گیاهی که امروز به بامبو یا بامبوخوش‌شانس معروف است در واقع اصلا از خانواده نی‌ها یا خیزران‌ها نیست و از تیره Dracaena است با نام علمی Dracaena sanderiana و به اسامی تجاری دیگری مانند دراسینای روبانی، بلژیکی همیشه سبز، یا گیاه روبانی و بالاخره بامبو خوش‌شانس شناخته میشود.(برای اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید. )
این گیاه بومی کامرون در مناطق استوایی غرب آفریقا و نواحی کوچکی از آسیای جنوب شرقی است. این گیاهان در بوته‌های به هم فشرده رشد میکنند و ارتفاعی بالاتر از ۱.۵ متر میتوانند داشته‌باشند. معمولا برگها به درازای ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر و عرض تا ۴ یا ۵ سانتی‌متری به رنگ سبز تیره یا ابلق به صورت سبز و سفید یا سبز و زرد دیده‌میشوند. امروزه در جهان به عنوان گیاه تزئینی چینی معرفی و بازاریابی میشود ولی در واقع اینچنین نیست و این گیاه بومی اغلب نقاط آسیا نیست.
کشت و کار و نگهداری:
گونه‌های مختلفی از دراسیناها در خانه‌ها نگهداری میشوند و بسیار مقاومت از خودشان نشان میدهند. و امروزه بامبوها به دلیل سادگی نگهداری و زیبایی نسبی بسیار پرطرفدار هستند. علاوه بر اینها از آنجا که در فرهنگ فنگ‌شویی معتقدند که این گیاه شانس به ارمغان می‌آورد بسیار مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
نور: روی هم رفته نور غیر مستقیم برای این گیاهان بهتر است چرا که در نور مستقیم برگها دچار سوختگی شده و زرد میشوند.
خاک: این گیاه توانایی زندگی در خاک را دارد ولی رایج شده‌است که در آب نگهداری و فروخته میشود. و خود گیاه هم مشکلی با این مساله ندارد و به خوبی در آب زندگی میکند.
آب: بهتر است آب بامبو را هر دو هفته یا حداکثر یک ماه عوض کرد. آب استفاده شده باید آب سبک بوده و فلوراید آب کم باشد، در واقع بهتر است از آبهای معدنی بطری شده یا از آبهای دستگاههای تصفیه آب خانگی یا از چشمه‌های طبیعی که میدانیم آبشان سبک است استفاده کرد. (در مناطق کوهستانی همانند اردبیل آب شرب لوله‌های آب شهری سنگین است و در صورت استفاده برای بامبو نتایجی مانند زرد شدن برگها و تنه گیاه یا رشد بسیار کم و عدم طراوت لازم را به همراه دارد . همچنین کلر زیاد در آب برای بامبو مشکل ایجاد میکند.
دما: دمای آب بهتر است بالاتر از ۱۵ درجه سانتیگراد حفظ شود و این گیاه به خوبی در دمای معمولی خانه‌ها از بهار تا زمستان هماهنگی پیدا میکند.
روشهای پیچ دادن:
اصولا از وقتی این گیاه به صورت فرم داده شده عرضه شد ارزش اقتصادی پیدا کرد. چند روش برای پیچ دادن به این گیاه وجود دارد که اغلب در محیطهای گرم و مرطوب قابل اجرا هستند. زیرا در چنین محیطی گیاه با سرعت بیشتری رشد میکند و زمان لازم برای پیچ دادن کمتر است.
تئوری اول:
گیاه را در محیط تاریکی پرورش میدهند که نور پرشدت مصنوعی روی گیاه متمرکز میشود (مانند یک لامپ هالوژن) سپس این نور حرکت میکند و گیاه در تعقیب نور حرکت مارپیچی انجام میدهد و ساقه فرم Spiral را مارپیچی پیدا میکند.
تئوری دوم:
گیاه را در قالبهای شفافی پرورش میدهند که قابلیت باز شدن دارد وقتی گیاه در قالب پیچ داده شده رشد کرد و به شکل دلخواه رسید قالب را برمیدارند.
تئوری سوم:
گیاه را به طور مداوم با دست فرم میدهند.
تئوری چهارم:
منبع نور را فقط از یک جهت ثابت نگه میدارند و هر روز گیاه را در ظرفش میچرخانند، چون گیاه خاصیت نورجذبی دارند و به طرف نور چرخش میکنند این کار موجب پدیدار شدن حالت مارپیچی میشوند.
تئوری پنجم:
گیاه بامبو را به مدت طولانی حدود یک ماه خارج از آب ولی در شرایط رطوبتی ۹۰درصد نگهداری میکنند. گیاه نمی‌میرد ولی بدنش نرم و منعطف میشود در این زمان بامبوها را به قالبها می‌بندند و دوباره به آن آب میدهند. وقتی آوندها دوباره بازسازی شدند گیاه سفت و محکم شده و حالت قالب را به خود میگیرد.
بیماریها:
قارچها: اصولا محیط مرطوب و گرم بهترین محل برای رشد قارچهاست بنابراین گلدان بامبو میتواند به راحتی آلوده به قارچهای فسادآور بشوند که روی تنه و برگهای گیاه فعالیت بکنند و موجود فساد بامبوها بشوند. برای جلوگیری از شیوع قارچها سعی کنید ظرف بامبو را هنگام تعویض آب با مواد ضدعفونی کننده مانند وایتکس و… ضدعفونی کنید. نگذارید آب سبزه ببندد یا کدر بشوند.
قارچهای سیاه پودری روی برگها را با قارچکشها میتوان از بین برد.
در انتخاب و خرید بامبو دقت کنید تا گیاهی که میخرید سالم و عاری از قارچها باشد. علایمی مانند کپک زدگی روی ساقه. خوردگیهای لزج مانند روی ساقه و سفیدکها و سیاهکهای روی برگها علایم قارچها هستند.
اگر بامبو دچار پوسیدگی ساقه شد چه باید کرد؟
در محل پوسیدگی ساقه که به رنگ زرد در می‌آید و لهیده مانند میشود، آوندها از بین میروند و گیاه دیگر نمیتواند آب به قسمتهای بالایی برساند. و خطر مرگ کل گیاه را تهدید میکند. بنابراین ساقه را باید بالاتر از محل پوسیدگی برید تا آوندهای سالم مشاهده شوند (سطح برش سفید و سالم دیده شود).
تکثیر:
در محیط طبیعی این گیاه بیشتر به صورت پاجوش تکثیر میشود ولی قلمه آن بسیار ساده است و کافی است طولی بیشتر از ۲۰ سانتی متر را برید و در گلدان جدید گذاشت. در صورت محافظت از بیماریها و فراهم نمودن کیفیت محل لازم، قلمه جدید در حدود یک ماه ریشه تولید میکند و جوانه‌های جدید آن ظاهر میشوند.
کود:
برای بامبو مانند هر گیاه دیگری عناصر مورد نیازش را میتوان از طریق کودهای کامل فراهم کرد. کودهایی که عناصر پر مصرف و کم مصرف را داشته‌باشند. و به صورت ماهانه در آب گلدان بامبو حل میشود. (قطره‌های اختصاصی برای بامبو هم در واقع همین کودهای شیمیایی کامل هستند و هیچ مارک یا برند خاصی بر دیگری ارجحیت بسیار زیادی نمیتواند داشته باشد.)
۱- این روزها گیاه بامبو یکی از پرطرفدارترین گیاهان آپارتمانی محسوب می شود. البته این نوع بامبویی که در خانه ها نگهداری می شود و معمولا پرپیچ و تاب است، نوع خاصی از بامبو است که به «لاکی بامبو» شهرت دارد اما با نام علمی «دراسینا» در جهان شناخته می شود.
۲- مهم ترین نکاتی که در مورد این نوع بامبو لازم است در نظر گرفته شود، نور کافی و آب تازه است و احتیاج به رسیدگی خاصی ندارد. البته بامبو برای رشد، خاک هم نمی خواهد. حتی می توان آن را در خاک های ژله ای نگهداری کرد اما برای رشد بهتر است از تقویت کننده های مایعی استفاده شود که به آب بامبو اضافه می کنند و گل فروشی ها آن را «غذای بامبو» می نامند.
۳- بامبوها گیاهان بسیار حساسی هستند و در صورت کوچک ترین تماسی با موادشیمیایی مثلا مواد شوینده، نگهداری در هوای گرم، عدم تعویض آب، قرار گرفتن در مجاورت نور زیاد و گاهی بیماری، کم کم زرد می شوند و از بین می روند. به همین دلیل ظرف یا گلدانی که در آن نگهداری می شود باید ماهی یک بار شسته شود و قبل از آنکه گیاه در آن قرار گیرد، کاملا خشک شود.
۴- اگر نکات بالا را مدنظر قرار دهید و بامبو را در دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و دور از نور مستقیم خورشید و باد مستقیم کولر نگه دارید و رطوبت لازم را برای آن فراهم کنید، پس از مدت ۵ تا ۷ماه شاهد قد کشیدن عجیب این گیاه پیچ خورده و سرسبزی آن خواهید بود.
۵- بامبو برعکس بقیه گیاهان، نگهداری می شود؛ یعنی وقتی نور کمتری به آن برسد، بیشتر در جستجوی نور قد می کشد و در تماس با نور زیاد و گرما از داخل می پوسد.
۶- تمیز نگه داشتن آب بامبو و با تعویض هفتگی تاثیر به سزایی در سلامت گیاه دارد. مقدار آب نیز باید تا اندازه ای باشد که تقریبا تا ۵/۲ سانتی متر بالاتر از انتهای پایینی ساقه قرار بگیرد.
۷- دو عامل برای زرد شدن بامبو مطرح است. نور مستقیم یا بیش از حد و آب لوله کشی مورد استفاده برای گیاه که حاوی مقدار بیش از حد نمک یا فلوراید است. اگر گیاه تان بنابه دلایلی زرد و رشد آن متوقف شده است، آن را از تابش مستقیم نور آفتاب دور کرده و آب آن را تنها از آب فیلتر شده یا آب معدنی طبیعی تامین کنید تا دوره پربار و جدیدی را آغاز کند.
روش حرس کردن گیاه :
ساقه‌های گیاه بامبو که امروزه از طرفداران زیادی برخوردار است و افراد زیادی تمایل به نگهداری آن‌ها در خانه‌های خود دارند، زمانی که بیش از حد بلند میشود نیاز به کوتاه و مرتب شدن دارند.
گیاه بامبو یک گیاه زیبا و مقاوم است که هم در آب و هم در خاک رشد میکند. شما می‌توانید بدون نگرانی و به آسانی ساقه‌های این گیاه را مرتب و هرس کنید. هرس کردن به موقع و صحیح به رشد و شاداب ماندن این گیاه کمک زیادی میکند. قیچی و وسیله‌ای که قصد دارید گیاه را با آن هرس کنید باید کاملا تمیز و تیز باشد تا هم بیماری به گیاه منتقل نشود و هم در محل برش اثری از دندانه دندانه شدن بر ساقه برجا نماند تا بتوانید یک هرس سالم و تمیز را انجام دهید. میزان ساقه‌های بامبو در دسته بامبویی که در خانه دارید رشد نخواهد کرد بلکه ارتفاع بامبوها در اثر رویش و جوانه زدن برگهای بامبو و پیچ ها افزایش می‌یابد. ممکن است تا مدتی تمایل نداشته باشید که ساقه‌ها را کوتاه کنید تا ارتفاع بامبوهای شما افزایش یابد اما پس از مدتی که ارتفاع بامبوها بیش از حد زیاد شود این کار لازم است.
زمانی که مقداری از ساقه بامبو را برش بزنید و هرس می‌کنید برگها و در نتیجه ارتفاع بامبو باز میتواند به رشد خود ادامه دهد. البته بدون اینکه ساقه رشد کند. آن قسمت از ساقه که از بامبو جدا کرده‌اید را می‌توانید در خاک یا آب قرار دهید زیرا هر کدام یک قلمه جدید بامبو هستند پس از مدتی ساقه‌های قطع شده یا همان قلمه ها میتوانند رشد کنند و جوانه بزنند و به این ترتیب می‌توانید یک دسته بامبو جدید داشته باشید.
هرس کردن را با بریدن مقدار کمی از ساقه بامبو شروع کنید و بعد از برش اول اگر باز هم لازم بود می‌توانید یک قطعه کوچک دیگر از بامبو را از ساقه جدا نمائید. برگها و جوانه‌های بامبو تا زمانی رشد میکنند که ارتفاع، وزن و ضخامت ساقه بامبو به حد نرمال باشد، به همین دلیل است که گیاه بامبو وقتی بیش از حد بلند و سنگین شود نیاز به هرس شدن پیدا میکند. همانطور که اشاره شد، شما می توانید قلمه بامبو را هم در خاک و هم در آب قرار دهید. اگر قصد شما صرفا تاثیر گیاه است بهتر است قلمه را از 2 تا 5 سانتی متر از زیر گره ساقه جدا کنید. گره اولین جایی است که جوانه بامبو از آنجا بوجود آمده است. این منطقه وقتی از ساقه جدا شود به زودی ریشه می دهد و گیاه جدیدی بوجود می آید. به همین دلیل مهم است که آن را طوری کوتاه کنید تا جوانه گره کاملا دست نخورده باقی بماند. بعضی از مردم اصرار دارند که باید قلمه را زاویه دار برش زد تا ریشه دهد. این درست نیست. شما می توانید برش را به صورت صاف و بدون زاویه نیز انجام دهید.
با باقی گذاشتن یک یا دو پیچ بر ساقه بامبو می توانید گیاه را به رشد و شکوفایی جدید و سریع تر تشویق کنید. مرتب کردن گیاه هم چنین سبب می شود که جوانه ها و پیچ ها بسیار منسجم تر و پرتر از زمان قبل از هرس و مرتب کردن رشد کند. اگر نمی خواهید که گیاه هرس شده شما به رشد خود ادامه دهد و رشدش متوقف شود باید در محل برش مقداری پارافین بمالید و آن قسمت را مسدود کنید. گیاه بامبو با اینکه گیاه بسیار مقاومی است باز هم احتمال بیمار شدنش وجود دارد. یکی از موارد تشخیص بیمار بودن گیاه بامیو ای است که آبی که گیاه در آن قرار داده شده زود به زور زرد و کدر می شود. در چنین مواقعی باید راهکار درمانی را از یک کارشناس جویا شوید.
بامبو
پاسخ با نقل قول
