کاربراني که با لپ‌تاپ کار مي‌کنند، معمولا با مشکلي مشترک روبه‌رو هستند و آن، کمي طول عمر باتري و خالي شدن سريع آن است. چشمک زدن چراغ باتري و شنيدن صداي هشدار هنگام اتمام شارژ آن، آن هم دقيقا زماني که در حال انجام کار مهمي هستيم، يکي از لحظه‌هاي ناخوشايند کار با لپ‌تاپ است. حالا در نظر بگيريد در شرايطي باشيم که امکان شارژ باتري هم فراهم نباشد، آنوقت است که ديگر هيچ کاري از دستتان بر نمي‌آيد.
همان‌طور که مي‌دانيد، در دفترچه‌هاي راهنماي همراه لپ‌تاپ، معمولا چگونگي استفاده‌ي بهينه از باتري، نحوه‌ي افزايش طول عمر و مدت استفاده از آن، توسط سازنده‌ي دستگاه درج شده است. اما اين دستورالعمل‌ها يا خيلي کلي نوشته شده يا بسيار پيچيده و مبهم‌اند. بنابراين لازم است نکته‌هايي مهم و اساسي درباره‌ي شيوه‌هاي صحيح استفاده از باتري‌ها و هم‌چنين افزايش طول عمر آن‌ها، در اختيار صاحبان اين کامپيوترهاي اغواگر قرار گيرند. بي‌دليل نيست که مي‌گويند: "تمام لطف استفاده از لپ‌تاپ به باتري آن است!
پس اگر شما هم يکي از همين کامپيوترها را در اختيار داريد و با مشکل خالي شدن سريع باتري آن مواجه‌ايد، يا از شنيدن صداي هشدار کاهش توان باتري و چشمک پياپي چراغ اُفت برق بيزار هستيد، يا اگر از اين که طول عمر واقعي باتري لپ‌تاپ‌تان از آن‌چه کارخانه‌ي سازنده اعلام کرده کم‌تر است، اين مقاله را تا انتها بخوانيد.
‏در مورد مشکلات ذکر شده، مي‌توان دلايل متعددي را برشمرد. يکي از مهم ترين آن‌ها، استفاده‌ي بيش از حد و بي‌مورد منابع سيستم است. بايد به ياد داشته باشيد که انجام چند کار سنگين به طور هم زمان، فشار زيادي به پردازنده‌ي مرکزي، حافظه‌ي اصلي و سخت‌ديسک کامپيوترتان وارد خواهد کرد و باعث مي‌شود توان زيادي از باتري ارزشمندتان مصرف شود.
‏تصور کنيد پشت لپ تاپ خود نشسته و مدام از خالي شدن سريع باتري آن شکايت مي‌کنيد و غر مي‌زنيد. پس از کلي بررسي متوجه مي‌شويد در آن واحد هم در حال کار با برنامه‌ي Word ‏هستيد، هم در حال رتوش کردن عکس در فتوشاپ، در ضمن در حال خواندن نامه‌هاي خود و بازديد از چندين سايت مختلف هم هستيد. از همه جالب‌تر اين که هم زمان در حال تحکيم استحکامات خود در بازي وارکرافت ‏و فرستادن نيروهاي خود به سمت پايگاه دشمن هستيد! خوب با اين تفاصيل آيا فکر مي‌کنيد تواني هم براي باتري نگون‌بخت لپ‌تاپ‌تان باقي خواهد ماند؟!
‏اما با توجه به آن‌چه گفته شد، مي‌توان با به کارگيري چند روش ساده و در عين حال کارآمد، بسياري از مشکلات به وجود آمده براي باتري لپ‌تاپ را برطرف کرد. در ادامه، به شرح اين روش‌ها مي‌پردازيم.
‏به ياد داشته باشيد هنگامي که براي کار با لپ‌تاپ، از برق شهري به جاي باتري استفاده مي‌کنيد و قصد شارژ آن را نداريد، بهتر است باتري را از دستگاه خارج کنيد زيرا قرار داشتن مداوم باتري در حالت شارژ کامل و عدم استفاده از آن براي مدت طولاني، موجب کاهش عمر مفيد باتري خواهد شد. هم‌چنين باتري‌هايي که به دفعات و با فاصله‌ي زماني کوتاه (بدون اين که سطح توان آن‌ها به سطح لازم براي شارژ مجدد رسيده باشند) شارژ شوند نيز به همين درد مبتلا شده و دچار کاهش عمر خواهند شد. بنابراين لازم است تعداد دفعات شارژ را محدود کرده و فقط در صورت نياز، باتري را در معرض شارژ قرار دهيد.
‏علاوه بر اين، قرار داشتن باتري در محيط‌هاي گرم، پرگرد و غبار و مرطوب نيز از مواردي هستند که تا حدود زيادي باعث آسيب ديدن و کاهش عمر مفيد آن مي‌شود. هم‌چنين دقت داشته باشيد در هر بار کار با باتري، بايد تا آن‌جا که ممکن است آن را خالي کرد (البته نه به‌طور کامل) و آن‌گاه آن را مجددا شارژ نمود.
‏درمورد باتري‌هاي نو نيز لازم است قبل از کار، آن‌ها را يک‌بار به‌طور کامل شارژ و خالي کرد تا در آينده کارايي بيش‌تري را از آن‌ها شاهد باشيم.
چند توصيه‌ي مفيد
‏حتما براي‌تان پيش آمده است که هنگام کار با لپ‌تاپ مجبور شده باشيد فقط از باتري استفاده کنيد. معمولا در اين مواقع ديدن شکلک مربوط به باتري در سيني ويندوز که نشان مي‌دهد شارژ آن در حال اتمام است، باعث فشار روحي و اضطراب‌تان خواهد شد. در اين وضعيت اگر کارتان هم نيمه‌تمام باشد، شرايط بسيار سخت‌تر و طاقت فرسا مي‌شود. اما جاي نگراني نيست، چون با به کار بردن چند روش ساده و مفيد مي‌توان زمان استفاده از توان باتري را بالا برد و آن را براي شرايط بحراني آماده و مهيا نگه داشت.
‏اولين و بهترين روش براي افزايش توان و کارايي باتري، بهينه‌سازي مشخصه ها و قابليت‌هاي مديريت توان لپ‌تاپ‌تان است. براي انجام اين کاره مي تو انيد از تنظيمات Power Options ‏در پانل کنترل استفاده کنيد. پس از دو بار کليک روي شکلPower Options ، در پنجره ي باز شده به زبانه‌ي Power Schemes ‏برويد. در اين زبانه دو نوع تنظيم متفاوت وجود دارد. يکي از اين تنظيمات براي هنگامي است که کامپيوتر شما به برق وصل است و ديگري براي زماني است که از باتري استفاده مي کنيد.

Power Options در ويندوز اکس‌پي

در قسمت Power Schemes ‏تعدادي گزينه براي انتخاب و استفاده در موقعيت‌هاي مختلف وجود دارد. اگر روي منوي بازشوي اين قسمت کليک کنيد، با فهرستي از گزينه‌ها مانندPortable/Laptop ،Minimal Power Management ‏ و Max Battery ‏روبه‌رو مي‌شويد. با انتخاب هر يک از اين گزينه‌ها، گروهي از تنظيمات متفاوت براي موقعيت‌هاي گوناگون در اختيار شماست.
‏به اين ترتيب مي‌توانيد با اعمال تنظيمات مورد نظرتان، آمادگي سيستم خود را براي شرايط کاري سخت و مختلف بالاتر ببريد. براي مثال، اگر هنگام کار با لپ‌تاپ از باتري استفاده مي کنيد مي‌توانيد تغييرات مورد نظر خود را براي خاموش شدن نمايشگر و سخت ديسک‌ها اعمال نماييد. در اين حالت، هنگام عدم استفاده از لپ‌تاپ بعد از زمان تعيين شده، نمايشگر و سخت‌ديسک ‏سيستم به‌طور خودکار خاموش خواهند شد.
‏در اين‌جا، هم‌چنين اين امکان نيز وجود دارد که پس از اعمال تغييرات مورد نظر، با کليک روي گزينه‌يSave As ‏، تمامي تنظيمات جديد را تحت پروفايل جديدي ذخيره کنيد تا براي دفعات بعد بتوانيد به راحتي از آن استفاده نماييد.
This image has been resized. Click this bar to view the full image. The original image is sized 664x475.
Power Options در ويندوز ۷ با قابليت هاي بيشتر از اکس پي
‏چند توصيه و راهکار ويژه
‏۱- کارهاي گرافيکي سنگين مانند انجام بازي و يا حتا ديدن فيلم‌هاي دي‌وي‌دي، فشار زيادي به لپ‌تاپ وارد مي‌کنند و به شدت از توان باتري مي کاهند. بنابراين در اين مواقع بهتر است به جاي باتري از برق شهري استفاده کنيد.
۲- ‏لپ‌تاپ‌ها هنگامي که ميزان برق باتري آن‌ها پايين بيايد و به حد تعريف شده برسد، هشدار صوتي مي‌دهند. در زبانه‌ي Alarms ‏واقع در پنجره‌يPower Options ، امکاناتي براي تنظيم هشدارهاي صوتي مربوط به کاهش توان باتري تعبيه شده‌است. در اين زبانه دو نوع هشدار براي انتخاب وجود دارد: "هشدار کم بودن شارژ باتري" (Low battery alarm ‏) و "هشدار بحراني بودن شارژ باتري"(Critical battery alarm).
‏با انتخاب و اعمال تنظيمات خاص هر يک از اين دو هشدار، زمان اعلام اخطار براساس درصد برق موجود در باتري مشخص مي‌شود. براي مثال، اگر سطح برق باتري در حالت Low battery alarm ‏روي ۱۰٪ ‏قرار گيرد، هنگامي که مقدار برق موجود در باتري به اين سطح برسد، به کاربر هشدار داده مي‌شود (همين حالت براي هشدار "بحراني بودن شارژ باتري" هم صدق مي کند).
‏هم‌چنين، اين امکان نيز به کاربر داده مي‌شود تا نوع هشدار را براساس پيغام صوتي و يا پيغام متني تنظيم کند.
۳- در برخي از لپ‌تاپ‌ها برنامه يا تنظيماتي وجود دارد که با استفاده و اعمال تغييرات در آن‌ها، مي‌توان ميزان روشنايي صفحه‌نمايش را کم يا زياد کرد. صفحه نمايش LCD ‏يکي از بزرگ‌ترين مصرف کنندگان توان باتري است. بنابراين کاهش ميزان روشنايي آن، کمک زيادي به حفظ توان باتري خواهد کرد.
۴- هنگام کار با لپ‌تاپ، در مواقعي که نياز به برخي از قطعات آن نداريد، مي‌توانيد آن‌ها را از کار بيندازيد تا توان بيش‌تري از باتري را صرفه‌جويي کنيد. براي انجام اين کار بايد مسير زير را طي کنيد:
Control Panel\System
‏سپس به زبانه‌ي Hardware ‏برويد و روي دکمه‌ي Hardware Profiles ‏کليک کنيد. آن‌گاه در صفحه‌ي باز شده، پروفايل مورد نظر خود را تعريف کنيد. براي مثال، اگر هنگام کار به ديسک‌گردان سي‌دي يا دي‌وي‌دي نياز نداريد، مي‌توانيد براي حفظ توان باتري پروفايل مربوط به غيرفعال‌سازي آن را ايجاد کنيد.
۵- يکي ديگر از راه‌هاي استفاده‌ي حداکثر و بهينه از ميزان برق باتري، قطع ارتباط تمام لوازم جانبي غيرضروري از لپ‌تاپ است. براي مثال، اگر چند دستگاه جانبي USB ‏متصل به لپ‌تاپ داريد، مي‌توانيد آن‌ها را از دستگاه خود جدا کنيد.
البته اين تنظيمات مخصوص ويندوز اکس‌پي است که با کمي تغييرات در ويندوز ويستا يا ۷، قابل اعمال است.
‏۶- با رفتن به زبانه‌يAdvanced ‏ (Control Panel\Power Options) مي‌توانيد تعيين کنيد هنگام بستن در لپ‌تاپ يا فشار دکمه‌ي خاموش، کامپيوتر Shut down‏شده يا در وضعيت Stand by، يا… قرار گيرد.
۷- اگر مي‌خواهيد باتري لپ‌تاپ را خارج از لپ‌تاپ براي مدتي بدون استفاده نگه داريد و از آن استفاده نکنيد، بهتر است ميزان شارژ آن را در سطح ۴۰ ‏درصد حفظ کنيد تا اين که به‌طور کامل، به مرور تخليه شود.
۸- ‏تا حد ممکن در يک زمان، چند برنامه را با هم اجرا نکنيد. هم‌چنين بهتر است مراقب باشيد پنجره‌هاي متعددي از برنامه‌ها باز نباشند. بنابراين آن‌هايي را که غيرضروري هستند ببنديد تا توان کم‌تري از حافظه و پردازنده‌ي مرکزي سيستم‌تان مصرف شود.
۹- ‏در صورت امکان به مقدار حافظه‌ي‌اصلي (RAM) سيستم خود بيفزاييد. اين کار باعث مي‌شود از فشار بيش از حد به سخت‌ديسک کاسته شود.
قابليت هاي متنوع تنظيم power options در ويندوز 7

‏رفتن به وضعيت "آماده به کار" يا وضعيت "خواب زمستاني"
‏زماني که از لپ‌تاپ خود استفاده نمي‌کنيد و قصد خاموش کردن کامل آن را نيز نداريد، دو انتخاب پيش روي شماست: وضعيت "آماده به کار" (Stand by‏) يا "خواب زمستاني" ( Hibernate).
در وضعيت "خواب زمستاني"، تصويري (Image) از فايل ها، پوشه‌ها و برنامه‌هايي که در زمان انتخاب اين وضعيت، باز يا در حال اجرا بوده‌اند روي سخت‌ديسک ثبت مي‌شود. سپس سيستم به حالت خواب زمستاني فرو مي‌رود. اکنون هر زمان که کامپيوتر را روشن کنيد، سيستم بوت شده و دقيقا به همان وضعيت و شکل قبلي خود باز مي‌گردد. سرعت بوت در اين حالت بستگي به ميزان داده‌ها و اطلاعات ذخيره شده (در حين خواب زمستاني) در سخت‌ديسک دارد، ولي معمولا روشن شدن سيستم در وضعيت "خواب زمستاني" ‏سريع‌تر از حالت معمولي آن است.
‏اگر بخواهيم از لحاظ صرفه‌جويي برق مصرفي به اين دو وضعيت نگاه کنيم، وضعيت "آماده به کار" براي زماني که قصد داريد از کامپيوتر براي دو ساعت يا بيش‌تر استفاده نکنيد، بهتر به نظر مي‌رسد. چون اين وضعيت باعث مي‌شود سيستم در حالت "برق کاهش يافته" (Reduced-Power) قرار گرفته و در صورت نياز به ادامه‌ي کار، سريع‌تر شروع به کار کند. اما اگر قصد داريد فعاليت سيستم براي دوره‌ي زماني طولاني‌تر، مثلا براي يک شب متوقف نگه‌داشته شود، بهترين انتخاب، وضعيت "خواب زمستاني" خواهد بود.
آن‌چه بايد در پايان به خاطر سپرد
  • ‏عمر مفيد و کاري باتري‌هاي لپ‌تاپ معمولا ۵۰۰ تا ۶۰۰ دوره‌ي کامل شارژ و تخليه را در بر مي‌گيرد.بنابراين مي‌توان گفت اگر توأماً از برق باتري و برق شهري براي کار با لپ‌تاپ استفاده مي‌کنيد، عمر باتري حدود ۳ ‏سال (شايد هم کمي بيش‌تر) خواهد بود.
  • بايد توجه داشت باتري‌هاي قابل شارژ به مرور زمان مستهلک شده و زمان شارژ آن‌ها کاهش مي‌يابد. براي مثال، عملکرد باتري‌هاي نو که در ابتداي عمرشان حدود ۶ ساعت شارژ باقي مي‌مانند، به مرور زمان تحليل يافته و ممکن است در اواخر عمرشان فقط بين ۱ ‏تا ۲ ‏ساعت شارژ بمانند.
  • همان‌طور که قبلا گفتيم، در لپ‌تاپ‌هاي امروزي شکلکي در سيني ويندوز قرار دارد که مدت زمان باقي‌مانده از شارژ باتري را به اطلاع کاربر مي‌رساند. بنابراين مي‌توان با آگاهي از اين زمان، قبل از اتمام کامل شارژ، آن ‏را مجددا شارژ کرد.
  • از گرم شدن بيش از حد باتري و قرار دادن آن در محيط‌هاي بسيار گرم و مرطوب اجتناب کنيد.
  • همان‌طور که قبلا گفته شد، اگر به جاي شارژ کامل باتري، آن را به دفعات و براي مدت کوتاه در معرض شارژ قرار دهيد، باتري به مرور زمان مستهلک شده و از عمر مفيد آن کاسته مي‌شود.
  • يکي از راه‌هاي اصلي براي افزايش عمر باتري لپ‌تاپ، کم کردن تعداد دفعات شارژ است. براي مثال، هنگامي که امکان بهره‌گيري از برق شهري (در خانه يا محل کار) براي کار وجود دارد، بهتر است به جاي باتري از همان برق شهري استفاده کنيد.
  • هنگامي که از باتري لپ‌تاپ استفاده مي‌کنيد، تمام قابليت‌هاي مربوط به صرفه‌جويي توان را به کار ببنديد تا امکان استفاده‌ي بهينه را از بيش‌ترين زمان و توان ممکن باتري شارژ شده پيدا کنيد. هم‌چنين فراموش نکنيد که هميشه قبل از شارژ مجدد باتري، از حداکثر توان ممکن آن استفاده کنيد.