مدیر بازنشسته
کفاره و قضاي روزه
بسم الله الرحمن الرحیم
جايى كه قضا و كفاره واجب است
مسئله: اگـر كـسـى روزه مـاه رمضان را به خوردن يا آشاميدن يا جماع يا استمناء يا باقى ماندن بر جنابت بـاطـل كند در صورتى كه از
روى عمد و اختيار باشد , و از روى ناچارى يا جبر نباشد , اضافه بر قضا كفاره هـم بـر او واجـب مى شود , و احتياط مستحب آن است
كسى كه روزه را به غير آنچه گفته شد باطل كند اضافه بر قضا , كفاره هم بدهد.
مسئله: اگـر كـسـى چيزى از آنچه را كه گذشت انجام دهد در حالى كه عقيده قطعى داشته كه روزه را باطل نمى كند كفاره بر او واجب نيست.
مدیر بازنشسته
بسم الله الرحمن الرحیم
کفاره روزه
مسئله: در كـفـاره افطار روزه ماه رمضان , بايد يك بنده آزاد كند , يا به دستورى كه در مساله بعد گفته مـى شـود , دو ماه روزه بگيرد يا شصت فقير را سير
كند , يا به هر كدام يك مد كه گفته مى شود تقريبا سه چـهـارم كيلو است , طعام يعنى گندم يا جو يا نان و مانند اينها بدهد و چنانچه اينها برايش ممكن
نباشد , بـايـد بـه قدر امكان تصدق دهد , و اگر ممكن نيست استغفار نمايد , و احتياط واجب آن است كه هر وقت بتواند , كفاره را بدهد.
مسئله:كسى كه مى خواهد دو ماه كفاره ماه رمضان را بگيرد , بايد يك ماه تمام و يك روز آن را از ماه ديگر پى در پى بگيرد و اگر بقيه آن پى در پى نباشد
اشكال ندارد.
مسئله:كسى كه مى خواهد دو ماه كفاره روزه رمضان را بگيرد , نبايد موقعى شروع كند كه مى داند در بين يك ماه و يك روز روزى باشد كه مانند عيد قربان
روزه آن حرام است .
مسئله: كسى كه بايد پى در پى روزه بگيرد , اگر در بين آن بدون عذر يك روز روزه نگيرد , بايد روزه ها را از سر بگيرد.
مسئله: اگـر در بـين روزهايى كه بايد پى در پى روزه بگيرد عذرى غير اختيارى مثل حيض , يا نفاس , يا سـفرى كه در رفتن آن مجبور است , براى او پيش آيد
بعد از برطرف شدن عذر , واجب نيست روزه ها را از سر بگيرد , بلكه بقيه را بعد از برطرف شدن عذر به جا مى آورد.
مسئله: اگـر بـه چـيـز حرامى روزه خود را باطل كند , چه آن چيز اصلا حرام باشد مثل شراب و زنا , يا به جـهتى حرام شده باشد , مثل خوردن غذاى حلالى
كه براى انسان ضرر كلى دارد و نزديكى كردن با عيال خود در حال حيض , احتياط مستحب آن است كه كفاره جمع بدهد , يعنى يك بنده آزاد كند و دو ماه روزه
بگيرد و شصت فقير را سير كند , يا به هر كدام آنها يك مد گندم , يا جو يا نان و مانند اينها بدهد.
و چنانچه هر سه برايش ممكن نباشد , هر كدام آنها كه ممكن است انجام دهد.
مسئله: اگر روزه دار دروغى را به خدا و پيغمبر صلى اللّه عليه وآله عمدا نسبت دهد , احتياط مستحب آن است كه كفاره جمع كه تفصيل آن در مساله پيش
گفته شد بدهد.
مسئله: اگر روزه دار در يك روز ماه رمضان چند مرتبه جماع يا استمنا كند , يك كفاره بر او واجب است .ولى احتياط مستحب آن است كه براى هر دفعه يك
كفاره بدهد.
مسئله: اگـر روزه دار در يـك روز ماه رمضان چند مرتبه غير جماع و استمنا كار ديگرى كه روزه را باطل مى كند , انجام دهد , براى همه آنها بى اشكال يك كفاره
كافى است .
مسئله: اگـر روزه دار غـيـر از جماع كار ديگرى كه روزه را باطل مى كند , انجام دهد , و بعد با حلال خود جماع نمايد , براى هر دو يك كفاره كافى است .
مسئله: اگـر روزه دار كارى كه حلال است و روزه را باطل مى كند , انجام دهد مثلا آب بياشامد و بعد كار ديگرى كه حرام است و روزه را باطل مى كند انجام دهد,
مثلا غذاى حرامى بخورد , يك كفاره كافى است .
مسئله: اگـر روزه دار آروغ بـزنـد و چيزى در دهانش بيايد , چنانچه عمدا آن را فرو ببرد , روزه اش باطل اسـت , و بايد قضاى آن را بگيرد , و كفاره هم بر او واجب
مى شود , و اگر خوردن آن چيز حرام باشد , مثلا مـوقـع آروغ زدن , خون يا غذايى كه از صورت غذا بودن خارج است , به دهان او بيايد و عمدا آن را فرو برد بايد
قضاى آن روزه را بگيرد و بنابر احتياط مستحب كفاره جمع هم بدهد.
مسئله: اگـر نذر كند كه روز معينى را روزه بگيرد , چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل كند , بايد كفاره بدهد و كفاره آن به نحوى است كه در كفاره حنث نذر بيايد.
ادامه دارد...
منبع: توضیح المسائل آیت الله سیستانی
مدیر بازنشسته
بسم الله الرحمن الرحیم
ادامه کفاره روزه
مسئله: اگر روزه دار به گفته كسى كه مى گويد مغرب شده و اعتماد به گفته او نيست افطار كند و بعد بفهمد مغرب نبوده است يا
شك كند كه مغرب بوده است يا نه قضا و كفاره بر او واجب مى شود.
مسئله: كسى كه عمدا روزه خود را باطل كرده , اگر بعد از ظهر مسافرت كند , يا پيش از ظهر براى فرار از كـفاره سفر نمايد ,
كفاره از او ساقط نمى شود , بلكه اگر قبل از ظهر مسافرتى براى او پيش آمد كند نيز كفاره بر او واجب است .
مسئله: اگـر عـمـدا روزه خود را باطل كند , و بعد عذرى مانند حيض يا نفاس يا مرض براى او پيدا شود , احتياط مستحب اين است كه كفاره را بدهد.
مسئله: اگر يقين كند كه روز اول ماه رمضان است و عمدا روزه خود را باطل كند , بعد معلوم شود كه آخر شعبان بوده كفاره بر او واجب نيست .
مسئله: اگـر انسان شك كند كه آخر رمضان است يا اول شوال و عمدا روزه خود را باطل كند , بعد معلوم شود اول شوال بوده كفاره بر او واجب نيست .
مسئله: اگـر روزه دار در مـاه رمضان با زن خود كه روزه دار است جماع كند , چنانچه زن را مجبور كرده بـاشد , كفاره روزه خودش و بنابر احتياط كفاره روزه
زن را بايد بدهد , و اگر زن به جماع راضى بوده , بر هر كدام يك كفاره واجب مى شود.
مسئله: اگر زنى شوهر روزه دار خود را مجبور كند كه با او جماع نمايد , واجب نيست كفاره روزه شوهر را بدهد.
مسئله: اگـر روزه دار در مـاه رمضان , زن خود را مجبور به جماع كند , و در بين جماع , زن راضى شود , بنابر احتياط واجب بايد مرد دو كفاره ,
و زن يك كفاره بدهد.
مسئله: اگر روزه دار در ماه مبارك رمضان با زن روزه دار خود كه خواب است جماع نمايد , يك كفاره بر او واجب مى شود ,
و روزه زن صحيح است و كفاره هم بر او واجب نيست .
مسئله: اگـر مـرد زن خـود را يـا زن شـوهر خود را مجبور كند كه غير جماع كار ديگرى كه روزه را باطل مى كند به جا آورد ,
بر هيچ يك از آنها كفاره واجب نيست.
مسئله: كـسـى كـه بـه واسطه مسافرت يا مرض روزه نمى گيرد , نمى تواند زن روزه دار خود را مجبور به جماع كند ,
ولى اگر او را مجبور نمايد كفاره بر مرد نيز واجب نيست .
مسئله: انسان نبايد در بجا آوردن كفاره كوتاهى كند , ولى لازم نيست فورا آن را انجام دهد.
مسئله: اگر كفاره بر انسان واجب شود و چند سال آن را به جا نياورد چيزى بر آن اضافه نمى شود.
مسئله: كسى كه بايد براى كفاره يك روز شصت فقير را طعام بدهد , اگر به تمام شصت نفر دسترسى دارد ,
نـمـى تواند به هر كدام از آنها بيشتر از يك مد طعام بدهد , يا يك فقير را بيشتر از يك مرتبه سير نمايد ,
و زيادى را از كفاره حساب نمايد , ولى مى تواند براى هر فرد از عايله فقير اگر چه صغير باشند يك مد به آن فقير بدهد.
مسئله: كـسـى كـه قـضاى روزه رمضان را گرفته , اگر بعد از ظهر عمدا كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ,
بايد به ده فقير هر كدام يك مد طعام بدهد و اگر نمى تواند , سه روز روزه بگيرد.
منبع: توضیح المسائل آیت الله سیستانی
مدیر بازنشسته
بسم الله الرحمن الرحیم
جاهايى كه فقط قضاى روزه واجب است
مسئله: درچـند مورد - غير از مواردى كه قبلا به آنها اشاره شد - فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كـفاره واجب نيست :
اول آن كه در شب ماه رمضان جنب باشد و به تفصيلى كه در مسائل قبل گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بيدار نشود.
دوم عملى كه روزه را باطل مى كند بجا نياورد , ولى نيت روزه نكند يا ريا كند , يا قصد كند كه روزه نباشد ,
و هم چنين اگر قصد كند كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد , بايد بنابر احتياط لازم روزه آن روز را قضا كند.
سوم آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد.
چـهـارم آن كـه در مـاه رمضان بدون اين كه تحقيق كند صبح شده يا نه , كارى كه روزه را باطل مى كند انـجام دهد ,
بعد معلوم شود صبح بوده , و در اين صورت بايد بنابر احتياط در آن روز به قصد قربت مطلقه از چيزهايى كه روزه را باطل
مى كند اجتناب نمايد و روزه آن روز را نيز قضا كند.
پـنجم آن كه كسى بگويد صبح نشده و انسان به گفته او كارى كه روزه را باطل مى كند , انجام دهد , بعد معلوم شود صبح بوده است .
شـشـم آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان به گفته او يقين نكند , يا خيال كند شوخى مى كند , و خود هم تحقيق نكند ,
و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد , بعد معلوم شود صبح بوده است .
هـفتم آن كه كور و مانند آن به گفته كس ديگرى كه گفته او شرعا برايش حجت است , افطار كند , بعد معلوم شود مغرب نبوده است .
هشتم آن كه يقين يا اطمينان كند كه مغرب شده و افطار كند , بعد معلوم شود مغرب نبوده است .
ولى اگر در هواى ابر به گمان اين كه مغرب شده افطار كند بعد معلوم شود مغرب نبوده , وجوب قضا در اين صورت بنابر احتياط است .
نهم آن كه از جهت تشنگى مضمضه كند , يعنى آب در دهن بگرداند و بى اختيار فرو رود و هم چنين است بـنـابـر احتياط مستحب اگر
مضمضه براى وضوى غير نماز واجب باشد , ولى اگر فراموش كند كه روزه اسـت و آب را فرو دهد , يا براى غير جهت تشنگى مثل مواردى
كه مضمضه در آنجاها مستحب است مانند وضو , مضمضه كند و بى اختيار فرو رود , قضا ندارد.
دهم آن كه كسى از جهت اكراه يا اضطرار يا تقيه افطار كند لازم است قضا نمايد و كفاره واجب نيست .
مسئله: اگرغیر از آب چيز ديگرى را در دهان ببرد و بى اختيار فرو رود يا آب داخل بينى كند و بى اختيار فرو رود , قضا بر او واجب نيست .
مسئله: مضمضه زياد براى روزه دار مكروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد , بهتر آن است كه سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.
مسئله: اگر انسان بداند , يا احتمال بدهد كه به واسطه مضمضه بى اختيار آب وارد گلويش مى شود , نبايد مـضـمـضـه كـنـد ,
و هم چنين است بنابر احتياط لازم اگر بداند كه از روى فراموشى آب وارد گلويش مى شود.
مسئله: اگـر در مـاه رمضان , بعد از تحقيق , براى او معلوم نشود كه صبح شده , و كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد ,
بعد معلوم شود صبح بوده , قضا لازم نيست .
مسئله: اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه , نمى تواند افطار كند , ولى اگر شك كند كه صبح شده يا نه ,
پيش از تحقيق هم مى تواند كارى كه روزه را باطل مى كند انجام دهد.
منبع: توضیح المسائل آیت الله سیستانی
مدیر بازنشسته
بسم الله الرحمن الرحیم
احكام روزه قضا
مسئله: اگر ديوانه عاقل شود , واجب نيست روزه هاى وقتى را كه ديوانه بوده قضا نمايد.
مسئله: اگـر كـافـر مـسـلـمـان شود , واجب نيست روزه هاى وقتى را كه كافر بوده قضا نمايد , ولى اگر مسلمانى كافر شود و دوباره مسلمان گردد ,
روزه هاى وقتى را كه كافر بوده بايد قضا نمايد.
مسئله: روزه اى كـه از انـسان به واسطه مستى فوت شده , بايد قضا نمايد , اگر چه چيزى را كه به واسطه آن مست شده , براى معالجه خورده باشد.
مسئله: اگـر بـراى عذرى چند روز روزه نگيرد , و بعد شك كند كه چه وقت عذر او برطرف شده , واجب نـيـسـت مقدار بيشترى را كه احتمال مى دهد روزه
نگرفته , قضا نمايد , مثلا كسى كه پيش از ماه رمضان مـسافرت كرده و نمى داند پنجم رمضان از سفر برگشته يا ششم , و يا اين كه مثلا در آخرهاى ماه
رمضان مـسـافـرت كرده و بعد از رمضان برگشته و نمى داند كه بيست و پنجم رمضان مسافرت كرده يا بيست و ششم , در هر دو صورت مى تواند مقدار
كمتر يعنى پنج روز را قضا كند , اگر چه احتياط مستحب آن است كه مقدار بيشتر يعنى شش روز را قضا نمايد.
مسئله: اگـر از چند ماه رمضان روزه قضا داشته باشد , قضاى هر كدام را كه اول بگيرد مانعى ندارد , ولى اگـر وقـت قـضـاى رمـضان آخر تنگ باشد ,
مثلا پنج روز از رمضان آخر قضا داشته باشد و پنج روز هم بر رمضان مانده باشد بهتر آن است كه اول قضاى رمضان آخر را بگيرد.
مسئله: اگر قضاى روزه چند ماه رمضان بر او واجب باشد , و در نيت معين نكند روزه اى را كه مى گيرد , قضاى كدام ماه رمضان است قضاى سال آخرى
حساب نمى شود.
مسئله: در قـضـاى روزه رمضان مى تواند , پيش از ظهر روزه خود را باطل نمايد , ولى اگر وقت قضا تنگ باشد بهتر آن است كه باطل ننمايد.
مسئله: اگر قضاى روزه ميتى را گرفته باشد , بهتر آن است كه بعد از ظهر روزه را باطل نكند.
مسئله: اگر به واسطه مرض , يا حيض , يا نفاس , روزه رمضان را نگيرد و پيش از گذشت زمانى كه بتواند آن روزه هايى را كه نگرفته قضا كند بميرد ,
آن روزها قضا ندارند.
مسئله: اگـر بـه واسـطه مرضى روزه رمضان را نگيرد , و مرض او تا رمضان سال بعد طول بكشد , قضاى روزه هايى را كه نگرفته بر او واجب نيست و بايد
براى هر روز يك مد طعام يعنى گندم يا جو يا نان و مانند اينها به فقير بدهد , ولى اگر به واسطه عذر ديگرى مثلا براى مسافرت روزه نگرفته باشد.
و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند , روزه هايى را كه نگرفته بايد قضا كند , و احتياط واجب آن است كه براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد.
مسئله: اگـر بـه واسـطـه مرضى روزه رمضان را نگيرد , و بعد از رمضان مرض او برطرف شود , ولى عذر ديگرى پيدا كند كه نتواند تا رمضان بعد قضاى روزه را
بگيرد بايد روزه هايى را كه نگرفته قضا نمايد , و نيز اگـر در مـاه رمـضـان غـيـر از مرض عذر ديگرى داشته باشد , و بعد از رمضان آن عذر برطرف شود ,
و تا رمـضـان سال بعد به واسطه مرض نتواند روزه بگيرد , روزه هايى را كه نگرفته بايد قضا كند و بنابر احتياط واجب براى هر روز يك مد طعام نيز به فقير بدهد.
مسئله: اگر در ماه رمضان به واسطه عذرى روزه نگيرد , و بعد از رمضان عذر او برطرف شود , و تا رمضان آينده عمدا قضاى روزه را نگيرد ,
بايد روزه را قضا كند و براى هر روز يك مد طعام هم به فقير بدهد.
مسئله: اگـر در قـضـاى روزه كـوتاهى كند تا وقت تنگ شود , و در تنگى وقت عذر پيدا كند , بايد قضا را بـگـيـرد , و بـنابر احتياط براى هر روز يك مد طعام به
فقير بدهد , و هم چنين است , اگر بعد از برطرف شـدن عذر تصميم داشته باشد كه روزه هاى خود را قضا كند , ولى پيش از آن كه قضا نمايد در تنگى
وقت عذر پيدا كند.
مسئله: اگر مرض انسان چند سال طول بكشد , بعد از آن كه خوب شد , بايد قضاى رمضان آخر را بگيرد , و براى هر روز از سالهاى پيش يك مد طعام به
فقير بدهد.
مسئله: كسى كه بايد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد , مى تواند كفاره چند روز را به يك فقير بدهد.
مسئله: اگـر قضاى روزه رمضان را چند سال تاخير بيندازد بايد قضا را بگيرد و از جهت تاخير در سال اول براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد و اما از جهت
تاخير چند سال بعدى چيزى بر او واجب نيست .
مسئله: اگر روزه رمضان را عمدا نگيرد , بايد قضاى آن را بجا آورد و براى هر روز دو ماه روزه بگيرد , يا به شصت فقير طعام بدهد يا يك بنده آزاد كند و
چنانچه تا رمضان آينده قضاى آن روزه را به جا نياورد , بنابر احتياط لازم براى هر روز يك مد طعام نيز كفاره بدهد.
مسئله: اگـر روزه رمـضـان را عـمـدا نگيرد , و در روز مكرر جماع يا استمناء كند , كفاره بنابر اقوى مكرر نمى شود , و هم چنين اگر چند مرتبه كار ديگرى
كه روزه را باطل مى كند انجام دهد , مثلا چند مرتبه غذا بخورد يك كفاره كافى است .
مسئله: بـعـد از مـرگ پدر , پسر بزرگتر بنابر احتياط لازم بايد قضاى روزه او را به تفصيلى كه در نماز در صفحه ( 251 ) گفته شد به جا آورد.
مسئله: اگر پدر غير از روزه رمضان .روزه واجب ديگرى را مانند روزه نذر نگرفته باشد , احتياط مستحب آن است كه پسر بزرگتر قضا نمايد.
و اگر براى روزه اى اجير شده و نگرفته باشد , قضاء آن بر پسر بزرگ لازم نيست .
منبع: توضیح المسائل آیت الله سیستانی
_________________
امام مهدىعليه السلام :إنّا يُحيطُ عِلمُنا بأنبائِكُم و لايعَزُبُ عَنّا شَىءٌ مِن أخبارِكُم.
ما از همه خبرهاى شما آگاهيم و چيزى از خبرهاى شما از ما پنهان نيست.
بحار الأنوار ، ج 53 ، ص 175
مجوز های ارسال و ویرایش
پاسخ با نقل قول