تاریخچه صنعت گردشگری ایران
سرمایه: در سال 1314شمسی دولت وقت با هدف جلب سیاحان و شناساندن مفاخر و تمدن کهن سرزمین باستانی ایران به خارجیان اقدام به تاسیس یک اداره تحت عنوان «اداره جلب سیاحان خارجی و تبلیغات » در بدنه وزارت داخله کشور کرد. سپس در سال 1320شمسی شورایی تحت عنوان « شورای جهانگردی » در داخل وزارت کشور توسط اداره سیاسی این وزارتخانه تاسیس و هفته ای یک بار تشکیل جلسه می داده است. پس از مدتی با توجه به اهمیت روزافزون جنبه های اقتصادی و تحکیم مبانی حسن تفاهم میان افراد کشورهای مختلف که مورد توجه دولت وقت قرار گرفت در سال 1333شمسی در وزارت کشور اداره ای تحت عنوان « اداره امور جهانگردی » تاسیس شد.
ارتقای ادارات به سازمان
صنعت گردشگری رفته رفته جای خود را میان سایر صنایع کشور باز کرد به طوری که سازمانی تحت عنوان « سازمان جلب سیاحان» در سال 1342 به دلیل سرعت رو به افزایش صنعت گردشگری و اقبال گردشگران خارجی برای مسافرت به کشور ایران و توسعه مواصلا ت و ارتباطات کشور جهت هماهنگی و نظارت بر کلیه فعالیت های جهانگردی کشور تاسیس شد. به دنبال این مهم در سال 1353 شمسی با الحاق سازمان جلب سیاحان در وزارت اطلا عات این وزارتخانه به عنوان « وزارت اطلا عات و جهانگردی» تغییر نام یافت. بر این اساس سیاستگذاری و هماهنگی امور جهانگردی کشور به یکی از معاونت ها و چند شرکت وابسته به این وزارتخانه واگذار شد.
تشکیل سازمان ایرانگردی و جهانگردی
پس از انقلاب 57 ابتدا وزارتخانه ای تحت عنوان « وزارت ارشاد ملی » و سپس « وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا می» با ادغام وزارتین اطلا عات و جهانگردی و فرهنگ و هنر تشکیل و در نهایت «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا می» تشکیل شد. سپس به موجب مصوبه شورای عالی اداری کلیه وظایف و ماموریت های مربوط به امور سیاحتی، زیارتی، ایرانگردی و جهانگردی را که در قالب « معاونت امور سیاحتی و زیارتی» در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا می سازماندهی شده بود به « سازمان ایرانگردی و جهانگردی» منتقل شد.
تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
در سال 1382 براساس تصویب قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری توسط نمایندگان مجلس شورای اسلا می، سازمان ایرانگردی و جهانگردی و سازمان میراث فرهنگی سابق با کلیه اختیارات، تعهدات، امکانات، نیروی انسانی و... از بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلا می منتزع و زیر نظر ریاست جمهوری تحت عنوان « سازمان میراث فرهنگی و گردشگری » فعالیت خود را آغاز کرد.
حذف سازمان موازی
در تاریخ 16/1/85 شورای عالی اداری کشور در یکصدمین جلسه خود، سازمان صنایع دستی کشور را از وزارت صنایع و معادن با کلیه اختیارات، تعهدات، امکانات، نیروی انسانی و... منتزع و به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری الحاق کرد تا این سازمان تحت عنوان « سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری » به فعالیت خود ادامه بدهد.
بازگشت به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
یک فوریت طرح انتزاع سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از ریاست جمهوری و الحاق آن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روز یکشنبه 24 شهریور 87 تصویب شد. نمایندگان با 146 رای موافق، 86 رای مخالف و شش رای ممتنع با یک فوریت این طرح موافقت کردند. در صورت تصویب نهایی این طرح سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از ریاست جمهوری جدا و زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد شد .در مقدمه این طرح که به امضای 73 نفر از نمایندگان مجلس رسیده بود در هدف از تهیه این طرح چنین آمده است: با توجه به ضرورت پاسخگویی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به مجلس شورای اسلامی و ایجاد زمینه نظارت بیشتر بر این سازمان و در راستای کاهش هزینه دولت با توجه به برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، این طرح تهیه شده است.