– پدرم نماز نمی خواند . آیا می شود فرزندان به جای او نماز بخوانند ؟
پاسخ – تا وقتی پدر شما زنده باشد نمی توان به جای او نماز خواند حتی اگر خودش نماز نخواند . وقتی که پدر شما از دنیا رفت پسر بزرگ باید نمازهای قضایش را بجا بیاورد و اگر تنها یک فرزند پسر داشت او باید نمازهای قضای پدر را بجا بیاورد . ممکن است که دیگران هم بگویند که ما نمازهای قضای او را بجا می آوریم ، این اشکالی ندارد ولی وظیفه ی پسر بزرگ است که آنرا بجا بیاورد. حتی تا وقتی ایشان زنده هستند نمی توان روزه بجایش گرفت و نماز قضا بجای ایشان خواند . 137 – آیا اگر رو به سفره نماز بخوانیم اشکال دارد ؟
پاسخ – اشکالی ندارد ولی برای نماز خواندن یک حکم کلی داریم . آنچه که در نماز خواندن باعث حواس پرتی انسان بشود کراهت دارد حتی اگر گل و نقاشی باشد . پس بهتر است که انسان برای خواندن نماز جایی را انتخاب کند که حواسش پرت نشود . پس خواندن نماز رو به سفره اشکالی ندارد ولی اگر موجب حواس پرتی انسان می شود بهتر است که انسان جای دیگری نماز بخواند .
148 – اگر مهر نماز به مرور زمان سیاه بشود استفاده از آن چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر مهر سیاه بشود ولی روی مهر جرمی نباشد و فقط رنگ عوض کرده است ، سجده بر آن اشکالی ندارد ولی اگر لایه ای از چرک روی آنرا گرفته باشد سجده روی آن صحیح نیست . مهرهایی که صرفا رنگ عوض می کنند اگر آنها را در آفتاب یا روی بخاری بگذارید بعد از چند روزی سیاهی آن برطرف می شود .
151 – چگونه سجده ی سهو در نماز واجب می شود ؟
پاسخ – در مواردی که سهوی در نماز پیش بیاید باید سجده ی سهو را بجا بیاوریم . مثل اینکه شخص تشهد یا سجده ای بیجا انجام بدهد یا سجده ای را فراموش بکند یا قیام بیجا داشته باشد یا کلام بیجاداشته باشد یا شک بین چهار و پنج درنماز برایش پیش بیاید . بعد از سلام نماز باید بلافاصله به سجده برود و بگوید : بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته یا بگوید : بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، دو تا سجده پشت سرهم و بعد تشهد و بعد سلام آخر را بدهد .
152 – نماز نافله مغرب و عشاء را باید چطور بخوانیم ؟
پاسخ – نماز نافله ی مغرب ، باید بعد از مغرب خوانده بشود مگر اینکه کسی عذری داشته باشد و نافله ی نمازعشاء هم بعد از نماز عشاء خوانده می شود ولی اگر کسی عذری داشت می تواند قبل از آن هم بخواند .
156 – آیا می شود یازده رکعت نماز شب را کمتر خواند ؟
پاسخ – بله . اشکالی ندارد که کمتر بخوانید . اگر شما فرصت ندارید یا حالش را ندارید همان سه رکعت نماز شفع و وتر را بخوانید . اگر وقت باشد و شما تمام آنرا بخوانید ثواب بیشتری می برید و اگر مستحبات آنرا بجا بیاورید ثواب بیشتری خواهید برد.
160 – نماز حاجت را چگونه می خوانند ؟
پاسخ – چندین جور نماز حاجت وارد شده است که من یکی را می گویم و شما می توانید بقیه را در مفاتیح الجنان پیدا کنید. شخص دو رکعت نماز به نیت نماز حاجت می خواند و بعد هر حاجتی که دارد از خدا می خواهد .
161 – اگر در نماز چهار رکعتی بین رکعت سوم و چهارم شک کنم که رکعت دوم را خوانده ام یا نه ، تکلیف چیست ؟
پاسخ – اگر رکعت دوم را خوانده باشد رکعت سوم یا چهارم است و اگر رکعت دوم را نخوانده باشد رکعت دوم یا سوم است .پس این به شک بین دو و سه و یا شک بین سه و چهار برمی گردد که شک دارد دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، اگر شک بعد از سجدتین باشد بنا را بر رکعت سوم می گذارد و رکعت چهارم را هم می خواند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته می خواند . اگر شک دارد که رکعت سوم یا چهارم است بنا را بر چهار می گذارد و نماز را تمام می کند . و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته می خواند .
162 – اگر هنگام نماز دامن نپوشیم ولی چادر بپوشیم ، نماز درست است ؟
پاسخ – اگر چادر کل بدن را که باید درهنگام نماز پوشیده باشد می پوشاند البته به جز صورت و دست و پا تا مچ اشکالی ندارد . اگر این پوشش در تمام حالات نماز هست اشکالی ندارد .
171 – در مورد نماز وحشت یا لیلةالدفن توضیحاتی بدهید .
پاسخ – شب اولی که میت دفن می شود ،مستحب است که افراد زنده برای او این نماز را بخوانند و ثوابش را برای او هدیه کنند . نماز لیلةالدفن جزو نمازهای مستحب است که اذان و اقامه ندارد و فقط تکبیرة الاحرام دارد و در رکعت اول بعد از حمد آیت الکرسی را می خوانند و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره ی قدر خوانده می شود و بعد از سلام ، ثواب این نماز را به فرد میت هدیه می کنند . این نماز به جماعت خوانده نمی شود .
174 – آیا در قنوت نماز می توان دعای فارسی خواند ؟
پاسخ – در قنوت خواندن دعای غیر عربی صحیح است .
189 – وقتی آینه یا مجسمه ای جلوی ما باشد ، آیا ما می توانیم نماز بخوانیم ؟
پاسخ – روبروی آینه و تصویر انسان یا حیوان ، نماز خواندن کراهت دارد . البته نماز باطل نیست ولی کراهت دارد و ثواب نماز کم می شود. بهتر است که روبروی آینه و تصاویر نماز نخوانید .
.
192 –آیا فردی که خودش نماز و روزه ی قضا داشته باشد می تواند برای پدرش نماز و روزه ی قضا بجا بیاورد ؟
پاسخ – اگر پدر فوت کرده باشد می توانید نماز قضا برای ایشان بجا بیاوریدحتی اگر خودتان نماز قضا داشته باشید . سعی کنید نماز قضای خودتان را زودتر بجا بیاورید.دیگر اینکه کسی که روزه ی قضا دارد نمی تواند روزه ی مستحب بگیرد . بعضی از فقهاء هم می گویند که فردی که روزه ی واجب بعهده ی او است نمی تواند روزه ی مستحب بگیرد . این حکم به روزه اختصاص دارد . اما اگر کسی نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند . فرد می تواند در روزهایی که روزه گرفتن مستحب است روزه ی قضا را بگیرد و انشاء الله ثواب آنرا هم می برد .
196 – اگر نماز صبح قضا بشود آیا روزه باطل است ؟
پاسخ – البته نماز صبح نباید قضا بشود ولی اگر قضا شد روزه باطل نیست .
199 – شغل من طوری است که شنبه به مسافرت می روم و آخر هفته بر می گردم . حکم نماز و روزه ی من چیست ؟
پاسخ – در این مسئله تفاوت فتوا وجود دارد . بطورکلی اگر این رفت و آمد برای کار باشد یعنی سفر کاری است ، نظر اکثر مراجع تقلید این است که نماز کامل و روزه هم صحیح است . اما اگر سفر تفریحی است و سفر شغلی محسوب نمی شود ، نظر اکثر مراجع تقلید این است که نماز شکسته است و روزه هم صحیح نیست مگر اینکه آنجا ده روز بمانید . تفسیر مسئله را باید از دفتر مرجع تقلید خودتان بپرسید.
205 – اگر در نماز تسبیحات اربعه را کمتر یا بیشتر بخوانیم چه حکمی دارد ؟
پاسخ – در رکعت سوم و چهارم نماز ، تسبیحات اربعه را سه بار یا یکبار می گویند . بیشتر فقهاء فرموده اند که یک بارهم کفایت می کند . سه بار تسبیحات را همه صحیح می دانند ولی دو بار تسبیحات را کافی نمی دانند . پس تسبیحات را یا یکبار یا سه بار باید خواند . اگر در نماز به نیت تسبیحات اربعه بیشتر از سه بار خوانده بشود ، این هم درست نیست .
221 – اگر در سجده ی نماز بیش از سه بار ذکر بگوییم ، اشکالی دارد؟
پاسخ – خیر اشکال ندارد . حداقل آن ، سه بار سبحان الله است و بیشتر هم مانعی ندارد ولی بهتر است که آنرا درعدد فرد ، مثلا پنج بار یا هفت بار بگویید .
242 – اگر من در هنگام نیت نماز بجای اینکه بگویم نماز عشا می خوانم بگویم نماز مغرب می خوانم ، نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – به زبان آوردن نیت نماز واجب نیست . حالا اگر آنرا به زبان آوردید و اشتباه گفتید مثلا اگر می خواهید نماز عشا را بخوانید و گفتید نماز مغرب ، این صحیح است و اشکالی ندارد.
249 – اگر زلزله و خورشید گرفتگی در کشورهای دیگر اتفاق بیفتد ، آیا نماز آیات بر ما واجب است ؟
پاسخ – اگر خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی قابل روئیت بود باید نماز آیات بخوانید و اگر زلزله در همان محلی بود که شما زندگی می کنید باید نماز آیات بخوانید ولی اگر شما خبر زلزله را شنیدید خواندن نماز آیات واجب نیست .
256 – آیا خانم می تواند با مانتو نماز بخواند ؟
پاسخ – باید خانم در حال نماز حجاب کامل را داشته باشد . خانم در نگاه نامحرم باید تمام بدن را بپوشانند به جز قرص صورت و مچ که اگر اینها باز باشد اشکالی ندارد ولی در نماز ، اکثر فقها می فرمایند که پوشاندن پاها تا مچ هم لازم نیست اگر نامحرمی نباشد . اگر چادر دردسترس نباشد خانم می تواند با مانتو هم نماز بخواند .
278 – استفاده از کتابهای دعا در هنگام خواندن نمازهای مستحبی چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اشکالی ندارد .اگر انسان از حفظ بود می خواند و الا از روی کتاب دعا می خواند .
280 – پدر ما فوت کرده است ، آیا خواهرم می تواند بجای او نماز قضا بخواند ؟
پاسخ – نماز و روزه ی پدر و مادر به عهده ی پسر بزرگ است و اگر تک پسر باشد بعهده ی خود اوست حتی اگر هنگام فوت پدر بالغ نبوده ، بعد از بالغ شدن باید این تکلیف را انجام بدهد . حالا پسر بزرگ نماز و روزه ی پدر را بجا نمی آورد ، کسان دیگر هم می توانند این کار را انجام بدهد .
281 – اگر بعد از خواندن نماز متوجه بشویم که در هنگام وضو یک بار آب روی دستمان ریخته ایم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – یک بار یا دو بار آب ریختن روی دست هنگام گرفتن وضو ، اشکالی ندارد .
282 – اگر بعد از خواندن نمازمتوجه بشویم که قبله را 45 درجه اشتباه ایستاده ایم و وقت نماز هم گذشته باشد ، حکم نماز ما چیست ؟
پاسخ – با فرض اینکه شما در قبله ی اشتباه ایستاده اید و نماز خوانده اید ، دیگر اینکه بعد از نماز متوجه شده اید ، دیگر اینکه انحراف خیلی زیاد نبوده است ، نماز خوانده شده صحیح است و قضا ندارد .
285 – در ماه مبارک رمضان چند روزی به مسافرت کربلا رفتیم و در آنجا نماز را کامل خواندیم و روزه هم گرفتیم . آیا روزه ی ما صحیح است ؟
پاسخ – در چند نقطه مسافر می تواند نمازش را کامل بخواند.در مسجدالاحرام ، مسجد النبی ، مسجد کوفه و حرم امام حسین (ع) . فتوای اکثر فقها روی این چهار مکان است . این حکم اختصاص به نماز دارد . اگر کسی به این مکان ها مسافرت بکند و ده روز هم نماند ، می تواند نماز را کامل بخواند ولی نمی تواند روزه بگیرد . اگر کسی مسافر باشد نمی تواند روزه بگیرد . فقط در مدینه ، مسافر می تواند آن سه روز روزه ی حاجت را که وارد شده است بگیرد .
286 – آیا نماز عید فطر را می توان با پخش مستقیم از تلویزیون خواند ؟
پاسخ – اگر مقصود شما این است که به جماعت بخوانید ، خیر. این درست نیست . اگر نماز عید را همراه با تلویزیون با نیت خودتان و فُرادا بخوانید اشکالی ندارد .
288 – اگر در هنگام روزه یا نماز سهوا غذایی که در لای دندان ها باقی مانده است فرو برود ، آیا روزه باطل است؟
پاسخ – در صورتی که سهوا باشد نماز و روزه باطل نیست . در روزه تاکید شده است که کسی که سحری می خورد و احتمال دارد که در لای دندانهایش چیزی باقی می ماند ، باید دندانهایش را خلال کند . حالا اگر سهوا در میان روز غذایی از لای دندانها بیرون آمد و خورده شد ، روزه باطل نیست .
293 – یک خانمی که پنجاه و چند سال سن دارد و نمی داند که از زمانی که مکلف شده چقدر نماز قضا دارد چکار باید بکند ؟ آیا نمازی وجود دارد که بجای همه ی نماز قضاهای خود بخواند یا خیر؟
پاسخ – اگر نمی داند که نماز قضا دارد یا خیر ، وظیفه ای ندارد . البته اگر نماز قضا بخواند خوب است و اشکالی ندارد . اگر می داند که نماز قضا دارد اما تعداد آن را نمی داند ، باید حداقل و کمترین مقداری را که یقین دارد قضا شده ، بجا بیاورد. البته خوب است که یک مقدار هم بیشتر بجا بیاورد. فرض دیگر این است که مقدار و تعداد آن را می داند اما در سنی است که بجا آوردن آنها برای او مشکل است ، در این صورت هر مقداری را که توانست باید بجا بیاورد . مخصوصاً نسبت به روزه این مسئله بیشتر مطرح می شود . آن مقداری را هم که موفق نشد بجا بیاورد باید حتماً وصیت کند . نمازی وجود ندارد که فرد بخواند و جایگزین نمازهای قضای او بشود . گرچه در برخی از کتاب ها به نقل از حدیثی آمده که فلان نماز را بخوانند اگر چهل سال هم نماز قضا داشته باشند کفایت می کند . اما این مسئله صحیح نیست . فقها در فتوا دادن امثال این روایت را دیده اند . اما اگر کسی می داند که نماز قضا دارد ، حتی اگر یک عدد هم باشد باید همان نماز قضا را بجا بیاورد و نماز مستحب دیگری جایگزین آن نخواهد شد. البته ممکن است با خواندن آن نماز مستحب اجر و ثواب را ببرد . ویا اینکه اگر کسی نمی داند که نماز قضا دارد یا خیر و این نماز مستحب را بخواند ، ممکن است این نماز جایگزین نمازهای قضای ندانسته بشود .
294 – اگر مهری که با آن نماز می خوانیم شکسته باشد می توانیم آن را چسب زده و دوباره با آن نماز بخوانیم ؟
پاسخ – با مهر شکسته اشکالی ندارد و می توان نماز خواند . اما اینکه آن را چسب بزنید ، اگر پیشانی بر روی چسب قرار بگیرد ، سجده صحیح نیست . اما اگر بعد از چسب زدن ، دوطرف آن به حدی است که پیشانی بر روی مهر قرار می گیرد اشکالی ندارد .
– نماز نافله ی شب را چگونه می خوانند ؟
پاسخ – نماز شب یکی از نمازهای موکد مستحب است که آثار زیادی دارد . این نماز یازده رکعت است . ابتدا چهارنماز دو رکعتی به نیت نافله ی ( نماز مسحب) شب خوانده می شود و بعد یک نماز دو رکعتی به نیت نماز شَفع و یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وَتر خوانده می شود . وقت نماز هم از نیمه شب تا اذان صبح است . هر چه به نماز صبح نزدیکتر باشد ثوابش بیشتر است . مقداری هم مستحبات دارد که اگر آن هم خوانده بشود ثوابش بیشتر است .
303 – پدرم نماز نمی خواند . آیا فرزندان می توانند بجای پدرنماز بخوانند ؟
پاسخ – خیر . تا وقتی پدر زنده است کسی نمی تواند به جای او نماز بخواند . اگر از دنیا برود می توانید نمازهای قضای او را بخوانید
304 – آیا باید نیت نماز را بر زبان بگوییم یا گفتن نیت در دل کافی است ؟
پاسخ – گفتن نیت در دل هم لازم نیست .همین قدر که شما ظهر نماز می خوانید به نیت نماز ظهر است و کافی است . اگر به زبان بگویید و در دل هم بگذرانید کافی است . همین قدر که فرد بداند چه نمازی را می خواند کافی است . آنچه مهم است قصد قربت است و دوری از ریا است .
310 – شوهر من به رحمت خدا رفته است و در آخر عمر حالش بد بود و در چهار سال آخر نتوانست نماز و روزه ی خودش را مرتب بجا بیاورد . تکلیف ما چیست ؟
پاسخ – هرجوری که ایشان نمازها را بجا آورده است درست است و قضا ندارد . اگر ایشان بخاطر بیماری نتوانسته اند که روزه بگیرند ، روزه ایشان قضا ندارد ولی باید کفاره ی آنرا از مال ایشان بپردازید . روزه هایی که مربوط به زمان سلامتی ایشان بوده است و ایشان روزه نگرفته اند ، باید قضای آن بجا آورده شود . نمازهایی که مطمئن هستید ایشان نخوانده اند را هم باید بجا آورده شود . اگر ایشان یک فرزند پسر دارند ، باید نماز ها را این پسر بخواند و اگر ایشان چند پسر دارند ، پسر بزرگتر باید نمازها و روزه ها را بجای پدر بخواند . اگر ایشان فرزندی ندارند و وصیت هم نکرده اند شما می توانید نماز و روزه بجای ایشان بجا بیاورید . 315 – آیا ما می توانیم نمازهای مستحبی و نماز والدین را نشسته بخوانیم ؟
پاسخ – اگر شما می خواهید برای والدین تان نماز قضای بخوانید ، نمی توانید نشسته بخوانید اما اگر شما می خواهید نماز مستحبی بخوانید و ثواب آنرا هدیه کنید یا می خواهید نماز والدین را بخوانید ، نشسته اشکالی ندارد . نمازهای مستحبی را می توان نشسته خواند حتی اگر کسی بتواند آنرا ایستاده بخواند . فرموده اند که اگر کسی نماز را نشسته خواند بهتر است که دوبار بخواند ولی اگر همان دو رکعت را خواند و ثوابش را هدیه کرد اشکالی ندارد .