دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاهی دولتی و به اعتقاد برخی اولین موسسهٔ آموزش عالی در ایران است که هستهٔ اولیهٔ آن در سال ۱۳۰۸ شکلگرفته است. این دانشگاه در تهران واقع است و شعبههای آن در شهرهای اراک، بهشهر، دماوند و نور قرار گرفتهاند.
لوگوی رسمی دانشگاهتأسیس ۱۳۰۸ نوع دانشگاه عمومی رئیس محمدعلی برخورداری
(۲۶ آذر ۱۳۹۲ تاکنون)معاون آموزشی محمد فتحیان بروجنی معاون دانشجویی حبیبالله اکبری معاون پژوهشی مرتضی منتظری شعبهها تهران، اراک، بهشهر، دماوند ونور هیأت علمی ۳۶۵ نفر دانشجویان ۱۲٬۳۹۱ نفر کارشناسی ۶٬۵۴۴ نفر کارشناسی ارشد ۳٬۵۲۴ نفر دکترا ۷۳۶ نفر مکان تهران وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وبگاه http://www.iust.ac.ir
دانشگاه علم و صنعت ایران، تنها دارندهٔ دانشکدهٔ مهندسی راهآهن و دانشکدهٔ مهندسی پیشرفت در خاورمیانه و دانشکدهٔ مهندسی خودرو در ایران است؛ همچنین اولین و سالها تنها دانشگاه صنعتی ایران بوده است که دارای دانشکدهٔ معماری و شهرسازی بوده و تنها دانشگاه صنعتی در ایران است که به طور تخصصی به رشتهٔ توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، میپردازد.
سطح آموزشی بالا از یک سو، و داشتن امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی پیشرفته از سویی دیگر بخصوص در رشتههای مهندسی عمران، مواد و متالورژی و مکانیک باعث شده تا وجههٔ صنعتی این دانشگاه پررنگتر شود و دانشآموختگان آن بتوانند به سرعت جذب واحدهای صنعتی ایران شوند. همچنین اخیراً پروژههای نوینی همچون طراحی ماهواره ملی نوید و ظفر علم و صنعت و پروژه سپر ملی دفاع سایبری در مرکز ملی دفاع سایبری کشور همچنین طراحی موتور هواپیماهای جت و طراحی پلتفرم ملی خودرو کلاس B از طرحها و برنامههای ملی و ویژه این دانشگاه محسوب میشوند.
در حال حاضر حدود ۱۲٬۰۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا، در رشتههای مختلف مهندسی و علوم پایه (۴۲ رشتهٔ تخصصی) در این دانشگاه مشغول به تحصیلاند.
محتویات
- ۱ پیشینه
- ۲ واحدهای وابسته
- ۲.۱ واحد اراک
- ۲.۲ واحد بهشهر
- ۲.۳ واحد دماوند
- ۲.۴ واحد نور
- ۳ دانشکدهها
- ۴ کانونهای فرهنگی
- ۵ واحدهای خاص
- ۶ همکاریهای بینالمللی
- ۷ مدیران پیشین دانشگاه
- ۸ چهرههای برجسته
- ۸.۱ چهرههای علمی و صنعتی
- ۸.۲ چهرههای سیاسی
- ۸.۳ رؤسای سایر دانشگاهها و مراکز علمی
- ۸.۴ چهرههای فرهنگی، ادبی و هنری
پیشینه
دانشگاه علم و صنعت ایران، در سال ۱۳۰۸، با نام هنرسرای عالی و با هدف ایجاد زمینههای لازم برای تحصیلات دورهٔ عالی مهندسی در ایران، تاسیس گردید. محل آن، ابتدا در خیابان سیتیر (قوامالسلطنهٔ سابق) و پس از آن در سال ۱۳۳۶، بعد از اعمال تغییراتی به محل فعلی دانشـگاه صنعتی امیرکبیر، انتقال یافت و به عنوان انستیتوی فناوری تهران (TIT) هنرسرای عالی فنی، به فعالیت خود ادامه داد.
در سال ۱۳۴۱ بار دیگر این مؤسسه دستخوش تحولاتی گردید و ساختمان آن نیز به شمال شرق تهران، به زمینی با مساحت ۴۲۰٬۰۰۰ مترمربع، در منطقهٔ نارمک منتقل شد. از آن زمان به بعد هدف اصلی در نظر گرفتهشده برای آن تربیت دبیر فنی برای تأمین نیروی آموزشی لازم برای هنرستانهای صنعتی بود. در سال ۱۳۵۱ هنرسرای عالی به دانشکدهٔ علم و صنعت ایران تغییر نام داد و در نهایت در سال ۱۳۵۷، باتوجه به گسترش و تغییرات کیفی کارگاههای علمی و آموزشی، از سوی وزارت آموزش عالی وقت به دانشگاه علم و صنعت ایران تبدیل گردید.
این مؤسسه، از بدو تأسیس، چندین بار تغییر نام و مکان دادهاست که مهمترین آنها بدین شرح است:
- سال ۱۳۰۸: تأسیس با نام هنرسرای عالی در خیابان سی تیر (قوامالسلطنه)
- سال ۱۳۳۶: تغییر نام به انستیتو تکنولوژی تهران (TIT)
- سال ۱۳۴۲: تغییر نام به هنرسرای عالی و انتقال به منطقهٔ نارمک (محل کنونی)
- سال ۱۳۵۱: تغییر نام به دانشکدهٔ علم و صنعت ایران
- سال ۱۳۵۷: ارتقا به دانشگاه علم و صنعت ایران
واحدهای وابسته
واحد اراک
اکنون این واحد به دانشگاه صنعتی اراک ارتقاء و مستقل از دانشگاه علم و صنعت میباشد
واحد بهشهر
دانشگاه علم و صنعت ایران واحد بهشهر، شعبهای از دانشگاه علم و صنعت ایران است که در سال ۱۳۷۳ خ. در شهرستان بهشهر تأسیس شد. در بدو تأسیس سه رشتهٔ مهندسی کامپیوتر (گرایش نرمافزار)، مهندسی صنایع (گرایش تولید صنعتی) وریاضی کاربردی در این دانشگاه فعال بودند. رشتهٔ مهندسی برق (گرایش الکترونیک) نیز از سال ۱۳۸۸ خ. به این رشتهها اضافه گردید. روند ادارهٔ این واحد تا شهریور ۱۳۸۸ خ. فقط به صورت شبانه بودهاست. از سال ۱۳۸۸ خ. در دو رشتهٔ مهندسی برق (گرایش الکترونیک) و ریاضی کاربردی در نوبت روزانه نیز دانشجو پذیرش شدهاست.
واحد دماوند
دانشگاه علم و صنعت ایران واحد دماوند در سال ۱۳۸۴ خ. راهاندازی شد و برای یک دوره در رشتهٔ مهندسی مکانیک به صورت فراگیر در مقطع کارشناسی فعال شد. طرح توسعه و ایجاد زیرساختهای این دانشگاه همچنان ادامه دارد.
واحد نور
واحد نور دانشگاه علم و صنعت ایران از سال ۱۳۸۳ ه. ش تاسیس شد. طرحهای توسعهای این دانشگاه همچنان ادامه دارد. این واحد در حال حاضر در دو رشته مهندسی کامپیوتر و مهندسی صنایع در مقطع کارشناسی ارشد در مجموع دارای ۲۶ دانشجو است و قصد دارد برای سال آینده دانشجوی بیشتری نیز بگیرد.
دانشکدهها
دانشگاه علم و صنعت ایران دارای ۱۴ دانشکده، مرکز آموزش الکترونیک و سه گروه مستقل آموزشی فرهنگ و معارف اسلامی، زبانهای خارجه و تربیت بدنی است.
- دانشکدهٔ مهندسی برق
- دانشکدهٔ مهندسی پیشرفت
- دانشکدهٔ مهندسی خودرو
- دانشکدهٔ مهندسی راهآهن
- دانشکدهٔ مهندسی شیمی
- دانشکدهٔ مهندسی صنایع
- دانشکدهٔ مهندسی عمران
- دانشکدهٔ مهندسی کامپیوتر
- دانشکدهٔ مهندسی مکانیک
- دانشکدهٔ مهندسی مواد و متالورژی
- دانشکدهٔ معماری و شهرسازی
- دانشکدهٔ ریاضی
- دانشکدهٔ فیزیک
- دانشکدهٔ شیمی
- مرکز آموزش الکترونیک
کانونهای فرهنگی
دانشگاه علم و صنعت یکی از زاینده ترین دانشگاههای کشور در مورد تولیدات فرهنگی و برنامههای هنری بوده است. پس از انتخابات سال ۱۳۷۶ و باز شدن فضای سیاسی و اهمیت دولت سید محمد خاتمی به تولیدات فرهنگی، کانونهای فرهنگی و فوق برنامه دانشگاه علم و صنعت فعالتر شدند. چهار کانون فعال دانشگاه عبارت بودند از:
- کانون تیاتر دانشگاه علم و صنعت ایران
- کانون موسیقی دانشگاه علم و صنعت ایران
- کانون فیلم دانشگاه علم و صنعت ایران
- کانون شعر و ادبیات دانشگاه علم و صنعت ایران
با مطرح شدن ایده گفتگوی تمدنها کانون گفتگوی تمدنها و چند کانون فوق برنامه دیگر مانند کانون قرآن و عترت شروع به کار کردند. مدیریت فرهنگی دانشگاه در دوران دولت نهم و دهم تلاش فراوانی برای محدود کردن فعالیت کانونها انجام داد که در نتیجه آن نرخ تولید کانونها به شدت پایین آمد، چند کانون تعطیل شده و بقیه به تعطیلی کشیده شدند. در عین حال کانونهای بهار، مهدویت و ترویج ارزشهای اسلامی تشکیل شدند. مدیریت فرهنگی دانشگاه در سال ۱۳۸۴ در اقدامی غیرقانونی اساسنامه همه کانونهای را بصورت خودسرانه تغییر داد. در ساختار سازمانی دانشگاه علم و صنعت ایران کانونهای فرهنگی و فوق برنامه زیر مجموعه امور فرهنگی دانشجویان از معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه هستند. طبق اعلام سایت دانشگاه در حال حاضر کانونهای زیر فعال هستند که اغلب اجازه کار و برگزاری انتخابات ندارند:
- کانون تیاتر
- کانون شعر و ادب
- کانون فیلم و سیما
- کانون بهار
- کانون هلال احمر
- کانون قرآن و عترت
- کانون کتاب و کتابخوانی
- کانون فرهنگ و زبان ملل
- کانون هنرهای تجسمی
- کانون پژوهشهای اجتماعی
- کانون ایران شناسی و گردشگری
- کانون مهدویت
- کانون ترویج ارزشهای اسلامی
بنا بر اعلام این سایت کانون موسیقی دانشگاه که برای سالها کانون موسیقی برتر دانشگاههای کشور بود وجود خارجی ندارد!
واحدهای خاص
- دانشکدهٔ مهندسی راهآهن با حمایت راهآهن جمهوری اسلامی
- دانشکدهٔ مهندسی خودرو با مشارکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
- [مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات http://www.iust.ac.ir/index.php?site=rcit] با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- موسسهٔ کامپوزیت با مشارکت دفتر همکاریهای فناوری نهاد ریاست جمهوری
- پژوهشکدهٔ الکترونیک با حمایت نهاد ریاست جمهوری
- مرکز فناوری عصبی ایران
همکاریهای بینالمللی
در جهت شناخت تواناییها و ظرفیتهای دانشجویان، دانشگاه علم و صنعت ایران طرحهای مشترکی را با تعدادی از برجستهترین دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در سراسر جهان در حال اجرا دارد. از قبیل: برگزاری برنامههای مشترک در مقطع تحصیلات تکمیلی، کنفرانسهای بینالمللی، تبادل اساتید و دانشجویان و تشکیل کلاسهای برخط به صورت مشترک با دانشگاههای خارجی.
دانشگاه علم و صنعت ایران، هماکنون با مؤسسات زیر همکاری بینالمللی دارد:
- دانشگاه فنی برلین (آلمان)
- دانشگاه پلیتکنیک میلان (ایتالیا)
- دانشگاه دیکن (استرالیا)
- دانشگاه کاگوشیما (ژاپن)
- آکادمی متالورژی ملی اوکراین
- دانشگاه علم و صنعت سودان
- دانشگاه تورینو (ایتالیا)
- دانشگاه سایمون فریزر (کانادا)
- دانشگاه ایالتی معماری و مهندسی قازان – مؤسسهٔ مرکزی علمی و تحقیقاتی زمین شناسی و کانیهای غیرفلزی (فدراسیون روسیه)
همچنین از طریق برنامههای انجمن بینالمللی تبادل دانشجویان برای کسب تجارب فنی، تعدادی از دانشجویان به عنوان کارآموز به مؤسسههای تحقیقاتی و آموزشی در آلمان، ترکیه، یونان و اتریش فرستاده شدهاند. دانشگاه علم و صنعت ایران، عضو سازمانهای بینالمللی ذیل نیز میباشد:
- انجمن بینالمللی دانشگاهها
- اتحادیه دانشگاههای جهان اسلام
- انجمن دانشگاههای آسیا و اقیانوسیه
مدیران پیشین دانشگاه
۱- دکتر جلیل شاهی دکتر جلیل شاهی از ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ به مدت ۲ سال ریاست دانشگاه علم و صنعت را بر عهده داشت.
۲- دکتر ابراهیم اسرافیلیان دکتر ابراهیم اسرافیلیان تنها یک سال رئیس دانشگاه علم و صنعت بود. وی از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰ این مسئولیت را بر عهده داشت.
۳- دکتر ابراهیم ثنایی دکتر ابراهیم ثنایی نیز تنها یکسال ریاست دانشگاه علم و صنعت را بر عهده داشت. وی از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۱ رئیس علم و صنعت بود.
۴- مهندس احد کاظمی مهندس احد کاظمی از دیگر مدیران یکساله دانشگاه علم و صنعت است. این رئیس دانشگاه نیز تنها از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲ مسئولیت دانشگاه علم و صنعت را بر عهده داشت.
۵- دکتر ابراهیم ثنایی دکتر ابراهیم ثنایی مجددا به مدت یکسال از ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۳ ریاست دانشگاه علم و صنعت را به عهده گرفت.
۶- مهندس محمد ذهبیون مهندس محمد ذهبیون از ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۴ به مدت یکسال مدیریت دانشگاه علم و صنعت را بر عهده داشت.
۷- دکتر عباس شولایی دکتر عباس شولایی از ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶ به مدت دو سال رئیس علم و صنعت بود.
۸- مهندس احد کاظمی مهندس احد کاظمی از ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸ به مدت دو سال رئیس دانشگاه علم و صنعت بود.
۹- دکتر عباس طائب دکتر عباس طائب از ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ به مدت ۴ سال رئیس دانشگاه علم و صنعت بود.
۱۰- دکتر محمود ملاباشی دکتر محمود ملاباشی از ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ به مدت چهار سال ریاست دانشگاه علم و صنعت را بر عهده داشت. ملاباشی در دولت نهم معاون دانشجویی وزیر علوم بود.
۱۱- دکتر محمد سلمانی دکتر محمد سلمانی در سال ۱۳۷۶ تنها یکسال رئیس دانشگاه علم و صنعت بود.
۱۲- دکتر سید جواد ازهری دکتر سید جواد ازهری از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ به مدت ۴ سال رئیس دانشگاه علم و صنعت بود.
۱۳- دکتر سید محمد شهرتاش دکتر سید محمد شهرتاش از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۳ به مدت ۳ سال ریاست دانشگاه علم و صنعت را بر عهده داشت.
۱۴- دکتر محمد تقی صالحی: دکتر محمد تقی صالحی اولین و تنها رییس دانشگاهی در ایران است که با رای اساتید دانشگاه و در راستای استقلال بیشتر دانشگاههای کشور گزیده شد. وی از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴ رئیس دانشگاه علم و صنعت بود. ایشان به تحریک نماینده وقت رهبری در دانشگاه پس از دعوت دکتر ابراهیم یزدی و سخنرانی ایشان، توسط دانشجویان بسیجی با ضرب و شتم و بی احترامی به بیرون دانشگاه کشیده شد که این لکه ننگ بر پیشانی بسیج دانشجویی باقی خواهد ماند.
۱۵- دکتر مهدی بید آبادی: دکتر مهدی بید آبادی از دیگر روسایی است که دوران مدیریت بسیار کوتاهی داشت. این رئیس دانشگاه علم و صنعت تنها یکسال مدیریت این دانشگاه را بر عهده داشت. وی از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۵ رئیس دانشگاه بود.
۱۶- دکتر محمد سعید جبل عاملی: دکتر محمد سعید جبل عاملی از ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۲ مدیر دانشگاه بود.[۴]
۱۷- دکتر برخورداری باقی: دکتر برخورداری باقی از 27 آذر ۱۳۹۲ ریاست این دانشگاه را بر عهده دارد .[۵]
چهرههای برجسته
چهرههای علمی و صنعتی
- محمد باقر نیو، اولین دانشآموختهٔ مهندسی در ایران، پایهگذار صنعت کاشی و نساجی جدید، صنعت ضرابخانه، صنعت چینیسازی، صنعت چایکاری در ایران، دانشآموخته سال ۱۳۱۱ مهندسی ماشین (برق و ماشین)
- علی نیو، پایهگذار صنعت قند، دانشآموختهٔ دانشگاه
- علی کاوه، چهرهٔ ماندگار رشته مهندسی عمران در اولین همایش، دارای حدود ۳۰۰ مقالهٔ علمی در مجلات بینالمللی، بیش از ۵ کتاب به زبان انگلیسی و ۲۵ کتاب به زبان فارسی، عضو هیئت علمی دانشکدهٔ عمران
- فرخ حجت کاشانی، چهره ماندگار مهندسی برق، عضو هیئت علمی دانشکده برق
- نصرالله بهرام زادگان، پدر علم جوش در ایران، عضو هیئت علمی دانشکده صنایع
- ابرهیم صادقی، پدر علم ماشین افزار در ایران، عضو هیئت علمی دانشکده صنایع
- منوچهر سالور، پایهگذار صنعت سیمان در ایران، دانشآموختهٔ سال ۱۳۱۴ مهندسی شیمی
- جلال حجازی، پایهگذار صنعت ریختهگری در ایران، چهره ماندگار رشته مهندسی متالورژی در پنجمین همایش، عضو هیئت علمی دانشکدهٔ مهندسی مواد و متالورژی، دانشآموختهٔ سال ۱۳۴۴ مهندسی مواد و متالورژی
- واهاک کاسپاری مارقوسیان، پدر علم سرامیک در ایران، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مواد و متالورژی[۶]
چهرههای سیاسی
- محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور نهم و دهم
- محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام
- کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت دهم
- حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری دولت نهم و دهم
- محمد سلیمانی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت نهم و نماینده کنونی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی
- علیرضا علی احمدی، وزیر آموزش و پرورش دولت نهم
- سیدمسعود میرکاظمی، وزیروزارت بازرگانی، وزیر نفت دولت دهم، نماینده کنونی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی
- محمدحسین صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت نهم
- عبدالرضا شیخالاسلامی، وزیر کار و امور اجتماعی دولت دهم
- رضا تقی پور، وزیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دهم
- مجتبی ثمره هاشمی، مشاور ارشد رئیس جمهور دهم
رؤسای سایر دانشگاهها و مراکز علمی
- محمدعلی برخورداری، رئیس سابق دانشگاه تربیت معلم تهران، رئیس اسبق دانشگاه یزد و رئیس سابق دانشگاه زنجان
- حسین بلندی، رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی
- عبدالله جاسبی، رئیس سابق دانشگاه آزاد اسلامی
- علیرضا علیاحمدی، رئیس سابق دانشگاه پیام نور، وزیر سابق آموزش و پرورش
- احد فهیمی فر، رئیس سابق دانشگاه صنعتی امیرکبیر
چهرههای فرهنگی، ادبی و هنری
- همایون خرم، استاد موسیقی ایرانی معاصر
- سید مهدی سیدین اردبیلی، بازیگر
- علی ابوالحسنی، تاریخ نگار معاصر
- محمود شهبازی، از فرماندهان جنگ ایران و عراق
- سید یوسف کابلی از فرماندهان جنگ ایران و عراق
- سید یونس عطاری ابراهیم زاده اولین دانشجوی شهید جنگ ایران و عراق
- تهمینه میلانی، فیلمنامهنویس و کارگردان
- توکا نیستانی، معمار و کاریکاتوریست
- مراد فرهادپور، نویسنده، مترجم و شاعر
- محمدرضا سرشار، معروف به رضا رهگذر، نویسنده و منتقد ادبی
- فرزانه کرمپور، نویسنده