نگارش یافته توسط علی رضا حبیبی Subnet mask معمول ،به مديران شبکه اين اجازه را مي دهد که بر مبناي اينکه چطور ميزبان ها بصورت فيزيکي به شبکه متصل هستند به آنها آدرس IP تخصيص دهد، Subnetting يک پيشرفت واقعي براي کساني است که از يک شبکه ip بزرگ نگهداري مي کنند . اگرچه اين ضعف خاص خودش را داراست و هنوز هم جا براي پيشرفت دارد.
اصلي ترين ضعف Subnetting معمول در حقيقت اين است که چطور آدرس هاي IP تفسير و قابل استفاده براي مسير يابي شوند.
در شبکه هاي بزرگ نياز است که تمام شبکه را فقط به يک سطح زير شبکه تقسيم کنيم که اين بهترين استفاده از بلاک IP ادرسمان را بيان نمي کند، ما ممکن است دچار مشکلاتي شويم اگر ما زير شبکه هايي با تعداد ميزبان هاي مختلفي در آنها داشته باشيم.

اين حتي در شبکه هاي کوچک هم بي بهره است و ممکن است منجر به استفاده از بلاک هاي آدرس اضافي و هدر رفتن مقدار زيادي از آدرس در بلاک ها شود.
براي مثال يک کمپاني کوچک با شبکه کلاس C ، 201.45.222.0/24 در نظر بگيريد، آنها داراي 6 زير شبکه در شبکه خود مي باشند، چهار زيرشبکه اول (S1,S2,S3,S4) نسبتا کوچکند، و هر کدام فقط 10 ميزبان را شامل مي شوند.
به هر حال ، يکي از آنها S5 که براي محصوات آنهاست محتوي 50 ميزبان مي باشد، و سرانجام آخرين S6 براي گروه هاي مهندسي و پيشرفت ميباشد که محتوي 100 ميزبان ميباشد.
بنابراين مجموع ميزبان هايي که آنها نياز دارند 196 عدد ميباشد که بدون subnetting ما به اندازه کافي ميزبان درکلاس C داريم تا تمام آنها را انجام دهيم . به هر حال زماني که مي خواهيم زير شبکه انجام دهيم با مشکل جدي روبرو هستيم، بمنظور داشتن شش زير شبکه ما احتياج به سه بيت براي id زير شبکه داريم و اين کار باعث ميشه فقط 5 بيت براي ميزبان ها باقي بماند و اين به اين معني است که هر زير شبکه ظرفيت 30 ميزبان را دارد که در شکل زير مشاهده مي کنيد. اين براي زير شبکه هاي کوچکتر کافي ولي براي بزرگتر از آن کافي نيست، تنها راه حل براي زير شبکه معمول اين است که يک بلاک کلاس C ديگري براي دو زير شبکه بزرگ تهيه کنيم که اين کار گران و باعث به هدر رفتن IP ادرس هاي زيادي ميشود
 ID زير شبکه بايد بر مبناي اينکه هرکدام از زير شبکه ها بيشترين مقدار ميزبان را داشته باشد، انتخاب شود.



راه حل اين وضعيت بالا بردن طرح آدرس دهي پايه زير شبکه است که VLSM ناميده ميشود، VLSM در ابتدا پيچيده بنظر ميرسد اما فهميدن آن بسيار سادست اگر شما درک خوبي از Subnetting داشته باشيد.
ايده اين است که شما شبکه را Subnet کنيد و شما زيرشبکه را دوباره Subnet کنيد به همان طريقي که شبکه را Subnet کرده ايد، در واقع شما مي توانيد اين کار را چندين بار انجام دهيد، ساختن Subnet ها از Subnet ها و به همان دفعاتي که شما نياز داريد. اين امکان وجود دارد که شما اين تکه تکه کردن را فقط براي بعضي از Subnet ها انجام دهيد. و اين در کمپاني مثال ما به اين معني است که مي تواند شش زير شبکه را براي احتياج شبکه خود ايجاد کنند که در شک زير نشان داده شده است.




شما بيت ها را به Subnet Mask براي هر "sub-subnets" و "sub-sub-subnets"براي رسيدن به اندازه کوچک مورد نظرتا اضافه مي کنيد.در VLSM علامت / که در آخر مي ايد بجاي Subnet Mask باينري است و بيشتر استفاده مي شود .VLSM از لحاظ کار بسيار شبيه CIDR عمل مي کند براي همين است که استفاده ميشود.
اکنون به مثال خود بر مي گرديم و ميبينيم که چطور هر چيزي را مناسب با نياز هاي خود مي توانيم آماده کنيم ما با شبکه کلاس C و آدرس 201.45.222.0/24 شروع کرديم سپس ما 3 زير شبکه را مانند زير انجام داديم:












 VLSM subnetting به همان روش Subnetting معمولي انجام ميشود ، و بخاطر رول هاي اضافي آن کمي پيچيده بنظر مي رسد.شما Subnetting اوليه را در شبکه خود انجام مي دهيد سپس يک يا چند تا از آنها را به اندازه اي که نياز داريد ميشکنيد. 1= ابتدا ما subnetting اوليه را با استفاده از 1 بيت براي Subnet ID انجام داديم، و 7 بيت براي ميزبان باقي ماند، که اين بما دو زير شبکه ي 201.45.222.0/25 , و 201.45.222.128/25 را بوجود آورد، که هر کدام از آنها مي توانند ماگزيمم مقدار 126 ميزبان را داشته باشند، ما اولي را براي S6 و 100 ميزبان آن تنظيم کرديم. 2= ما دومين زير شبکه را 201.45.222.128/25 ، به دو زير شبکه ديگر تقسيم کرديم اين کار را با استفاده از يک بيت از هفت بيت باقي مانده براي ميزبان انجام داديم، با اين کار دو زير شبکه 201.45.222.128/26 و 201.45.222.192/26,، براي ما توليد شد که هر کدام از آنها مي توانستند 62 ميزبان را داشته باشند و ما يکي از آنها را براي S5 و 50 ميزبان آن بکار برديم 3= ما دومين زير شبکه را 201.45.222.192/26 به دو زير شبکه ديگر تقسيم کرديم اين کار را با استفاده از دو بيت از شش بيت باقي مانده براي ميزبان انجام داديم، با اين کار چهار زير شبکه براي ما بوجود آمد که بترتيب آنها را براي S1,S2,S3,S4 استفاده کرديم. VLSM پيشرفت هاي زيادي در زمينه انعطاف پذيري و بازده ي Subnetting داشته است ، بمنظور استفاده از آن روتر هايي که پروتکل VLSM-capable routing را پشتي باني مي کنند بايد بکار گرفته شوند. VLSM به دقت بيشتري در مورد جداول مسير يابي ، براي مطمعن شدن از اينکه هيچ گونه ابهامي در مورد چگونگي تفسير آدرس ها در شبکه، وجود ندارد، نياز دارد.