متامفتامين يك ماده محرك بسيار اعتيادآور است كه سيستم اعصاب مركزي يعني مغز و نخاع را شديداً متأثر مي كند. متامفتامين را مي توان به طرق مختلف مصرف كرد. شكل تدخيني(دود كردني) آن را شيشه (Glass) ميگويند. شكل ظاهري آن به صورت پودر سفيد و شفافي است كه بو ندارد و مزه ان تلخ است و به سادگي در آب يا مشروبات الكي حل مي شود. به لحاظ شيميايي، ساختار آن شباهت بسياري به آمفتامين دارد اما تاثيرات آن بر سيستم اعصاب مركزي بسيار قوي تر است.
همانند آمفتامين باعث افزايش فعاليت و تحريك، كهش استها و احساس شادابي مي شود. آثار اين ماده بين 6 تا 8 ساعت طول مي كشد. بعد از سرخوشي شديد اوليه( Rush)، حالت تحريك پذيري پيش مي آيد كه در برخي افراد مي توان منجر به رفتارهاي پرخاشگرانه شود.
متامفتامين چگونه مصرف مي شود؟

متامفتامين به شكل تدخيني، كشيدن در بيني، خوراكي و تزريقي مصرف مي شود. اين ماده مي تواند باعث تغييرات خلقي شود كه البته به روش مصرف بستگي دارد. بلافاصله پس از دود كردن يا تزريق آن در رگ، افراد مصرف كننده حالت سرخوشي و نشئگي شديدي را براي چند دقيقه تجربه مي كنند كه به اعتقاد آنان حالت بسيار لذت بخشي است. كشيدن در بيني يا خوردن آن سبب حالت سرخوشي خفيف تري مي شود. حالات رواني ناشي از كشيدن در بيني 3 تا 5 دقيقه طول مي انجامد ولي مصرف خوراكي آن حالات رواني اي ايجاد مي كند كه 15 تا 20 دقيقه طول مي كشد. همانند ساير محركها، متامفتامين به صورت دوره هاي متوالي زياده روي و قطع مصرف، استفاده مي شود. از آنجا كه حالت " تحمل" در برابر تاثيرات متامفتامين ظرف چند دقيقه به وجود مي آيد- يعني آنكه آثار خوشايند آن قبل از آن كه غلظت ماده در خون كاهش يابد از بين مي رود- فرد مصرف كننده سعي مي كند تا با مصرف مكرر و در فواصل كوتاه خود را در حالت " سرحالي" (High) نگه دارد.
آثار كوتاه مدت مصرف متامفتامين چيست؟
از آنجا كه اين ماده يك محرك بسيار قوي است حتي مصرف مقادير كم آن مي تواند سبب حالت بيدار ماندن(بي خوابي)، افزايش فعاليت و كاهش اشتها شود. حالت كوتاه و شديدي از سرخوشي عميق به دنبال تدخين يا تزريق اين ماده به وجود مي آيد، اما مصرف آن به صورت خوراكي يا كشيدن در بيني حالت خوشي بلند مدتي را به وجود مي آورد كه ممكن است تا نيمي از روز ادامه يابد. اما بايد بدانيد كه هر دو وضعيت(سرخوشي كوتاه مدت و سرخوشي طولاني)، ناشي از رها شدن و افزايش بسيار زياد يك ماده شيميايي و انتقال دهنده امواج عصبي در مغز است كه دوپامين نام دارد.
به طور خلاصه آثار كوتاه مدت مصرف اين ماده عبارتند از:
1- افزايش دامنه توجه و كاهش خستگي
2- افزايش فعاليت
3- كاهش اشتها
4- سرخوشي و نشئگي
5- تنفس تند
6- افزايش شديد دماي بدن
7- پر حرفي
8- افزايش انرژي
9- تهوع و استفراغ
10-خشمگين شدن
11- اضطراب و تنش
12-اختلال قضاوت
13- تند شدن، كند شدن يا بي نظمي ضربان قلب
14-ضعف عضلاني
15-تشنج
16-كاهش يا افزايش فشار خون
آثار بلند مدت مصرف متامفتامين چيست؟
اولين اثر بلند مدت مصرف مفتامين، وابستگي و اعيتاد است به گونه اي كه فرد مصرف كننده اجباري دروني را براي مصرف مكرر متامفتامين در خود احساس مي كند كه مي تواند همراه با تغييراتي در اعمال مغز و نيز بافت مولكولي آن باشد. علاوه بر وابستگي، ساير عوارض بلند مدت مصرف متامفتامين شامل رفتار پرخاشگرانه،اضطراب،اغتشاش و آشفتگي ذهني و بي خوابي است. علاوه بر اين فرد مصرف كننده ممكن است رفتارهايي حاكي از جنون(روان پريشي) از خود نشان دهد نظير سوء ظن و بدگماني شديدع توهمات شنوايي، بي نظمي و اختلال در خلق و بروز توهم(براي مثال احساس حركت حشرات بر روي پوست). بدگماني و سوءظن فرد مصرف كننده در مواقعي مي تواند منجر به اقدام به قتل و يا اقدام به خودكشي شود.
مصرف بلند مدت آن مي تواند باعث ايجاد حالت" تحمل" شود يعني آن كه در ديگر حالات سرخوشي با مقادير كم ماده به وجود نمي آيند و فرد مصرف كننده براي دست يابي مجدد به آن حالات و يا تشديد آنها، مقادير مصرف ماده را افزايش مي دهد و يا آن كه دفعات مصرف را اضافه مي كند و در نهايت آن كه ممكن است روش مصرف را تغيير دهد. در ادامه آثار بلند مدت مصرف متا مفتامين ذكر شده اند:
1- وابستگي و حالت جنون( روان پريشي) ناشي از اعتياد با علائم زير:
- سوء ظن و بدگماني
- توهم
- بي نظمي و اختلال خلق
- فعاليت هاي حركتي بيش از انداره و تكراري
2- سكته مغزي
3- كاهش وزن
قطع مصرف متامفتامين در يك فرد وابسته به آن، عوارض و نشانه هاي خاصي را به وجود مي آورد كه عبارتند از: افسردگي، اضطراب، خستگي، سوء ظن، پرخاشگري و اشتياق شديد براي مصرف مجدد ماده.
عوارض جسمي ناشي از مصرف متامفتامين چيست؟
مصرف اين ماده مي تواند سبب مشكلات متعددي شود كه عبارتند از افزايش ضربان قلب، ضربان نامنظم قلب، افزايش فشار خون و صدمه ديدن رگ هاي مغزي ناشي از سكته مغزي، افزايش دماي بدن و تشنج با مصرف مقادير زياد اين ماده به وجود مي آيد كه اگر بلا فاصله درمان نشود مي تواند منجر به مرگ شود.
مصرف بلند مدت و مزمن متامفتامين باعث تورم پرده محافظ قلب مي شود و در بين كساني كه آن را تزريق مي كنند سبب آسيب رگ هاي خوني و آبسه پوست مي گردد. مصرف كنندگان اين ماده در مواردي نيز دار دوره هايي از پرخاشگري، اغتشاش فكري و بي خوابي مي شوند. آنهايي نيز كه به اين ماده وابسته مي شوند دچار اختلالات جدي در روابط اجتماعي و شغلي خود مي گردند. علايم جنون و روان پريشي در مواردي حتي پس از ماهها يا سالها عدم مصرف اين ماده ادامه پيدا كرده است. تحقيقات نشان مي دهد ه مصرف اين ماده در دوران بارداري سبب مشكلات جنيني، افزايش احتمال زايمان زودرس و تغيير در الگوهاي رفتاري دوران نوزادي، نظير رفلكس هاي غير عادي و تحريك پذيري بيش از حد مي شود. ر عين حال مصرف اين ماده در دوران بارداري سبب بد شكلي و تغيير شكل اندام ها در جنين مي گردد.
ارتباط مصرف متامفتامين با ايدز و هپاتيت B و C
افزايش احتمال ابتلا به ويروس HIV و هپاتيت B و C از پي آمدهاي افزايش مصرف متامفتامين است خصوصا در آنهايي كه متامفتامين را تزريق مي كنند و يا از سرنگ مشترك استفاده مي كنند. تحقيقات نشان ميدهد كه مصرف متامفتامين و ساير موارد محرك در كوتاه مدت بر عكس مصرف ترياك سبب افزايش ميل جنسي مي شود ولي تداوم مصرف آن سبب كاهش ميل جنسي به ويژه در مردان مي شود. در عين حال مصرف اين ماده و نيز رفتارهاي جنسي پرخطر احتمال ابتلا به ويروس HIV و بيماري ايدز را افزايش مي دهد.
چه نوع درمان هايي براي مصرف كنندگان اين ماده موثر است؟
در حال حاضر موثرترين درمان براي معتادان به متامفتامين، درمان شناختي/رفتاري است. در اين روش هدف آن است كه به بيماري كمك شود تا به اصلاح نحوه تفكر، انتظارات و رفتارهاي خود بپردازد و در عين حال مهارتهاي مقابله با فشار رواني در زندگي را در خود تقويت كند. اگر چه درمان دارويي اختصاص براي اعتياد به متامفتامين وجود ندارد، ولي استفاده از داروهاي ضد افسردگي در درمان علايم افسردگي افرادي كه اخيراً مصرف اين ماده را كنار گذاشته اند، مفيد است. مسموميت حاد ناشي از مصرف اين ماده به مغز هيجان زندگي شديد و احساس وحشت را مي توان با قرار دادن فرد در محيط آرام و استفاده از داروهاي ضد اضطراب كنترل كرد. در مواردي نيز كه در فرد علايم جنون و روان پريشي مشاهده مي گردد، استفاده از داروهاي ضد جنون توصيه مي گردد.