امروزه، بر اساس آخرين تحقيقات دانشگاه مينه‌سوتا، 45 درصد از زنان سفيدپوست بالاي 50 سال به پوکي‌استخوان دچار مي‌شوند و استخوان ساعد و مچ و لگن حدود 40 درصد از آنها مي‌شکند. امروزه اين بيماري فقط مخصوص زنان در دوران يائسگي نيست بلکه دو ميليون مرد آمريکايي به اين بيماري مبتلايند و 12 ميليون مرد ديگر در معرض ابتلاي به آن قرار دارند و اين در حالي است که بيماري بسياري از اين افراد بدون تشخيص مانده و درمان نمي‌شود. به مناسبت انتشار راهنماي جديد درمان مبتلايان به پوکي استخوان به اين موضوع پرداخته‌ايم...
در دوران جواني، استخوان‌ها تا حدود
30 سالگي رشد مي‌کنند و متراکم مي‌شوند و از اين به بعد است که تراکم و قدرت استخوان به آهستگي کاهش مي‌يابد. در تمام دوران زندگي، ارث، رژيم غذايي، جنس، فعاليت جسماني و شيوه زندگي و استفاده از داروهايي خاص مانند داروهاي کورتون که براي درمان آسم و التهاب مفاصل به مدت طولاني استفاده مي‌شود، همه و همه بر احتمال بروز پوکي استخوان تاثير مي‌گذارند. از طرفي مردان به علت داشتن استخوان‌هاي محکم‌تر و بلندتر کمتر از زنان به پوکي استخوان مبتلا مي‌شوند اما به ياد داشته باشيم که با گذشت سن، ميزان هورمون جنسي مردانه نيز کاهش مي‌يابد و همان‌طور که خانم‌ها به علت کاهش هورمون زنانه استروژن، پا به دوران يائسگي مي‌گذارند، مردان نيز يائسه مي‌شوند.
عوامل خطرساز
عوامل خطر گوناگوني وجود دارند که در صورت وجود، فرد در معرض خطر ابتلا به پوکي استخوان قرار مي‌گيرد و روش‌هاي پيشگيري و درمان نيز براي مهار اين عوامل است:
• داروها مانند داروهاي گروه کورتون به ويژه در استفاده طولاني‌مدت، ضد تشنج‌ها مانند فني‌تويين، ضدسرطان‌ها و آنتي‌اسيدهاي حاوي آلومينيوم.
• بيماري‌هاي مزمن کليه، ريه، معده و رود‌ه‌ها که در حقيقت با تغيير ميزان هورمون‌هاي خون موجب افزايش احتمال ابتلا به اين بيماري مي‌شود.
• کاهش ميزان هورمون جنسي تستوسترون در مردان و استروژن در زنان
• عادت‌هاي رفتاري مانند سيگار کشيدن، مصرف الکل و دريافت کم کلسيم و همچنين فعاليت جسماني کم و ناکافي
• احتمال بروز پوکي استخوان با افزايش سن زياد مي‌شود.
• مردان و زنان سفيدپوست بيش از ديگران در معرض خطرند اما به هر حال همه نژادها ممکن است به اين بيماري مبتلا شوند.
• ارث تا 80 درصد در ابتلا به پوکي استخوان موثر است و هر روش پيشگيري که به کار مي‌بنديم براي جلوگيري از بروز 20 درصد باقيمانده است.
درمان پوکي استخوان
• مصرف مقدار کافي کلسيم روزانه: مردان زير 50 سال هزار ميلي‌گرم و بالاي 50 سال 1200 ميلي‌گرم، همه زنان 25 تا 50 ساله و زنان زير 65 سالي که استروژن (هورمون زنانه) مصرف مي‌کنند روزانه هزار ميلي‌گرم و همه زنان بالاي 65 سال و زنان زير 65 سال يائسه که استروژن مصرف نمي‌کنند، روزانه 1500 ميلي‌گرم.
• مصرف مقدار کافي ويتامين D روزانه: مردان زير 50 سال 400 تا 800 واحد و بالاي 50 سال 800 تا 1000 واحد و زنان نيز 400 تا 800 واحد و در صورت کمبود ويتامين D 800 تا 1000 واحد بايد دريافت کنند. يادآوري کنيم که مکمل کلسيم سيترات جذب بهتري دارد.
• داروهاي گروه بيس‌فسفونات که از تخريب استخوان جلوگيري مي‌کنند مانند آلندرونيت يا فوزاماکس، اتيدرونيت و ريسدرونيت يا اکتونل از جمله داروهاي موثر براي مردان و زنان است و در مرداني که کاهش هورمون تستوسترون موجب پوکي استخوان شده يا همراه آن وجود دارد، جايگزين کردن اين هورمون موثر است. همچنين هورمون پاراتيروئيد و يک گروه از آن به نام تري پاراتايد يا فورتيو که نوعي داروي آنابوليک است براي تشکيل استخوان مفيد است.
• کلسي تونين که از هورمون‌هاي تيروييدي است و امروزه به صورت افشانه داخل بيني استفاده مي‌شود، به طور مستقيم از بازجذب مواد استخواني جلوگيري مي‌کند و با تشخيص پزشک معالج براي افرادي که داروهايي مانند آلندرونيت و... را تحمل نمي‌کنند مفيد است.
• امروزه ديگر از روش جايگزيني هورمون براي درمان مبتلايان به پوکي استخوان استفاده نمي‌کنند چون موجب افزايش خطر ابتلا به سرطان پستان مي‌شود اما به جاي تاموکسيفن که براي درمان سرطان پستان به کار مي‌رود، استفاده شد و متاسفانه موجب افزايش احتمال ابتلا به سرطان پوشش داخل رحم يا اندومتر شد اما داروي جديدتري به نام رالوکسيفن به بازار آمد که گيرنده‌اي روي بافت سينه و رحم ندارد و به همين علت اثر هورمون استروژن را بدون وجود آثار جانبي تقليد مي‌کند.
• از جمله داروهايي که در دست تحقيق است، داروهاي مدر از گروه تيازيدهاست که موجب کاهش دفع کلسيم از طريق ادرار مي‌شود و به همين علت شدت پوکي استخوان را کاهش مي‌دهد. در تحقيقات گوناگون مشخص شد که با مصرف داروهاي گوناگون استخوان‌ساز يا مهارکننده تخريب استخوان تا حد چشم‌گيري مي‌توان از شکستگي‌هاي متعدد استخواني در لگن و ستون مهره‌ها جلوگيري کرد.
منبع: MedicalJournalWatch
پاسخ با نقل قول
