ما دو دست، دو پا، دو گوش، دو چشم، دو شش و دو نیمکره مغز داریم اما یک دهان، یک قلب، یک معده و یک کبد داریم. تا به حال به این موضوع توجه کرده اید که چرا مثلا دماغ و دهان ما در وسط قرار گرفته اند ولی قلب در سمت چپ و کبد در سمت راست است؟

جنین دراوایل بارداری شکلی متقارن دارد. در دو هفتگی اجزایی مثل کمر، شکم، سر و پا شکل گرفته اند و جفت که از200 تا 300 سلول به هم چسبیده درست شده روی آن قرار گرفته است. هر یک از سلو لهای جفت مجهز به نوعی مژه خاص است که در جهت عقربه های ساعت می چرخد. طی این چرخش مژه ها کیسه های کوچک 3/0 تا 5 میکرون دیامتری را حرکت می دهند و آن را به سمت چپ جنین می فرستند.

این کیسه ها وقتی به این ناحیه رسیدند، می ترکند و مولکو لهای موجود در آنها ژنهایی موسوم به ژنهای جهت یاب را فعال می کنند. وقتی یک جنین رشد می کند این ژنها ارگانهای مختلف را راهنمایی می کنند تا چپ و راست را شناخته و در جایگاه خود قرار بگیرند.

جالب است بدانید در برخی مواقع این ژنها دچار اشتباه می شوند و به همین دلیل گاهی با انسانهایی مواجه می شویم که مثلا قلبشان در سمت راست قرار دارد.

همه چیز به همین سادگی نیست

گفتیم که در هنگام شکل گرفتن، ارگانها به کمک ژنهای جهت یاب جایگاه خود را تشخیص می دهند. قلب که در ابتدا شبیه به قلب یک ماهی است در جایگاه خود رشد کرده و ابتدا به دو قسمت و شبیه قلب قورباغه می شود بعد مانند قلب مار به سه قسمت تقسیم شده و در نهایت به چهار قسمت تقسیم می شود.


اما نکته جالب اینجاست که قلب نیز قرینه بوده و دو قسمت یا دو نیمه دارد. نیمه ای که در سمت راست قرار دارد به قلب ریوی معروف است و وظیفه آن فرستادن خون بدون اکسیژن به ششهاست. نیمه چپ قلب که بزرگتر است خون اکسیژندار را از ریه به ارگانها می فرستد. می بینید که قرینه بودن در اینجا نیز حکمفرما است!

وقتی قلب به راست می رود

گاهی پیش می آید که قلب افراد به سمت راست متمایل می شود اما این موضوع نگران کننده نیست. به گفته متخصصان اگر تمامی ارگانها در بدن برعکس شوند هیچ اتفاق خاصی رخ نمی دهد اما مشکل اینجاست که معمولا عکس شدن جهت اندامها هیچ گاه به طور کامل اتفاق نمی افتد و همین موضوع می تواند سبب بروز اختلالاتی در کارکرد اندامها شود.

پس چرا قلب سمت چپ است؟

علت اصلی این موضوع هنوز روشن نشده است اما به گفته محققان یک دلیل می تواند با توجه به این نکته که انسانها معمولا راست دست هستند و قلب در سمت چپ قرار دارد، این باشد که به قلب فشار زیادی وارد نشود و این ارگان حیاتی بتواند به راحتی اعمال خود را انجام دهد