- جشن «ارغاسوان/ اریجاسوان»،
نام یكی از جشن‌های خوارزمی است كه بیرونی نام شماری از آنها را همراه با جشن‌های سغدی در «آثارالباقیه» (فصل‌های دهم تا دوازدهم) آورده است.
2- روز چهارم، خوردادگان، جشنِ خورداد (خرداد) :
4- پنج روزه ی ديدار(زيارت) :
از اشتاد روز تا انارام روز از خورداد ماه ( 26 ام تا 30 ام خرداد ) زرتشتي و يا روزهایِ 24، 25، 26، 27 و 28 خورداد ماه روزهای ديدار و يا به بيانِ تازی، روزهایِ زيارتِ سنتی زرتشتيان است.
زرتشتيان در اين روزها نخست به ديدارِ "سِِتی پير" و سپس به ديدارِ "پيرِ سبز" يا "چَک چَکو" می روند.
آیین « زیارت ستی پیر » و « زیارت پیر سبز » ( ۶۸ کیلومتری یزد ) برگزار می شود.روزهای ديدار و يا به بيانِ تازی، روزهایِ زيارتِ سنتی زرتشتيان است.
5- بیست‌ونهم خرداد/ مانتره سپند روز :
برابر با بیست‌وششم نَـوروز‌ماه طبری/ تبری و پنج روز مانده به سال نو طبری. این جشن را مردمان سوادكوهِ مازندران «عیدماه» می‌نامند و با آتش‌افروزی بر بلندی‌ها به شادی و بازی‌های گروهی می‌پردازند و گاه می‌كوشند تا جشن عروسی خود را در این هنگام برگزار كنند.
3- زرتشتيان در روزِ "اورمزد و تير ماه"، که برابر با روزِ 20 خورداد ماه است پرسه تير ماه را برگزار می کنند. 6- سی و یكم خرداد/ روز زیادی
روز پایان سال در تقویم گاهَنباری و آخرین روز فصل بهار. در پایان این روز و آغاز تابستان خورشید به بالاترین جایگاه خود می‌رسد كه نام «خرداد» به معنای رسایی و كمال به همین مناسبت به این ماه داده شده است.
به دلیل اینكه این زمان مصادف با جشن‌های آغاز سال نو در تقویم گاهنباری بوده است، همانند پایان دیگر فصل‌ها دارای
جشن ویژه پایان فصل نمی‌باشد.
.................................................. ................................................
جشن خوردادگان
خرداد آب را از فروهر می‌ستاند و به باد می‌سپارد
روز ششم هر ماه به نام خرداد، امشاسپند مادینه موکل بر آب، نامیده می‌شود و ششم (خرداد روز ) از ماه خرداد جشنی در ستایش از این امشاسپند برگزار می‌شود. این روز در تقویم رسمی کشور مطابق با چهارم خردادهروتات که نماينده رسايی و شادی و خرمی است و نگهبانی آب در جهان است، ميباشد . وچون اين فرشته نگهبان آب استوشادابي گياهان از اوست باين روی ايرانيان کهن در اين جشن به کنار چشمه و رودخانه و جويبار می رفتند وبه پايکوبی و شادی می پرداختند و خورداد يشت می خواندند (از نيايش های آيين زرتشتی). همچنين خرداد مظهر تندرستي و سلامتي است. است. و از آنِ فرشته
خرداد یا هئوروتات Haurvatat به معني تماميت، كليت و كمال است و مظهري است از مفهوم نجات براي افراد بشر.
خرداد همواره در متون همراه مرداد، امشاسپند مادينه ديگر ذكر مي‌شود.
اين دو امشاسپند با آب و گياه ارتباط دارند. از آن جا كه پاره‌اي از مراحل آفرينش مثل آب و گياه به گونه‌اي طبيعي جفتند،
پس پاسداران آنان نيز، خرداد و مرداد، بيشتر اوقات با هم مي‌آيند. هداياي آنان ثروت و رمه چهارپايان است، به گونه‌اي كه اين دو نماينده آرمان‌هاي نيرومندي، سرچشمه زندگي و رويش هستند. هماوردان خاص آنها، ديوان «گرسنگي» و «تشنگي»اند.
همكاران خرداد، ايزد تيشتر و باد و فروهر پرهيزكاران هستند.
خرداد امشاسپند در دوران حمله اهريمن، آب را به ياري فروهرها مي‌ستاند. به باد مي‌سپارد و باد آن را به شتاب به سوي كشورها مي‌برد و به وسيله ابر مي‌باراند.
در نامگذاري ماه‌ها، خرداد و مرداد در دو طرف ماهي هستند كه نماد آن تير يا تيشتر است و تيشتر ايزد باران است. در اين جا هم ارتباط ميان دو امشاسپند را با آب مي‌بينيم. افزون بر اين، در ملكوت خداوند، تندرستي و زندگي جاودان زير نظر اين دو امشاسپند بهره آدمي خواهد شد.
در بندهشن Bundahisn (آغاز آفرينش)، يكي از كتاب‌هاي پهلوي كه بر اساس ترجمه‌ها و تفسيرهاي اوستا تدوين يافته و در بردارنده اسطوره‌هاي مربوط به آفرينش، تاريخ اساطيري و واقعي ايرانيان، جغرافياي اساطيري و حتي نجوم و ستاره‌شناسي است، درباره اين امشاسپند آمده است:
«خرداد سرور سال‌ها و ماه‌ها و روزهاست؛ [و اين] از اين روي است كه او سرور همه است. او را آب مايملك دنيوي است. هستي، زايش و پرورش همه موجودات جهان از آب است و زمين را نيز آباداني از اوست. چون اندر سال، [اگر] نيك شايد زيستن، به سبب خرداد است... او كه آب را رامش بخشد يا بيازارد، آن گاه، خرداد [از او] آسوده يا آزرده بود. او را همكار، تير و باد و فروردين است.»
در يشت‌ها، یکي از بخش‌هاي اوستا، كتاب مقدس زردشتيان، كه در ستايش و نيايش ايزدان است، فقط براي دو امشاسپند، ارديبهشت و خرداد، هر يك يشتي جداگانه موجود است. خرداد يشت در ستايش خرداد امشاسپند، چهارمين يشت اوستاست كه متاسفانه آسيب زيادي ديده و بسياري از كلمات آن از بين رفته يا ناخواناست. تفسير پهلوي آن هم كه ممكن بود تا اندازه‌اي كليد فهم آن باشد، امروزه در دست نيست. اما در آن چه باقي مانده، در يازده بند، به ياد كردن از امشاسپندان به ويژه خرداد سفارش شده. چون ياد آنان ديوان را دور مي‌سازد و ياد خرداد، بخصوص ديو نسو (ديو فساد و گنديدگي) را مي‌راند. در اين يشت، بصراحت آمده كه خداوند امداد و رستگاري و رامش و سعادت را از طرف امشاسپند خرداد به مرد پاكدين مي‌بخشد.
در بند ده اين يشت مي‌خوانيم:
«براي فروغ و فرّش من او را، امشاسپند خرداد را با نماز بلند (و) با زوهر(1) مي‌ستاييم، ما مي‌ستاييم امشاسپند خرداد را با هوم(2) آميخته به شير، با برسم(3) با زبان خرد، با پندار و گفتار و كردار، با زوهر و با كلام بليغ. »
چون در اين ماه آب برای کشت و کشاورزی بيشتر نياز بوده و سودمند است و باران بخشايش اهورامزدا بزمين می بارد و زمين را آبياری می کند از اين روی کشاورزان برای خشنودی از دهش آب و باران بيشتر به اين جشن ارج نهاده و از آن سپاسگزاری می کنند.
از ديگر آداب اين جشن پوشيدن پوشاک نو می باشد و در گونه ای ديگر می توانيم با بستن بندی ابريشمی يا نو به دست خود نشانی از پوشاک نو را در اين جشن به همراه داشته باشيم.خرداد يشت يا يشت چهارم دارای يازده بند است که برگردان پهلوی آن در دست نيست و نسک اوستايی آن نيز درست بدست نرسيده و دريافت پاره ای از وچکها (جمله ها) و واژه های آن ناشدنی است ولی فشرده آن گفته می شود :
پانوشت‌ها:
۱. نوعي فديه آييني كه طي آن معمولا آب يا شير و يا نوشيدني‌هاي ديگر نثار مي‌شود
۲. گياهي مقدس كه فشردن آييني آن نوعي قرباني غير خونين است.
۳. دسته‌اي از شاخه‌هاي كوچك درختان كه همه با نواري به هم متصل مي‌شوند و در مراسم آييني زردشتي به كار برده
مي‌شوند.
جشن هاي ماه خرداد
پاسخ با نقل قول
