خلاصه : پزشک متخصص قلب در اتاقي که شبيه به اتاق عمل است و « کت لب» ناميده مي‌شود از محل کشاله ران لوله‌هايي را به محل سرچشمه رگهاي تغذيه کننده قلب که «سرخرگهاي کرونري» نام دارند مي‌رساند و با تزريق يک ماده حاجب (که حکم تزريق رگ را دارد) و با فيلمبرداري به‌دنبال تابش اشعه ايکس، وضعيت جريان خون در رگهاي قلب و گرفتگي احتمالي آنها را با دقت بسيار زيادي مشخص مي‌کند.

متن کل خبر : چه راه‌هايي براي بازكردن گرفتگي عروق قلب وجود دارد؟

بيمار پس از احوالپرسي و تعارف‌هاي معمول توضيحاتش را شروع مي‌كند: «من پدرم را برده‌ام پيش آقاي دکتر و ايشان قلب پدر من را آنژيوگرافي کرده‌اند و به من گفته‌اند که استنت قبلي که در رگ قلب پدر من چند سال پيش کار گذاشته شده است از نوع «نامرغوب» بوده و به همين دليل دچار گرفتگي شده است.



بعد ايشان من را فرستادند که بروم و از فلان شرکت يک عدد استنت «مرغوب» بخرم به قيمت يك ميليون و 800 هزار تومان و 2 تا بالون هم بخرم به قيمت... . حالا من مي‌خواهم بدانم واقعيت قضيه چيست؟...»

شايد اکثرشما خوانندگان محترم مي‌دانيد آنژيوگرافي يعني چه، ولي بد نيست اينجا درباره کلمات توضيحاتي داده شود. اصولاً يکي از مطمئن‌ترين راه‌هاي معاينه وضعيت رگهاي قلب انجام آنژيوگرافي است. در اين کار، پزشک متخصص قلب در اتاقي که شبيه به اتاق عمل است و « کت لب» ناميده مي‌شود از محل کشاله ران لوله‌هايي را به محل سرچشمه رگهاي تغذيه کننده قلب که «سرخرگهاي کرونري» نام دارند مي‌رساند و با تزريق يک ماده حاجب (که حکم تزريق رگ را دارد) و با فيلمبرداري به‌دنبال تابش اشعه ايکس، وضعيت جريان خون در رگهاي قلب و گرفتگي احتمالي آنها را با دقت بسيار زيادي مشخص مي‌کند.

فيلم آنژيوگرافي امروزه به‌صورت ديجيتال و روي يک لوح فشرده(CD) به بيمار تحويل داده مي‌شود تا بتواند آن را به پزشکان ديگر هم نشان دهد و با آنها مشورت کند.

پزشك پاسخ مي‌دهد: «شما مي‌توانيد لوح فشرده آنژيوگرافي را از دکتر بگيريد و به پزشکان ديگر حتي در همان بيمارستان نشان دهيد و...» بيمار با معذرت خواهي صحبت پزشك را قطع کرده و مي‌گويد: « دکتر گفت اين کار بايد خيلي فوري انجام شود و ما با عجله همه کارها را کرديم و پول را تهيه کرديم و جنس‌ها را خريديم که کار سريع انجام شود.»

- خوب، حالا که کارها انجام شده است، چه فايده‌اي دارد که الان با هم اين حرف‌ها را مي‌زنيم؟

- «راستش از کارها و قيمت‌ها اطمينان کامل ندارم.»

- «واقعاً استنت قبلي نامرغوب بوده؟»

استنت چيست؟ وقتي يک رگ قلب دچار گرفتگي است، حتي اگر گرفتگي آن برطرف شود ولي چيزي که از داخل رگ را باز نگه دارد در آن محل گذاشته نشود، به احتمال نزديک به 50 درصد آن رگ در همان محل دوباره دچار گرفتگي مي‌شود. به همين دليل، يک لوله فلزي شبيه به يک فنر ظريف که در بين مردم به آن « فنر قلب» مي‌گويند در آن محل درون رگ گذاشته مي‌شود. با استنت احتمال گرفتگي دوباره رگ در همان محل به حدود 5 تا 17 درصدمي رسد.

متأسفانه با دانش امروزي هنوز دقيقاً مشخص نيست کدام افراد دچار اين گرفتگي مجدد خواهند شد و به همين دليل مراجعه و پيگيري منظم وضعيت رگهاي قلب فقط با معاينات و آزمايش‌هاي مورد نظر پزشکان متخصص قلب ميسر مي شود.

« ببينيد. من نمي‌دانم منظور دکتر معالج پدر شما از استنت نامرغوب چه بوده ولي به خدمت شما عرض مي‌کنم که استنت‌ها را در حالت کلي مي‌توان به 2 دسته بزرگ تقسيم کرد: يکي استنت‌هايي که روي آنها به دارو آغشته شده که اصطلاحاً به آنها استنت‌هاي دارويي گفته مي‌شود. دسته دوم استنت‌هايي هستند که روي آنها دارويي وجود ندارد که باز آنها هم 2 دسته مي‌شوند؛ دسته‌اي که از جنس فولاد هستند و دسته‌اي که از فلزهاي کروم- کبالت ساخته شده‌اند.

تقريباً تمام استنت‌ها در تمام دنيا تحت نظارت‌هاي دقيق و کنترل‌هاي بسيار حساس توليد مي‌شوند؛ از سوي ديگر واردات آنها از راه‌هاي قانوني مستلزم ارائه گواهي‌هاي معتبر بين‌المللي ست.

شايد منظور دکتر پدر شما اين بوده که استنت قبلي، غيردارويي بوده و اين استنت دارويي است؛ ولي خوب هرکدام مزايا و معايب خود را دارندو نمي‌توان گفت آن که ارزان‌تر است، نامرغوب است.»

شايد جالب باشد بدانيد که در حدود 8 ماه پيش نتايج يک پژوهش بين‌المللي بزرگ به نام COURAGE به چاپ رسيد که نشان مي‌داد براي کساني که گرفتگي رگ‌هاي قلب آنها در وضعيت پايدار و مزمني قرار دارد، استفاده از استنت با مصرف قرص و دارو بدون هرگونه عمل هيچ فرقي ندارد. به عبارت ديگر، پزشک بايد به بيمار توضيح دهد و انتخاب را به‌عهده او بگدارد.

مسلم است که اکثر بيماران ترجيح مي‌دهند از اتاق« کت لب» و عمل گذاشتن استنت بپرهيزند و فقط به خوردن دارو و قرص‌ها اکتفا کنند. جالب توجه است که به‌نظر مي‌رسد اکثر بيماراني که در کشور ما براي آنها استنت گذاشته مي‌شود در وضعيت پايدار قرار دارند و شمار کمي از بيماران دريافت کننده استنت در وضعيت ناپايدار هستند.

بنابراين شايد بتوان بسياري از بيماران را با توضيح اينکه لازم است به‌طور منظم تحت آزمايش‌هاي مربوطه باشند و داروها را به‌طور مرتب مصرف کنند، به خانه فرستاد و از گذاشتن استنت در آنها پرهيز کرد.

-«پس استنت قبلي نامرغوب نبوده!»

پاسخ پزشك اين است: « خير! کسي نمي‌تواند پيشگويي کند که گرفتگي دوباره رگ قلب براي چه کسي اتفاق مي‌افتد. در عين حال سازمان نظارت بر غذا و داروي ايالات متحده طي يک اظهار رسمي اعلام کرد که اگر استنت دارويي در موارد مصرف مجاز استفاده نشودممکن است براي بيمار بيشتر خطرآفرين باشد. پس نمي‌توان گفت که استنت غيردارويي نامرغوب است؛ هر يک به جاي خود خوب هستند.

استنت دارويي علاوه بر قيمت بالا با مصرف بسيار دراز مدت داروي ضد‌انعقاد خون (شايد حتي تا آخر عمر) همراه است ولي نمي‌توان گفت که اين امر دليل بر نامرغوب بودن استنت دارويي است.»

آيا شما جايي را سراغ داريد که امکان مشاوره با آن د رهنگام بروز پرسش هاي قلبي وجود داشته باشد؟ اگر بيماري‌هاي قلبي اولين عامل مرگ در بين ايرانيان هستند، آيا لازم نيست توجه بيشتري به آنها شود؟ آيا در يک پايگاه اينترنتي جامع نمي‌توان اطلاعات اوليه را در اختيار بيماران قرارداد که حتي بتوانند در موقع لزوم با ارسال نامه الکترونيك پرسش خود را با متخصصان امر مطرح کنند؟ به‌نظر مي‌رسد که پرداختن به تصادفات جاده‌اي راحت‌تر است تا دست به گريبان شدن با آگاه کردن مردم درباره پيشگيري و درمان بيماريهاي قلبي.

شايد بايد آنقدر منتظر بمانيم تا آقاي «سيا ساکتي» معروف در کارتون‌هاي تبليغاتي به سني برسد که دچار گرفتگي رگهاي قلب شود و آن وقت در مورد آن هم صحبتي به ميان آيد!