت وجود تب و عوارض گوارشی مصرف غذا کاهش یافته یا قطع می شود راه غذایی اصولا نتیجه بخش نبوده و از راه آب آشامیدنی به علت وجود عطش ، دارو سریعتر به بدن می رسد .



درمان به وسیله تزریق : از نظر اثربخشی سریعترین و موفقیت آمیز ترین راه تجویز دارو ، راه تزریق است مثال این مورد عفونت هموفیلوس و پاستورلا در طیور تخمگذار می باشد که با تزریق آموکسی سیلین صورت می گیرد و با درمان به وسیله آب دنبال می شود اما صرف وقت بسیار و نیاز به کارگر و وسایل ضروری از قبیل سرنگ ، سوزن و ... و همچنین عوارض آن همچون بروز استرس در طیور انجام آن را غیراقتصادی و بی فایده می سازد .

درمان توسط آئروسل : امروزه تجویز دارو به طریق آئروسل ، یا اسپری بسیار کم صورت می گیرد زیرا به علت ناکافی رسیدن آنتی بیوتیک به محل عفونت و نیاز به جریان آرام و ملایم هوا در درمان عفونتهای تنفسی به ویژه ناشی از E.coli موفقیت آمیز نبوده است همچنین ممکن است به واسطه استنشاق داروها خطراتی را برای عامل در برداشته باشد .

عفونت کیسه زرده

مقدمه:

به نظر می رسد این بیماری در ماکیان، بوقلمون ها و اردک های سراسر جهان در اثر عفونت باکتریایی بند ناف و کیسه زرده در جوجه هایی که تازه هچ شده اند قبل از التیام یافتن بند ناف، بوجود می آید. دوره کومون این بیماری 1 تا 3 روز است. این یماری توسط چندین باکتری ایجاد می شود که شاید مهمترین آنها ای کولای E.coli ، استافیلوکوک، پروتئوس و زودوموناس باشد. شیوع این بیماری در گله 1 تا 10 در صد است ولی مرگ و میر بسیار بالایی در جوجه هایی که درگیر هستند، دارد. به نظر می رسد سالن های مادری که از نظر بهداشتی فقیر هستند، استفاده از تخم مرغ های آلوده، ضعیف بودن شرایط بهداشتی در هچری ها، شرایط انکوباسیون ضعیف، آلوده بودن شانه های تخم مرغ ها، رعایت نکردن بهداشت در ستری ها از عوامل مستعد کننده این بیماری هستند.



نشانه ها:

ü افسردگی و پژمردگی

ü چشم های بسته

ü کاهش میل و رغبت

ü اسهال

ü باد کردن شکم

ü مقعد جمع شده



علائم کالبد گشایی:

ü بزرگ شدگی کیسه زرده به همراه جمع شدن خون در آن

ü شرایط غیر نرمال در کیسه زرده ( رنک و استحکام) که شرایط را به نفع باکتری تغییر می دهد.



تشخیص:

اساس تشخیص این بیماری بیشتر در مورد سن و نوع جراحاتی است که دیده می شود. برای تایید این بیماری باید باکتری ها را از جراحات داخلی جدا کنیم. این بیماری باید از مشکلات انکوباسیون در جوجه های ضعیف تفریق شود.



درمان:

آنتی بیوتیک های مناسب در دوره های حاد ممکن است کمی از مشکلات بکاهند هر چند که امید به بهبود این بیماری بسیار کم است. اغلب جوجه ها قبل از 7 روزگی خواهند مرد.



پیش گیری:

جلوگیری اساسی در مورد این بیماری در رعایت کردن موازین بهداشتی و ضد عفونی سینی های حمل تخم مرغ و شانه های تخم مرغ، جمع آوری سریع تخم مرغ ها، ضد عفونی تخم مرغ ها، استفاده نکردن از تخم مرغ هایی که پوسته های کثیفی دارند، طبقه بندی تخم مرغ ها در انکوباسیون و ... . هر روز باید ضد عفونی در هچری ها چک شود.

استفاده از مولتی ویتامین ها در چند روز نخستین زندگی جوجه ها، توانایی عمومی آنها را در برابر عفونت های ملایم بیشتر می کند .

سید مهرداد اسحق حسینی