معبدآناهیتا
بنای تاریخی کنگاور که به نام معبد آناهیتا معروف است در میان شهر قرار گرفته است.
برای نخستین بار در سال ۳۷میلادی «ایزدور خاراکسی» در کتاب خود تحت عنوان «ایستگاهها و چاپارخانه‌های پارت» از کنگاور به صورت «کنکوبار» نام برده و آنرا معبد و پرستشگاهی برای الهه آرتمیس دانسته است.
در قرن سوم هجری به بعد مورخین و جغرافیانویسان مسلمان در تواریخ و سیاحت نامه‌های خود از کنگاور به عناوینی چون قصرالصوص (کاخ دزدان) گردشگاه مخصوص خسرو، گردشگاه پرویز، کاخ خسرو، کاخ و قلعه خسرو نام برده اند.
دریکی دو قرن اخیر سیاحان و مورخین و در ادامه آنها باستان شناسان غربی از کنگاور به عناوینی چون معبد خورشید، معبد یونانی، عمارت یونانی، معبد آنائیتیس ،معبد دیان و بالاخره معبد ناهید یاآناهیتا نام برده‌اند و تاریخ آن را به دوره سلوکی یا اشکانی نسبت داده‌اند و با همین فرضیات در سال ۱۳۴۷شمسی کاوشهای باستان شناسی با همت باستان شناسان و محققین ایرانی آغاز شد که تا امروز ادامه دارد.
با انجام چندین فصل کاوش بقایای این بنای عظیم به تدریج سر از خاک برآورده است.
بنا از نظر کلی بر پشته‌ای از صخره قرار گرفته که دارای ۲۲۰متر طول و ۲۱۰متر عرض است و ضخامت دیوار محیطی آن به ۱۸/۵متر می‌رسد.
بر اساس شواهد و مدارک باستان شناسی موجود بر فراز این دیوار یک ردیف ستون به صورت نرده که صرفا" القاکننده عظمت بناست و جنبه زیبایی و تزیینی دارد قرار گرفته چرا که این ستونها هیچگونه باری را بر روی خود ندارند.
این ستونها یا نرده‌های تزیینی دارای ۳۵۴سانتیمتر ارتفاع و از سه بخش سرستون میان ستون و پایه ستون تشکیل شده که فاصله محوری این ستونها نسبت به یکدیگر ۴۷۵سانتی متر می‌باشد.
دیوار محیطی که ستونها بر آن واقع شده خود از دو قسمت تشکیل شده قسمت داخلی که با استفاده از سنگهای قلوه و لاشه به ابعاد و اندازه‌های مختلف و ملاط گچ ساخته شده و قسمت خارجی به وسیله یک ردیف سنگ تراش نماسازی شده است.
ارتفاع این دیوار نیز با توجه به شیب صخره‌ای که بر روی آن قرار گرفته است در قسمتهای مختلف متغیر بوده و از ۴متر تا ۱۲متر است که بعضی محققین با استناد به برخی محاسبات این ارتفاع را در ضلع جنوب غربی تا ۱۸ متر تخمین می‌زنند.
در ضلع جنوبی پلکان دو طرفه‌ای تعبیه شده است که بنا بر شواهد موجود جاده قدیم همدان کرمانشاه از کنار آن عبور می‌کرده است.
این پلکان به درازای ۱۵۴متر است که بین ۸تا ۱۱متر از سطح اراضی اطراف ارتفاع دارد.
قسمت بالای پلکان‌ها طی قرون و اعصار در دسترس اشخاص و عوامل طبیعی بوده و در معرض تخریب و تجاوز قرار گرفته است در نتیجه نمی‌توان حد دقیق آخرین پله بالایی را تعیین کرد.اما با توجه به هر سنگ پله که ۱۴/۸سانتی متر ارتفاع و ۲۹/۵سانتی متر پهنادارد ممکن است ارتفاع هر پلکان را در مجموع تا ۱۴متر از سطح دشت تخمین زد.
البته با گمانی نزدیک به یقین و از روی مجموعه بقایای پلکان راست می توان گفت که متجاوز از ۳۰سنگ پله داشته است.
در فاصله دو جبهه شرقی و غربی پلکان، پاگردی به طول ۱۱۹متر امتداد دارد ضمن اینکه این پلکان از دیوار اصلی جنوبی ۴/۲۵متر پیش آمدگی دارد و در خلاء و فاصله دو پلکان ،مهتابی یا ایوانی وجود دارد که طول آن ۹۴متر و فاقد ستون است.
از دیگر اجزای متصل به دیواره خارجی (اصلی ) بنا، پلکان واقع در جبهه شمال شرقی است.
این پلکان که به عنوان پلکان مخفی یا پلکان اختصاصی از آن یاد می‌شود با توجه به آثار باقیمانده منتهی به یک سکوی بزرگ است که در کنار دیواره شمال شرقی به صورت یک مکعب مستطیل ساخته شده است.
از دیگر بخش‌ها و عناصر اصلی بنای معبد آناهیتای کنگاور می‌توان به "صفه" آن اشاره کرد، آنچه از این بخش باقی مانده و در کاوشهای باستان شناسی مشخص شده دیواری است در ضلع جنوبی صخره کنگاور که در بخش‌های شرقی و غربی اطراف صخره اثری از آن بر جای نمانده است.
در ضلع شمالی نیز که هنوز مورد کاوش قرار نگرفته و تنها در ضلع جنوبی آن دیواری با قطر ۹/۵متر و طول ۹۳به صورت یک سکو باقی مانده است که در نتیجه کاوشها، بر روی بقایای این دیوار آثاری مربوط به معماری یک حمام سلجوقی مشخص شده است.
مصالح عمده این دیوار را سنگ غیر حجاری شده و ضخیمی تشکیل می‌دهد که با استفاده از ملاط گچ، بر روی هم تثبیت شده اند.
آخرین بخش از معماری بنای کنگاور را بقایای معماری فراز تپه تشکیل می دهد، این بخش شامل دیواره‌ای به قطر شش متر است که محدوده‌ای در حدود یکهزارو ۲۰۰متر مربع را شامل می‌شود که در جهت شرقی غربی ساخته شده و عملکرد آن هنوز برای ما مشخص نیست.
منبع تصاویر:/lakestanphoto.online.
منبع:http//ofoghnew
پاسخ با نقل قول
