استان مازندران

[B@RBOD]

استان مازندران با حدود 24 هزار كيلومتر مربع مساحت بين 47 دقيقه تا 38 درجه و 5 دقيقه عرض شمالي و 50 درجه و 34 دقيقه تا 56 درجه و 14 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قرار گرفته است.

درياي مازندران در شمال، استان تهران، سمنان و قزوين در جنوب و استان‌هاي گيلان و گلستان به ترتيب در غرب و شرق آن قرارگرفته است. براساس آخرين تقسيمات كشوري با توجه به تفكيك استان گلستان از استان مازندران، اين استان درحال حاضر با مركزيت ساري داراي 16 شهرستان به نام‌هاي آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنكابن، جويبار، چالوس، رامسر، سوادكوه، قائمشهر، گلوگاه، محمودآباد، نكا، نور و نوشهر است و داراي51 شهر،44 بخش، 113 دهستان و 3697 آبادي می‌باشد.

[B@RBOD]

جغرافياي تاريخي استان

درباره تاريخ باستاني استان مازندران اطلاع زيادي دردست نيست و اساسا وضع اقليمي آن اجازه نمي‌دهد ابنيه وآثار معماري پايدار بمانند. درجلگه هاي ساحلي مازندران آثار معتبري از ادوار قبل از اسلام به دست نيامده وحتي از شهرهاي معتبر صدر اسلام (دوره‎‎ پادشاهان طبرستان وديلم) هم به جز آمل وساري يادگاري بجانمانده است.

بعداز غلبه آريايي‌هاي مهاجم ومهاجرت بوميان، ساكنان جديد پس از مدتها ظاهر زيرفرمان هخامنشيان قرار گرفتند. دركتيبه بيستون سرزمين مازندران به نام پشتخوارگي ودر اوستا پزشخوارگر آمده است وبه نظرميرسدكه مازندران جزو قلمرو اشكانيان بوده است. هم زمان بافتوحات مسلمانان از سلسله هاي پادوسبانان، آل باوند و افراسيابيان نام برده شده است كه در طبرستان ياقسمتي ازآن حكومت مي كرده اندو استقلال نسبي داشته اند. مورخان درباره‎ اولين حمله‎ مسلمين به طبرستان وحدت نظرندارند. بنابه قول عده اي ازنويسندگـان درسال 30 هجري قمري ـ زمان خلافت عثمان ـ اولين بار سعد بن عاص حاكم كوفه درصدد فتح طبرستان برآمد و سرانجام سواحل طبرستان، رويان ودماوند رابه تصرف خود درآورد.

درزمان مروان بن محمد(132ـ 126 هـ .ق) آخرين خليفهْ بنـي - اميه ،اهالي طبرستان عليه حكام عرب سربه شورش برداشتند. دردوره‎‎‎ خلافت ابوالعباس سفاح (136 ـ132 هـ .ق ) اولين خليفه عباسي ـ يكي از عاملان وي رهسپار طبرستان شد وبا اهالي آن منطفه از طريق صلح و مدارا كنارآمد، ليكن دردورهْ ـ خلافت ابوجعفر منصور (158 - 136 هـ. ق) دومين خليفه عباسي مردم طبرستان براي چندمين بار سر بـه شورش برداشتند. سرانجام طبرستان كاملاُ تحت اطاعت اعراب درآمده ولي بعد ازآن نيز در سرزمين طبرستان مانند سابق ،مسكوكاتي باخط پهلوي ضرب شد. سرانجام درسال 167 هجري قمري ونداد هرمز لا سلسله مستقلي در طبرستان تاسيس كرد.

درقرن چهارم وپنجم هجري، طبرستان ميدان كشمكش سلسله‎ آل زيار و آل بويه از يك طرف و سامانيان و غزنويان ازطرف ديگر شده بود، اغلب اوقات طبرستان تحت اداره امواي آل زياربود. درسال 426 هجري قمري، سلطان مسعــود غزنـــوي ازطريق گرگان وارد طبرستان شد و صدمات و خسارات جاني و مالي زيادي به اهالي آن سامان وارد آورد. هنوز اين خرابه ـ ها ترميم نشده بود كه طغرل اول مو‎ْسس سلسله سلجوقي به گرگان وطبرستان حمله ورشد ودرسال 606 هجري قمــــري طبرستان ازجمله كبود جامه به دست سلطان محمد خوارزمشاه افتادو اسپهيد كيودجامه به نام ركن الدين كبودجامه و فرزندانش به دست سلطان محمد خوارزمشاه اسير شدند.

زماني كه سلطان محمد خوارزمشاه از نبرد با سپاهيان مغول فــرار مي كرد، ركن الدين، مغولان را به جايگاه سلطان محمد هدايت كردوبه اثر اين خوش خدمتي، از طرف مغولان به حكومت كبود جامه رسيد و سرانجام توسط تيموريان بساط حكمراني آنها نيز برچيده شد. بعد از درگذشت اميرتيمور، ســــادات ـ مرعشي با كسب اجازه از شاهرخ ميرزا (850 – 807 هـ. ق) به مازندران برگشتند و به عنوان باج گزار اين نواحي سلطنت كردند.

سرانجام در زمان سلطنت شاه عباس اول به طور كلي قدرت سادات مرعشي از بين رفت. پس ازبرچيده شدن بساط حكومت ملوك الطوايفي طبرستان كه تا سال 1006 هجري قمري ادامه داشت، اين منطقه تحت نظارت شاه عباس اول و سلاطين بعدي سلسله صفوي تامين قرار گرفت. شاهان صفوي درطول هرسال به كرات به عنوان شكارويا پس ازاحـداث فرح‌آباد جهت استراحت به اين منطقه سفرمي كردند.
نادرشاه افشار براي مقابله بادشمنان به ويژه دشمنان شمالي وروس هـا، درمازندران يك كارخانه كشتي سازي دايركردوبه رونق هرچه بيشتر منطقه افزود.

ازدوره فتحعلي شاه قاجار، به منطقه سـر ـ سبز و زيباو دل انگيزمازندران، به عنوان يك منطقه استراحتي ـ تفريحي توجه گرديده و ناصرالدين شاه طي دوسفر دستور تعمير راه ها و كاروان سراها را صادر كرد. دردوران ملطنت پهلوي منطقه مازندران مانند سايرمناطق كشور از راههاي ارتباطي برخوردار شد و به علت شرايط محيطي و آب وهواي معتدل، چشم اندازهاي زببا نزديكي اش به تهران، محل استراحت و تفريح قسمت اعظم مردم كشور شد.

[B@RBOD]

شهرستان آمل


شهر آمل از شهرهاي بسيار قديمي ايران در استان مازندران است. بعضي از مورخان و جغرافي نويسان سابقه‎ْ آن را به دوره پيشداديان و كيائيان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشياء و سكه هايي كه از آن به دست آمده در دوره ساساني پايتخت يامركز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حكومت مهدي خليفه عباسي، به دين اسلام گرويدند و بعد از آن بناهاي اسلامي در آنجا ساخته شد.
اوايل قرن هفتم حسام الدين اردشير مركزيت را از ساري به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هـ. ق امير تيمور گوركاني آمل و ساري را غارت كرد و فرمان قتل عام ساكنين آن ها را صادر كرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاك يكسان كرد. از آن پس آمل روبه ويراني نهاد. آمل جديد در جوار شمال آمل قديم بنا شده است وامروزه يكي از شهرهاي آباد و زيباي شمال ايران به شمار مي رود.

مراكز ديدني و تاريخي

• قلعه شاهندشت
• حمام اشرف آمل
• پل دوازده پله
• آرامگاه امامزاده ابراهيم
• امامزاده عبدالله
• چشمه هاي آب گرم آهن يا آب فرنگي
• آب معدني استراباكو
• چشمه آب گرم آب اسك
• آب گرم رينه
• آبشارشاهندشت لاريجان
• درياچه ساهون
• خانه اربابي

[B@RBOD]

شهرستان بابلسر

بابلسر در قديم مشهدسر نام داشت. احتمالا اين نام از واقعه شهادت امامزاده ابراهيم ابوجواب ملقب به اطهر، برادر امام رضا (ع) كه در آنجا مدفون است، اخذ شده باشد. شهر فعلي بابلسر بيش از صدسال قدمت دارد و در مصب رودخانه بابل استقرار يافته است. اين شهر در گذشته به عنوان بندرو مركز تجارت ايران و روسيه رونق داشت.
هنگامي كه تجارت بين ايران و روسيه رونق داشت. هنگامي كه تجارت بين ايران و روسيه تقليل يافت و بنادر تركمن، نوشهر و انزلي آباد گرديد، بندر بابلسر موقعيت خود را از دست داد، ولي در دوران اخير بيش از نقاط ديگر شمال مورد توجه رضاشاه قرار گرفت و به صورت شهر كوچك، ولي زيبا درآمد كه اكنون يكي از بهترين و زيباترين گردشگاهها و استراحت گاههاي شمال ايران به شمار مي رود.

[B@RBOD]

شهرستان تنكابن

ناحيه تنكابن قبلا جزو گيلان بود و حد شرقي آن به نمك آبرود مي‌رسيد. خرم آباد (شهسوار) حاكم نشين نواحي قشلاقي و دو هزار حاكم نشين ييلاقي آن محسوب مي‌شد. آثار و اشيايي كه در ناحيه كلاردشت و تپه هاي اطراف بر حسب تصادف به دست آمده است، نشان مي دهند كه اين منطقه در دوره هاي گذشته، آباد و از تمدن ويژه اي برخوردار بوده است.

تنكابن يا شهسوار در گذشته‌هاي دور رستمدار هم خوانده مي شد. پادوسبانان تا زمان شاه عباس اول حكومت محلي اين منطقه را در اختيار داشتند. از دوران صفويه تا سال 1209 هـ. ق كه آغاز سلطنت آغامحمدخان قاجار است، اين شهر فيض ناميده مي شد. در دوره قاجاري نام آن مجدداُ تنكابن خواندند. پس از سقوط قاجاريه و با روي كارآمدن پهلوي اول نام اين شهر شهسوار و با وقوع انقلاب اسلامي مجدداُ تنكابن شد. تنكابن امروزي شهري آباد و ديدني است كه پارك ملي خشكه داران يكي از مكان‌هاي ديدني اين شهرستان مي‌باشد.

[B@RBOD]

شهرستان چالوس

چالوس از شهرها ي قديمي استان مازندران است كه در جلگه مياني سواحل درياي خزر واقع شده است. نام اين شهر در گذشته هاي دور سالوس يا شالوس بود كه در پيرامون آن دو شهر كوچك ديگر به نام كبيره و كچه نيز وجود داشته است. بعضي از علماي جغرافيانويس، چالوس را از آبادي هاي طبرستان دانسته اند. محمد بن اويس از امراي دوره تسلط خلفاي عرب ـ به دستور خليفه معتصم به حكمراني چالوس منصوب شد.

محمدبن اويس خود در رويان (قسمتي از طبرستان) استقرار يافت و پسرش احمد را به حكومت چالوس گمارد. شهر چالوس در زمان حمله امير تيمور تخريب شد و سپس تا قرن هاي متمادي به صورت روستايي كوچك درآمد. در دهه اول قرن حاضر (1310) با پشتيباني دولت وقت آرام آرام به صورت شهري سازمان يافته در آمد و امروزه به شهري زيبا با امكانات فراوان جهانگردي تبديل شده است.

مراكز ديدني و تاريخي

• كاخ اجابت
• كاخ چاي خوران
• آبشاراكاپل
• آبشارهريجان
• پارك جنگلي چالوس
• پارك جنگلي نمك آبرود
• درياچه ولشت
• درياچه سددريوك
• مرداب كندوچال

[B@RBOD]

شهرستان سواد كوه

شهرستان سوادكوه كه از تركيب و توسعة فضاهاي روستايي مناطق دره اي و كوهستاني شكل گرفته است، از مناظر زيباي طبيعي، اعتدال آب وهوا و پوشش گياهي انبوه برخوردار است و باتوجه به آثار ديدني و تاريخي پل ورسك، غارهاي مختلف، پل شاپور شيرگاه به يكي از كانون هاي جذب گردشگران تبديل شده است. طبيعت اين شهر كوهستاني و دره اي و بسيار زيباست.

مراكز ديدني و تاريخي

• محله قديم آلاشت
• قلعه كنگو
• برج لاجيم
• پل ورسك