روشی نوین در برنامه ریزی کنکور pdca
ويژگي اول : توجه به آينده در كنار توجه به حال و گذشته
توجه به گذشته و حال كمك شاياني در شناخت خودتان از نظر استعداد، توانايي ها و پشتكار و... دارد. و اين مسأله به شما كمك مي كند تا برنامه ريزي آينده خودتان را بر پايه ي اين شناخت استوار سازيد.
همچنين با توجه به حال و گذشته كه با توجه به ارقام درج شده در صفحه ي ارزيابي بدست آورده ايد، مي توانيد برنامه ي آينده تان را واقع بينانه تر طرح ريزي كرده و آنرا اجرا كنيد.
ويژگي دوم : انعطاف پذيري بالا و پويايي آن
همانطور كه بعداً خواهيد ديد در اين نوع برنامه ريزي در مرحله ي تهيه ي برنامه و اجراي آن انعطاف پذيري بالايي وجود دارد. وجود انعطاف پذيري در برنامه به شما امكان مي دهد در هر زمان كه در حال اجراي برنامه هستيد، در همان زمان (با توجه به زمان حال و موقعيت هاي غيرمنتظره ) برنامه ي تان را تغيير دهيد. [ البته ملاك تغيير دادن برنامه يا عدم تغيير آن ، افزايش بهره وري مطالعه و استفاده از زمان مي باشد. ]
ويژگي سوم : واقع بينانه بودن اين نوع برنامه
در اين روش برنامه ريزي توجه به واقعيت ها مهم است و برنامه بايد نيازها و فعاليت هاي روزانه شما را نيز شامل شود. مثلاً شما بايد فعاليت هاي فوق برنامه مانند تغذيه ، استراحت ، ورزش ، تماشاي تلويزيون ، استفاده از كامپيوتر و... را در برنامه ي خود وارد كنيد. البته توجه داشته باشيد اين نوع فعاليت ها نبايد وقت زيادي را از شما بگيرد. مثلاً تماشاي تلويزيون بيش از اندازه مخصوصاً اگر داوطلب كنكور هستيد، به برنامه ي شما ضربه خواهد زد. توجه داشته باشيد كه امسال براي شما سال سرنوشت سازي است بنابراين زمان را با مسائل بي اهميت از دست ندهيد. زيرا سالهاي بعد به اندازه كافي فرصت داريد كه به اين امور (فعاليت فوق برنامه ) بيشتر بپردازيد.
ويژگي چهارم : قابل اجرا بودن اين نوع برنامه
با توجه به اينكه اين برنامه با توجه به واقعيت ها تدوين مي شود. بنابراين كاملاً قابل اجرا مي باشد و همانطور كه مي بينيد اجراي برنامه يكي از مراحل اساسي اين نوع برنامه ريزي است . توجه داشته باشيد برنامه ريزي ، بدون اجراي آن فقط چند نوشته روي كاغذ بيشتر نيست و اين اجراي برنامه است كه به برنامه ريزي اهميت مي دهد.
همانطور كه بعداً خواهيد ديد اين روش برنامه ريزي زمان زيادي را از شما نمي گيرد و مثلاً هنگامي كه پس از چند هفته به برنامه ي متعادل برسيد حدود 10 الي 20 دقيقه در هفته براي اينكار كافي خواهد بود و اين زمان در مقابل ميزان افزايش كارايي شما، بسيار ناچيز است .
بنابراين سعي كنيد برنامه اي را كه نوشته ايد، در زمان مشخص خود انجام دهيد.
ويژگي پنجم : نقش اصلي در اين برنامه ريزي بعهده شماست .
همانطور كه قبلاً در بحث بهترين برنامه ريز چه كسي است؟ بيان شد، بهترين برنامه ريز خود شما هستيد و دلايلي براي اين مسأله در همانجا ذكر شد. فقط ممكن است بيان كنيد: من كه بلد نيستم برنامه ريزي كنم؟ من كه اصلاً تا به حال برنامه ريزي نكرده ام؟ و يا من كه با مراحل كار برنامه ريزي آشنا نيستم؟
بنابراين ما در اين فصل شما را با يك شيوه مؤثر برنامه ريزي آشنا مي كنيم و مراحل آنرا به شما آموزش مي دهيم . و سعي مي نماييم در هر مرحله ، مطالبي را كه شما جهت امر برنامه ريزي به آن نيازمند هستيد بيان كنيم ، تا شما به راحتي بتوانيد يك برنامه ي خوب ، صحيح و منطقي را براي خودتان طرح ريزي و آنرا اجرا كنيد.
ويژگي ششم : رقيب اصلي در اين نوع برنامه ريزي خودتان هستيد.
شما در اين نوع برنامه ريزي هر هفته و هر روز سعي مي كنيد كه با روز و هفته ي گذشته خود چه از نظر كميت مطالعه و چه از نظر كيفيت مطالعه رقابت داشته باشيد.
ويژگي هفتم : توجه به كيفيت در كنار كميت
يكي از اشكالاتي كه در اكثر برنامه ريزي ها وجود دارد توجه يك طرفه به كميت است . در اين نوع برنامه ريزي سعي شده است به كيفيت و بازده مطالعه نيز توجه شود. شما در حين اجراي برنامه با استفاده از روشهاي نوين مطالعه ، ترك عادتهاي غلط و همچنين با عمق بخشيدن به يادگيري هايتان كيفيت را نيز مدنظر داريد و در مرحله ي ارزيابي نيز كيفيت مطالعه و ميزان يادگيري مورد توجه شما مي باشد.
ويژگي هشتم : ساده بودن برنامه ريزي به اين روش
پس از مطالعه ي اين فصل و يك بار اجراي روش هاي ارايه شده متوجه خواهيد شد كه شما به سادگي مي توانيد براي خود برنامه ريزي كنيد.
مرحله ي اول: برنامه ريزي كنيد . (plan)
گام اول :برنامه كلي
در اين قسمت شما براي كل زماني كه تا آزمون سراسري وقت داريد، برنامه ريزي مي كنيد. برنامه ي كلي ، طرحريزي فعاليت هاي شما تا زمان برگزاري آزمون است . البته نه به صورت جزئي بلكه به صورت كلي و جامع .
- تا كنكور چه مدت زمان داريد؟
- براي كنكور چه درس ها يا موضوعاتي بايد مطالعه شود؟
- در طول هفته چند ساعت را جهت مطالعه در نظر گرفته ايد؟
- تاكنون چه ميزان مطالعه كرده ايد و چه درس هايي را خوانده ايد؟
- و همينطور چه درس هايي را هنوز مطالعه نكرده ايد؟
- زماني كه طول مي كشد هر درس را بخوانيد چقدر است؟
- با توجه به ضرايب درس ها و يا مشكل بودن يك درس يا تعداد مرورهاي آن چه ميزان وقت مطالعه بايد در هر درس در نظر داشته باشيد؟
* به پرسش هاي بالا با دقت پاسخ دهيد و همه ي پاسخ ها را به طور خلاصه بر روي كاغذي يادداشت كنيد. و با توجه به آنها يك طرح كلي از زمان حال تا برگزاري آزمون براي خودتان در نظر بگيريد.
در اين مرحله شما با جمع كردن ساعت هايي كه براي مطالعه دروس بايد صرف كنيد و همچنين با در نظر گرفتن ساعتهاي مطالعه هفتگي تان يك طرح ريزي كلي انجام مي دهيد.
سعي كنيد در طرح ريزي اين مرحله از كارتان مطالعه دروس و مرور آنها را تا يك ماه و نيم مانده به كنكور به اتمام برسانيد زيرا همانطور كه در فصل آخر ميآيد اين فرصت باقيمانده تا كنكور بايد به طور اختصاصي صرف مرور و تست زني (به صورت مجموعه اي يعني سؤالات يك درس مشخص در يكي از آزمونهاي سراسري يا آزاد) شود و ديگر وقت مطالعه ي مباحث جديد به اتمام رسيده است .
اين گام از برنامه ريزي كه شايد بيشترين وقت را از شما بگيرد، فقط يكبار صورت مي پذيرد، درصورتيكه تغييري در برنامه ي اساسي شما رخ ندهد، يك بار تدوين برنامه در هر ترم و يا براي كل سال تحصيلي كافي است . بنابراين اين برنامه به شما مي گويد كه تا زمان كنكور به طور كلي چه كارهايي را (با توجه به زمان انجام هر كدام ) بايد انجام دهيد. مثلاً در برنامه ي كلي ، شما مشخص مي كنيد كه تا چهار ماه آينده بايد تمام دروس خوانده شود. (البته با توجه به واقعيت ها)
گام دوم-تدوين برنامه هفتگي و روزانه
هنگاميكه طرح ريزي برنامه ي كلي به پايان رسيد، تدوين برنامه هفتگي و روزانه آغاز مي شود. تدوين برنامه ي هفتگي براساس برنامه ي كلي صورت مي پذيرد. براي تهيه و تدوين برنامه ي هفتگي و روزانه به مراحل و نكات زير دقت كنيد:
1- واحد مطالعه ي خودتان را تعيين كنيد.
واحد مطالعه زماني است كه در آن بهترين و بيشترين كارايي را براي انجام مطالعه دارا مي باشيد. دقت داشته باشيد واحد مطالعه ي هر فرد مختص خود اوست . (واحد مطالعه در فصل پنجم استراتژي هاي مطالعه توضيح داده شده است .)
2- جدول برنامه ي هفتگي را با توجه به واحد مطالعه ي خودتان پر كنيد.
3- زمان استراحت پس از هر واحد مطالعه را در نظر داشته باشيد و آنرا نيز در برنامه وارد كنيد. براي آنكه برنامه ي شما خيلي شلوغ نشود مي توانيد پس از هر واحد مطالعه ، زمان استراحت را به ازاي هر 15 دقيقه با يك علامت * مشخص كنيد.
4- تمام كارها و فعاليت هايي كه به طور ثابت در هر هفته داريد را با خودكار مشكي در جدول وارد كنيد. از جمله برنامه ي درسي كلاس هاي مدرسه و كارهاي ثابت هفتگي تان را وارد جدول كنيد. مثلاً ساعات تغذيه ، ورزش و كلاس هاي آموزشگاه و يا كلاس هاي زبان ترميك و يا كار با كامپيوتر را مدنظر داشته باشيد.
تذكر مهم در رابطه با فعاليت هاي فوق برنامه :
لازم به ذكر است فعاليت هاي فوق برنامه داوطلبان كنكور مانند ورزش ، تفريح ، تلويزيون ، كامپيوتر و... بايد متناسب با حجم بالاي مطالبي كه بايد جهت آمادگي كنكور مطالعه كرد، در نظر گرفته شود.
سعي كنيد فعاليت هاي فوق را در جهت اهدافتان طرح ريزي كنيد مثلاً من امروز يك ساعت ورزش مي كنم تا بتوانم در ساعت هاي بعدي بهتر مطالعه كنم و با شادابي به مطالعه ام ادامه دهم .
توجه داشته باشيد فعاليت هاي فوق برنامه نبايد وقت زيادي از شما بگيرد و نبايد زياد شما را خسته كند. بارها با افرادي برخورد كرده ام كه وقتي از فعاليت هاي جنبي خسته مي شوند به سراغ درس مي روند. پس شما دقت داشته باشيد هرگاه پس از انجام مطالعه ي كافي خسته شديد به سراغ فعاليت هاي فوق برنامه برويد. انجام فعاليت هاي جنبي در زمان مطالعه و آمادگي جهت كنكور به مدت چهار تا پنج ساعت در هفته مي تواند براي شادابي و تجديد روحيه و آمادگي براي مطالعه هاي بعدي ، كافي باشد ولي بيشتر از اين مقدار به برنامه ي مطالعاتي شما ضرر خواهد رساند.
5- دروسي كه بايد مطالعه شود را با توجه به ساعت هاي لازم جهت مطالعه ي آنها و متناسب با برنامه ريزي كلي تان ، به طور دقيق وارد برنامه كنيد. (زمان مطالعه ي اين دروس را با خودكار آبي وارد برنامه كنيد.)
6- دقت داشته باشيد هر درس را به اجزاء زماني متناسب با واحد مطالعه ي خودتان ، تقسيم بندي كرده و آنرا وارد برنامه كنيد. مثلاً شما براي اينكار مي توانيد در نظر بگيريد، در يك واحد مطالعه تان ، يك موضوع فيزيك مثلاً آينه ها را بخوانيد و يا يك يا چند درس از يك كتاب (درس 5 و 6 از كتاب عربي ) را مطالعه كنيد و يا حتي به صورت صفحه اي برنامه ريزي كنيد. (مثلاً 10 صفحه از كتاب زيست شناسي را در يك واحد مطالعه بخوانيد.)
7- دقت داشته باشيد تمامي دروس را در برنامه ي مطالعاتي خود بگنجانيد و هيچ درسي را به دليل سخت بودن و يا بي علاقگي رها نكنيد. يكي از محاسن برنامه ريزي اين است كه شما را مكلف به خواندن دروسي مي كند كه به هر دليل به آن علاقه نداريد البته قبل از شروع به مطالعه همانطور كه در فصل اول (علاقه به مطالعه ) بيان شد حتماً به موضوع علاقمند شويد. (راهكارهاي اين مطلب در مبحث فوق آمده است و علاوه بر آن مي توانيد از خلاقيت خودتان در اين مورد استفاده كنيد.) و همچنين هيچ درسي را به خاطر مشكل بودن و يا داراي ضريب پايين بودن رها نكنيد مثلاً اگر دانش آموز رشته تجربي هستيد حتماً رياضيات را در برنامه خود قرار داده و آنرا مطالعه كنيد.
8- براي مطالعه هر درس يا هر كتاب وقت كافي در نظر بگيريد.
ساعات مورد نياز جهت مطالعه يك درس يا يك موضوع را متناسب با ميزان سختي آن در نظر بگيريد و همچنين به زمان لازم جهت حل تمرين ها و تست زني نيز توجه كنيد. مثلاً ميزان ساعتي كه براي مطالعه و حل تمرين هاي يك مبحث رياضي نياز داريد خيلي بيشتر از ميزان ساعت مطالعه ي يك يا دو درس ادبيات مي باشد.
9- اگر در كنكور آزمايشي شركت مي كنيد ، برنامه ي هفتگي خود را مي توانيد متناسب با برنامه ي آزمونها قرار دهيد. البته از دروس پيش دانشگاهي غافل نشويد و آنها را نيز در برنامه ي مطالعه ي خود قرار دهيد.
10- بين دو موضوع مشابه يك موضوع ديگر را مطالعه كنيد و يا مدت زماني را براي استراحت در نظر بگيريد. (رجوع كنيد به « مطالب مشابه درسي را پشت سرهم مطالعه نكنيد» كه در فصل استراتژي هاي مطالعه آمده است .)
11- مدت زماني را در برنامه ي هفتگي جهت جبران عقب افتادگي ها در نظر بگيريد.
مثلاً ممكن است در زماني كه براي مطالعه در نظر گرفته ايد حادثه ي غيرمنتظره اي پيش بيايد و باعث شود شما آن زمان مطالعه را از دست بدهيد، بنابراين ساعاتي را در برنامه بدين منظور اختصاص دهيد. (مثلاً 2 واحد مطالعاتي روز جمعه را براي جبران عقب افتادگي ها در نظر بگيريد.) در صورتي كه از برنامه ي خود عقب نبوديد مي توانيد اين مدت زمان را صرف مرور درس ها و يا مطالعه ي دروس جديد بكنيد.
12- مرور هفتگي درس ها را در برنامه قرار دهيد.
در برنامه ي مطالعه ي درسي خود، براي هر درس ساعتي را براي مرور در نظر بگيريد.
13- وقت مطالعه ي درسي را حتي الامكان نزديك تر به ساعت آن درس تعيين كنيد. تا جايي كه امكان دارد مطالعه ي هر درس را بلافاصله پس از ساعت آن درس انجام دهيد مثلاً ترجيحاً درس امروز را همين امروز مطالعه كنيد زيرا مطالعه ي يك درس چند روز پس از درس دادن با فراموشي برخي از مفاهيم به خاطر مرور زمان همراه است . مطالعه در اولين فرصت پس از درس دادن آن ، با آمادگي ذهني بيشتر براي جذب مباحث همراه است . و همچنين مطالعه يا مرور دروس روز بعد را نيز در برنامه ي خود قرار دهيد.
توجه : تهيه ي برنامه ي مناسب هفتگي براي اولين بار، بدون خطا و اشتباه نخواهد بود و شايد در اجراي آن با مشكلاتي روبه رو شويد ولي همانطور كه بيان مي شود در مراحل بعدي اين نوع برنامه ريزي (در مرحله ي اقدام اصلاحي كنيد Act ) مي توانيد ايرادهاي آنرا برطرف كرده و براي هفته هاي آينده يك برنامه ريزي دقيق و واقعي انجام دهيد.
پاسخ با نقل قول
