در مشکل لکنت زبان فرد مي‌داند چه مي‌خواهد بگويد اما به دليل برخي از علائم مانند قطع، تکرار و کشش که مانع از بيان سليس و روان مي‌شوند ...

يک كارشناس ارشد گفتاردرماني گفت: لکنت زبان اختلالي درون رشدي است که در صورت عدم درمان پيچيده‌تر و حادتر مي‌شود و درمان آن به همكاري همه جانبه اطرافيان فرد احتياج دارد.
محمدرحيم شاه بداغي، عضو هيات علمي‌دانشکده توانبخشي دانشگاه علوم پزشكي تهران در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ايسنا علوم پزشکي تهران با ذکر اين مطلب که تعاريف مختلفي در مورد لکنت وجود دارد، ادامه داد: وجه مشترک همه تعاريف اين است كه فرد مي‌داند چه مي‌خواهد بگويد اما به دليل برخي از علائم مانند قطع، تکرار و کشش که مانع از بيان سليس و روان مي‌شوند قادر به صحيح سخن گفتن نيست.
وي با ذکر اين که هر قطع، کشش و تکرار در گفتار را نمي‌توان لکنت دانست در توضيح ويژگي‌ها و علائم لکنت گفت: لکنت ويژگي‌هاي خاص گفتار خود را دارد اعم از تکرار قسمتي از يک کلمه به مانند تکرار «من من من»، کشش صدا يا هجايي در گفتار مانند «مممن»، ميان اندازي که در گفتار روان اتفاق نمي‌افتد و تکرار مداوم کلمه مانند «مثلاً من» در ميان صحبت‌ها يا اداي صداي«اِاِاِ»، اين ويژگي‌ها گفتار روان را دچار دستخوش و تغييرات مي‌کنند که سبب نارواني گفتار در فرد مي‌شود.
شاه بداغي در توضيح ويژگي‌هاي لکنت افزود: مکث‌هاي خاموش نيز از ديگر ويژگي‌ها و علائم لکنت گفتاري هستند و به مکث‌هايي اطلاق مي‌شود که فرد براي بيان يک صدا در محلي كه که در آن جا هيچ صدايي نيست تلاش و تقلا مي‌کند و کلمات را شکسته ادا مي‌کند.
اين عضو هيأت علمي‌دانشگاه علوم پزشکي تهران با ذکر اين مطلب که هنوز علم در سبب شناسي پديده لکنت تصميم قاطعي نگرفته به دو عامل مطرح زمينه ساز و آشكار بروز لكنت اشاره كرد و گفت: در برخي از افراد زمينه ابتلا به لکنت بالاست که اين جزء عوامل زمينه ساز مي‌شود و به علاوه محيط که از سنين کودکي در خانواده و در ادامه آن جامعه و... است از عوامل آشکار ايجاد کننده لکنت هستند.
وي در ادامه با رد اين باور كه اکثر والدين معتقدند لکنت به يک باره در کودک بروز مي‌کند، تاكيد كرد: معمولاً اين گونه نيست و حتماً پيش از آن شکلي از نارواني گفتاري در فرد وجود داشته است.
شاه بداغي تنش‌هاي روزانه بين اوليا و يا اولياء با فرزند و کمتر شدن رابطه عاطفي و عميق بين والدين به خصوص مادر و فرزند را از زمينه‌هاي اين اختلال گفتاري دانست و گفت: تنش‌ها و درگيري‌هاي والدين حال چه کلامي‌و چه غيرکلامي‌و حتي نوع و طرز نگاه به ويژه چشم غره‌ها، گفتار و رفتار کودک را به نحوي تحت تاثير قرار مي‌دهد.
وي با اشاره به اين مطلب که افراد مبتلا به لكنت گاهي مورد شماتت زماني هستند، اذعان كرد: در زندگي روزمره اغلب افراد کمبود وقت و عجله دارند و فرد لکنتي با زمان مشکل دارد چرا كه در يک واحد زماني مي‌تواند تعداد کمي‌ از کلمات را بيان کند و نمي‌تواند عجله کند كه اين امر به گوشه گيري فرد منجر مي‌شود.
اين كارشناس ارشد گفتاردرماني لکنت را يک اختلال درون رشدي ناميد که در صورت عدم درمان و با افزايش سن حادتر مي‌شود و در ادامه اضافه كرد: در صورت عدم درمان، اين اختلال عوض شده و از شکل تکرار کلمه که يک نارواني طبيعي است مي‌تواند به تکرار در سطح هجا و صدا که اختلال غيرطبيعي است، تبديل شود.
وي با ذکر اين مطلب كه براي درمان لکنت به همكاري همه جانبه نيازمنديم، افزود: برچسب، انگ‌، تمسخر و درآوردن اداي فرد لکنتي از سوي جامعه همه باعث وارد شدن فشار بر اين افراد مي‌شود که به مرور سبب گوشه گيري و کم شدن انگيزه درمان اين افراد مي‌شود و ما بايد بگذاريم آنها نيز با زبان خود مطالبي را که دوست دارند بيان کنند.
وي با رد برخي توصيه‌هاي عاميانه در درمان لکنت مانند دادن تخم کبوتر و بلدرچين اين روش‌ها را نامطلوب دانست و در توضيح گفت: عمده‌ترين نياز، يک مشاوره قوي با خود فرد و خانواده وي است و مطمئناً مشاورات درماني در روزهاي اول بسيار حياتي است و در صورت نياز گفتاردرماني غير مستقيم و سپس مستقيم را مي‌طلبد و در صورتي که فرد و خانواده او انگيزه دروني زيادي براي درمان داشته باشند ميزان موفقيت بيش از 99 درصد خواهد بود.
شاه بداغي در ادامه با رد بحث خوددرماني افرادي که دچار لکنت گفتار هستند، گفت: اين روش نامطلوب است چرا که اگر خود درماني روش مثبتي بود ما الان نبايد شاهد لکنت در بزرگسالان باشيم.
وي در مورد ميزان شيوع لکنت با ذکر اين مطلب که ميزان شيوع لکنت به خصوص در کودکان پسر بسيار بالاست توضيح داد: لکنت زبان در جنس مذکر 3 تا 4 برابر بيشتر از مونث است که با افزايش سن و ميزان تحصيلات اين نسبت کاهش مي‌يابد.
شاه بداغي با تاكيد بر اين نكته که هرچند شيوع لکنت در سنين پائين بيشتر است و برخي از موارد، بهبودي خودبخودي و يا کاهش شدت و درصد لکنت را دارند اما مراجعه به مشاوره در تمام اين افراد ضروري است.
اين كارشناس ارشد گفتاردرماني در خصوص تغذيه اين افراد به ايسنا گفت: استفاده از برخي مواد غذايي بر سيستم عصبي اثر سوئي دارد و برحسب تجربه والدين نشان داده شد که غذاهاي کم حجم پرکالري براي اين افراد از غذاهاي پرحجم کم کالري مناسب‌تر است.