.:.:. اصحاب و یاران امام محمّد تقی ( علیه السلام ) .:.:.
.:.:. اصحاب امام محمّد تقی ( علیه السلام ) .:.:.
بسیاری از اصحاب امام رضا (علیه السلام) از اصحاب امام جواد (علیه السلام) هم شمرده می شوند.
« یونس بن عبدالرحمن » ، « عبدالرحمن بن حجاج » ، « صفوان بن یحیی » ، و « احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی »
از این گروه هستند.
« علی بن مهزیار » ، که مکاتبات فراوانی با امام (علیه السلام) دارد، « حسین بن سعید » ، « عبدالعظیم حسنی » ، « ابوهاشم جعفری »
، « احمد بن محمد بن عیسی » ، « علی بن اسباط » و « زکریا بن آدم » از دیگر راویان امام هستند.
اکنون اجمالاً به شرح زندگی برخی از این اصحاب خواهیم پرداخت :
1) حسین بن سعید اهوازی
او در شمار یاران امام رضا (ع) ، امام جواد (ع) و امام هادی (ع) است و از ایشان روایت نقل کرده است. (1)
نویسندگان کتابهای رجالی در ثقه بودن او اتفاق دارند.
حسین بن سعید اصالتاً اهل کوفه بوده و اجداد او از موالیان امام سجاد (علیه السلام) بود ه اند.
شایان ذکر است که برخی از یاران معروف امام رضا (علیه السلام) به واسطۀ حسین بن سعید به خدمت امام رضا (علیه אلسلام) رسید ه اند.
ابن ندیم ، « حسین بن سعید و برادرش » را در شمار فقهای بزرگ عصرشان می داند و می نویسد:
« اَوسَعُ اهلِ زمانِهِما عِلماً بِالفِقهِ وَ الآثارِ و المَناقِبِ وَ غَیرِ ذلک مِن عُلومِ الشیعةِ. »
او پس از سالها تحصیل علوم اسلامی در کوفه به همراه برادرش حسن بن سعید راهی اهواز شد و مدتی را در حوزۀ درسی شیعیان اهواز به تدریس
و نقل روایات سپری کرد.
از جمله شاگردان معروف او در اهواز « علی بن مهزیار » است که احادیث بسیاری را از « حسین بن سعید » آموخته است.
حسین بن سعید در سالهای پایانی عمرش به قم آمد و در منزل « حسن بن ابان » ، که از علمای قم بود، اقامت گزید و
در همین شهر نیز بدرود حیات گفت.
« حسین بن حسن بن ابان » ، « احمد بن محمد بن عیسی » ، « سعد بن عبداللَّه » و كسانی دیگر از شاگردان « حسین بن سعید » در قم بود ه اند.
شهرت حسین بن سعید به تألیفات گسترد ه ای است که نگارش كرده است.
او با کمک برادرش، حسن بن سعید، سی جلد کتاب در سی موضوع فقهی نگاشته است.
قوّت و اعتبار کتابهای او به حدّی است که شیخ صدوق کتابهای او را از کتابهای مورد اعتماد و قابل توجه دانسته است. ( 2 )
محوریت موضوعات گزینشی حسین بن سعید در این کتابها سبب شد كه بسیاری دیگر از راویان حدیث نیز کتابهای سی گانه ای
مانند کتابهای حسین بن سعید بنویسند. این موضوعات بعدها شالودۀ کتابهای جوامع متقدم شد. کتابهای حسین بن سعید در زمان خود او
نیز مشهور شده بود. متأسّفانه جز دو کتاب « الزهد » و «المؤمن » بقیۀ کتابهای او به دست ما نرسیده است.
برخی معتقدند نوادر احمد بن محمد بن عیسی، که یکی از مشهورترین کتب حدیثی در میان قدما بوده است،
همان کتاب « ثلاثین » حسین بن سعید است که توسط احمد بن محمد منتشر شده است.
از حسین بن سعید ٥٠٢٦ حدیث در کتابهای چهارگانۀ شیعه نقل شده است.
از ویژگیهای روایات حسین بن سعید با واسطه بودن احادیث او است. بیشتر احادیث او با واسطه از امام صادق (ع) ، امام باقر (ع)
و حتی امامان پیشین (علیهم السلام) است و احادیث بدون واسطۀ او از امامان متأخر بسیار اندک است.
________________________
1. ابوالقاسم بن علی اكبر الخوئی، همان، ج ٥، ص ٢٤٣
2 . ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمّی معروف به شیخ صدوق، كتاب من لا یحضره الفقیه ، تحقیق علی اكبرغفاری، قم, مؤسّسة النشر الإسلامی، مقدمۀ اول.
پاسخ با نقل قول
