بسم الله الرحمن الرحیم

فلسفه حج



يكى ديگر از عبادتهاى بزرگ اسلامى «حج» است.


حج يك عبادت دسته جمعى است كه هر سال در روزهاى معينى در سرزمينى تاريخى و باشكوه انجام مى‏گيرد.

اين نوع عبادت علاوه بر اين كه پيوند استوارى ميان بنده و خدا به وجود مى‏آورد، مى‏تواند از جهات گوناگونى مبدأ اثرات سودمند

و ارزنده‏اى در اجتماع اسلامى باشد؛ زيرا:

اولا: يك چنين عبادت دسته جمعى كه با تجرد كامل و وارستگى مطلق، تنها با پوشيدن دو قطعه پارچه ساده آغاز مى‏گردد،

نشانه مساوات بندگان الهى در پيشگاه اوست و اين يكى از آمال بزرگ انسانى است كه روزى انسانهاى جهان عوامل برتريهاى

موهوم را مانند نژاد، رنگ و ثروت را كنار گذارده، همگى خود را در برابر خدا مساوى و برابر بدانند.

عمل حج از عبادتهايى است كه به اين هدف تحقق مى‏بخشد و موجب مى‏شود كه افراد با ايمان امتيازات اجتماعى را وسيله برترى

خود ندانند.

ثانيا: چنين اجتماع عظيمى كه اعضاى آن را نمايندگان واقعى ملتهاى مسلمان جهان تشكيل مى‏دهد، كنگره بزرگ سالانه مسلمانان

دنيا محسوب مى‏گردد كه در هر سال در اين سرزمين مقدس برگزار مى‏شود.

آيين اسلام يك مشت قوانين اخلاقى و سنن تربيتى كه هدفى جز اصلاح روح و روان مردم نداشته باشد نيست تا خود را از تاسيس

كنگره سالانه و اجتماعات هفتگى و روزانه كه مخصوص احزاب سياسى و اجتماعات متحرك وزنده است دور بگيرد، بلكه يك آيين

جهانى و جامعى است كه به همه شؤون زندگى بشر - اعم از اخلاقى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى و نظامى - نظر دارد.

از اين نظر آورنده اسلام با وضع قوانين سياسى و دعوت به تشكيل كنگره سالانه در سرزمين مكه، بقا و ابديت و مصونيت آيين خود

را تضمين نموده است و طبعا اين كنگره اثراتى بالاتر از اثرات كنگره‏هاى سالانه احزاب سياسى و زنده جهان در بر خواهد داشت.

منتها، سران سياسى، در اين اعصار به اهميت چنين موضوعاتى توجه پيدا كرده‏اند در حالى كه اسلام از چهارده قرن پيش طرح آن

را ريخته و اثرات مطلوبى از آن گرفته است. متفكران اسلام كه طبعا در اجتماع مزبور شركت خواهند داشت، مى‏توانند آخرين تحولات

اوضاع جهان اسلام را مورد بررسى قرار دهند و پس از گرد آورى اطلاعات دقيق و تبادل نظر، در بهبود وضع مسلمانان بكوشند و

سرزمين اسلام را از عوامل ضد آزادى و استقلال پاك سازند و به پيشرفت همه جانبه مسلمانان جهان كمك كنند.

چه اجتماعى سودمندتر از اين كه مى‏تواند بزرگترين حلقه اتصال ميان مسلمانان جهان باشد و سران اسلام را از اوضاع يكديگر آگاه

سازد.

اين كنگره مى‏تواند به وضع اقتصادى و فرهنگى مسلمانان كمكهاى شايانى بنمايد؛ زيرا متفكران و صاحبنظران - پس از اداى فريضه

حج - مى‏توانند در محيطى آرام و پر از فضا و معنويت به تبادل افكار بپردازند و در زمينه فرهنگ و اقتصاد اسلام طرحهايى بريزند.

كنگره سالانه حج همواره الهامبخش بسيارى از جنبشهاى آزادى خواهى و نهضتهاى عظيم براى گسستن زنجيره‏هاى ظلم و ستم

و تعدى بوده است و اين نكته با مراجعه به تاريخ اسلامى و انقلابهاى فرزندان اسلام روشن مى‏شود؛ زيرا نطفه بسيارى از نهضتهاى

اسلامى كه براى برانداختن حكومتهاى جور و ستم صورت مى‏گرفت در ايام حج بسته مى‏شد و اين سرزمين الهامبخش چنين آزاديهايى

بود.

از آنچه در بالا ذكر شد نتيجه مى‏گيريم كه عبادات اسلامى همه داراى اسرارى است كه مستقيما به خود عبادت كننده يا جامعه‏اى

كه در آن زندگى مى‏كنند باز مى‏گردد. [1]



_________________


امام مهدى‏عليه السلام :
إنّا يُحيطُ عِلمُنا بأنبائِكُم و لايعَزُبُ عَنّا شَى‏ءٌ مِن أخبارِكُم.

ما از همه خبرهاى شما آگاهيم و چيزى از خبرهاى شما از ما پنهان نيست.
بحار الأنوار ، ج 53 ، ص 175