سرطان تخمدان چیست ؟

سرطان تخمدان نهمین سرطان شایع بین زنان و پنجمین علت مرگ و میر آنهاست. در واقع سرطان تخمدان بیشتر از هر سرطان دیگری باعث مرگ در زنان می شود. جامعه تخمین سرطان ايالات متحده اعلام کرد در سال 2012، 21 هزار و 880 زن مبتلا به سرطان تخمدان شده اند و 13هزار و 850 نفر در اثر آن کشته شده اند. خطر ابتلا به این سرطان بین زنان در محدوده ریسک یک به 70 است و متوسط سن تشخیص آن 63 سال است. تشخیص سرطان تخمدان در 70 درصد از زنان مبتلا وقتی داده شده که آنها در مرحله 3 و 4 سرطان قرار داشته اند، در حالی که اگر سرطان تخمدان در مرحله یک تشخیص داده شود بیش از 90 درصد احتمال دارد بیمار در حداکثر 5 سال به طور کامل بهبود پیدا کند. این گزارش کوتاه نشان می دهد زنان چقدر لازم است درباره این سرطان خطرناک بدانند.
در جهان سه نوع سرطان تخمدان وجود دارد ، سرطان اپی تلیال، سرطان بوردرلاین و سرطان سلول های زاینده که سرطان اپی تلیال تخمدان 90 درصد آنها را تشکیل می دهد و از بقیه شایع تر است. سرطان های بوردرلاین یا سرطان سلول های بنیادین، سرطان های نسبتا خوش خیم تر و کم خطرتری هستند که با یک جراحی کوچک قابل درمانند. سرطان سلول های زاینده یا جرم سل تخمدان هم بین ۵ تا ۱۰ درصد سرطان های تخمدان را تشکیل می دهد و در سلول هایی که در آینده به تخمک تبدیل می شوند، رخ می دهد.

این ها خطرساز هستند

اولین عاملی که ریسک ابتلا به سرطان تخمدان را بالا می برد سن پایین شروع قاعدگی است. این سرطان در دخترانی که در کمتر از 12 سالگی قاعده شده اند بالاتر از دیگران است. همچنین سن یائسگی بالای 50 سالگی هم خطر ابتلا را افزایش می دهد. این خطر در زنانی که هیچ وقت باردار نشده اند، ناباروری دارند، سابقه آندومتریوز یا سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند هم شایع است.

لازم است بدانید 10 درصد از تمام سرطان های تخمدان ارثی است. بنابر این سابقه سرطان سینه یا تخمدان در خانواده هم می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. از دیگر سرطان های مرتبط با سرطان تخمدان، سرطان روده بزرگ، سرطان رحم، سرطان معده، سرطان روده کوچک و سرطان کلیه است.

عوامل کم کننده خطر

هر زنی می تواند از راه های مختلف خطر سرطان رحم را در خود کاهش دهد. مصرف قرص های جلوگیری از بارداری به مدت 5 سال می تواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا 50درصد کاهش دهد. تغذیه با شیر مادر، بستن لوله های تخمدان و برداشتن رحم هم ریسک ابتلا به این سرطان را کم می کند. توصیه می کنم بعد از اینکه تصمیم گرفتید دیگر بچه دار نشوید درباره بستن لوله های فالوپ و جوانب مثبت این کار با پزشک متخصص زنان مشاوره کنید.


این علائم را به خاطر داشته باشید

در گذشته پزشکان تصور می کردند این سرطان قبل از اینکه به مراحل پیشرفته برسد علامتی ندارد و به هیچ وجه قابل تشخیص نیست اما امروزه می دانیم بیشتر زنان چند ماه قبل از تشخیص بیماری علائم را حس می کنند. شایع ترین علائم سرطان تخمدان عبارتند از: درد شکم و لگن، نفخ یا افزایش اندازه شکم، احساس پر بودن مثانه و بی اختیاری ادرار، تمایل ناگهانی به ادرار کردن و تکرر ادرار. این علائم وقتی خطرناک هستند که به تازگی یعنی حداکثر در یک سال اخیر به وجود آمده باشند و حداقل در 12 روز از ماه مشاهده شوند.

مراحل تشخیص سرطان تخمدان

هر زنی بعد از تجربه کردن این علائم در حداقل 12 روز از ماه باید به سرعت به پزشک متخصص زنان مراجعه کند. بررسی این علائم نیاز به گرفتن شرح حال و معاینه فیزیکی که شامل تست رکتال می شود دارد.سونوگــــرافی واژینال و آزمایش خون هم ممکن است داده شود. این آزمایش باید کنار علائم دیگر بررسی شود زیرا ممکن است وجود بیماری های خوش خیم و غیرسرطانی تخمدان را شبیه به سرطان نشان دهد.

در حالی که مطالعات زیادی درباره سرطان تخمدان انجام شده و تاثیر سونوگرافی واژینال و آزمایش خون روی این بیماری بررسی شده است، اما در حال حاضر هیچ روش موثری برای غربالگری سرطان تخمدان وجود ندارد.






جراحی یا شیمی درمانی

روش های درمان سرطان تخمدان مثل بیشتر سرطان ها شامل جراحی و شیمی درمانی است. البته برای بعضی زنان که سرطان تخمدان را در مرحله اول تشخیص داده اند، شیمی درمانی لازم نیست اما برای بیشتر بیماران این روش درمانی پیشنهاد می شود. اگر سرطان فقط تخمدان را درگیر کرده، جراحی شامل برداشتن رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها می شود. ممکن است لازم باشد غدد لنفاوی لگن، امنتوم یا پد چربی شکم را هم بردارند یا از بخش های مختلف نمونه برداری انجام دهند تا ببینند سرطان چقدر پیشرفت کرده است. اگر سرطان پیشرفته تر است هدف جراحی برداشتن تمام اعضای درگیر است. ممکن است پزشکان مجبور شوند بخش هایی از روده و طحال را هم جراحی کنند. پزشکان معمولا بعد از جراحی شیمی درمانی را شروع می کنند.
آنهایی که فرزند ندارند بیشتر در خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند

اما عوامل خطر و نکاتی که ممکن است احتمال سرطان را در زنان بالاتر ببرد چیست ؟ به طور کلی می توان چند عامل خطر اصلی را در این مورد ذکر کرد:

  1. نداشتن فرزند و باردار نشدن ، دخترانی که ازدواج نمی کنند یا پس از ازدواج باردار نمی شوند بیشتر درمعرض ابتلا به این بیماری هستند.
  2. هرقدر سن بالاتر رود احتمال ابتلا به بیماری بیشتر می شود. عموما این سرطان زنان بالای 50 سال را به خود درگیر می کند و بیشترین افراد مبتلا بین 55 تا 60 سال را دارند.
  3. داشتن سابقه ابتلا به سرطان تخمدان در یکی از افراد نزدیک خانواده از مهم ترین فاکتورهای ابتلا به این بیماری است. مطالعات همچنین نشان داده ابتلای نزدیکان فرد به سرطان های روده بزرگ، رکتوم، رحم یا سرطان سینه هم احتمال ابتلای فرد به سرطان تخمدان را افزایش می دهد.
  4. زنانی که برای برطرف کردن علائم دوران یائسگی تحت هورمون درمانی قرار می گیرند و برای آنها داروهای هورمونی صرفا استروژنی تجویز می شود، اگر برای 10سال این هورمون ها را دریافت کنند احتمال ابتلای آنها به سرطان تخمدان افزایش می یابد.
  5. برخی تحقیقات نشان داده، داروهای تحریک کننده تخمدان ها که برای استفاده کنندگان از شیوه درمان ناباروری IVF تجویز می شود، احتمال بروز سرطان تخمدان از نوع بوردرلاین را افزایش می دهد.
  6. زنانی که به بیماری آندومتریوز مبتلا هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان دارند.
  7. زنان با اضافه وزن زیاد و دارای BMI بالای 30 هم احتمال ابتلای بیشتری دارند.
  8. زنان پاکستانی، نروژی، ایسلندی، لهستانی و هلندی بالاترین درصد مبتلایان به این بیماری را تشکیل می دهند.


این دو بیماری را از هم تشخیص دهید

در مورد همه سرطان ها باید علائم اولیه و نشانه های اولیه بیماری را شناخت تا بتوان در صورت ابتلا به آن سرطان ، تشخیص زودرس و درمان کامل تری داشت. در مورد سرطان تخمدان هم علائم هشداردهنده ای وجود دارد که باید آنها را بشناسید.

دکتر ژانت موسلین، پزشک متخصص زنان در بیمارستان شیکاگو سنتر می گوید: « یک نکته بسیار مهم در مورد علائم سرطان تخمدان وجود دارد، آن هم این است که اگر زنی علائمی مشابه بیماری سندرم روده تحریک پذیر TBS را برای اولین بار در سن بالاتر از 50 سال تجربه کند باید به احتمال ابتلا به سرطان تخمدان هم فکر کند و از این لحاظ هم مورد بررسی پزشکان متخصص قرار بگیرد.»

علائمی که می توان آنها را علائم احتمالی اولیه سرطان تخمدان دانست عبارتند از :

  1. افزایش ناگهانی سایز شکم و علائم شبیه به نفخ شکم
  2. درد دائمی و گنگ در ناحیه شکم و زیر شکم
  3. سیر شدن پس از خوردن مقدار بسیار کم غذا
  4. مشکل در بلع غذا
  5. علائم ادراری از جمله احساس فوریت و تکرر ادرار
  6. تغییر در شیوه معمول دفع
  7. درد پشت به همراه احساس خستگی عمومی

نکته ای که باید به آن توجه کرد این است علائمی که مشابه علائم بیماری IBS هستند اگر ناشی از سرطان تخمدان باشند همیشه حاضر و پایدارند در حالی که علائم IBS به صورت مقطعی ظاهر می شود.

اگر فرزند می خواهید

درمان اصلی سرطان تخمدان جراحی است البته جراحی برای برداشتن کانسر یا تخمدان ها ممکن است با درمان تکمیلی به صورت رادیوتراپی همراه شود. اگر پزشکان به باقی ماندن سلول های سرطانی در محل یا مجاورت آن شک داشته باشند برای بیمار درخواست رادیوتراپی می کنند.

گاهی هم ممکن است پزشکان برای بیمار درخواست شیمی درمانی کنند که شیمی درمانی یا از راه تجویز دهانی یا به وسیله تزریق وریدی یا از راه گذاشتن لوله کوچکی در شکم فرد بیمار انجام می شود.

یکی از نکات اصلی در انتخاب شیوه درمان تمایل بیمار به داشتن فرزند پس از بیماری است. در صورتی که فرد بخواهد صاحب فرزند شود پزشکان باید به احتمال درمان او بدون برداشتن تخمدان هایش فکر کنند البته عامل اصلی در تصمیم گیری در این مورد مرحله و میزان پیشرفت سرطان است. در واقع در زنان جوانی که در مرحله ابتدایی سرطانشان تشخیص داده شده است می توان با حفظ تخمدان به خارج کردن سرطان فکر کرد. پس از جراحی برداشتن سرطان تخمدان فرد ممکن است همچنان احساس درد شکمی داشته باشد که برای او به مدت چند هفته داروهای مسکن تجویز می شود. احساس برگشتن به حالت طبیعی و وضعیت طبیعی بدن ممکن است تا چند هفته پس از انجام این جراحی وجود نداشته باشد.


این رژیم ، ضد سرطان تخمدان است

غیر از تمام چیزهایی که خواندید، خطر ابتلا به سرطان تخمدان به چیزهایی که می خورید هم مربوط است. در واقع کارشناسان معتقدند یک سوم از تمام سرطان ها با روش تغدیه ارتباط دارند. چند دهه است که دانشمندان بر غذاهایی که خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهند مطالعه می کنند. شواهدی وجود دارد که این خوراکی ها می توانند ریسک ابتلا به این سرطان خطرناک را در شما کاهش دهند. شما می توانید با امتحان کردن این 4 خوراکی در آشپزخانه خود به جنگ سرطان بروید


پیاز مفید ترین خوراکی

تحقیقات نشان داده خوردن پیاز می تواند خطر ابتلا به تعداد زیادی از سرطان ها را کاهش دهد که سرطان تخمدان یکی از آنهاست. به نظر من پیاز یک سوپرخوراکی است! بهتر است پیاز را نجوشانید. جوشاندن پیاز می تواند تا 30 درصد خواص ضد سرطان آن را از بین ببرد. بهترین روش مصرف پیاز به صورت خام یا به صورت تفت داده شده با کمی روغن در تابه است.

رژیم لازم: برای محافظت از خود دربرابر سرطان تخمدان لازم است در مجموع روزانه نصف فنجان پیاز را در برنامه غذایی خود جا دهید. شاید این مقدار زیاد به نظر برسد اما لازم است بدانید پیاز یک ماده غذایی همه کاره است. می توانید پیاز را در سالاد خرد کنید یا به صورت سرخ شده در غذا یا به صورت سوخاری استفاده کنید. چیزی که مهم است این است که این مقدار پیاز را در روز به بدن خود برسانید.


ماهی 30% کاهش احتمالی سرطان

مجموعه ای از مطالعات انجام شده در ایتالیا نشان می دهد خوردن ماهی خطر ابتلا به سرطان تخمدان را تا 30 درصد کاهش می دهد. نوع ماهی واقعا مهم نیست. اسیدهای چرب امگا 3 که در تمام ماهی ها موجود است علاوه بر اینکه برای قلب مفید است و می تواند از سکته مغزی جلوگیری کند، در برابر سرطان ها هم از شما محافظت می کند. بهترین روش طبخ ماهی، بخارپز و کباب کردن آن است. بهتر است زمان پخت ماهی کوتاه باشد.

رژیم لازم : برای استفاده از مزایای بی شمار ماهی لازم است هفته ای دو یا سه بار یک تکه ماهی به اندازه کف دست مصرف کنید.

کاهو چینی ، چینی به درد بخور

این کاهو را می توانید در سالاد استفاده کنید. طعم ملایمی دارد و به راحتی با سبزیجات دیگر هماهنگ می شود. آن را می توانید کمی تفت هم بدهید یا به شکل دلمه درآورید.

رژیم لازم: برای جلوگیری از سرطان تخمدان شما باید حداقل دوبار در هفته نصف فنجان کاهو چینی را در برنامه غذایی خود وارد کنید.


گوجه فرنگی

مطالعه ای که روی 13 هزار زن در کالیفرنیا انجام شده نشان داده که خوردن نصف فنجان گوجه فرنگی، پنج بار یا بیشتر در هفته خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در آنها تا 60 درصد کاهش داده است. علت آن وجود ماده ای به نام لیکوپن در گوجه فرنگی است.

رژیم لازم : روش طبخ می تواند تا حد زیادی روی مقدار جذب لیکوپن تاثیر بگذارد. بهترین روش پخت برای جذب لیکوپن حرارت دادن گوجه به مدت 20 دقیقه در درجه ملایم است. به نظر من خوردن گوجه فرنگی پخته یا به شکل سس سالم تر از مصرف آن به شکل خام در سالاد است.