گفت و گو با خاویر باردم ‏
‎‎بازیگری حفاظت از کودک درون است‏‎‎

خاویر آنخل انسیناس باردم متولد اول مارچ 1969 لاس پالماس د گران کاناریا، جزایر قناری است. جوان ترین عضو ‏خانواده ای بود که همگی بازیگر بودند. پدربزرگش رافائل نیز بازیگر و دایی اش خوآن آنتونیو باردم کارگردان بود. او ‏نیز از شش سالگی با بازی در مینی سریال رذل[فرناندو فرنان گومز] عملاً شغل خانوادگی را پیشه کرد. سال های ‏نوجوانی اش به بازی در سریال های تلویزیونی و بازی در تیم ملی راگبی اسپانیا گذشت. مدتی نیز با یک گروه تئاتری ‏دور اسپانیا گشت. در 1991 شاهین اقبال در هیبت پدرو آلمودووار به سراغش آمد و فرجام کار حضور در فیلم پاشنه ‏های بلند بود. سال بعد اولین نقش عمده سینمایی خود را در 1992 در فیلم سالامی، سالامی به کارگردانی بیگاس لونا ‏بازی کرد. هنگام بازی در این فیلم با پنه لوپه کروز جوان آشنا شد و تا مدت ها بعد روابطی عاشقانه با وی به هم زد. ‏خاویر با فیلم سالامی، سالامی شهرتی به زد و در میان زنان به عنوان سمبل ********* به محبوبیتی عظیم دست یافت. بعد ‏از این فیلم بود که سیل پیشنهادها برای بازی در نقش هایی مشابه به سوی وی سرازیر شد. اما خاویر تمامی این ‏پیشنهادها را رد کرد تا نقش هایی متفاوت را بازی کند. متفاوت ترین نقش اش پس از حضور در یک دوجین فیلم ‏اسپانیایی چند سال بعد نصیب اش شد. بازی در نقش نویسنده همجنسگرای کوبایی رینالدو آره ناس در فیلم پیش از آن که ‏شب آغاز شود[2000] به کارگردانی جولین شنابل که خاویر را به شهرتی جهانی رساند. پس از این فیلم بود که بخت ‏حضور در آثار کارگردان هایی چون مایکل مان، میلوش فورمن و برادران کوئن نصیبش شد. ‏

خاویر تاکنون برای بازی در فیلم های اسپانیایی و غیر اسپانیایی بیش از 50 جایزه بین المللی و معتبر دریافت کرده از ‏جمله چهار بار برنده جایزه گویا[برای فیلم های فرصت اندک، دهان به دهان، دوشنبه های آفتابی، دریای درون]، جایزه ‏بافتا، گولدن گلاب و جایزه اتحادیه بازیگران برای پیرمردها وطنی ندارند شده و هم اکنون نامزد اسکار بهترین بازیگر ‏نقش مکمل برای بازی در همین فیلم است و از هم اکنون بسیاری بر سر برنده شدن وی شرط بسته اند. اتفاقی که اصلاً ‏دور از انتظار نخواهد بود.‏

bardem2.jpg
‏

‎‎کارکردن با برادران کوئن برای تان معرف چیست؟‎ ‎
وقتی در سال های هشتاد ‏Blood Simple‏ را کشف کردم، تازه داشتم به صورتی جدی کار هنرپیشگی را شروع می ‏کردم. شوک به من وارد شد. از آن زمان پیگیر کارهای شان هستم. وقتی از طرف سینمای آمریکا شروع به دریافت ‏پیشنهاد کار کردم-بعد از دو فیلمی که به آن ها افتخار می کنم پیش از آن که شب آغاز شود و دریای درون- مدیر برنامه ‏ام از من پرسید دوست داری با چه کارگردان هایی کار کنی و من در درجه اول اولویت از کوئن ها نام بردم.‏

‏چه چیز دنیای آن ها شما را تحت تاثیر قرار می دهد؟
شیوه بسیار شخصی شان در قرار دادن شخصیت هایی آسیب پذیر در موقعیت هایی که به صورت همزمان خنده دار و ‏غم انگیز هستند. فیلم های شان کاملاً محسوس و در حین حال دست نیافتنی هستند. اما تصور نمی کردم یک روزی ‏امکان کار کردن با آن ها را پیدا کنم، چون فیلم های شان به شدت آمریکایی است. ولی معجزه شد، چون در پیرمردها ‏وطنی ندارند نقشی برای من خارجی وجود داشت. در اولین ملاقات مان باید به آنها نشان می دادم چه قدر با نقش شیگور ‏مشکل دارم. بهشان گفتم: "من انگلیسی حرف نمی زنم، رانندگی نمی کنم و از تفنگ و خشونت متنفرم". نمی دانم کدام ‏یکی شان بود که جواب داد، برای هم این دلایل است که آنها مرا را برای این نقش می خواهند!‏
‏ ‏
‏چه نظری در مورد کارتان داشتند؟
این دو برادر یک فرد واحد هستند و به راحتی می شود با آنها ارتباط برقرار کرد. آنها را بیشتر از قبل ستایش می کنم و ‏می دانم تا چه اندازه فروتن، محترم، خوب و طناز هستند. خیلی دوست شان دارم.‏

‏وضعیت روحی تان در طول فیلمبرداری چطور بود؟
ایفای نقش یک قاتل دشوار است، چون که کاملاً تخیلی است. می بایستی در تاریک ترین زوایا دست به تحقیق بزنم، چرا ‏که این فرد رنج می کشد و روان او درهم شکسته شده است.... دروغ است اگر بگویم تحت تسلط نقش قرار گرفتم، اما ‏مرا به عالی ترین نحو وادار به کارکردن نمود. منی که خیلی اجتماعی هستم، کم کم از لحاظ عاطفی با بقیه گروه فاصله ‏گرفتم تا حدی که تبدیل شدم به تنها غریبه در آن چشم انداز بیابانی. تا حدی که جاش برولین متوجه شد درحال تاثیر ‏گرفتن از نقش هستم. به من گفت: "بیدار شو پیرمرد، بریم یه گیلاسی بزنیم !" او در فیلم معرکه است، اما فراتر از آن ‏دوستی برای تمام زندگی پیدا کردم. ولی برعکس تاسف می خورم که تامی لی جونز را تنها چند بار آن هم خیلی کوتاه ‏سرصحنه دیدم.‏

bardem3.jpg
‏

‏چگونه شخصیت تان را که تقریباً در کتاب کورمک مک کارتی وجود ندارد، شکل دادید؟
باید از آرایشگر-اشاره به مدل موی عجیب شخصیت- وبرادران کوئن اننقاد کرد که ایده این مدل مو را داشتند. مدلی که ‏نشان می دهد این شخصیت دیوانه و فاقد هر گونه طنزی است و درعقاید خودش کوچک ترین عقب نشینی نمی کند... ‏خیلی زود متوجه شدم هرچقدر که شخصیت کارلا[کلی مک دانلد] نماد معصومیت و تنها عنصر واقعاً شاد فیلم است، ‏شخصیت من معرف خشونت است. چون تمام نشانه ها موید آن است هر چیزی که سر راه شیگور قرار بگیرد، یکی بعد ‏از دیگری نابود خواهند شد. و تنها جیزی که خشونت خلق می کند، خشونت بیشتر است.‏

‏اگر یک قاتل زنجیره ای بودید.....
اگر یک قاتل زنجیره ای بودم شما مرده بودید!( خنده )‏

‏این نقشی است کاملاً متفاوت. از آن نقش ها که به نظر اشتیاق تان را برمی انگیزد. نقش هایی هستند که شما ‏به طور خاص به دنبال شان هستند؟
بله اما نقش ها به تعداد همان شخصیت هایی که شناخت و بازی آنها جذاب هستند، نیست. در زندگی واقعی خیلی عادی ‏با چیزها مواجه می شویم، ولی در سینما تمامی آن باید نمود داشته باشد. شخصیت های مورد علاقه ام آن هایی هستند که ‏در چالش با آنچه که هستند و آنچه که دوست دارند باشند، هستند. نقش هائی که از همان متن فیلمنامه با قدرت به شما ‏یورش می برند.‏

‏این همان موقعیت آنتون شیگور بیماری روانی با مدل موی عجیب است.... جالب است؟
این مدل مو برای من هم زمان بامزه و آزار دهنده بود، کمی طنز را چاشنی شخصیت می کند و نشان می دهد که چیزی ‏در این شخصیت حالت عادی ندارد. او ازجایی نمی آید و به هیچ جا نمی رود و در میل و علاقه ای در رفتارش به چشم ‏نمی خورد. کمی مثل یک ماشین. چالش، انسانی کردن این ماشین بود. بازی کردن حس وظیفه شناسی او در جنبه ‏انسانی و از سمت دیگر رفتاری های روزانه مانند آب ریختن در یک لیوان یا تلفن کردن... او هیچ ساختاری ندارد، تا ‏زمانی که صحبت عمل به تکلیف در میان است. او مثل یک کوسه زندگی می کند، این جنبه شخصیت او را دوست دارم.‏

bardem4.jpg
‏

‏به نظر خوش شانس هم هست. در مورد خوش شانسی خودتان چه می گویید؟
خوش شانس هستم، ولی همه چیز را از صدقه سر شانس به دست نیاورده ام. می دانم خوش اقبال بودم که این جا هستم. ‏واقعاً. فکر نمی کنم استعداد شگرفی داشته باشم. من بهتر با بدتر از هزاران بازیگر دیگر نیستم. فقط شانس این را داشته ‏ام که مثل خیلی ها سخت کار کنم.‏
‏ ‏
‏آیا وسوسه شدید فیلم های دیگری در مورد قاتلین زنجیره ای نگاه کنید؟
بله و بیشتر ازهمه به رابرت میچم در شب شکارچی و کوین اسپیسی درهفت فکر می کردم. این قاتلین در چیزی التیام ‏ناپذیر مشترک هستند. اما می ترسیدم از آنها تقلید کنم.‏

‏نترسیدید که زیادی جلو بروید و تبدیل به کس دیگری بشوید؟
من تمام تلاشم را برای فاصله گرفتن از نقش می کنم، به خصوص که باید انگلیسی صحبت می کردم و خودم را اول از ‏یوغ زبان رها می کردم. با این وجود بر تمام مراحل بازگشتم به خود نظارت دارم. من وسوسه آماده سازی قبل ار ایفای ‏نقش را دارم. فی البداهه کار بسیار بدی هستم. به یک خط و مسیر احتیاج دارم.....‏
‏ ‏
‏شما مشخصا در نقش های درام ظاهر شده اید. آیا در این ژانر خودتان را راحت تر حس می ‏کنید؟
ژانرها برای شکسته شدن درست شده اند، طنزی قوی در دریای درون و دوشنبه های آفتابی یا پیرمردها وطنی ندارند ‏وجود دارد.... اغلب در موقعیت های عجیب و یا غمگین است که طنز بروز می کند.... به هنگام خاک سپاری خنده تان ‏می گیرد، درحالی که پدرخودتان است که به خاک سپرده می شود. آن چنان به لحاظ روانی تحت فشار هستید که ‏ناخودآگاه این لحظات مسخره را خلق می کنید تا اجازه دهد که آسوده شوید. این لحظات بسیار خنده داری است. چنین ‏لحظاتی برایم جذاب تر است، تا از این که به مدت دوساعت در یک فیلم کمدی بامزه بازی کنم.‏

bardem5.jpg
‏

‏آیا کاری هست که در برابر دوربین انجام ندهید؟
جذابیت بازیگری درست در همین بازی است. زمانی که کودک بودید را به یادتان می آورد. وقتی که خودتان را جای ‏Darth Vader‏-شخصیت منفی سری فیلم جنگ ستارگان- تصور می کردید( ادای او را در می آورد). جذاب ترین چیز ‏هنرپیشگی بازگرداندن شما به دوران کودکی است، زمانی که خودتان را به جای کس دیگری می زنید. ‏

‏پس برای شما بازیگران کودکان بزرگ سال هستند؟
کاملاً. برای بازیگر شدن باید از کودک درون تان به هر شکلی محافظت کنید، چیزی که شاید در نگاه اول بچه گانه ‏بنماید. چرا که بچه ها غرور زیادی دارند. تکبر قاتل شادی و هنر است. باید گذاشت که بچه درون تان شما را به جایی ‏ببرد که دیگر ادا درنمی آورید، جایی که ساده و بی پیرایه هستید. اما باید به اندازه کافی پخته باشید تا کودک درون تان ‏همه چیز را به دست نگیرد.باید مسئول موادی که برای دست یافتن به اعمال افراد به دست تان می دهند، باشید. ‏

‏بین پیرمردها وطنی ندارند و عشق سال های وبایی فقط بیست روز وقت آزاد داشتید....
فلورانتو که از نوجوانی تا پیریش را در عشق سال های وبایی بازی می کنم معرف عشق ابدی است هیچ راهی بهتر از ‏این برای دور کردن آنتون از خودم نمی توانستم تصور کنم.‏
‏ ‏
‏بازی به انگلیسی برای تان مشکل بود؟
یک نبرد واقعی بود. باید به زبان تسلط داشت. وقتی با زبان مادری خودتان سروکار ندارید، کلمات دشوار هستند. میان ‏حرف زدن و بازی کردن به انگلیسی تفاوت زیادی هست. مخصوصاً وقتی که در تلفظ لغت ها استاد نباشی، تقریباً ‏غیرممکن است. ‏

‏آیا فکر می کنید بتوانید یک کارنامه واقعی در هالیوود شکل بدهید؟
آنتونیو باندراس درهای هالیوود را روی تمام هنرپیشه های اسپانیایی باز کرد، ما مدیون او هستیم. من ساکن مادریدم و ‏انتظاری جز بازی در کشورم ندارم. ولی اگر پیشنهاد کاری از سمت هالیوود بیاید، به جایی خواهم رفت که کار هست.‏
‏شما اولین بازیگر اسپانیایی هستید که نامزد جایزه اسکار شدید. چه احساسی دارید؟‎ ‎
یک شوک واقعی بود وهم این طور افتخار. اما اهمیت زیادی به آن نمی دهم. دوست دارم مورد پسند واقع شوم، اما این ‏ارتباطی با تمایل به شماره یک بودن ندارد. در آمریکا همیشه باید اول بود، در حالی که در اروپا از داشتن نقش ششم هم ‏خیلی راضی هستیم!