پان پراگ، ماده مخدري است كه جديدا در غالب آدامس وارد ايران شده است. پان پراگ، راجا، تايتانيك، ناس خارجي، پان پاكستان، پان عربي، ويتامين، ملوان زبل، پان اسفناج وگوتكا.
هنوز داستان مصيبت و بدبختيهاي اكستازي كه هزاران معتاد مفنگي روي دست خانواده ها گذاشت، به آخر نرسيده بود كه چند ماه قبل، سر و كله يك مخدر توهم زاي ديگر در بازار ايران و خصوصا در مناطق شرقي پيدا شد؛ مخدري كه اين بار در بسته هاي شكيل با عكسهاي هنرپيشههاي خوشتيپ هندي و پاكستاني به عنوان آدامس، پاستيل و پودرهايي با طعم نعنا و خوشبوكننده دهان وارد شده است . اين آدامسهاي مخدر را خيلي راحت ميشود مثل سيگار از مغازه ها خريد؛ به طوري كه خانواده هايي كه تفاوت اكس و استامينوفن را ازهم نميفهميدند، عمرا بفهمند آدامسها و خوشبوكننده هاي پان چيست و تا به خودشان بيايند، آنچه نبايد بشود، اتفاق ميافتد .
خطر اساسي اين است كه اين بار طعمه ها، بچه هاي خردسالي هستند كه ۲ آدامس بادكنكي را به زور ميچپانند توي دهانشان و آن را تق و تق ميتركانند. لطفا يكي اين آژير خطر را به صدا دربياورد . اكس، قرص شادی، فراری، میتسوبیشی، گشنیز، happy ، صلیب، تویوتا، سان، يا - با ( Ya-ba ) ، ع، Speed ،عشق و آتش و…؛ سر و كله اكس و تركيبات آمفتامين كه توي بساط موادفروشهاي شمال شهري ايران پيدا شد، هيچ آژير خطري به صدا درنيامد. اكس با همه مخدرهاي ديگر تفاوتي از زمين تا آسمان داشت؛ قرصي در بسته هاي شيك و خوشرنگ با اسامي توپ… قرصهايي كه بين جوانها پخش شده و آدم را خفن ميبرد به هپروت؛ منقل و دود و بوي گند و كثافت هم نداشت، بنابراين لابد مثل ترياك، هروئين، كوكائين و … ترسناك نبود .
اما تفاوت اساسي آن با مواد مخدر ديگر، اين بود كه خانواده ها نميتوانستند آن را از استامينوفن كدئين يا قرص ضد اسهال تشخيص بدهند . اينطوري بود كه تا خانواده ها و مسئولان به خودشان بجنبند، سيل اكستازي همه جا را فرا گرفت؛ سيلي كه حتي بسياري از نوجوانان كم سن وسال را هم غرق كرد. البته اين قرصهاي عجيب و خوشرنگ مواد جديدي نبودند، همان MDMA ها بودند كه شركت مرک (MERCK ) آلمان در سال ۱۹۱۲، آنها را براي درمان بيماران رواني ساخته بود ولي ۴۰سال بعد در آمريكا مهر ممنوعيت خورده بودند و حالا پس از نيم قرن، دوباره مثل اژدهايي از خواب بيدار شده و در بسته بنديهاي شيك در مراسم پايكوبي جوانها سر و كله شان پيدا شده بود؛ قرصي ويرانگر كه پلهاي بود براي مصرف مخدرهاي سنگينتر …
پان، همان ناس خودماني آدامسها و خوشبوكنندههاي پان پراگ - اگرچه اين بار با اسم قلمبه سلمبه اي وارد شده اند - تركيبي شبيه همان مخدر ناس دارند؛ مخدر كثيفي كه مرزنشينان شرق ايران و خراسانيها و ساكنان قسمتهايي از آذربايجان، آن را - كه از افغانستان، پاكستان و هند وارد ميشود - خيلي خوب ميشناسند؛ دوست صميمي تف و دندانهاي كثيف و جرم گرفته …
ناس يكي از كثيفترين و تهوع آورترين موادي است كه در دسته مخدرهاي توهم زا قرار ميگيرد و اگرچه پليس كشورهاي مختلف آن را مخدري مانند سيگار محسوب ميكند و داشتن آن جرم محسوب نميشود اما اين ماده به خاطر نوع استفاده آن، مواد سازنده اش و نوع مصرف كنندگانش، در ايران يكي از مفلوكترين و تو سريخورده ترين مخدرها به حساب ميآيد .
اين ماده كه تا همين چند سال قبل در بسته هاي پلاستيكي درب و داغان - شبيه حنا - وارد ايران ميشد، از برگ درختي به نام بتل به دست ميآيد كه در اندونزي، مالزي، فيليپين، چين، تايوان، كامبوج، ويتنام، لائوس، هند و پاكستان مىروید. برگهاى آن را اگر تازه باشد میجوند ولي معمولترين شيوه مصرف آن استفاده از خشك كرده آن است .
برگهاي خشك شده درخت بتل را ميكوبند، سپس آن را با كمي آشغال مثل خاك سيگار و آهك قاتي كرده و با انگشت ميچپانند زير لثه، بعد از چند دقيقه مكيدن هم با يك تف غليظ پرت ميكنند بيرون؛ فلچ… حالتان به هم خورد؟
پان پراگ، كلاغي كه قناري شد پان ( paan ) يا پان پراگ كه چند وقتي است آدامسها و خوشبوكننده هاي آن از مرزهاي شرقي كشور وارد شده و با قيمتي بين ۵۰ تا ۳۰۰ تا تكتوماني به فروش ميرسد، در اصل از فك و فاميلهاي همان ناس كثيف است كه لباس خوش تيپي به تنش كردهاند و او را جزو خوشبوكننده هاي دهان به حساب آورده اند.
براي تهيه آدامسها و پاستيلهاي پان، دانه هاي قرمز و درشت درخت بتل را در برگ درخت پيچيده و تنباكو، آهك، خاكستر، ادويه جات معطر، ساخارين و مقدار زيادي اسانس و افزودنيهاي غيرمجاز را ميچپانند توي اين مخلوط و ميشود پان پراگ .
البته تحقيقاتي كه روي آدامسها و خوشبوكننده هاي دهان پان در سيستان و بلوچستان انجام شده، نشان ميدهد در ۱۱نوع از آنها مقداري هم مواد مخدر ديگر اضافه شده تا طرف را حسابي بگيرد. خب، دروغ نباشد در برخي از نمونه ها هم البته ارسنيك، كربنات منيزيم و سرب مشاهده شده است؛ آدامسي با تركيبات جادويي …
خوشبوكنندهاي براي مردن لثه ها دليلي كه مصرفكنندگان پان را به سمت آن ميكشد، احساس گرمي، سرخوشي موقت، سبكي سر، گيجي و شادي كاذبي است كه پس از مصرف آن دست ميدهد. اما اين ماده توهم زا، آنقدر ويران كننده است كه مضراتش را نميشود شمرد .
پان پراگ كه حالا به صورت آدامس (جويدني) و پاستيل (مكيدني) وارد كشور ميشود، بدجوري پدر لثه ها را درميآورد، چرا كه نيكوتين آن به سرعت از طريق مخاط دهان جذب شده و باعث بدرنگي دندانها ميشود .
علاوه بر آن، مصرف اين ماده، زمينه ساز بروز سرطانهاي دهان، حنجره و لثه ميشود. آمارها نشان ميدهد كشور هندوستان به دليل مصرف زياد مردم آن از اين ماده، مقام دوم سرطان دهان را در دنيا دارد .
اما اين تمام ماجرا نيست؛ پان پراگ علاوه بر اينها، بدجوري دستگاه تنفسي و قلب و عروق مصرف كننده را آسفالت ميكند و با جذب شدن توسط بزاق دهان، دخل سلولهاي مغزي فرد را هم ميآورد.
علاوه بر اين، با توجه به اينكه ناس و پان پراگ بزاق دهان را مثل سيل راه مي اندازند، تمايل مصرف كننده را هم به تخليه اين ترشحات يا همان تف كردن تحريك ميكنند .
به اين ترتيب مصرفكننده فرت و فرت تف ميكند كه با اين كار، علاوه بر لكه هاي كثيف كه در خيابانهاي مناطق فقيرنشين پاكستان و هند سانت به سانت ديده ميشود، بيماريهاي عفوني مثل سل و هپاتيت به سرعت گسترش مييابند .