آیا دشمنان دستگاه گوارش خود را می شناسید؟

[**Anisa**]

اكثر افراد دچار مشكلات گوارشی در طول عمر خود می‌شوند. برخی از این مشكلات به خودی خود برطرف شده یا برخی به كمك دارو درمان می‌شوند، اما از طرفی بعضی دیگر نیز همچنان به صورت مزمن باقی می‌مانند.

سوزش سردل

سیستم گوارش بدن شامل یك لوله (مجرا) از دهان تا روده (مری، معده و روده) و همچنین سایر اندام‌هایی است كه به این مجرا متصل می‌شوند. قسمت شكم، كاملاً توسط اندام‌های دستگاه گوارش پر شده است، بنابراین اهمیت سالم بودن دستگاه گوارش از آن جهت است كه تمامی سلول‌های موجود در بدن از طریق همین دستگاه تغذیه می‌شوند. بیماری‌های دستگاه گوارش بر اثر عوامل متعدد و دارای نشانه‌های مختلفی هستند. ناراحتی‌های روده‌ای (روده بزرگ و كوچك)، یبوست، اسهال، استفراغ، عدم هضم مواد غذایی و... همه و همه از بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش می‌باشند. اغلب بیماری‌های دستگاه گوارش ناشی از عوامل زیر هستند:

استرس

استرس (جسمی، روحی و عاطفی و فكری) می‌تواند یكی از مهم‌ترین عوامل در بروز مشكلات گوارشی (مانند سندرم روده تحریك‌پذیر و سوءهاضمه) باشد. هنگامی كه دچار استرس می‌شوید، فرآیند هضم مواد غذایی دچار اشكال شده و سرعت آن كاهش می‌یابد، زیرا تمام قوای بدن (رسانیدن خون، تامین انرژی و رسانیدن اكسیژن) صرف از بین بردن استرس وارده به بدن شده و سعی می‌كند مناطق درگیر با استرس را تقویت و انرژی رسانی كند، در نتیجه این امر به خودی خود سبب می‌شود كه مواد غذایی به مدت طولانی‌تری در دستگاه گوارش مانده و سبب ایجاد عوارض گوارشی می‌شود.

مصرف كافئین

مصرف قهوه به مقدار زیاد اگر با معده خالی انجام شود، سبب بروز ناراحتی و گرفتگی دستگاه گوارش می‌شود. مصرف زیاد قهوه سبب افزایش یافتن اسیدیته ترشحات معده شده و در نتیجه به جدار روده‌ها آسیب می‌رساند. از طرفی قهوه سبب ایجاد سوزش سر دل و برگشت اسید (ریفلاكس) می‌شود، زیرا موجب شل شدن اسفنكتر میان مری و معده می‌گردد.

مصرف انواع داروها

بسیاری از داروهایی كه مصرف می‌كنیم، روی عملكرد دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارند. یكی از آسیب‌های شایع دستگاه گوارش بر اثر مصرف داروها، آسیب دیدن جدار و مخاط معده می‌باشد. برخی از داروها سبب كاهش فعالیت و عملكرد عصب‌ها و ماهیچه‌های دستگاه گوارش می‌شوند. برخی از داروها نیز سبب بروز یبوست در افراد می‌گردند، بنابراین با پزشك خود در مورد عوارض جانبی داروها مشورت نمایید.

كم‌تحركی افراد

اگر در زندگی، فرد كم تحركی بوده و فعالیت فیزیكی چندانی ندارید، این امر سبب تضعیف دستگاه گوارش می‌شود. كم تحركی سبب كاهش متابولیسم و سوخت و ساز بدن می‌شود و یبوست ایجاد می‌كند. ورزش‌كردن، سبب رفع تنبلی معده شده و با تحریك ماهیچه‌های روده سبب حركت مواد غذایی موجود در روده می‌شود و به دفع آن كمك می‌كند.بنابراین برای داشتن سیستم گوارش سالم باید سبك زندگی افراد سالم باشد و با رژیم غذایی مناسب، ورزش مداوم، اجتناب از مصرف الكل و دخانیات و كم كردن استرس در زندگی، به این امر كمك كنیم.

خوب نجویدن

خوب نجویدن غذا و قورت دادن (بلعیدن) آن سبب می‌شود كه كار دستگاه گوارش مضاعف شود و مدت زمان طولانی‌تری را صرف تجزیه و شكستن مواد غذایی به اجزای كوچك‌تر نماید و همین امر سبب می‌شود كه جذب ریزمغذی‌ها از قبیل انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر تركیبات مورد نیاز بدن به خوبی انجام نشده و دفع شوند. از طرفی خوب نجویدن غذا می‌تواند سبب آروغ زدن، تولید گاز و عدم هضم مواد غذایی شود.

سیگار كشیدن

تركیبات شیمیایی زیادی در سیگار وجود دارد كه صدها نوع از این تركیبات سمی می‌باشند و این تركیبات سمی با آسیب رساندن به دستگاه گوارش سبب بیماری‌های رایج دستگاه گوارش مانند سوزش سر دل و زخم‌معده می‌شوند. سیگار كشیدن همچنین سبب افزایش خطر ابتلا به التهاب روده و سنگ كیسه صفرا می‌شود.

داشتن رژیم غذایی كم‌فیبر

فیبر یكی از تركیبات مفید مواد غذایی است كه سبب خوب كاركردن دستگاه گوارش شده و به دستگاه گوارش در حذف مواد زائد و سمی كمك می‌نماید. فقدان فیبر در رژیم غذایی روزانه افراد می‌تواند سبب بروز یبوست و سایر بیماری‌ها از جمله سرطان روده و كولون گردد