TCP/IP يکی از متداولترين پروتکل های استفاده شده در شبکه های کامپيوتری است . از مهمترين ويژگی های اين پروتکل می توان به مديريت غيرمتمرکز آن اشاره نمود . در چنين مواردی، امکان مديريت جداگانه شبکه های متعددی که از طريق اينترنت و يا اينترانت به يکديگر مرتبط شده اند، فراهم می گردد .
برای اشکال زدائی شبکه های مبتنی بر TCP/IP ، تاکنون ابزارهای متعددی طراحی و پياده سازی شده است . برخی از اين ابزارها پس از نصب سيستم عامل در دسترس قرار خواهند گرفت و برخی ديگر را می بايست تهيه و بر روی سيستم نصب نمود . از ابزارهای فوق به منظور رفع اشکال ارتباطی يک کامپيوتر موجود در شبکه ، مسائل در ارتباط با پيکربندی TCP/IP و سرويس های مربوطه، استفاده می گردد .
برای اشکال زدائی از کجا می بايست شروع کرد ؟
تعيين مختصات نقطه شروع اشکال زدائی در يک شبکه به پارامترهای متعدد و نوع مشکل ايجاد شده، بستگی خواهد داشت . قبل از بررسی عناصر فيزيکی شبکه نظير کابل ها ، آداپتورهای شبکه ، هاب و يا سوئيچ ، در ابتدا می بايست پيکربندی پروتکل TCP/IP بر روی سيستمی که دارای مشکل است ، برررسی گردد . بدين منظور می توان از ابزارهای ارائه شده همراه سيستم عامل استفاده نمود .

اولين اقدام : بررسی وضعيت پيکربندی TCP/IP
پيکربندی TCP/IP ، معمولا" در زمان نصب سيستم عامل انجام می شود . در برخی موارد ممکن است لازم باشد که تنظيمات انجام شده ، تغيير يابند. مثلا" در صورتی که کامپيوتر به يک subnet ديگر منتقل شده است ، می بايست تغييرات ضروری را بر روی آن اعمال نمود ( آيا سيستم دارای يک آدرس IP است که دارای شماره شبکه ای يکسان و مشابه ساير کامپيوترهای موجود در شبکه است ؟ ) . اطمينان از صحت تنظيمات Subnet Mask و Default gateway از ديگر اقدامات ضروری در اين رابطه است . در صورتی که از DHCP به منظور نسبت دهی اطلاعات پيکربندی TCP/IP ( نظير آدرس IP ) استفاده می شود ، می بايست از وجود يک سرويس دهنده DHCP و يا يک DHCP relay agent در subnet جديد ، اطمينان حاصل نمود .
در صورتی که همه تنظيمات به درستی انجام شده است ولی همچنان سيستم دارای مشکل است ، می توان از ابزارهائی که به همراه اکثر نسخه های TCP/IP ارائه شده است ، استفاده نمود .
استفاده از hostname
يکی از عمليات اوليه به منظور اشکال زدائی يک کامپيوتر موجود درشبکه ، تشخيص نام آن است. بدين منظور می توان از برنامه کاربردی hostname استفاده نمود . برای نامگذاری کامپيوترها از دو روش متفاوت استفاده می شود . در اولين روش ، اسامی flat ( غيرسلسله مراتبی ) با استفاده از جداولی نظير host tables به دستگاه ها نسبت داده می شوند . در روش دوم ، از طريق سرويس دهنده DNS يک نام به دستگاه موجود در شبکه ، نسبت داده می شود ( از دستور hostname در دو روش فوق می توان استفاده نمود ) .
hostname ، ساده ترين دستوری است که می توان با استفاده از آن بررسی اوليه پيکربندی يک کامپيوتر را انجام داد . در سيستم های مبتنی بر ويندوز ، دستور فوق نام کامپيوتر را نمايش خواهد داد . برای استفاده از دستور فوق ، کافی است نام آن را از طريق پنجره command prompt تايپ نمود .

تايپ دستور
خروجی
C:\>hostname
srcocomputer
ضرورت استفاده از دستور hostname
شايد اين سوال برای شما مطرح شده باشد که چرا می بايست از دستور hostname استفاده نمائيم و نتايجی که نمايش داده می شود ، بيانگر چه واقعيتی است ؟ با توجه به اين که hostname به يک آدرس IP ترجمه شده است ، با استفاده از دستور فوق ، می توان از صحت آدرس IP مرتبط با نام ، اطمينان حاصل نمود .
از دستور hostname بر روی سيستم هائی که بر روی آنان سيستم عامل يونيکس و يا لينوکس نصب شده است نيز استفاده می گردد . با توجه به نوع سيستم عامل ، نحوه پيکربندی و پارامترهای استفاده شده ، اجرای اين دستور نتايج متفاوتی را بدنبال خواهد داشت. در سيستم های عامل ويندوز NT/2000/XP ، دستور فوق نام host را نمايش خواهد داد .