تقویم تاریخ - 10 ژانویه میلادی

[SENATOR]

رقابت ديپلماتيك بلشويكهاي اوليه با غرب در خاورميانه

«كنگره تاريخ» در ژانويه سال 1931 (از دهم ژانويه به مدت يك هفته) در پاريس برگزار شد كه يكي از مطالب مورد بحث آن رقابت ديپلماتيک نخستين بلشويكها در دهه 1920 با غرب به ويژه انگلستان در خاورميانه و بالتيك بود. در اين كنگره از جمله پيمان عدم تجاوز ايران و شوروي (حكومت بلشويكها) كه در اكتبر سال 1927 امضا شد مورد بحث بود. در اين پيمان, دو كشور متعهد به همكاري, دوستي با يكديگر و حفظ بيطرفي در قبال هم شده اند. حكومت بلشويكها سپس تحت شعار و تلاش براي متحد كردن خلقهاي خاورميانه و شرق بر ضد امپرياليسم و استعمار انگليسيها و آزادي مردم ستمديده آسيا از استثمار و سلطه غرب, ابتكار امضاي پيمانهاي دو جانبه دوستي ايران و افغانستان را از يك سوي و تركيه و افغانستان را از سوي ديگر در همين سال به دست گرفت. دراين كنگره گفته شد كه حكومت بلشويكي (كمونيستي) روسيه در نيمه دهه 1920 در يك اقدام حساب شده بي سابقه كه آن را حمله ديپلماتيك كمونيستها خوانده است با همه كشورهاي مجاور قلمرو روسيه پيمان دوستي, بي طرفي و عدم تجاوز امضا كرداز اين قرار : باتركيه در 17 دسامبر سال 1925, با آلمان در 22 آوريل 1926, با لهستان و افغانستان در 8 اوت و با ليتواني در 28 دسامبر همين سال و با ايران در اول اکتبر سال 1927.
حکومت بلشويکي روسيه قبلا در 28 فوريه سال 1921 ضمن عقد پيماني از همه دعاوي مالي و ارضي - اقتصادي و سياسي - تزارها نسبت به ايران صرف نظر کرده بود و در مقابل ايران پذيرفته بود كه بر ضد آن دولت با دولتي ديگر متحد نشود و به روسيه حق داده بود كه اگر نيروي خارجي خصم روسيه وارد ايران شود آن دولت هم بتواند نيرو وارد ايران كند.
حكومت مسكو درهمين زمان پيمانهاي تقريبامشابهي نيز با تركيه و افغانستان امضا كرده بود.
طبق مذاكرات كنگره تاريخ , انگلستان كه نمي خواست بلشويكها همه حواس خود را متوجه آسيا كنند و اين قاره را كه تامين كننده منافعش بود از دست بدهد, همه مساعي خود را به كار برد كه مسكو حواس و تلاش خود را متمركز در اروپا كند و از آسيا غافل بماند. همين «ضد حمله» سبب شد كه كمونيستها در سال 1927 در چين شكست بخورند.
بلشويكهاي روسيه پس از اين كه با ترفندهاي انگلستان متوجه صحنه اروپا شدند اعتصابهاي كارگري را در انگلستان دامن زدند و اين اعتصابهارا سر آغاز سوسياليستي شدن اين كشور تصور کردند و شادمان از پيروزي قريب الوقوع حزب كارگر با يك اقدام (نيرنگ) بي سابقه انگليسي روبرو شدند و شكست خوردند و آن اين بود كه در آستانه انتخابات, دولت انگلستان نامه دولت مسكو به امضاي زينوويف Zinoviev به دبير اول حزب كمونيست آن کشور را که قبلا به دست آورده بود, در روزنامه هاي لندن منتشر كرد كه در آن راههاي به قدرت رسيدن اين حزب با كمك ساير چپگرايان انگلستان آموزش داده شده بود. انتشار اين نامه و تفسيرهاي از پيش آماده شده مطبوعات درباره آن سبب شكست حزب كارگر در انتخابات و پيروزي محافظه كاران شد و....

[SENATOR]

... و اين بود پايه ايجاد سازمان ملل!

پيمان 26 كشور محارب با نيروهاي محور (آلمان، ايتاليا و...) از 10 ژانويه سال 1942 قوت اجرايي پيدا كرد و پيمان ملل متحد نام گرفت كه به موجب آن مقرر شده بود هيچيك از امضا كنندگان پيمان حق نخواهد داشت به تنهايي با كشورهاي محور وارد مذاكره شود و يا آتش بس برقرار كند.
اين پيمان بعدا پايه تشكيل سازمان ملل قرار گرفت. اگر اين پيمان نبود، ممكن بود هيتلر با كشورهاي ديگر بسازد و نيروهاي خود را در يك جبهه متمركز كند. به هر گوشه حمله كردن ارتش آلمان با امكانات محدود داخلي بزرگترين اشتباه هيتلر بود كه به نابودي اش انجاميد.
اين مبنا براي ايجاد سازمان ملل يكي از دلايل ناكامي هاي آن براي حفظ صلح عادلانه در جهان تلقي شده است. تجربه 58 سال وجود سازمان ملل نشان داده است که از اين سازمان تا منشور آن، مخصوصا ضوابط حاکم بر شوراي امنيت اصلاح نشود براي حفظ ملل جهان از خطر جنگ و تعرض نظامي کار موثري ساخته نخواهد بود . محدود بودن تعرض بزرگ ها به کوچکها در نيمه دوم قرن بيستم نتيجه وجود سازمان ملل نبود؛ بلكه به دليل وجود دو قدرت متعارض با هم در صحنه جهان بود که اين وضعيت ديگر وجود ندارد و جريان جاري در عراق روشنترين مثال آن است. آخرين شخصيتي كه خواهان اصلاح اساسنامه سازمان ملل شد، پاپ بود كه در سخنراني اول ژانويه سال 2004 خود اكيدا به اين موضوع اشاره كرد. از همان سال 1945 كه سازمان ملل تاسيس شد و شهرت يافت كه انديشه تاسيس آن از روزولت و چرچيل
به دلايل خاص سياسي بوده است ، بسياري از انديشمندان آن را سازمان دولتها خواندند و گفتند كه تا در منشور اين سازمان ترتيبي براي مجازات دولتهايي هم كه به حقوق مردم كشور خود تعرض و نسبت به آنان جور و ستم و تبعيض روا مي دارند داده نشود، اين دستگاه يك سازمان ملل نخواهد بود و نخواهد توانست امنيت را حفظ كند زيرا كه پايه صلح و امنيت از سوي مردمي كه به آنان ستم مي شود همواره در معرض تزلزل خواهد بود كه نمونه اش خرابكاري هايي است كه جريان دارد و به درخواست حافظ اسد رئيس جمهور وقت سوريه كه اصرار داشت « تروريسم » تعريف شود و علت از ميان برداشته شود نه معلول ، ترتيب اثر داده نشد. تمدن در جهاني وجود خواهد داشت كه به دولت ها كه در هر كشور مركب از چند صد نفرند از سوي يك سازمان جهاني اجازه و امكان تعرض به حقوق مردم خود و ظلم و ستم داده نشود و در صورت ارتكاب مجازات شوند.

[SENATOR]

ايران نخستين شاكي در نخستين مجمع عمومي سازمان ملل
(سازمان عليل!)

دهم ژانويه سال 1946 نخستين مجمع عمومي سازمان ملل نشست خودرا با شركت نمايندگان 51 كشور عضو در لندن تشكيل داد و اتلي نخست وزير چپگراي وقت انگلستان در مراسم گشايش اين اجلاس گفت كه اين سازمان به اين شرط پيروز خواهد شد كه هر دولت عضو حفظ صلح را برمنافع اختصاصي خود ترجيح دهد و نكوشد كه سازمان ملل را ملعبه خواستهاي خود قرار دهد و از ان به عنوان وسيله اي براي رسيدن به هدفهاي سياسي و ملي استفاده كند.
نخستين شكايتي كه در اين مجمع مطرح شد دادخواهي ايران بود كه دولت مسكو را متهم ساخت برغم تعهد قبلي نه تنها نيروهايش را از ايران خارج نساخته بلكه اين نيروها مانع نقل و انتقال واحدهاي ارتش ايران درقلمرو اين كشور مي شوند و با اين اقدام، تماميت ارضي ايران به مخاطره افتاده است كه قرار شد دو كشور ، نخست با مذاكرات دوجانبه بكوشند مسئله ميان خود را حل كنند و در صورت رسيدن به بن بست ، آن وقت سازمان تصميم بگيرد كه مسئله در مذاكرات دو جانبه حل شد.
اين مجمع در سالروز تشكيل جامعه ملل گشايش يافته بود كه 26 سال بيشتر عمر نكرد . بسياري از استادان علوم سياسي ضوابط ، اركان و حتي عنوان ( نام ) جامعه ملل را بيشتر مي پسندند كه جنگ جهاني دوم را بهانه شكست آن قرار داده بودند . در آن مجمع به هيچ كشوري امتياز خاص داده نشده بود . به عقيده بسياري از علماي علم سياست لزومي نداشت كه عنوان « سازمان ملل متحد » باشد ؛ زيرا كه همه اعضاي آن متحد و دوست يكديگر نيستند . نام اين سازمان از پيمان 26 گانه دولتهاي در حال جنگ با المان گرفته شده كه در دهم ژانويه سال 1942 متعهد شدند با دولتهاي محور به طور جداگانه وارد مذاكرات ترك مخاصمه و حتي اتش بس نشوند . چون امريكا و انگلستان ، طراحان آن پيمان ، در آن تدبير موفق شدند ؛ بر همان پايه پيشنهاد تاسيس سازمان ملل متحد را مطرح ساختند و روح حاكم بر سازمان نيز همان است كه ميان اعضاي آن پيمان به وجود آمده بود .
جهانيان عدم وقوع جنگ سوم جهاني را در نيمه دوم قرن 20 بايد مديون معارضه دو ابر قدرت وقت باشند تا سازمان ملل كه بسياري از اصحاب نظر آن را «سازمان عليل» لقب داده و خواهان يك تجديد نظر جامع در آن شده اند و گفته اند كه باظهور قدرتهايي چون آلمان ، ژاپن ، هند ، برزيل و ... لزوم چنين اصلاحاتي بيش از هروقت ديگر احساس مي شود و در غير اين صورت احتمال انشعاب وجود خواهد داشت

[SENATOR]

آغاز تغيير روش پوتين

« الكساندر ورشبو A. Vershbow » سفير آمريكا در مسكو 10 ژانويه 2004 در مركز جهاني
« كارنگي » در نطقي فرهنگي گفت كه پوتين رئيس جمهوري روسيه ، آن يوتين كه پيش از انتخابات (دسامبر 2004) بود نيست. او بر موج پيروزي سوار است ، قاطع و خشن ، مخصوصا با دولتهاي عضو شوروي سابق سخن مي گويد ، از مخالفت با اشغال نظامي عراق دست بر نمي دارد و حاضر نيست در باره آزادي ( به سبك غرب ) و اين گونه مقوله وارد بحث شود و ....
وي گفت كه با اين تغيير ناگهاني روش ، آينده رفتار روسيه ( با آن همه تسليحات اتمي ـ موشكي اش ) روشن و قابل پيش بيني نخواهد بود. ورشبو قبلا سفير آمريكا در مقر ناتو بود.

[SENATOR]

برخي ديگر از رويدادهاي 10 ژانويه

# 1815: آخرين جنگ انگليسي ها با آمريكا كه به جنگ نيوارلئان معروف است به شكست انگليسي ها انجاميد. فرمانده نيروهاي آمريكا دراين جنگ ژنرال اندرو جاكسون بود كه بعدا رئيس جمهوري اين کشور شد.
# 1928: دولت استالين «تروتسكي» را برغم وصيت نامه لنين از شوروي تبعيد كرد.
# 1946: شيخ عبدالله پسر شيخ خزعل با عده اي افراد مسلح به خرمشهر حمله برد.
# 1950: جاكوب ماليك نماينده شوروي در سازمان ملل در جلسه شوراي امنيت اعلام كرد كه اگر نماينده تايوان به جاي جمهوري خلق چين در اين شورا شركت کند وي در جلسات شورا حاضر نخواهد شد.