در سال 1321 زینت جهانشاه به همراه همسرش از سوئیس به ایران برگشت. یك سال بعد، او خیاطخانه خود را در خیابان امیریه تأسیس كرد و با همراهی 5كارگر هر آن چه را كه در طول سفرها و اقامتش در فرنگ آموخته بود به خانم های تهرانی عرضه كرد . جهانشاه برای این كه مشتریان علاوه بر آشنایی با طرز كار او، برای اولین بار مجموعه لباس و مد را بشناسند، خیاطخانه خود را با یك نمایش مد لباس افتتاح كرد.

سال ها پیش از آن یعنی حدود 1931 میلادی، او كه تا كلاس دوم متوسطه در دبیرستان ژاندارك تحصیل كرده بود، به همراه پدرش سرهنگ حبیب الله فرود سرپرست محصلان وزارت جنگ آن روزها ایران را به مقصد آلمان ترك كرد .

سرهنگ برای مأموریت به برلن رفت و دخترش را به مدرسه دخترانه لته فراین كه یك آموزشگاه بین المللی معروف بود، سپرد . لته فراین جایی بود كه دخترها با علم خانه داری تكمیلی، آشنا می شدند و علاوه بر آن باید چیزهایی را مثل تندنویسی و ماشین نویسی، هم یاد می گرفتند .

به مدت یك سال و نیم علوم قضائی، آشپزی ، پرنده شناسی، حیوان شناسی و حتی نحوه ذبح و تمیز كردن و پختن جانوران، خیاطی، لباسشویی، اتو و رفو ، وصله كردن لباس و ... هم در این مدرسه به زینت جوان تعلیم داده شد. بعد از آن او با یك افسر ازدواج كرده و برای اقامتی كه دو سال و نیم طول كشید راهی برن پایتخت سوئیس شد. آنجا بود كه زینت علاقه خود را به هنر خیاطی جدی تر از گذشته دنبال كرده و یك سال تمام را صرف یادگرفتن روش برش روی مانكن از یك خانم سوئیسی كرد. گرچه وابستگی نظامی شوهرش باعث شد آنها سوئیس را هم ترك كنند اما در عوض به شهری پاگذاشتند كه یكی از مراكز اصلی صدور مد به تمام دنیا بوده و هنوز هم هست ؛ پاریس.

از بوتیك های پاریس تا خیاطخانه تهران
زینت جهانشاه تخصص خیاطی خود را در پاریس گرفت. او چنان در كار خود ورزیده شد كه لباس های رسمی خودش را هم می دوخت و با آن لباس ها در جمع آشنایان به زنی خوش پوش، معروف شد.


پیش از آن كه جنگ جهانی آغاز شده و او و خانواده اش به سوئیس برگردند، زینت خبردار شد كه پیر بالمن طراح معروف سال های دور برای مادرش بوتیكی باز كرده و برای خیاطخانه های پاریس لباس طراحی میكند. البته بالمن آن روزها چندان شناخته شده و معروف نبود و آشنایی دخترك ایرانی با او به این خاطر بود كه زینت از مشتریان مادر بالمن به حساب میآمد.

جهانشاه از این مادر و فرزند هنرمند، خواست كه مدتی در كنارشان با طرز برش و دوخت آنها آشنا شود. با این تقاضا موافقت شد و در مدت یك ماه این دختر ایرانی به رموز خیاطی مدرن وقت، همین طور طرز اداره یك بوتیك پی برد. همین قضایا به او كمك كرد تا یك سال پس از بازگشت به وطنش بتواند اولین بوتیك ایرانی را در تهران تأسیس كرده و نام خود را به عنوان اولین كسی كه پای مد را به ایران باز كرد، در تاریخ ثبت كند.

نمایشی كه خیاطخانه او را معروف كرد
با فرستادن كارت دعوت و پیغام و چند تلفن به خانم های معتبر ، زینت موفق شد پای حدود 15 نفر از زنان سرشناس شهر را به نمایش افتتاحیه خیاطخانه اش باز كند. بیشتر این خانم ها، از فرنگ رفته ها بودند و با نمایش مد لباس، آشنایی داشتند .


در این مراسم 90 دست لباس زنانه مخصوص صبح، عصر و شب به نمایش گذاشته شد . معرفی لباس ها را هم خود جهانشاه برعهده داشت و موقع نمایش هر كدام، اسم و توضیحاتی درباره شان میداد. جالب است بدانید نام تمام این لباس های ایرانی از روی فصول سال یا گل ها انتخاب شده بود. هر چند كه جنس پارچه هایشان مثل تمام پارچه های مصرفی آن سال ها، فرنگی بود و متری 20 تا 25 تومان، قیمت داشتند.
مد لباس های طراحی شده توسط جهانشاه هم، بیشتر مطابق مد كریستین دیور بود. او در این باره می گوید: دیور در آن موقع مد جدیدش را با دامن های بلند عرضه كرده بود و اغلب لباس ها دامن بلند، با تركهای باریك بودند. مثلاً خانم صفیه فیروز كه در برنامه حضور داشت چون تازه از پاریس به تهران آمده بود، لباسی به همین مدل به تن داشت.


البته این لباس ها نه تقلید از دیور، بلكه آمیزه ای از طرح های او و دید شخصی جهانشاه بود؛ پالتوها گشاد و آزاد بودند با آستین های سرخود گشاد و یقه های بسته. كت و دامن ها مناسب اعتقادات زنان ایرانی طراحی شده بود و پیراهن های شب به سبك دكولته ؛ و به جلوی این لباس ها قسمتی اضافه می شد كه به تن بایستد !

در این لباس ها از مخمل استفاده شده و كفش ها نوك گرد و بی پاشنه و باریك بودند. اما از پالتو پوست و كلاه در این مجموعه خبری نبود ؛ چرا كه قیمت پوست گران بوده و در نتیجه امكان فروش وجود نداشت . از طرف دیگر جهانشاه، كلاهدوز خوبی سراغ نداشت تا طرح هایش را به او بدهد و برای نمایش خود از آن كلاه ها استفاده كند، در عوض كیف های مدل موت كه هر دو دست در داخل كیف قرار می گیرد به نمایش گذاشته شده بود و روی لباس های شب پولك و منجوق دوزی دیده می شد.

این لباس ها بیشتر به رنگ سیاه و قهوه ای و قیمتشان به عنوان مثال برای پیراهن بعدازظهر 50 تومان و پالتوها 100 تومان بود . نمایش دو ساعت و نیم طول كشید و اتفاقاً نه تنها خانم های حاضر در مجلس، بلكه تمام آنها كه وصف نمایش خیره كننده خیاطخانه جهانشاه را شنیده بودند ، استقبال زیادی از جادوی مد او كردند.

مانكن های باحیا
مانكن هایی كه باید لباس های این برنامه در تن آنها نمایش داده می شد از بین خانم ها و دختران دوست و آشنا انتخاب شده بودند. خوشبختانه چون محیط خیاطخانه و این برنامه خاص كاملاً زنانه بود، از طرف خانواده این مانكن های آماتور و خودشان مخالفتی صورت نگرفت. اما به هر حال آموزش طرز راه رفتن ، ایستادن و نمایش لباس دردسرهای زیادی داشت.


این دخترخانم ها بین 18 تا 25 سال سن داشتند و پرو و آماده كردن لباس هایشان 3 ماه طول كشید. البته برخلاف تصور گیسوان مانكن ها ساده و بی آرایش بود، چون در آن زمان سلمانی رفتن و آرایش مثل امروز، امری عادی نبود. طفلی ها نه تنها بابت این مانكن شدن از زینت جهانشاه دستمزدی نگرفتند، بلكه تعدادی از لباس ها را هم خریدند و رفتند!

البته تخفیف مناسبی به آنها داده شد، ولی اجرت دوخت لباس در خیاطخانه برای دیگران به این شرح بود: لباس روز از 110 تا 150 تومان ، لباس شب بین 200 تا 250 تومان ، كت و دامن یا پالتو با روسری۳۰۰ تومان.

مد، زیبایی نمی‌آورد
«زمانی كه من كار خیاطی را شروع كردم وسایل به حد كافی نبود. 12 سال از شروع كارم می گذشت كه خانمی به نام آنتوانت كه همكلاسم در دوران دبیرستان ژاندارك بود، دستگاهی به ایران آورد كه قلاب كمر تهیه می كرد و منگنه می زد. حتی كسی نبود كه كمر درست كند و مجبور بودیم كمر لباس ها را خودمان با دردسر زیاد در خیاطخانه تهیه كنیم.»


گفتنی های جهانشاه از شروع كار بوتیكش زیاد است. اما 10 سال پس از افتتاح خیاطخانه بود كه او به فكر استفاده از طرح لباس های قدیمی در كار خود افتاد: با الهام از لباس های موزه مردم شناسی، مانتویی طراحی كردم كه شبیه ردای مردان قدیمی بود و آستین های راسته گشاد داشت. این مانتو با استقبال زیادی روبه رو شد.

زینت جهانشاه عقیده جالبی در مورد مد و بازگشت آن در دوره های زمانی متوالی دارد. او می گوید: طی سال ها خیاطی به این نتیجه رسیدم كه مد سیر دورانی دارد، مثلاً خیلی از مدل های مجموعه من بعد از سال ها دوباره متداول شدند.

اما نظر یك لیدر مد و طراحی كه به مردم خوراك پوشاكی می دهد، درباره پدیده مد چیست؟ جهانشاه می گوید:شیك پوشی خیلی خوب است ولی نباید خیلی آلامد شد و دربست و چشم بسته از مد پیروی كرد. همیشه پیرو مد بودن، زیبایی نمی آورد بلكه رعایت اعتدال و شخصیت در لباس پوشیدن است كه یك خانم را برازنده جلوه می دهد . به اعتقاد من یكی از اصول شیك پوشی خانم ها، همان ساده پوشی و رعایت تعادل مد است.

آخر قصه
زینت جهانشاه تا سال 1347 كار خیاطی را ادامه داد. در این مدت چندباری محل خیاطخانه اش را تغییر داد، تا این كه بالاخره بعد از تولد دخترش زهراكم كم خود را بازنشسته كرد. او شروع كننده راهی بود كه با تأسیس خیاطخانه های متعدد و رواج مد و مدگرایی در ایران، آرام آرام رشد كرده و حالا از مرز 60 سالگی هم گذشته است.