سالروز بازداشت خسروپرویز و پایان امپراتوری توانمند ایرانیان




31 دسامبر سال 628 میلادی خسرو پرویز (خسرو دوم) شاه وقت ایرانیان از دودمان ساسانی كه به خاطر اطفاء حس جاه طلبی خود و رسانیدن مرزهای ایران به روزگار داریوش بزرگ دست به جنگهای غیر ضروری ازجمله تصرف مصر و محاصره قسطنطنیه و تصرف همه آسیای غربی زده بود و صلیبی را كه مسیح به آن مصلوب شده بود به تیسفون آورده بود و ارتش را فرسوده و مردم را زیر بار مالیاتهای سنگین قرار داده بود در كاخ تیسفون بازداشت شد و این اقدام كه به خواست ژنرالهای ایران و تصویب شیرویه پسر او صورت گرفت آغاز پایان امپراتوری توانمند ایرانیان بشمار می‌رود.

خسرو پرویز پس از شكست نظامی ‌9 دسامبر سال 627 از هراكلیوس امپراتور روم شرقی در جنگ نینوا و عقب نشینی به تیسفون برای فراموش كردن غم شكست به شراب و باده گساری پناه برده بود و در این كار دست به افراط زده بود و عمل او ژنرالهای ایران را در برابر دشمن بلاتكلیف گذارده بود به گونه ای كه تصمیم به بازداشت او و نصب پسرش به پادشاهی گرفتند. خسرو پرویز در حال مستی كامل در جلسات نظامی ‌حضور می‌یافت و اتخاد تصمیم دشوار بود و نیروهای هراكلیوس به دروازه‌های تیسفون رسیده بودند.
بازداشت خسرو پرویز، زیاد مسئله را حل نكرد زیرا مقامات سیاسی و بزرگان كشور تا او زنده بود حاضر به پذیرش پسرش به عنوان شاه نبودند.

پس از چند هفته سرگردانی و بحرانی، ناگهان در تیسفون اعلام شد كه خسرو پرویز در بازداشتگاه كاخ در گذشته است كه بعدا معلوم شد به اشاره افسران گارد، زندانبان او را كشته بود و قتل او در سال ششم هجرت صورت گرفت و 9 سال بعد در 637 میلادی، ارتش ایران در قادسبه شكست خورد.


پس از قتل خسرو پرویز، پسر او با هراكلیوس آشتی كرد و ضمن قرارداد صلح مورخ سوم آوریل سال 628 میلادی، ایران از همه متصرفات خسرو پرویز از جمله مصر، سوریه و فلسطین صرف نطر كرد و صلیب را كه بهانه جنگ بود به رومیان پس داد. ارتش روم نیز در این جنگها چنان تضعیف شده بود كه هراكلیوس پس از بازگشت به قسطنطنیه پایتخت خود عنوان امپراتوری روم را به پادشاهی بیزانس (بیزانتین شامل یونان و قسمتی از آناتولی و سوریه) تبدیل كرد و در جنگ سال 636 در یرموك (شام) از اعراب مسلمان شكست خورد و سوریه و بعدا فلسطین را از دست داد و به این صورت سالهای 736 و 737 را باید افول هر دو امپراتوری و برقراری وضعیت تازه ای در جهان بشمار آورد.

حكومت خسرو پرویز از همان آغاز كار با نا آرامی‌همراه بود؛ بر ضد پدرش كودتا كرده با كمك رومی‌ها بهرام چوبین بزرگترین و ماهرترین ژنرال ایران پس از «سورنا» را شكست داده و رنجانده بود و....

پس از قتل خسرو پرویز كه از رویدادهای دگر گون كننده تاریخ جهان است در طول چهار سال و چند ماه ده نفر از این قرار بر ایران حكومت كردند:
شیرویه كه به قباد دوم تغییر نام داده بود، اردشیر سوم، خسرو سوم، جوانشیر، پوراندخت، گشتاسب، آذرمیدخت، هرمز پنجم، فیروز، خسرو پنجم و آنگاه در سال 632 یزدگرد سوم به سلطنت رسید كه آخرین شاه دودمان ساسانی بود و پس از چند شكست از اعراب در سال 650 در مرو كشته شد.


پوراندخت
و آذرمیدخت دختران خسرو پرویز بودند. پوراندخت 17 ماه سلطنت كرد، ولی دوره سلطنت آذرمیدخت بسیار كوتاه بود و هر دو نیز مانند بسیاری از این شاهان چند روزه در جریان مبارزه برسر قدرت و اختلافات خانوادگی (داخل قصری) كشته شدند.