« کنیه ها و القاب امام محمّد باقر ( علیه السلام ) »




براي امام محمدباقر( عليه السلام ) ، در كتب روايي، دو كنيه بر شمرده اند :


1. ابوجعفر:

به مناسب اين كه امام پنجم (ع) ، پدر امام جعفر صادق ( عليه السلام ) هستند . (1)


2. ابوجعفر الاوّل:

به اين دليل كه با كنيه امام جواد (عليه السلام) اشتباه نشود ؛ چرا كه هردو امامِ همام ، مُكنّا به ابوجعفر هستند. (2)

کنیه امام جواد (عليه السلام ) ، « ابوجعفر الثّاني » است.







القاب امام باقر( عليه السلام )

القاب پنجمين امام معصوم ( عليه السلام ) به شرح ذيل است:

1. الامين (3) : اامانت دارِ اسرارِ الهي.

2. الباقر (4) به معني شكافنده.

3. باقرالعلم (5) (العلوم) به معني شكافنده دانش (دانش ها).

4. الشاكر (6) به معني شُكر كننده.

5. الشاكر لله (7) به معني شكركننده خداوند.

6. الشبيه (8) به معني اينكه به پيامبراكرم صلي الله عليه وآله وسلم شباهت داشته است.

7. محمد بن علي الاوّل (9) براي اينكه با امام جوادعليه السلام كه آن حضرت نيز ملقّب به محمد بن علي است، اشتباه نشود.

8. الهادي (10) به معني هدايت كننده جامعه.

9. الباقري (11) به اين معني كه اين صفت را داراست كه شكافنده علوم است.

10. الباقران (12)؛ لقب امام پنجم و ششم.

11. الصادقان (13) ؛ لقب امام پنجم و ششم.

12. الصادقَيْن (14)؛ لقب امام پنجم و ششم.

13. الصادقون (15)؛ لقب امام پنجم و ششم.

برخي از روايات منتسب به اين دو امام بوده است؛ لذا از اين واژه ها بهره مي برده اند.


14. السيّدان (16) ؛ لقب امام پنجم و ششم.

در برخي موارد، رُوات از باب تقيّه كلمه السيّدان را به كار مي برده اند.

15. احدهما (17) ؛ لقب امام پنجم و ششم.

در برخي روايات كه مشخص نبوده است روايت از امام پنجم و يا ششم است، از لقب احدهما استفاده مي كرده اند.


____________________________

1. المناقب، ج 4، ص 211؛ الهدايةالكبري ، ص 237؛ كشف الغمّه، ج 2، ص 318؛حليةالاولياء،ج 3،ص 181.
2. جامع المقال، ص 184؛ اعيان الشيعه،ج 1،ص 650.
3. دلائل الامامة، ص 94؛ المناقب، ج 4، ص 211؛ الهدايةالكبري ، ص 237؛تاريخ اهل البيت(ع)،ص 131.
4. دلائل الامامة، ص 94؛ كشف الغمّه، ج 2، ص 318؛ جامع المقال، ص 185؛ مجمع الرجال، ج 7، ص 194؛ اعيان الشيعه، ج 1، ص 650.
5. كشف الغمّه، ج 2، ص 318؛ المناقب، ج 4، ص 211، مدينةالمعاجز، ج 5، ص 5.
6 و 7. الهدايةالكبري، ص 237؛المناقب،ج 4،ص 211.
8. دلائل الامامة، ص 94؛ المناقب، ج 4، ص 211.
9. الكني والالقاب، مامقاني، ص 164.
10. الهدايةالكبري، ص 237؛ دلائل الامامة، ص 94؛ كشف الغمّه، ج 2، ص 318؛ المناقب، ج 4، ص 211؛ تاريخ اهل البيت(ع)، ص 131.
11. الكني والالقاب، ص 75.
12. جامع المقال، ص 185.
13و14. همان، ص 185؛ مجمع الرّجال،ج 7،ص 195.
15. التهذيب، ج 1، ص 62؛ الاستبصار، ج 1، ص 8 و 76؛ وسائل الشيعه، ج 1، ص 146.
16. التهذيب، ج 3، ص 155.
17. جامع المقال، ص 185.