گیتار هوایی (مجازی)

[SENATOR]

شنیدن صدای گیتار مجازی
بالاخره پس از ده ها سال از "ابداع" گیتار هوایی یا مجازی، صدای این ساز نادیدنی از استرالیا درآمد!

گروهی از دانشمندان استرالیایی، نرم افزاری ساخته اند که هر بلوز آستین بلندی را به یک گیتار تبدیل میکند. دکتر ریچارد هلمر Richard Helmer ، متخصص مهندسی برق، به فکر نمایش قدرت البسه تولید شده با "پارچه های هوشمند"ی بود که میتوانستند با کمک کامپیوتر دارای صدا شوند. این در واقع جبه دیگری از روشی است که برای تولید بازیهای کامپیوتری واقع گرایانه به کار میرود. در این بازیها، حرکات بازیکن واقعی با حسگرهایی که در لباسش کار گذاشته شده و توسط کامپیوتر ضبط میشود، به شخصیت مجازی داخل بازی منتقل میشود. با این تفاوت که در اختراع هلمر، او این اطلاعات حرکتی را به صوت تبدیل میکند.

این ایده، چندان هم نو نیست زیرا لئو ترمین Léon Theremin فیزیکدان روس نیز در سال 1919 با ساختن ساز الکترونیکی خود که به نام خودش شناخته میشود، حرکت را به صوت مبدل کرده بود.

سال گذشته پروژه ای در دانشگاه تکنولوژی هلسینکی Helsinki تکمیل شد که در آن با استفاده از دستکشهایی با فناوری بسیار پیشرفته، به تولید صوت می پرداختند.

این بلوزهای آستین بلند که توسط هلمر طراحی شده اند در قسمت آرنج دارای حسگرهایی هستند که سیگنالهای حرکتی بازو را تعریف و تفسیر کرده و سپس این اطلاعات را به شکل سیگنالهای بیسیم به کامپیوتری میفرستند که آنها را به صدایی مانند صدای گیتار تبدیل میکند. دستها و بازوهای این نوازندگان، درست مانند زمانی که یک گیتار واقعی را در دست گرفته باشند قرار گرفته و عمل میکند، یک دست پرده ها را روی "دسته" ساز میگیرد و دست دیگر به نواختن میپردازد. این بلوز که "ساز پوشیدنی" نام گرفته است واکنشهای منفی و مثبتی را در میان علاقمندان این "ساز" به وجود آورده است.

[SENATOR]

هنر نواختن گیتار هوایی
گیتار هوایی، سازی فرضی است که بسیاری از افراد هنگام شنیدن موسیقی به نواختن آن تظاهر میکنند. نواختن گیتار هوایی با حرکات اغراق شده در نواختن و معمولا همراه با خواندن ترانه با صدای بلند یا تنها با لب زدن است. گیتار هوایی معمولا در همراهی با گیتار الکتریکی در موسیقی سبکهای راک و هوی متال heavy metal و انواع دیگر موسیقی پر تحرک "نواخته" میشود.

تکنیک
نوازندگان، هنگام اجرای موسیقی معمولا به طور غیر ارادی با بدن خود ریتم و حال و هوای موسیقی را دنبال میکنند و این کار در بسیاری مواقع به عنوان روشی برای محاسبه و حفظ زمان و ریتم موسیقی نیز به کار میرود (ساده ترین این حرکات، شمردن ضرباهنگ با زدن پا بر زمین است). در موسیقی راک بسیاری از نوازندگان با اغراق در این حرکات، آنها را به جزئی از نمایش خود و علامت مشخصه کار خود تبدیل کرده اند. علاقمندان این نوازندگان معمولا از شدت علاقه به هنرمند محبوشان حرکات آنها را تقلید کرده و در موسیقی غرق میشوند.

از نظر عده ای، نواختن گیتار هوایی نوعی سرگرمی تخصصی است و این افراد به توانایی خود در تقلید شیوه نواختن هنرمندان مختلف میبالند. جالب است که در بسیاری از کشورها مسابقات سازمان یافته گیتار هوایی برگذار میشود و از سال 1996، مسابقات سالیانه قهرمانی گیتار هوایی، به عنوان بخشی از فستیوال موسیقی اولو Oulu در فنلاند برگزار میشود. اولین مسابقات رسمی گیتار هوایی در سال 1994 در بریتانیا برگذار شد.

تبدیل شدن به مفهومی فرهنگی
بعضی از هنرمندان، گیتار هوایی را به درجات بالاتری سوق داده اند: گروه راک آمریکایی Journey در ویدئو کلیپ تک ترانه خود Separate Ways، هر یک به نواختن ساز مجازی مربوط به خود پرداخته اند. گروه سوئدی اکستریم متال extreme metal مشوگا Meshugga نیز در ویدئوی ترانه خود New Millenium Cyanide Christ از این ایده بهره مند شده است. در این ویدئو پنج عضو گروه در اتوبوس تور خود نشسته اند و با گیتارها، درامز و میکروفونهای هوایی خود به اجرای موسیقی پرداخته اند.

دلیل واکنشهای منفی
پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که این اختراع با وجود جذابیت علمی و فنی آن، واقعا برای نوازندگان این "ساز" هم جذابیت دارد؟ آیا آنها واقعا میل دارند که مسئول صدایی که از بلندگو پخش میشود، باشند؟ بخشی از جذابیت گیتار هوایی این است که هر کاری بکنید، موسیقی به هر حال پخش میشود. هیچ حرکتی اشتباه نخواهد بود و هر چقدر نت که جا بیاندازید و هر چقدر هم خارج بنوازید، باز هم بزرگترین نوازندگان گیتار در حال همراهی با شما هستند.

به گفته بسیاری از نوازندگان و علاقمندان گیتار هوایی، با این اختراع هلمر، این هم نوازی افراط آمیز، ساده و بدون تعهد، دیگر نمیتواند به همین راحتی انجام شود. حالا هر حرکت دست، مسئولیت دارد و یک نت به وجود می آورد و در نتیجه تفریحی بودن ماجرا و هیجان حاصل از آن به هیچ میرسد.