خونریزی و کنترل آن
دستگاه گردش خون

سه جزء دستگاه گردش خون که مهمترین نقش را در خونریزی وشوک ایفا می کنندعبارتند از قلب عروق و خون دستگاه تنفسی نیز برای باقی ماندن وضعیت طبیعی خونرسانی لازم است ارگانهایی که به کاهش خونرسانی بیش از حد حساسند قلب- مغز-ریه هاو کلیه ها می باشند.

بسیاری از علائم و نشانه هایی که بیمار در حالت شوک نشان میدهد ناشی از تلاش بدن برای تامین خونرسانی به این ارگان های حیاتی می باشد همین ارگانها هم یک نقش مهم دارند و آن کوشش برای برگرداندن شوک و جلوگیری از خونریزی بیشتر خونرسانی عبارتند از حمل اکسیژن وسایر مواد غذایی به سلولهای دستگاههای بدن وحذف موثر دی اکسید کربن و سایر مواد که نتیجه گردش کافی و دائمی خون در مویرگهاست .

شوک یا کاهش خونرسانی
عبارتند از تامین ناکافی اکسیژن ومواد غذایی به بعضی از سلولهای بدن و حذف غیر موثر دی اکسید کربن مواد زائد که از گردش ناکافی خون نتیجه می شود این امر باعث
تنز ل عمیقی در اعمال حیاتی بدن می شود .

انواع خونریزی
سه نوع خونریزی وجود دارد شریانی- وریدی ومویرگی

خونریزی شریانی
خون قرمز روشن وجهنده که از یک زخم میاید اغلب نشان دهنده شریان بریده شده یا صدمه دیده است خون بدلیل مملو بودن از اکسیژن روشن است وفوران خون معمولا منطبق با انقباض قلب یا نبض می باشد کنترل خونریزی شریانی می تواند مشکل تر از سایر انواع خونریزی باشد
خونریزی وریدی
خونریزی یکنواخت به رنگ قرمز تیره از یک زخم اغلب نشاندهنده ورید آسیب دیده یا بریده شده است هنگاهیکه خون برنگ قرمز تیره است یعنی از اکسیژن تهی می باشد
یک جریان یکنواخت خون خونریزی از ورید را نشان میدهد زیرا وریدها فشار کمتری نسبت به شریانها دارند خونریزی وریدی ممکن است وسیع باشد ولی بدلیل فشار کمتر کنترل آن از خونریزی شریانی ساده تر است
خونریزی مویرگی
خون قرمز تیره های که به آهستگی جریان می یابد
نشان دهنده مویرگهای آسیب دیده است این خونریزی اغلب خود بخود لخته می شود
در زمان نزدیک شدن به بیماری که خونریزی شدیددارد اولین اقدام شما باید کنترل خونریزی باشد
در برخورد با بیمارانیکه دچار خونریزی هستند یکسری علائم اولیه حیاتی باید چک شود
اینکار بدو دلیل صورت می گیرد
ا- علائم حیاتی بیان کننده شدت خون از دست رفته هستند
۲- علائم حیاتی اولیه می توانند در مقایسه با علائم حیاتی بعدی می توانند تعیین کنند این باشد که وضعیت بیمار رو به وخامت است یا در حال بهتر شدن
روشهای کنترل خونریزی خارجی
۱-فشار مستقیم۲- بالا بردن واستعمال وسایل سرد۳-نقاط فشار۴-آتل ه -تورنیکه
فشار مستقیم
اولین روش برای کنترل خونریزی فشار مستقیم است
روش انجام کار
یک گاز استریل یا پانسمان را روی محل جراحت گذاشته و فشار مستقیم با نوک انگشتان بر روی محل خونریزی وارد می کنیم
زخمهایی که شکاف بزرگی دارند ممکن است نیاز به گاز استریل و فشار مستقیم دست داشته باشند واین امر در صورتی است که فشار انگشتان موفقیت آمیز نباشد
در صورت ادامه خونریزی پانسمان را برداشته وبر روی نتطه خونریزی دهنده فشار تقیم وارد کنید
بالا بردن واستعمال وسایل سرد
بالا بردن یک اندام آسیب دیده هماهنگ با فشار مستقیم برای کنترل خونریزی استفاده می شوددستها یا پاها را بالاتر از سطح قلب ببرید تا جریان خون کند شود وبه لخته شدن کمک کند
اگر اندام دردناک ومتورم است یا دچار تغییر شکل شده می تواند نشانه شکستگی احتمالی باشد اندام را تنها پس از اتل گیری بالا ببرید بکار بردن یخ یا پک سرد باعث تسهیل در مراحل لخته می شود و انقباض عروقی را تسهیل کرده وممکن است تورم را کاهش دهد
نقاط فشار
شریانی که نزدیک به سطح پوست وبر روی یک برامدگی استخوانی قرار دارد یک نقطه دارای نبض را می افریند این نقاط ـ نقاط فشار نیز نامیده می شوند
نقطه فشار در اندام فوقانی نقطه فشار براکیال
این محل در سطح داخلی بازو میانه راه بین شانه وآرنج قرار گرفته است از سطوح صاف انگشتان برای فشار شریان در مقابل استخوان استفاده کنید
نقطه فشار در اندام تحتانی
از نقطه فشار فمورال استفاده می شود که در چین بین شکم و قسمت فوقانی ران قرار گرفته است
آتل ها
آتل بستن اندام باعث کنترل فوری خونریزی همراه با شکستگی احتمالی می شود
خونریزی داخلی
علل متعددی دارد از جمله- ترومای غیر نافذ- پارگی یک رگ خونی- شکستگی های اصلی بخصوص شکستگیهای لگن بدلیل قابل مشاهده نبودن این نوع خونریزی می تواند منجر به اتلاف خون شدید ومرگ در عرض چند دقیقه شود
علائم ونشانه های خونریزی داخلی
درد –حساسیت- تورم –بی رنگ شدن ناحیه مشکوک به اسیب- خونریزی از دهان –رکتوم-استفراغ خون قرمز روشن یا خون برنگ قهوه ای تیره
مدفوع تیره قیر مانند یا وجود خون قرمز روشن در مدفوع شکم حساس و سفت ویا متورم
علائم ونشانه های خونریزی داخلی که نشاندهنده شوک( کاهش خونرسانی ) می باشند عبارتند از اضطراب وبیقراری -ضعف وگیجی- تشنگی- تنفس سریع و کم عمق (بیش از ۲۲ تا در دقیقه در فرد بالغ) -نبض سریع(بیشتر از ۱۰۰ تا در فرد بالغ) پوست رنگ پریده خنک ومرطوب- افت فشار خون- مردمکهای گشاد شده که در پاسخ به نور کند هستند