دلیل این همه سفارش به تلاوت و قرائت قرآن چیست؟

[!ALIPOUR!]

تلاوت و قرائت قرآن كريم از اينرو اهميت بسيار دارد و مورد تاكيد قرآن كريم ، رسول اكرم -صلي الله عليه و آله و سلم- و ائمه - عليهم السلام - است زيرا مقدمه ي عمل است ، تا انسان از امري آگاهي نداشته باشد نمي تواند به آن عمل كند و تاكيدات بر امر قرائت و تلاوت قرآن نيز از همين باب است .
در آيه دوم سوره جمعه امر تلاوت بر تزكيه و تعليم مقدم شده است زيرا" تلاوت آيات الهي جنبه مقدماتي دارد و و دو قسمت ديگر يعنى تهذيب و تزكيه نفوس و تعليم كتاب و حكمت دو هدف بزرگ نهائى را تشكيل مى ‏دهد"(1)
در واقع "در عالم تحقق و خارج ، اول علم پيدا مي‏شود ، بعد تزكيه ، چون تزكيه از ناحيه عمل و اخلاق تحقق مي‏يابد ، پس اول بايد به اعمال صالح و اخلاق فاضله عالم شد ، و بعد به آنها عمل كرد تا به تدريج زكات ( پاكي دل ) هم به دست آيد ."(2)

(1)- تفسير نمونه ،ج 24، ص 107
(2)- ترجمة الميزان ،ج 19، ص 447

[!ALIPOUR!]

همچنين در سوره مباركه مزمل بر قرائت قرآن كريم تاكيد شده است :
فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ (مزمل/20)
هر چه از قرآن ميسر مى ‏شود بخوانيد
"بديهى است منظور از تلاوت قرآن در اينجا تلاوتى است به عنوان درس و فراگيرى براى خودسازى و پرورش ايمان و تقوا.

از روايات اسلامى به خوبى استفاده مى ‏شود فضيلت تلاوت قرآن در زياد خواندن آن نيست ، بلكه در خوب خواندن و تدبر و انديشه در آن است."(1)

جالب اينكه در ذيل آيه فوق كه دستور مى ‏دهد آنچه از قرآن براى شما ميسر است بخوانيد فاقرؤوا ما تيسر منه روايتى از امام على بن موسى الرضا (عليهماالسلام‏) آمده است كه از جدش چنين نقل مى‏ فرمايد : ما تيسر منه لكم فيه خشوع القلب و صفاء السر ! : آن مقدار بخوانيد كه در آن خشوع قلب و صفاى باطن و نشاط روحانى و معنوى باشد.(2) و (3)




(1)- تفسير نمونه ، ج 25، ص 200
(2)- مجمع البیان، ج 10، ص 382
(3)- تفسير نمونه ، همان

[!ALIPOUR!]

لذا دليل اين تاكيدات بر قرائت و تلاوت قرآن ، ورود به مقدمات عمل به قرآن و بهره گيري از اين كتاب عزيز و شريف است . در روايات بسياري از روخواني بدون تفكر و عمل ، نهي شده است و بر تلاوت با تفكر و به همراه عمل تاكيد شده است :
قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : ویلٌ لمن لاکها بین لحییه و لم یتدبّرها.
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: وای بر کسی که قرآن را در بین لبهای خود لقلقه کند و در آن تدبر و تفکر نکند.(1)
قال الامام علی – علیه السّلام – : الا لا خیر فی قراءة لا یدبّر فیها.
امام علی – علیه السّلام – فرمود: همانا در قرائتی که در آن تدبر و تفکر نشود، خیری نیست.(2)

امام حسن مجتبی – علیه السلام – فرمودند:
همانا در قرآن چراغ های روشنائی بخش و شفا بخش دردها و گرفتاری های درونی وجود دارد، پس کسی که (خود را) با قرآن جلی دهد چشمانش قوی و روشن می گرددو قلب و درون خویش را صفا خواهد داد، چون که تفکّر و اندیشه (در قرآن سبب) حیات قلبِ آگاه می باشد، همچنان که شخص روشن دل در تاریکی ها به وسیله نور چراغ حرکت می نماید و راه می رود.(3)
قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : من تعلم القرآن فلم یعمل به و اثر علیه حب الدنیا و زینتها استوجب سخط الله و کان فی الدّرجة مع الیهود و النصاری الذی ینبذون کتاب الله وراء ظهورهم.
پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: کسی که قرآن را بیاموزد و به آن عمل نکند و دنیا و زینت آن را بر قرآن ترجیح دهد، سزاوار خشم خدا است و در ردیف یهود و نصاری قرار خواهد داشت که کتاب خدا را پشت سر انداخته اند.(4)



(1)- مجمع البیان، ج ۲، ص ۵۵۴
(2)- معانی الاخبار، ص ۶۷
(3)- بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۱۱۲
(4)- جامع الاخبار، ج ۱، ص ۲۲۱