ایران اکونومیست: ليلا حاتمي ويکي از بهترين نقش آفريني هاي زنان تاريخ سينماي ايران درنقش زائر حرم امام رضا (ع)

این روزها فیلم هرشب تنهایی ساخته رسول صدر عاملی بر پرده سینماهای تهران و شهرستانها قراردارد. فیلمی که علی رغم آنکه در بدترین زمان ممکن در طول سال یعنی درزمستان و همزمان با جشنواره اکران شد از فروش بی سابقه ای برخوردار شده است . تا به حال ودر طول سالهای اخیر سابقه نداشته که فیلمی جدی و غیر کمدی با چنین فروش قابل توجهی مواجه شود .
لیلا حاتمی و حامد بهداد تنها بازیگران حرفه ای این فیلم هستند و لیلا حاتمی براساس آنچه که منتقدان درباره بازی او نوشته اند یکی از بهترین نقش آفرینی های سینمای ایران را درطول سالهای اخیر داشته است .
/ليلا حاتمي چگونه جايگزين هديه تهراني شد/
اما ابتدا قرار بود هدیه تهرانی در فیلم صدر عاملی بازی کند . آقای صدر عاملی در مصاحبه ای با برنامه ای تلویزیونی درباره بازی لیلا حاتمی در "هر شب تنهايي" می گوید: قرار بود در اين فيلم هديه تهراني بازي کند که به دليل بيماري نتوانست و ليلا حاتمي را انتخاب کردم و بعداً ديدم من اشتباه کرده بودم و ليلا از اول مناسب اين نقش بوده است .
/هیچ وقت آدم پرکاری نیستم/
گفته می شود لیلا حاتمی در سالهای اخیر بازیگر کم کاری بوده است .خود او در گفت وگویی با زهرانعیمی در هفته نامه چلچراغ در پاسخ به سوالی که چند سالی هست که شما را درسینما نمی بینیم می گوید :اما نبودنم اتفاقی شد. من کار کردم ولی کارهام به نمایش در نیامد. البته هیچ وقت آدم پرکاری نیستم .این سال ها هم باهمان ریتم همیشگی ام کار کردم چه بسا در دو سال اخیر نسبت به گذشته پرکارتر شده ام. اما نمایش فیلم هایم به تعویق افتاد. مثل "هرشب تنهایی" .این فیلم طوری بود که باید حتما بازی می کردم .
/زوج لیلا حاتمی وعلی مصفا/
او درادامه همین مصاحبه در پاسخ به سوال دیگری که اینکه دوباره با همسرتان کار می کنید اتفاقی بوده؟می گوید :نه ،همیشه بعد از فیلم لیلا هرچه سناریو به ما می دادند دوتایی بوده و البته خیلی هم احتراز کردیم از اینکه یک زوج هنری بشویم اما فکر می کنم به هر حال چیز جالبیه که معمولا دوست دارند در فیلم ها دوتایی باهم باشیم .معمولا ما از این موضوع دوری می کنیم چون دوست نداریم تکراری شود .همیشه جلویش را گرفتیم.
/تمجید کم نظیر یک منتقد/
آرش خوشخو از منتقدان مشهور سینمای ایران وسردبیر روز نامه تهران امروز سال گذشته ودر هنگام حضور فیلم" هر شب تنهایی" درباره بازی لیلا حاتمی در یادداشتی نوشته بود :آنچه هر شب تنهايي را از حافظه مان خارج نمي کند فراتر از کارگرداني صدر عاملي و صدابرداري ماهرانه فيلم و بازي متفاوت حامد بهداد، حضور حيرت انگيز ليلا حاتمي است.
آقای خوشخو در بخش دیگری از مطلب خود می نویسد : دوربين فرج حيدري با سليقه يي قابل تحسين، ليلا حاتمي را در يکي از بهترين نقش آفريني هاي زنان تاريخ سينماي ايران (حتي بهتر از نادره اجاره نشين ها، گلچهره سجاديه دندان مار، نيکي کريمي سارا و هديه تهراني چهارشنبه سوري) در قاب خود مي گيرد. ليلا حاتمي آرام و غمزده، در سکوت يا هنگام گفتن ديالوگ، نوعي از بازيگري را رقم مي زند که از سقف و ظرفيت سينماي ايران فراتر است.
/یکی از بهترین بازیهای سینمایی /
الهام طهماسبی دیگر منتقد سینما درروز نامه اعتماد درباره بازی لیلا حاتمی در هرشب تنهایی نوشته است :چيزي که پس از شخصيت پردازي ظريف و زيباي عطيه به آن هويت داده، بازي دلنشين و ديدني ليلا حاتمي است که در کنار کارگرداني استادانه صدرعاملي، توانسته يکي از بهترين بازي هاي سينمايي اش را ارائه دهد.
/خطر کلیشه ای شدن /
خانم طهماسبی درادامه مطلب خود می نویسد :نقش عطيه با وجود سادگي ظاهري نقش دشواري است که اگر با ظرافت هاي بازي، حرکاتي، ميميک و لحن دوست داشتني ليلا حاتمي همراه نمي شد ممکن بود تبديل به يکي از هزار شخصيت کليشه يي زني سرطاني شود که کاملاً تک بعدي و تخت بوده و بارها در فيلم هاي مختلفي ديده ايم.
/معصومیت لیلا حاتمی/
محسن آزرم منتقد سینما نیز در مطلب دیگری می نویسد :«هرشب تنهایی»، به‌هرحال، دوتا بازیِ قابلِ قبول دارد [لیلا حاتمی و حامد بهداد]. خسرو نقیبی نیز در یادداشتی بااشاره به فیلم هرشب تنهایی و بازی لیلاحاتمی یاد آور می شود :هرشب تنهایی جبران همه بی‌خوابی دوسه روز اخیرم که خستگی را گرفت و جایش انرژی بی‌پایانی جایگزین کرد که فعلا تا دو سه روز می‌شود فیلم بد دید و یاد کلوزآپ‌های بی‌نظیر رسول صدرعاملی و فرج حیدری از معصومیت لیلا حاتمی افتاد و دم نزد.

/سینمای ایران بدون لیلاحاتمی چیزی کم داشت/

مهرزاددانش از منتقدان سینمای ایران پیش از این باانتشار یادداشتی در نشریه مشق آفتاب در ابتدا پرسش جالبی را مطرح می کند بااین مضمون که :فکر کنید اگر لیلا حاتمی هم مثل خیلی از فرزندان سینما گران ،راهی غیر از سینما بر می گزید سینمای ایران چیزی کم داشت ؟آیا لیلاحاتمی با حضور وشمایل خود انگاره جدیدی به سینمای ما افزود ؟ اگر در لیلا وشیدا و ارتفاع پست و سالاد فصل و هرشب تنهایی وبی پولی بازیگر دیگری در نقشهای زن اول فیلم ظاهر می شد چیزی جابجا می شد؟
آقای دانش درادامه به این سوال پاسخ مثبت می دهدو می نویسد : پاسخ به این سوالات مثبت است لیلا حاتمی هم مثل عده ای از بازیگران توانمند سینمای ما قابلیتهایی دارد که تا قبل از ظهورش کمتر می شد نمونه ای از آنها را در متن سینما و حرفه بازیگری جستجو کرد . راستش اولین جلوه از چهره حاتمی برای بسیاری ،آن شمایل معصومانه ای است که از فیلم لیلای مهرجویی باقی مانده است .دختری جوان که با نگاهی مات به نا کجا آباد زل زده است و دهانش آن سان که دو دندان نیش جلویی اش پیداست نیمه باز مانده است : تداعی بارز از بهت ،پاکی و مظلومیت ،حاتمی از آخرین فیلمی که از او تا به حال دیده ایم همین پرسونا را دارد. زنی ساده وبدون غل وغش که رفتارهای بی آلایشش در امور زندگی وشوهر داری و خانواده از قالبی خنثی به موقعیتی کنش مند می رسد و مرد مغرور فیلم را به وادی دیگری سوق می دهد . اصلا این جلوه اساسی حاتمی است .زنی که با همه شکنندگی و ضرافت ومعصومیتش ،در نهایت نیرویی رااز بطن موقعیت مظلومانه اش می پروراند و محیط پیرامونش را به وضعیت متفاوتی می افکند.
/از لیلاتا شیدا/
این روندی بود که از نظر مهرزاددانش سینما گران ما از همان اولین حضور جدی حاتمی در سینما که با لیلا رقم خورد از شمایل و پرسونای او استخراج کرده بودند و کما بیش در قالب فیلمها از آن بهره می گرفتند . شیدا مرد فیلم تمام شهررا گشت و به دنبال صدای او وسرانجام او از پس پرده به در آمد و با صدایش معجزه آفرید .
/آب و آتش وارتفاع پست /
در آب و آتش معصومیت از دست رفته ای را القا کرد که هنوز با مظلومیت عجین بود مظلومیتی که اگر چه به مرگ منتهی شد اما تاثیری شگرف برروی مردداستان داشت .در ارتفاع پست نیز به گفته آقای دانش باز در پشت پرده بود و با دادن اسلحه ای که پنهان کرده بود به شوهرش روند حوادث اثررا به اوج رساند.....
/روشنفکری از طبقه متوسط/
لیلا حاتمی معمولا ایفاگر نقش زنانی متعلق به طبقه متوسط و با حال و هوای روشنفکرانه است .اگر چه این روال را خود در هم شکسته است .ودر آثار دیگری چون آب و اتش ، سالاد فصل و مربای شیرین نوع دیگری از معصومیت را نشان مان داده است . ولی کمتر کسی است که حضور اندیشناک اورا در سیمای زنی در دور دست و ایستگاه متروک و هرشب تنهایی و حکم فراموش کند و آنچه به این یاد کمک فراوان کرده است نقش آفرینی هنرمندانه اش بود در سریال کیف انگلیسی که با توجه به تاثیر نه چندان مثبت شخصیت تحت ایفای نقش اش دردوری مرد داستان از خانواده اش شکل وشمایلی فم فتالی را به ذهن متبادر می ساخت .