تقویم تاریخ- 15 سپتامبر میلادی

[SENATOR]

زادروز ابوريحان بيروني دانشمند بزرگ ايراني

ابوريحان محمد بيروني دانشمند بزرگ ايراني15 سپتامبر (روزي چون امروز) در سال 973 ميلادي درمنطقه خوارزم كه در قلمرو سامانيان بود به دنيا و امروز زادروز اوست. زادگاه او كه در آن زمان روستاي كوچكي بود بعدا به «بيروني» تجديد نام داده شده است . بيروني كه 75 سال عمر كرد در 13 دسامبر سال 1048 ميلادي (22 آذر) در شهر غزنه ( افغانستان امروز) وفات يافت.
بيروني در رياضيات، هيات (علوم فضايي) ، فيزيك، زمين شناسي و جغرافيا سرآمد دانشمندان عصر خود بوده است. دائرة المعارف علوم چاپ مسكو ابوريحان را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده است. در بسياري از كشورها نام بيروني را بر دانشگاهها، دانشكده ها و تالار كتابخانه ها نهاده و به او لقب «استاد جاويد» داده اند.
بيروني گردش خورشيد، گردش محوري زمين و جهات شمال و جنوب را دقيقا محاسبه و تعريف كرده است. خورشيد گرفتگي هشتم آوريل سال 1019 ميلادي را در كوههاي لغمان (افغانستان كنوني) رصد و بررسي كرد و ماه گرفتگي سپتامبر همين سال را در در غزنه به زير مطالعه برد.
در زمان بيروني، سامانيان بر شمالشرقي ايران شامل خراسان بزرگتر و خوارزم به پايتختي بخارا، زياريان بر گرگان و مازندران و مناطق اطراف، بوئيان بر ساير مناطق ايران تا بغداد، بازماندگان صفاريان بر سيستان و غزنويان بر جنوب ايران خاوري (مناطق مركزي و جنوبي افغانستان امروز) حكومت مي كردند و همه آنان مشوق دانش و ادبيات فارسي بودند و سامانيان بيش از ديگران در اين راه اهتمام داشتند. بيروني كه در جرجانيه خوارزم نزد ابونصر منصور تحصيل علم كرده بود مدتي نيز در گرگان تحت حمايت مادي و معنوي زياريان كه مرداويز سر دودمان انها بود به تحقيق پرداخته بود و پس از آن تا پايان عمر در ايران خاوري آن زمان به پژوهش هاي علمي خود ادامه داد. با اين كه محمود غزنوي ميانه بسيار خوبي با بيروني نداشت و وسائل كافي براي تحقيق در اختيار او نبود ولي اين دانشمند لحظه اي از تلاش براي تكميل تحقيقات علمي خود دست نكشيد.
بيروني كه بر زبانهاي يوناني، هندي، عربي و حتي «بربر» هم تسلط داشت كتب و رسالات متعدد كه شمار آنها را زائد بر 146 گزارش كرده اند نوشت كه جمع سطور انها بالغ بر 13هزار است . مهمترين آثار او «تفهيم» در رياضيات و نجوم، «آثار باقيه» در تاريخ و جغرافيا، «قانون مسعودي» كه نوعي دائرة المعارف است و كتاب «هند» در باره اوضاع اين سرزمين از تاريخ و جغرافيا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعي آن. بيروني كتاب دائرةالمعارف خود را به نام سلطان مسعود غزنوي حاكم وقت كرد، ولي هديه او را كه سه بار شتر سكه نقره بود نپذيرفت و به او نوشت كه كتاب را به خاطر خدمت به دانش و گسترش آن نوشته است، نه پول.

[SENATOR]

تحميل همكاري با انگلستان و روسيه و نتايج آن

در اين روز در سال 1916 (دوران جنگ جهاني اول) كه نيروهاي عثماني در غرب كشور پس از تصرف همدان و قزوين قصد حركت به سوي تهران را داشتند، در تهران افشاء شد كه چون رئيس الوزراء ايران ، برغم اين كه ايران در قبال دولتهاي متخاصم در جنگ جهاني اول اعلام بيطرفي كرده بود ، به انگلستان و روسيه وعده همكاري داده است؛ به همين سبب عثماني ها كه متحد آلمان و بر ضد روسيه ، انگلستان و فرانسه هستند دست به پيشروي در خاك ايران زده اند. طبق اسناد موجود ، محمد وليخان تنكابني (سپهسالار)

رئيس الوزراء وقت به دولتين انگلستان و روسيه نوشته بود كه چون راهي جز قبول همكاري با آنها را ندارد اين همكاري سياسي - نظامي را ناچارا مي پذيرد و اين موافقت سپهسالار ششم سپتامبر 1916 اعلام شده بود كه در اسناد آن دو دولت به تاريخ هفتم اوت (يك ماه جلوتر ) ثبت شده است!.
پس از افشاء اين قضيه ، معلوم شد كه بركناري سپهسالار در 21 شهريور از سمت رياست دولت به دستور احمد شاه در حالي كه نيروهاي عثماني تهديد به تصرف تهران كرده بودند به همان دليل بوده است. روسيه و انگلستان به احمد شاه توصيه كرده بودند كه از تهران خارج شود تا به دست عثماني ها نيافتد كه اين توصيه پذيرفته نشده بود.

[SENATOR]

اعدام صادق قطب زاده

15 سپتامبر 1982 (شهريور 1361)) صادق قطب زاده در تهران اعدام شد. جرم او توطئه بر ضد نظام جمهوري اسلامي و قصد براندازي آن اعلام شده بود. وي يك دوره وزير امور خارجه و پيش از آن هم يك دوره مدير عامل سازمان راديو – تلويزيون ملي ايران بود. وي مديريت خود بر سازمان راديو ـ تلويزيون را با اخراج (بدون ذكر دليل و پرداخت غرامت اخراج) دهها عضو قديمي و حرفه اي اين سازمان (به صورت فله اي) آغاز كرده بود. قطب زاده كه اواخر سال 1358 براي جلب نظر مردم، خيابانها و ديوار هاي تهران را پر از شعار پارچه اي و تبليغ براي خود كرده بود در نخستين انتخابات رياست جمهوري حتي نتوانست صدهزار راي به دست آورد.
قطب زاده از جمله افرادي بود كه در سال 1357 در پاريس به آيت الله خميني پيوسته بود و با هواپيماي حامل او به تهران آمده بود. در پاريس، وي چندبار خود را سخنگوي آيت الله خميني معرفي كرده بود كه آيت الله اعلام داشته بود كه سخنگو ندارد. قطب زاده سالها در خارج از ايران فعاليت سياسي مي كرد.
شاه يک بار گفته بود که قطب زاده جاسوس شوروي است!. قطب زاده يک بار هم از آمريکا اخراج شده بود. اتهام او غير سياسي اعلام شده بود.

[SENATOR]

نگراني جهاني از آسيب رسيدن به مقبره كوروش

در دو هفته اول سپتامبر 2005 نگراني تاريخدانان و باستانشنان در سطح جهان از احتمال آسيب رسيدن به مهمترين آثار تاريخي ايران و از جمله آرامگاه كوروش بزرگ، پدر و موسس ايران، در رسانه ها ادامه داشت كه مي رود به تدريج به صورت يك مسئله فرهنگي بين المللي در مي آيد. عقيده بر اين است كه اگر سد سيوند ساخته شود به چندين اثر تاريخي در فارس و از جمله آرامگاه كوروش آسيب وارد خواهد آمد. كوروش وصيت كرده بود كه در هر جا كه بميرد جسدش را به پاسارگاد منتقل و در آنجا دفن كنند. وي در سغد (تاجيكستان امروز) كشته شد و جنازه اش را به پاسارگاد منتقل و دفن كردند. كوروش (سيروس ـ سايروس) نامي است آشنا براي همه جهانيان كه او را مردي انساندوست، تمدن طلب و نويسنده نخستين اعلاميه حقوق بشر مي دانند كه انديشه اداره كره زمين به صورت يك اتحاديه مشترك المنافع از اوست. اين آثار تاريخي نماد هويت ايرانيان و بلندگوي عظمت اين ملت هستند. قدرتهاي وقت در قرن 19 و اوايل قرن بيستم چند بار در صدد تجزيه هر چه بيشتر ايران برآمدند ولي سنگنبشته هاي داريوش كه حدود و ثغور ايران در آنها مشخص شده است مانع از اين كار شد. ايران تنها كشور جهان است كه سند مالكيت دارد و نبايد به هيچ قيمت اجازه داده شود كه اين اسناد از ميان برود. مسئله سد سيوند را از طرق ديگر حتي لوله كشي آب رودخانه مي توان حل كرد(همانند انتقال آب زاينده رود به يزد)، ولي اگر اسناد هويت ملي از دست برود، جبران پذير نخواهد بود.
مثال آوردن از مصر درست نيست. مصر داراي يك رود است و چاره اي جز ساختن سد اسوان نداشت كه برخي از آثار باستاني آن به زير آب فرو رفت ولي ايران داراي رودخانه هاي متعدد است كه همه آنها از ميان دره و كوه مي گذرند كه مي توان بر روي هركدام دهها سد ساخت. به علاوه ايران به علت داشتن سوخت كافي، مي تواند از راههاي ديگر برق به دست آورد.

[SENATOR]

خلبان جنگنده برحسب اتفاق داستان نگار شد و ابتكار پديد آورد

13 سپتامبر زادروز«روالد دال» داستان نگار نروژي تبار انگليسي است كه در 1916 به دنيا آمد. نويسنده شدن او اتفاقي بود. دال كه در ويلز به دنيا آمده بود در دوران جنگ جهاني دوم خلبان جنگنده بود و پس از هر ماموريت، نه تنها شرح واقعه بلكه احساس و مشاهدات خود و آن چه را كه در جريان ماموريت از ذهنش گذشته بود و ساعات آماده باش و تفريح را يادداشت مي كرد. يك روز پس از مروري كوتاه، آنها را جالب و براي ديگران خواندني يافت و تصميم گرفت به صورت داستان كوتاه منتشر سازد. وي پس از مطالعه چند راهنماي داستان نويسي، نخستين مجموعه داستان هاي كوتاه را منتشر ساخت و چون مورد توجه قرار گرفت و همه نسخه هاي آن بفروش رفت دنبال اين را گرفت و به تدريج به صورت يك نويسنده بزرگ در آمد. وي در عين حال به نوشتن كتاب كودكان نيز اقدام كرد و در اين زمينه شهرت وسيعي به دست آورد.
دال درجريان تاليف كتاب دست به ابتكار جالبي زد كه تا آن زمان كمتر سابقه داشت و آن دعوت ازخوانندگان كتابهايش به تشكيل جلسه گفت و شنود، اظهار نظر و بحث درباره آنها بود كه نه تنها برغني شدن داستانهاي بعدي افزود بلكه سوژه خوبي هم براي روزنامه ها شد. دال بسال 1990 در 74 سالگي درگذشت.

[SENATOR]

و به اين سان پني سيلين ساخته شد

15 سپتامبر سالروز كشف پني سيلين است. دكتر الكساندر فلمينگ Fleming ميكرب شناس دانشكده پزشكي لندن بر حسب اتفاق بشقاب كشت باكتري Stephylococcus را بدون پوشش در گوشه اي گذارده بود. روز 15 سپتامبر سال 1928 سراغ بشقاب رفت و مشاهده كرد كه بر اثر وزش باد و يا عوامل ديگر، روي يك گوشه بشقاب مقداري كپك (Mold) نشسته است. ظرف را زير ميكروسكوپ قرار داد تا نوع كپك را بشناسد كه متوجه شد در آن قسمت باكتريها مرده اند و به اين ترتيب موفق به كشف يك ميكرب كش شد كه تاكنون صدها ميليون تن را نجات داده است وي نام اين ماده را Penicillium گذارد. كپك از نوع كپكي بود كه روي نان مانده پيدا مي شود. آزمايشهاي بعدي نشان داد كه اين ماده ميكرب كش روي گلبولهاي سفيد خون اثر نامطلوب نمي گذارد و مي تواند عفونت را از ميان ببرد.

[SENATOR]

انتشار نخستين شماره روزنامه «يو. اس. ا ـ تودي» و اشاره اي به اهميت يک روزنامه

پانزدهم سپتامبر 1982 شركت رسانه اي «گانت» نخستين شماره روزنامه تازه خود «يو. اس. ا ـ تودي» را منتشر كرد كه اينك پرفروشترين (نه، مهمترين) روزنامه سراسري آمريكاست. اين روزنامه با توجه به روانشناسي مخاطبات معاصر، خلاصه نويسي را پيشه خود ساخته است و بانگارش خاص و عكسهاي متعدد منتشر مي شود.
شركت گانت كه در سال 1906 توسط «فرانك گانتFrank Gannett» تاسيس شده است در سال 2003 در ايالات متحده داراي 99 روزنامه و مجله، 22 فرستنده تلويزيوني و دهها راديو و يك خبرگزاري بود. اين شركت در دهه 1950 كه موسس آن درگذشت 22 روزنامه، چهار راديو و سه تلويزيون داشت. گانت كه يك جمهوريخواه بود فعاليت مطبوعاتي خود را از نيويورك آغاز كرده بود. وي گفته بود كه از رئيس جمهوري باشد يك وزارت خانه صلح هم داير مي كند.
بايد دانست كه اهميت روزنامه به تيراژ آن نيست، به كيفيت مطالب و تجربه، شهرت، دانش و مقبوليت اجتماعي نويسندگانش است و اين كه چه كساني آن را مي خوانند. عوام الناس روزنامه را مي خرند ولي جز يكي دو مورد، بقيه مطالبش را نمي خوانند كه نقض غرض تلقي شده است. هر جامعه ملي، صرف نظر از ميزان جمعيت، توسط چند هزار نفر اداره مي شود و اهميت يك روزنامه به اين است كه تا چند درصد اين چند هزار نفر (از دو تا شش هزار نفر) را جذب و به خواندن مطالبش معتاد و نيازمند مي كند. اين گروه نشريه اي را مي خوانند كه از آن با زباني ساده كه وقت گير نباشد، هر روز اطلاعات و معلومات تازه به دست آورند.

[SENATOR]

زادروز امپراتوري كه قصد تصرف تيسفون را داشت

او نخستين امپراتور روم بود كه تصميم به تصرف تيسفون پايتخت ايران گرفته بود كه در جريان همين جنگ درگذشت. شرح جنگ تراژان با "خسرو " شاه وقت ايران از دودمان اشكانيان را دو نويسنده رومي - سوتونيوس Suetonius و تاچيتوس - كه خود شاهد صحنه هاي اين جنگ و نيز صلح ميان جانشين تراژان با خسرو بودند برنگاشته اند.
هادريان امپرتور روم بعدي از همه دعاوي تراژان در قبال قلمرو ايران صرفنظركرد تا صلح با ايران را به دست آورد. 15 سپتامبر سال 53 ميلادي زادروز تراژان است كه در 43 سالگي از سوي سناي روم، امپراتور اين كشور شد و قلمرو اين امپراتوري را به اوج وسعت خود رساند. پدر او رومي و مادرش اسپانيايي بود و از سال 96 تا 117 ميلادي امپراتور بود.

[SENATOR]

منونايت ها در آمريكا

اين آلماني هاي مهاجر از «منونايتMennonites» ها بودند كه مي خواستند در سرزمين تازه و با آزادي كامل، آداب و رسوم مذهبي خود را رعايت كنند. منونايت ها پيرو شاخه اي از مسيحيت هستند كه يك كشيش هلندي آن را به نام «منو سيمونزMenno Simons» در قرن هفدهم بنياد گذارده بود. دستورهاي ويژه اين مذهب عبارتند از: ساده زندگي كردن، سوگند ياد نكردن، اسلحه حمل نكردن، كارمند دولت نشدن، برضد كسي شكايت حقوقي و درخواست غرامت نكردن، به عضويت كليسا نپذيرفتن نوجوان پيش از رسيدن به سن بلوغ. زنان منونايت موي سر خود را مي پوشانند و از پيراهن آستين بلند و نيز دامن بلند استفاده مي كنند و مي كوشند به گناه و جرم آلوده نشوند. منونايت ها كه عمدتا آلماني و آلماني تبارهاي سويس و هلند بودند در وطن خود آرامش كامل نداشتند و به همين سبب هزاران خانواده از آنان پس از دريافت تضمين تحمل مذهب و دادن زمين زراعتي به روسيه مهاجرت كردند. اين خبر كه به گوش «ويليام پن» موسس ايالت پنسيلواي آمريكا رسيد آنان را دعوت به مهاجرت به آمريكا و اقامت در ايالت خود كرد كه دسته دسته وارد شدند. منونايت با آميش ها كه آنان هم از آلمان و هلند به آمريكا مهاجرت كرده و جوامع بسته اي را تشكيل داده اند مشابهت بسيار دارند. بيشتر منونايت هاي جهان در ايالات متحده، كانادا ، روسيه و هلند زندگي مي كنند. شمار آنان در آلمان چشمگير نيست و كمتر از پنجاه هزار نفر است. 15 سپتامبر سال 1683 سيزده خانواده آلماني از دره «راين» به آمريكاي شمالي مهاجرت و در حاشيه فيلادلفيا، شهر «ژرمن تاونGermantown» را تاسيس كردند. اين منطقه قبلا محل سكونت بوميان (سرخپوستان) قبايل دلور و لني بود.

[SENATOR]

ناپلئون در كرملين

ناپلئون بناپارت پس از تصرف مسكو سوخته، 15 سپتامبر 1812 از كرملين ديدن كرد و گفت كه تنها، ساختمان زرادخانه آن ويران شود و به عمارات ديگر كه هويت ملي روسها را منعكس مي كند آسيب وارد نيايد.
كرملين به عنوان يك دژ نظامي در سال 1313 ميلادي روي تپه اي در كنار رود مسكو بنا شده است. ايوان سوم با استخدام معمار از ايتاليا آن را تجديد ساختمان كرد كه پس از متحد شدن روسها زير يك پرچم، پادشاه نشين آنان شد و نماد استقلال و وحدت قرار گرفت.