Internet Tablet ها که در لیست محصولات نوکیا با سری Nxxx مشخص می شوند محصولات نسبتا ناشناخته ای هستند که با اینکه جذابیت های منحصر به فردی در ساختار آنها مشاهده می شود اما کمتر در رابطه با آنها صحبت گردیده است. جدیدترین مدل نوکیا در این کلاس که در بسیاری از جهات مشخصات استاندارد این رده را با تغییرات فراوانی روبرو ساخته است، N900 نام دارد که از نمایش رسمی آن تنها چند روز می گذرد. در مقاله کوتاه پیش رو نگاهی داریم به مشخصات کلی و قابلیت های آشکار و پنهان این گوشی زیبا. با ما همراه شوید.



شاید برای بسیاری از شما نام Internet Tablet و نوع نامگذاری آنها در استفاده از سه رقم بعد از حرف N کاملا ناشناخته و تا اندازه ای عجیب می نماید اما این سری از محصولات نوکیا نه تنها جدید نیستند بلکه با گذشت نزدیک به چهار سال از ارائه اولین عضو این خانواده، اینک یکی از پر سابقه ترین محصولات نوکیا به حساب می آیند. البته تعداد اعضای این خانواده بر خلاف دیگر نمونه ها چندان زیاد نیست جائیکه در این فاصله 4 ساله تنها پنج مدل از این سری عرضه شده است که این موضوع بطور کامل به ساختار خاص این مدلها و کاربری ویژه آنها باز می گردد جائیکه نیاز بازار و سطح فناوری های بکار گرفته شده در این محصولات که همواره نسبت به سایر Smart Phone ها در جایگاه بسیار بالاتری قرار می گرفت، شرکت سازنده را حداقل برای یک سال از تولید محصول جدید بی نیاز می ساخت از طرف دیگر بی رقیب بودن این محصولات که در لیست تولیدات دیگر بزرگان دنیای موبایل نمونه دومی برای آنها نمی توان یافت دست نوکیا را همواره در تولید نمونه های کم شمار از این رده کاملا آزاد گذاشته است. داستانی که هنوز هم تا اندازه زیادی صادق بوده و تا به امروز نیز در محصولات دیگر تولید کنندگان نمی توان سراغ از رده ای به نام Internet Tablet گرفت. مدل های پنج گانه نوکیا در این رده شامل 770 در سال 2005 (در آن سال سری N تنها در غالب یک نام و در معرفی N70 بکار گرفته شده بود)، N800 در ژانویه 2007، سپس N810 در اکتبر 2007 سپس مدل N810 با قابلیت WiMAX در آوریل 2008 (که البته در ژانوبه 2009 تولید آن متوقف گردید) و در نهایت نیز N900 که قرار است اکتبر 2009 وارد بازار شود اما پس از معرفی این مدل ها بهتر است با هم نگاهی به مشخصات استاندارد این کلاس که از پس چهار سال تغییراتی اندکی را به خود دیده اند، بیاندازیم. مهمترین نکته در رابطه با Internet Tablet ها بدون شک ابعاد بسیار بزرگ و صفحه نمایش های عریض و البته لمسی آنهاست جائیکه وضوح فوق العاده این صفحه نمایش ها (400×800 پیکسل) و ابعاد بالای 4 اینچ آنها در تمامی مدل های پیشین نیز به چشم می خورد که این مشخصات نه تنها برای سال 2005 بلکه در شرایط حاضر یعنی سال 2009 نیز کاملا برتر و فوق العاده به نظر می رسند. از دیگر موارد شایسته توجه در این خانواده پردازنده های قدرتمند (البته در زمان خود) آن هاست که همواره از دیگر پردازنده های حاضر در محصولات مشابه نوکیا یک سر و گردن بالاتر ایستاده اند. بهره گیری از حافظه های فلش و RAM بالا ازدیگر مشخصه های Internet Tablet ها در تمامی موارد به حساب می آید. اما شاید بزرگترین نقطه اختلاف مدل های این کلاس با پسرعموهای دو رقمی سری N آنها به مسئله مهمی به نام سیستم عامل باز گردد جائیکه نوکیا از همان ابتدا بجای استفاده از سیستم عامل نوظهور و پر طرفدار Symbian به نمونه ای کاملا متن باز و بر پایه لینوکس روی آورد که بخشی اعظمی از قدرت اعضای این گروه نیز بدون شک مدیون این سیستم عامل پیشرفته است. این سیستم عامل که توسط نوکیا توسعه داده شده است و در آخرین ورژن نام خود را به Maemo تغییر داد، در حقیقت یک سیستم عامل مبتنی بر Debian Linux است که در ابتدا بطور ساده Internet Tablet OS نامیده می شد و نه تنها آنطور که بسیاری از آی تی نویسان دنیای مجازی و اصحاب رسانه های نوشتاری در این چند روز پس از معرفی N900 نوشته اند، جدید و نوظهور نیست بلکه تاریخچه پر افتخار و نسبتا کاملی را نیز در پشت سر خود می بیند و نوکیا مدتهاست که از آن در تبلت های خود استفاده می کند.
نخستین ورژن این سیستم عامل نسخه 1.1 و یا OS2005 نامیده شد و در اولین تبلت نوکیا به نام 770 بکار گرفته شد.
این ورژن به مرورگر Opera، کلاینت های ایمیل، RSS Reader و پلیرهای صوتی و تصویری، Flash 6 و امکان مرور تصاویر و نمایش فایل های PDF مجهز گردیده بود.
در فاصله 15 ماهه از نوامبر 2005 یعنی زمان به بازار آمدن 770 تا ژانویه 2007 یعنی زمان ارائه N800، دو ورژن دیگر از این سیستم عامل با نام های OS2006 و OS2007 به ترتیب در ژوئن 2006 و ژانویه 2006 به بازار ارائه شدند که این آخری بطور رسمی و برای اولین بار در N800 بکار گرفته شد. OS2006 شامل ورژن های 2.1، 2.0 و 2.2 و OS2007 هم شامل ورژن های 3.1، 3.0 و 3.2 می گردد. از جمله تغییراتی که OS2006 در عملکرد ورژن قبلی سیستم عامل ایجاد نمود می توان به پایداری و عملکرد روانتر دستگاه، قرارگیری کلاینت Google Talk در لیست Application های دستگاه، ظاهر جدید منوها، یک کیبورد مجازی جدید و در نهایت پشتیبانی دستگاه از کارت های 2 گیگابایتی RS-MMC بود. این آخرین ورژنی بود که بصورت رسمی برای 770 به بازار آمد.



پس از آن با آمدن N800 و معرفی رسمی OS2007 تغییراتی همچون برطرف کردن bug ها، ظاهر جدید منوئی، پشتیبانی از Opera 8 و Flash 7 در سیستم عامل گنجانده شد.



اکتبر 2007 زمانی بود که اولین نسخه از N810 با ورژن جدیدی از سیستم عامل به نام OS2008 به بازار ارائه شد در نسخه اول این ورژن به نام ورژن 4.0 که بر پایه Linux 2.6.21 ساخته شده بود برای اولین بار مرورگر Opera همیشگی با یک مرورگر جدید به نام MicroB از شرکت موزیلا جایگزین گردید.



از دیگر تغییرات در این سیستم عامل می توان به سیستم اشتراک گذاری فایل Samba، پشتیبانی از فرمت های جدید از جمله H.264 در مدیا پلیر و مدیریت بهتر از اتصالات USB اشاره کرد. همه اینها در کنار یک ساختار منوئی کاملا جدید جذابیت های N810 را تشکیل می دادند. اما مطمئنا مهمترین ویژگی حاضر در OS2008 پس از ارائه Diablo معرفی گردید. Diablo کد نام آپدیت جدید سیستم عامل به ورژن 4.1 بود که برای OS2008 در ژوئن 2008 و پس از نمایش نسخه WiMAX از N810 (درماه آوریل) ارائه گردید. این آپدیت علاوه بر آنکه ورژن 4.0 (با کد نام Chinook) را در مواردی همچون تغییرات در سیستم مدیریت و ارائه ورژن جدیدی برای MicroB و کلاینت ایمیل با تغییر روبرو ساخت، یک ویژگی فوق العاده نیز به سیستم عامل افزود که از این پس SSU خوانده می شود SSU که مخفف Seamless Software Update می باشد شرایطی را برای کاربر مهیا می کند که بدون نیاز به فلش کردن دستگاه بتواند به ورژن جدیدی از سیستم عامل و یا آپدیت های نرم افزاری از آن ارتقا پیدا کند که این موضوع در حالیکه تمامی ورژن های پیش از Diablo در هنگام ارتقا حافظه داخلی دستگاه را کاملا فلش می کردند، قدم کاملا بزرگی به جلو محسوب می گردد. با ارائه SSU و امکان آپدیت آسانی که در اختیار کاربران قرار می داد نوکیا همچنین قادر گردید که آپدیت های بیشتری را در زمان کمتری ارائه نماید. اولین آپدیت Diablo به SSU در 11 آگوست 2008 اتفاق افتاد.



با این پیش زمینه و پس از گذشت چندین سال و کسب تجربه های فراوان نوکیا در این امر، ورژن جدید و کاملی از این سیستم عامل در ماه آینده قدم به عرصه وجود خواهد گذاشت که بر طبق شماره گذاری های قبلی نسخه شماره 5 از سیستم عامل خواهد بود و با کد نام Fremantle در N900 و با نام کاملا جدید Maemo 5.0 بکار گرفته خواهد شد. (البته بر طبق برنامه ریزی قبلی قرار است نسخه 6 این سیستم عامل نیز با کد نام Harmattan در سال 2011 به بازار ارائه گردد). از جمله مشخصات جدیدی که برای Maemo 5.0 ذکر شده است می بایست به تغییرات در ظاهر منوها و بهبود رابط کاربری در استفاد از دست بجای قلم، Multitasking گسترده، تغییر کلی در File Manager، اضافه شدن سیستم Tracker در جستجوی محتوائی و شاید از همه مهمتر پشتیبانی از توابع کتابخانه ای Qt (با تلفظ Cute) باشد که این آخری یک Application Development Framework (واقعا نمی دانم ترجمه این به فارسی چه می شود) بر پایه Cross-Platform است که برنامه های مبتنی بر رابط کاربری (GUI) و نمونه های بدون آن همچون کلاینت های برنامه های گوناگون (مثل Google Earth و یا Skype) بر پایه این پلتفرم نوشته می شود. (یه خورده تخصصی شد راستش رو بخواهید خودم هم کمی گیج شدم اما در کل Qt چیز خوبی ست!).
خوب پس از خواندن و تحمل کردن این همه موارد خسته کننده و نچندان جذاب بهتر است به سراغ بهترین قسمت قضیه یعنی معرفی و بررسی قسمت های سخت افزاری مختلف N900 برویم.


N900 در برخورد اول بسیار زیبا و چشمگیر به نظر می رسد و بعلت کوچک سازی های فراوانی که در طراحی آن دیده می شود تقریبا محال است در نگاه اول آن را به خانواده تبلت های غول پیکر قبلی منتسب ساخت. ابعاد دستگاه 19.55-18×59.8×110.9 میلیمتر با وزن 181 گرم است که با اینکه این ابعاد برای یک گوشی معمولی کمی بیش از اندازه بزرگ و بدون شک بسیار سنگین است اما اگر این ابعاد را با عضو قبلی این خانواده یعنی N810 مقایسه کنیم مسئله کاملا تفاوت می کند ابعاد N810 عبارت است از 14×71.8×128 میلیمتر با وزن 226 گرم است که بجز در قطر، در سایر موارد بسیار از N900 بزرگتر، حجیم تر و سنگین تر است.



بدون شک مهمترین عامل کاهش ابعاد و وزن N900 به صفحه نمایش آن باز می گردد جائیکه بجای نمایشگر 4.13 اینچی همیشگی این بار نوکیا با بیش از 0.5 اینچ کاهش ترجیح داده است تا از نمونه ای 3.5 اینچی بهره ببرد. وضوح این صفحه نمایش اما در رقم فوق العاده 480×800 پیکسل ثابت مانده است که بدلیل کاهش ابعاد صفحه نمایش می توان به راحتی ادعا کرد که از لحاظ تراکم پیکسلی، N900 دارای برترین صفحه نمایش در میان تمامی گوشی های نوکیا در تمامی کلاس هاست. بر بالای صفحه نمایش اسپیکر برقراری تماس، حسگر تنظیم نور در کنار Proximity Sensor و دوربین دوم تماس های ویدئویی به چشم می خورند و در زیر صفحه نمایش نیز برخلاف انتظار هیچ چیز حتی کلیدهای برقراری و رد تماس نیز دیده نمی شود.



در سمت چپ دستگاه بجز قلم که در پائین این بخش و در حفره مخصوص به خود جای گرفته است المان دیگری به چشم نمی خورد. سمت راست گوشی محل شاتر دوربین، کلید Power و Rocker تنظیم صداست که با اینکه اندکی کوچک به نظر می رسند اما از ارتفاع مناسبی برخوردارند.



یکی از اسپیکرهای استریوی دستگاه به همراه پورت Micro USB تنها میهمانان بخش بالائی هستند که این آخری بدون هیچ محافظ و پوششی در میانه این قسمت جای گرفته است.



در بخش پائینی نیز حفره اتصال شارژر، پورت 3.5 میلیمتری هدست، اسلایدر قفل صفحه نمایش و بلاخره دومین اسپیکر استریوی دستگاه به چشم می خورد.



صفحه کلید QWERTY جانبی یکی از سخت افزارهای مهمی ست که از N810 به این سو به امکانات استاندارد این کلاس افزوده شده است. صفحه کلید حاضر در N900 که بصورت کشوئی و با اسلاید کردن دستگاه رو به راست ظاهر می گردد یک نمونه نسبتا کوچک است که تفاوت های عمده ای با صفحه کلید حاضر در N810 دارد. در اینجا و برخلاف تمامی دیگر نمونه های نوکیا در تمامی کلاس ها که به صفحه کلید QWERTY جانبی محهز می باشند، صفحه زیرین که این صفحه کلید را بر خود دارد بطور کامل از جای خود خارج نمی گردد و در بازترین حالت نیز چیزی نزدیک به 50 درصد آن همچنان در زیر قسمت روئی باقی می ماند که به همین علت فضای آزاد در اختیار صفحه کلید بسیار کاهش پیدا کرده است اما نوکیا راه حل جالبی برای این مشکل خود ساخته پیدا کرده است که نه تنها ابعاد کلیدها کاهش نیافته بلکه از لحاظ ارگونومی نیز به نظر با نمونه بهتری روبرو هستیم. این راه حل همانا حذف کلید D-Pad موجود در N810 در کنار سمت چپ است که با حذف این کلید تمامی طول گوشی در این حالت به کلیدها اختصاص یافته است و با اینکه یک سطر از کلیدهای این قسمت کم شده و از چهار سطر به سه سطر تقلیل یافته است، اما بعلت جا دادن 13 کلید بجای 10 کلید در هر سطر، این نقصان کاملا جبران گردیده است. البته همانطور که گفتیم کلید D-Pad در این بخش حذف گردیده است اما تنها با یک نگاه به صفحه کلید می توان به راه حل جدید نوکیا و علل حذف کلید D-Pad پی برد در اینجا در گوشه سمت راست و درست همچون یک صفحه کلید واقعی، چهار کلید جهتی دیده می شوند که همراه با کلید Enter که درست بالای آنها قرار گرفته است بخوبی جای خالی کلید D-Pad را پر گردانیده اند. در کل احساس استفاده از این صفحه کلید عریض و گسترده که همچون یک صفحه کلید واقعی کامپیوتر 13 کلید را در یک سطر جا داده است کاملا مثبت و فوق العاده ارزیابی می گردد.


شت دستگاه منظره جالبی را به نمایش می گذارد در اینجا بجز ثبت برجسته عبارات Nokia و Nseries در بخش پائینی، دوربین 5 مگاپیکسلی جدیدی دیده می شود که با حالتی افقی همچون N96 در زیر یک کاور کشوئی قرار دارد. اعداد ثبت شده بروی این کاور (2.8/5.2) اندکی نسبت به اعضای جدید خانواده 5 مگاپیکسلی های نوکیا تغییر کرده و از لحاظ مقایسه مشابه با N96 است (البته این تغییر اندک که در حد بالای گشودگی دیافراگم و میان 5.2 و 5.4 است تاثیر چندانی در عملکرد دوربین ندارد). بر بالای این دوربین و در چینشی که خود عکاسی افقی را پیشنهاد می دهد دو فلش LED جای گرفته اند که این روزها به نوعی استاندارد در Camera Phone های نوکیا بدل گردیده اند. باید توجه داشت که استفاده از دوربین 5 مگاپیکسلی برای رده ای که حتی در آخرین عضو خود یعنی N810 هم از دوربین VGA بهره گرفته بود حرکت بسیار مثبت و هوشمندانه ای به حساب می آید. قاب گرداگرد این دوربین که بعلت قرارگیری در عرض بسیار بزرگتر از معمول می باشد نقش تکیه گاه همیشه حاضر در این کلاس در هنگام قرارگیری دستگاه بروی سطوح صاف را برعهده گرفته است. با اینکه هنوز در رابطه با کیفیت تصاویر به ثبت رسیده توسط این دوربین در هیچ مرجعی سخن گفته نشده است اما یک نکته مهم و تعیین کننده در ساختار آن دیده می شود که برای خانواده نوکیا بسیار حیاتی و رویائی به نظر میرسد جائیکه پس از مدتها بلاخره نوکیا هم رده فیلمبرداری VGA خود را ارتقا بخشیده است. دوربین 5 مگاپیکسلی حاضر در N900 قادر به فیلمبرداری با وضوح 480×848 پیکسل (WVGA) با 25 فریم در ثانیه است که رکورد فوق العاده ای به حساب می آید.




باتری بکار گرفته شده در N900 از نوع BL-5J با ظرفیت 1320mAh می باشد که البته هنوز زمان های رسمی کارکرد آن اعلام نشده است. محل جایگذاری سیمکارت در زیر باتری و اسلات کارت حافظه Micro SD دستگاه در مجاورت لنز دوربین و در زیر کاور باتری قرار دارد.

در رابطه با ساختار منوئی دستگاه نکات چندانی منتشر نشده است و برای آشنائی بیشتر با آن بهتر است تا زمان عرضه رسمی دستگاه به بازار منتظر بمانیم اما تا آن موقع می توانیم چندین شات از بخش های مختلف این اینترفیس را با هم به تماشا بنشینیم.












مشخصات پردازشی گوشی در سطح ایده آلی قرار دارد. پردازنده دستگاه از نوع TI OMAP 3430 با نام ARM Cortex-A8 با فرکانس 600 مگاهرتز و پردازنده گرافیکی جداگانه PowerVR است که تاکنون در هیچ محصول دیگری از نوکیا دیده نشده اند و این بار نیز به مانند همیشه تبلت های نوکیا پیشرفته ترین پردازنده های خانواده را به کار گرفته اند. میزان RAM دستگاه 256 مگابایت در نظر گرفته شده است که با 768 مگابایت Virtual Memory مجموعا نزدیک به یک گیگابایت حافظه آزاد برای اجرای برنامه ها در اختیار سیستم عامل قرار می دهد. حافظه فلش دستگاه 32 گیگابایت است که بکمک کارت حافظه Micro SD تا 16 گیگابایت دیگر قابل افزایش خواهد بود و بدین ترتیب با اینکه نمی توان یک اسمارت فون را با یک تبلت مقایسه کرد اما رقیب جدیدی برای N97 متولد شده است.

N900 همچون دیگر اعضای این خانواده از بهترین نمونه ها در رده ارتباطی ست در اینجا بجز چهار فرکانس GSM و سه فرکانس HSDPA دراتصالات نسل سومی، تقریبا تمامی دیگر گزینه های ارتباطی قابل تصور را می توان پیدا کرد که از مهمترین آنها می بایست به سرعت 10.2Mbps در اتصال 3G و پشتیبانی از DLNA در اتصال Wi-Fi اشاره کرد. GPS عضو همیشه حاضر هوشمندهای نوکیا در اینجا نیز حضور دارد جائیکه یک قطب نمای دیجیتالی نیز در آن گنچانده شده است.

از دیگر مشخصات فوق العاده ای که در ساختار سیستم عامل باید به آن اشاره کرد پشتیبانی مستقیم دستگاه از پخش گستره وسیعی از فرمت های صوتی و تصویری ست که از آن میان بدون شک نام های DivX و XviD از همه جذاب تر به نظر می رسد.

مشخصات و قابلیت های Nokia N900 مطمئنا بسیار فراتر از آن چیزی ست که در این مختصر به آن اشاره شد و مقاله فوق تنها برای آشنائی کوچکی با این سری از محصولات و تاریخچه آنها ارائه گردید. بدون شک به محض ورود رسمی این محصول هیجان انگیز و بی رقیب به بازار، مقاله کامل و جامعی در رابطه با آن تنظیم خواهیم نمود. نوکیا قرار است N900 را در اکتبر 2009 یعنی چیزی نزدیک به یک ماه دیگر با قیمتی در حدود 500 یورو به بازار ارائه کند.