كشاورزي-علوم دامي و طيور-دام-بانك مقالات مربوط به دام

[فلفل نمك]

برخورد با ورم پستان كلبسیلایی مشكل است.

اگر ببینید گاو ارزشمندتان درمعرض خطر ورم پستان كلی فرمی كشنده ای است،رنج می برید.یكی از محتمل ترین قاتلان گاو در بین كلی فرم های جهان،ورم پستان كلبسیلانومونیا می باشد. اغلب ورم پستان حاصل از این میكروارگانیسم از ورم پستان حاصل از E.Coli شدیدتر است. تنها راه تشخیص این بیماری كشف آزمایشگاهی می باشد.
با استفاده از درمان آنتی بیوتیكی در مقابله با ورم پستان های محیطی موفق نمی شویم. متاسفانه شواهد موثقی وجود دارند كه نشان می دهند ما با معالجه داخل پستانی قادر به درمان این عفونت ها نیستیم.بسیاری از گاوداران روش درمان یا عدم درمان را در گاوداری به كار می برند تا از اتلاف زمان،دارو و دور ریز شیر به دلیل درمان داخل پستانی بی مورد و بی فایده ورم پستان كلی فرمی اجتناب شود. این روش برای ورم پستان كلبسیلایی نیز صادق می باشد.بیشترین صدمه در اثر سموم می باشد و آنتی بیوتیك ها نیز نمی توانند در مقابله با این سموم كمك كنند.
آنتی بیوتیك ها عمومی دارای نقش معقولی هستند و آن پیش گیری از عفونت های خونی (سپتی سمی) در هنگامی است كه ارگانیسم ،غده پستان را ترك كرده و وارد جریان خون می شود. اگر گاوی با علایم شید و حاد ورم پستان بالینی دارید.(تب بالا،ضعف و چشم های گود افتاده) باید با درمان های حمایتی از جمله آنتی بیوتیك های عمومی به او كمك كنید. صدمه ای حاصل از ابتلا به كلبسیلا غالباً دایمی است و می تواند در شیردهی بعدی نیز وجود داشته باشد. این نوع ورم پستان با ورم پستان حاصل از E.Coli متفاوت است كه در آن اغلب كارتیه مبتلا بعد از دوره خشكی به تولید طبیعی باز می گردد.
بعضی از دامداران از واكسن j5 برای مقابله با میكروارگانیسم های كلی فرمی مانند E.Coli استفاده می كنند. عمده ترین مزیت آن كاهش شدت علایم بالینی می باشد.این امر بدین معنی است كه گاوهای واكسینه شده به عفونت كلی فرمی ملایم تری مبتلا خواهند شد.در واقع بیشتر موارد ورم پستان حاصل از E.Coli آن چنان ملایم می باشد كه به طوركامل تشخیص داده نمی شود. این واكسن ها باعث كاهش شدت ورم پستان بالینی شده و مرگ و میر حاصل از كلبسیلا را نیز كاهش می دهند،ولی ورم پستان كلبسیلایی آن چنان مضر است كه علایم بالینی زیادی را در گاوهای واكسینه شده خواهید دید. پس واكسن j5 هنوز باید بخشی از راهكار كلی كنترل ورم پستان باشد. با این حال هنوز هم مواردی از ورم پستان شدید را خواهید دید.
دقیق بدوشید....
رویه های دوشش و عملكرد ماشین دوشش روی نرخ عفونت های جدید در گله تاهیر خواهد داشت. اگر سرپستانك گاوها دارای تعداد زیادی باكتری باشد ورود میكروب ها به ماشین شیردوشی بدیهی بوده و احتمال بیشتری برای عفونت های جدید وجود داشت. ما می خواهیم كه تا قبل از اتصال ماشین شیردوش ،سرپستانك ها به طور فیزیكی تمیز ،خشك و ضدعفونی شده باشند. من توصیه می كنم كه سرپستانك همه گاوها را قبل از دوشش در یك میكروب كش تائید شده غوطه ور سازید،با استفاده از دستكش آنها را شسته و رگ زنی كنید و با حوله مخصوص هرگاو یا دستمال كاغذی آن را خشك نمایید. غوطه ور سازی بعد از دوشش با موادی كه در سرپستانك ایجاد سد می كنند.میتواند باعث كاهش فراوانی ورم پستان های بالینی شود.
عملكرد ماشین شیردوشی خود را مورد تجزیه و تحلیل دقیق قرار دهید تا از نبود تغییرات شدید فشار طی دوشش و مخصوصاً انتهای دوشش اطمینان حاصل كنید. به خاطر داشته باشید كه مزیت هایی كه از بهبود بهداشت در شیردوشی می برید. ممكن است اندك باشند.كلبسیلا یك باكتری محیطی است و بیشتر عفونت های جدید بین دو دوشش به وقوع می پیوندد.
اولین گام تشخیص گونه باكتریایی می باشد كه باعث ورم پستان حاد شده است. آزمایشگاه می تواند گونه ارگانیسم مسبب ورم پستان را از كشت نمونه های بالینی مشخص كند. هنگامی كه تائید شد ورم پستان گاوها به علت كلبسیلانومونیا است باید بفهمید كه میكروارگانیسم از كجا آمده است.
شما باید دریابید كه در كدام بخش از محیط گاو این میكرووارگانیسم در حال رشد است تا به موفقیت دست یابید. نباید فكر كنید كه ورم پستان كلبسیلایی فقط یك بدشانسی بوده و گاوهای شما با یك ارگانیسم محیطی كه برای هر كسی ممكن است پیش بیاید مواجه شده اند. به كلبسیلا به عنوان یك مهاجم نگاه كنید . همه گاوداری ها این مشكل را ندارند.
این میكروارگانیسم بیشتر در بستر وجود دارد. اگر در كشت آزمایشگاهی بستر،كلبسیلانومونیا تشخیص داده شد،حتی اگر میزان آن كم باشد ممكن است شما را دچار مشكل كند . اگر میزان این باكتری در هر گرم از بستر بیش از یك میلیون باشد به شیوع موارد بالای ورم پستان بالینی منجر خواهد شد. تا زمانی كه گاوها را جدا نكرده و میكرواركانیسم ها را حذف نكنید،آرامشی وجود نخواهد داشت. اگر بهاربندها مناسب نیستند بهترین راه ،خارج ساختن گاوها از ساختمان و تمیز كردن تمام استال ها است. در یك برنامه ریزی بلند مدت شما مجبور خواهید بود نوعی از بستر را انتخاب كنید ك از رشد كلبسیلا پیش گیری شود.
بسترهای آلی،مواد مغذی مورد نیاز برای رشد باكتری های را فراهم می كنند اگر بستر بیشتر از 7 تا 10 روز باقی بماند،تعداد كلی فرم ها افزایش یافته و به سطح خطرناكی می رسد. هر چه دفعات بسترریزی بیشتر باشد (2 تا 3 بار در هفته) تعداد باكتری های كلی فرمی كاهشی پیدا می كند.
بسترهای با منشاء چوبی (خاك اره ،كاغذ یا تفاله) اغلب دارای جمعیت بالایی از كلبسیلانومونیا می باشند. مشكلات دو تا سه روز بعد از بستر ریزی آغاز خواهد شد . تعدد بستر ریزی با خاك اره های تر ممكن است زیان بخش باشد. زیرا در صورتی كه خاك اره تر باشد. جمعیت باكتریایی به سرعت به حداكثر تعداد خود می رسد . استفاده از تراشه های خشك شده با حرارت نسبت به تراشه های چوب مرطوب،جمعیت باكتریایی كمتری ایجاد می كند. اما به محض این كه رطوبت وارد بسترهای خشك حرارت دیده شود رشد باكتری ها مجدداً آغاز خواهدشد.
از آنجایی كه درباره رشد كلبسیلا نومونیا بر روی كاه گزارشی دیده نشده چنین بسترهایی می توانند به جای خاك اره به منظور توقف رشد میكروارگانیسم ها مورد استفاده قرار گیرند. در ضمن شواهد خوبی وجود دارد كه كمپوست جامد كود،احتمالاً مورد هجوم كلبسلانومونیا قرار نمی گیرد. ماسه هم از نظر آسایش دام و هم از نظر شمار باكتریایی پایین تر ،بستری بسیار عالی می باشد.
آیا به جایگاه ها رسیدگی می كنید؟
از پودر كلسیم به عنوان بستر غیرآلی یا افزودنی بستر استفاده می شود. سنگ آهك آبدار،Ca(OH)2 به شدت قلیایی بوده (PH بیشتر از 12) و در صورتی كه به تنهایی استفاده گردد باعث ترك خوردگی شدید سرپستانك ها می شود. كربنات كلسیم،كمتر قلیایی است (PH آن در حدود 8 می باشد) و هنگامی كه به بستر افزوده شود و یا مستقیماً استفاده شود مشكلات پوستی ایجاد نمی كند.
ژپیس یا گچ (CaSO4) ماده معدنی اصلی در صخره های لایه لایه ست و PH آن بسیارنزدیك خنثی می باشد در نتیجه برای پوست سرپستانك بسیار بی آزار است. بسترهای فاقد مواد مغذی باعث می شود شمار كلی فرم های بستر درهر گرم به كمتر از 104 عدد برسد. پودرهای گچ برای كنترل كلبسیلا سودمند می باشند.
اخیراً افزودنی های تجاری جدیدی به بازار آمده كه برخی از آنها رسی هستند. هیچ اطلاعاتی كه نشان دهندۀ تاثیر این افزودنی ها روی كلبسیلا باشد وجود ندارد. بسترهای لاستیكی باعث می شوند كه مشكل نرمی بستر را حل كرده و شمار باكتریایی بستر را پایین نگه داریم. لایه نرم توسط پارچه ای مستحكم محصور شده و از طرف دیگر باعث كمتر شدن سطح بستر مورد نیاز میگردد. استفاده از عوامل خشك كننده مانند لایه نازكی از بسترهای آلی خشك یا پودرهای مصنوعی ،برای كنترل رطوبت كافی است.

[فلفل نمك]

پیدا كردن مایكوپلاسما پایان دنیا نیست.

علی رغم شهرت مایكوپلاسما به درمان ناپذیری ،شما می توانید این عامل ورم پستان را مهار كنید. كلید این كار تشخیص زودهنگام و شیردوشی دقیق است.طبق سوابق تاریخی ،پیدا كردن میكروب مایكوپلاسما در مخزن شیر نگرانی های زیادی برای دامدار ایجاد می كند. در اواخر دهۀ 70 كه من در دانشكده دامپزشكی بودم به ما گفته می شد این عامل بیماری زا می تواند كل گله را فرا گرفته و تقریباً در عرض یك شب كار را یكسره كند. در اوایل دهۀ 70 گاهی پیش می آمد كه یك گله 300 راسی در كالیفرنیا با تولید روزانه 2/27 كیلوگرم به ازای هر گاو در طول یك هفته به تولید 5/4 كیلوگرم می رسید. گفته می شد ورم پستان مایكوپلاسمایی واگیری زیادی از یك گاو به گاو دیگر دارد. در گاو مبتلا معمولاً بیشتر از یك كارتیه درگیر بود و ترشحات پستان آبكی و به رنگ كاه بود و لخته های كوچك ماسه مانندی در آن شناور بود. كارتیه ها معمولاً كمی ملتهب بودند ولی گاو اغلب اشتهای خود را حفظ كرده و علایم عمومی زیادی بروز نمی داد.
ترس از آن طبیعی است...
بدیهی است اتفاقات فوق یك داستان وحشتناك بود. چه كسی از دیدن چنین عامل بیماری زایی در گله خود وحشت نمی كرد؟ ولی هنوز این سوال مطرح بود كه آیا واقعاً مایكوپلاسما چنین قدرتی دارد؟ یا چه تعداد از گله هایی كه در مخزن ذخیره شیر خود این میكروب را پیدا می كنند یا موارد ورم پستان بالینی آن را می بینند ،محكوم به شكست هستند؟ خوشبختانه تعداد آنها خیلی زیاد نیست.
روپن گونزالو (دارای دكترای تخصصی از دانشگاه دیویس) سابقه همه گیری گله ها را در منطقه خود شرح داده است. او می گوید:اصلی ترین دلیلی این اتفاقات ضدعفونی ناقص انتهای سر پستانك ها،آلودگی مواد درمانی و همچنین عدم رعایت بهداشت توسط افراد مسئول درمان بوده است.این افراد بدون آنكه بین دوشش دو گاو مختلف دست های خود را ضدعفونی نمایند ،اقدام به درمان می كرده اند.
بلیتز استرپ را درمان كرد...
در دهۀ هفتاد،گله های كالیفرنیا در پی حذف استرپتوكوكوس آگالاكتیه از گله های خود بودند.روال استاندارد در آن زمان استفاده از داروی بلیتز برای همه گاوها بود. به محض آنكه استرپ آگالاكتیه از مخزن شیر یا از نمونه های انفرادی شیر گاوها جدا می شد،همه گاوهای شیری آن گله با پنی سیلین درمان می شدند. این كار غالباً با مخلوط كردن پنی سلین تزریقی در شیشه های 500 سی سی آب مقطر و سپس كشیدن دوز لازم از سرنگ ها و تزریق آن به داخل هر كارتیه انجام می شد.
در آن زمان از مایكوپلاسما شناختی نداشتیم ولی با این حال از آلوده شدن داروها با مخمرها و قارچ های ایجادكننده ورم پستان كه توسط هیچ آنتی بیوتیكی از بین نمی روند نگران بودیم. مخممرها و قارچ ها در همه جای محیط دامداری از جمله هوای غبار آلود بهاربندها وجود دارند. آنها روی سرپوش شیشه دارو نشسته و دارو و سرنگ را آلوده می كنند. زمانی كه تزریق به داخل كارتیه انجام می شود،ورم پستان بروز خواهد كرد. با این وصف،در آن زمان مایكوپلاسما در فهرست مراقبت های ما قرار نداشت. می دانیم كه مایكوپلاسما در دستگاه تنفس گاوها،تلیسه ها و گوساله ها و همچنین سایر نقاط بدن آنها به طور طبیعی وجود دارد. مایكوپلاسما به دلیل طبیعت خاص خود به آنتی بیوتیك پاسخ نمی دهد و ورم پستان ،پنومونی ،عفونت مفصل و سایر بیماریهای كه توسط مایكوپلاسما ایجاد می شوند، به درمان آنتی بیوتیكی جواب نخواهند داد. به همین دلیل بود كه در گذشته از روش تشخیص و حذف استفاده می شد.
در گله هایی كه تجربه كاهش فاجعه آمیز تولید را داشتند ،شیشه های دارو یا سرنگ های مورد استفاده برای درمان با مایكوپلاسما آلوده می شدند. نتیجه این امر آلوده شدن بسیاری از كارتیه ها بوده است به دلیل آنكه سیستم ایمنی تحت فشار شدید عفونت های جدید قرار می گرفت،گاوها نیز با قطع تولید به این وضعیت پاسخ می دادند. در این موارد چون مایكوپلاسما تشخیص داده می شد این میكروب را عامل شیوع ورم پستان درنظر می گرفتند در حالی كه علت اصلی ضعف كار افرادی بود كه سعی می كردند عامل دیگر ورم پستان را از بین ببرند.
حالا چه فرقی كرده است...
حالا چه می بینیم؟ آیا نسبت به سالهای قبل شیوع مایكوپلاسما بیشتر شده است؟ سال هاست كه در نیویورك ورم پستان های مایكوپلاسمایی را تشخیص می دهیم. در حقیقت از دهۀ 1960 و قبل از آن كه این بلا بر گله های كالیفرنیا نازل شود همه گیری های فراوان مایكوپلاسمایی در نیویورك وجود داشته است.
در اوایل 1990 شروع به جستجوی مایكوپلاسما در نمونه های جمع آوری شده از مخازن ذخیرۀ شیر كردیم. این گله ها به طور معمول تحت بررسی های برنامه ریزی شده در نیویورك بودند. در ابتدا در حدود 5/0 درصد از مخازن نمونه برداری شده حاوی مایكوپلاسما بودند. در طول زمان این مقدار افزایش یافته و هم اكنون به 5 درصد رسیده است. بنابراین آیا مشكل مایكوپلاسما افزایش یافته یا این كه در حال حاضر بهتر می توانیم آن را جداسازی نماییم؟ احتمالاً جواب این است: هر دو حقیقت در نیویورك گله هایی وجود دارند كه تمام علایم بیماری ناشی از مایكوپلاسما را تجربه كرده اند. در این گله ها ممكن است در بسیاری از گاوها و تلیسه ها ،پنومونی های خفیف بدون پاسخ و در برخی از گاوها تورم مفصل دیده شود. گوساله ها نشانه هایی از كج شدن گردن را نشان داده و در گاوها ورم پستان در چند كارتیه همراه با كاهش تولید اتفاق می افتد. در بسیاری از گله ها كه تعداد زیادی از این علایم دیده می شود در حقیقت مشكل ماه ها قبل از تشخیص شیوع یافته و امكان دارد در بسیاری از گاوها تثبیت شده باشد. در سابقۀ این گله ها مواردی ماند خرید گاو یا تلیسه برای جایگزنی و یا توسعه گله وجود دارد.گستردگی بیماری به این شكل در 5 تا 10 درصد گله های كه مایكوپلاسما در آنها تشخیص داده می شود اتفاق می افتد. با وجود انكه عامل بیماری زا می تواند تمام ،بیشتر یا یكی از علایم مذكور را در گله مبتلا ایجاد كند ولی باز امكان دارد كه قطع تولید در گله ایجاد شود.
در بیشتر مواردی كه مایكوپلاسما در مخزن ذخیرۀ شیر یا گاو مبتلا به ورم پستان بالینی دیده می شود،مشكل خود به خود حل می شود،دوباره شیوع پیدا می كند و سپس بدون آنكه دوباره دیده شود ناپدید می گردد.
همچنین به موقعیت هایی بر می خوریم كه جداسازی مایكوپلاسما از گله بسیار مشكل است. گاوهای مبتلا ممكن است عامل بیماری زا را متناوباً دفع كنند كه تشخیص را با شكست مواجه می سازند. نتیجه این گه گله ای كه هیچ مسئله خاصی ندارد به گله ای مبدل می شود كه با مشكلات بزرگی روبه روست. در حقیقت در بسیاری از موارد ،مایكوپلاسما بسیار شبیه ورم پستان های استافیلوكوك اورئوس عمل می كند كه باید به صورتی مشابه با آن برخورد شود.پیدا شدن مایكوپلاسما درگله به دلیل شهرت بسیار بد آن خیلی ناراحت كننده است . با این حال تجربیات ما نشان می دهند كه باید ابتدا نفس عمیقی بكشید،خود را آرام كنید و سعی كنید شدت مشكل را بین گاوهای خود مشخص نمایید. همچنین به خاطر داشته باشید تشخیص زود هنگام بدین معنی است كه مشكل را بسیار راحت تر می توان مدیریت نمود.

چگونه شروع كنیم....
پیشنهاد می كنیم برای جداسازی مایكوپلاسما ،3 تا 5 نمونه از نمونه های اخذ شده از مخزن شیر را در طول یك هفته كشت دهید.اگر تمام نمونه ها از لحاظ مایكوپلاسما منفی بودند آنگاه نمونه گیری از مخزن شیر را ماهیانه انجام دهید.اگر قصد خرید گاو یا تلیسه دارید همیشه نمونه های شیر آنها هم برای عوامل معمول ورم پستان مانند استرپ آگالاكتیه و استاف اورئوس و هم برای مایكوپلاسما كشت دهید. این گاوها را جدا نگهداری كرده و آخر از همه بدوشید تا موقعی كه نتایج كشت آنها مشخص گردد. كشت دادن شیر گاوهای مذكور به مراتب هزینه كمتری دربر دارد زیرا در صورت درنگ نمودن ،عفونت ،گله اصلی را فرا خواهد گرفت.
نمی توان منتظر ماند تا هر گاه مایكوپلاسما گله را آلوده نمودند عملیات پیشگیری را شروع كنیم. زیرا در آن شرایط چاره دیگری وجود ندارد. ولی باید عنوان نمود می توان شیوع ورم پستان مایكوپلاسمایی را با نهادینه كردن دستورالعمل صحیح پیشگیری و كنترل ،مهار نمود. اولین گام ضروری در كنترل ورم پستان فراهم كردن محیطی تمیز،خشك و آرام است. آماده سازی مناسب پستان قبل از شیردوشی و غوطه ور كردن سر پستانك ها در ماده ضدعفونی (نه اسپری كردن آنها) یك امر لازم است. بایستی دستگاه شیردوشی ،كاركردی صحیح داشته باشد و از وسایل شیردوشی به طور صحیح استفاده شود. جدا كردن گاوهای مشكل دار و دوشیدن آنها در انتهای شیردوشی نیز مهم است . در نهایت روش مناسب خشك كردن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
ورم پستان مایكوپلاسمایی می تواند شما را به دردسر زیادی بیاندازد،اما اگر با چشم باز با آن مقابله كنید(نه این كه سرخود را زیر شن فرو ببرید) صاحب قدرتی خواهید شد كه در برابر آن دوام آورده و حتی پس از آنكه درس های زیادی از این عامل بیماری زا فرا گرفتید پیشرفت هم بكنید.

[فلفل نمك]

جیره های پر علوفه تداوم شیردهی را بهتر می كند.
در سال 1990 در همایش تغذیه گاوهای شیری در كالیفرنیای شمالی ،دكتر چارلز اسنیفن (Sniffen ) استاد دانشگاه كورنل مقاله ای عالی به نام «موازنه كربوهیدرات های جیره گاوهای شیری» ارایه كرد. بعضی از نكاتی كه در آن سخنرانی ارایه شد در زیر آمده است.
در ابتدا دكتر اسنیفن پدیده های مختلفی كه با عدم موازنه كربوهیدرات های جیره مرتبط است را به صورت زیر توصیف كرد:
علوفه های حاوی پروتئین بالا و فیبر پائین
مصرف كم یا نوسان در مصرف خوراك
پایین یا بالا بودن چربی شیر
تغییر زیاد در نمره وضعیت بدنی در اوایل شیردهی
وجود ذرت زیاد در مدفوع
شیوع بیشتر مشكلات تولید مثلی
شیوع بیشتر اختلالات متابولیكی
اسنیفن گفت : كه مشاهدات او حاكی از افزایش دفعات وقوع این شرایط است . در عوض هنگام مدیریت خوب تغذیه كربوهیدرات ها ، در گله ویژگی های زیر نمود خواهد داشت:
استفاده از علوفه با كیفیت بالا
تغذیه متوسط غلات
بلندتر بودن اندازه قطعات علوفه
تعدد دفعات تغذیه در روز
ماده خشك مصرفی بالا و ثابت
گاوهایی با اوج تولید شیر بالاتر و تداوم شیردهی بیشتر(افقی كمتر از 10 درصد ماه)
تغییرات كمتر در نمره وضعیت بدنی در اوایل شیردهی
كاهش وقوع كتوز و جابه جایی شیردان
مشكلات كمتر تولید مثلی
آن چیزی كه تا اندازه ای باعث شگفتی است تغییر اندك نمره وضعیت بدنی ،علی رغم مصرف كم غلات می باشد.در ضمن سطوح پایین غلات باعث كاهش وقوع كتوز می گردد.
به علت مشكلاتی كه قبلاٌ ذكر شد یك پرورش دهنده گاو شیری در حدود 8 ماه پیش با تغییر بسیار محسوسی جیره هایی با كنسانتره بالا را با جیره های با علوفه زیاد جایگزین كرد. او از جیره هایی كه در حدود 50 درصد كنسانتره و 50 درصد علوفه داشت به جیره ای كه حدود 68 درصد علوفه و 32 درصد كنسانتره داشت تغییر رویه داد.
میانگین تولید گله با جیره های حاوی كنسانتره بالا بیش از 10896 كیلوگرم شیر بود.مصرف جیره هایی با علوفه بالا می تواند شیر را تا 908 كیلوگرم یا بیشتر افزایش دهد كه به نظر می رسد عمدتاً ناشی از بهبود تداوم شیردهی می باشد.
آن چیزی كه اسنیفن اختصاصاً روی آن دقیق نشه بود حداكثر مقدار غلات بود. شاید این مثال خوبی برای مواقعی باشد كه هنر تغذیه از علم آن پیشی می گیرد. اگر تداوم شیردهی درتعدادی از گاوها در معرض خطر قرار گرفته باشد ممكن است سطح كربوهیدرات های غیر فیبری جیره بیش از حد مورد نیاز باشد. اگر سایر مشكلات ذكر شده توسط اسنیفن درمیان باشند،باز هم با ارزیابی كربوهیدرات های جیره می توان به آن پی برد.احتمالاً مرزباریكی میان مقدار بیش از حد و كمتر از حد كربوهیدرات های غیر فیبری در جیره وجود دارد.شاید پس از یك سال تمام تغذیه با جیره های پرعلوفه،مقایسه فرانسجه های دیگری از قبیل عملكرد تولید مثلی ،نرخ حذف های غیر اختیاری ،سطح بیماری های متابولیكی ،هزینه های مقایسه ای تغذیه و سایر چیزها جالب باشد.واضح است كه تداوم شیردهی جزء مهمی از موفقیت در مدیریت گاوهای شیری است كه گاوداران اغلب به آن توجه كافی نمی كنند.

[فلفل نمك]

نقش تغذیه در راندمان تولید مثل گاو

گاهی دامدارانی كه مشكلات تولید مثل را در گله های خود تجربه كرده اند ٬ از این كه این مشكلات با تغذیه در ارتباط است تعجب می كنند ٬ هر چند كه كمبودهای تغذیه ای یا جیره های نامتعادل ٬یكی از علل كاهش راندمان تولید مثل هستند . عدم موفقیت در راندمان تولید مثلی می تواند ناشی از بیماری ٬مسمومیت و مشكلات مربوط به مدیریت باشد . گرما واسترس گرمایی خود به تنهایی بیشترین نقش را در ضعف راندمان تولید مثل در گله هایی كه از تلقیح مصنوعی استفاده می كنند ٬ایفا می كند . علی رغم تمام پیشرفت ها در علم تغذیه ٬ مشكلات مربوط به تغذیه هنوز تولید مثل را تحت الشعاع خود قرار می دهد . گاوها در ابتدای دوره ی شیر دهی مقادیر زیادی مواد مغذی نیاز دارند . در طول 120 روز اول شیر دهی گاوها تقریباً نیمی از تولید كل دوره ی خود رادارند و مواد مغذی برای نگهداری و تولید شیر مصرف می شوند . اگر این نیازها برطرف نشوند ٬ تولید مثل گامی به عقب بر می دارد و كاهش درصد باروری را شاهد می شویم . كلید این كه گاوهای اصیل شیری را به حداكثر پتانسیل ژنتیكی خود برای تولید شیر برسانیم و در عین حال سطح معقول و كافی از آبستنی را نیز داشته باشیم ٬ تهیه ی جیره ای متعادل از علوفه و غلات با كیفیت و همین طور مواد معدنی و ویتامین ها وبه حد اكثر رساندن مصرف این جیره می باشد . امروز بسیاری از كارشناسان٬ برنامه های غذایی را به عنوان مشكل اصلی در ضعف باروری گله می دانند . كمبود موادمعدنی ٬ میزان ناكافی ویتامین ها عدم تعادل انرژی و پروتئین و دریافت بیش از حد پرو تئین به عنوان عوامل ناباروری و كاهش راندمان تولید مثل شناخته می شوند .
در هنگام مطالعه در مورد مشكلات تولید مثلی گله ٬ تغذیه باید همواره مد نظر باشد . با این وجود دو حقیقت در مورد رابطه ی بین تغذیه و تولید مثل باید همواره در ذهنمان باشد :
- تغذیه تنها یكی از عوامل موثر در كاهش تولید مثل است و عوامل دیگر نادیده گرفته شوند . عواملی همچون ضعف در فحل یابی یا مشكلات بهداشتی گاوداری و بهداشت خود گاو هنگامی كه مشكلات تغذیه ای فاحش نیستند ٬ نقش خود را بیش از تغذیه ایفا می كنند .
- هنوز در مورد برهم كنش بین تغذیه و تولید مثل اطلاعات كافی در دست نیست بنابراین بهترین توصیه ٬ استفاده از جیره های متعادل از نظر انرژی ٬ مواد معدنی و ویتامین بر اساس احتیاجات تغذیه ای گاوها و مقدار كیفیت غذای مصرفی و محاسبه می باشد .
تولید شیر و تولید مثل :
رابطه بین سطح شیر تولیدی و تولید مثل ٬ موضوع بسیاری از بحث ها می باشد . بسیاری از تحقیقات نشان داده اند كه تفاوتی بین راندمان تولید مثل در گاوها ی پر تولید و كم تولید وجود ندارد البته این تحقیقات خیلی هم كامل و قابل اعتماد نیستند به طوری كه اخیراً در تعدادی از گله های ایالات متحده مشاهده شده كه درصد باروری در گاوهای كه میانگین تولید 60 روز اول آنها به طور روزانه 18 kg بوده 60% و آنهایی كه پرتولید بوده اند میانگین 40 kg را داشته اند ٬ 25% بوده است . مطالعات بعدی نیز این موضوع را تایید كردند كه گاوهای پر تولید دیر تر از گاوهای كم تولید به تلقیح جواب می دهند و محتاج به روزهای باز بیشتر بوده و دفعات تلقیح نیز بیشتر هستند و خوشبختانه وارثت پذیری این خصیصه بسیار كم میباشد . این موضوع به این معنی است كه ما برای حل مشكل باروری و تولید مثل باید بیشتر به فیزیولوژی ٬ تغذیه و مدیریت توجه كنیم تا ژنتیك . تعدادی از عوامل تغذیه ای موثر در تولید مثل به شرح زیر می باشند :
1- انرژی :
انرژی دریافتی در بسیاری از گله ها مهمترین فاكتور موثر بر راندمان تولید مثل است . انرژی دریافتی ناكافی در تلیسه ها و گاوهای بالغ شیر ده در اوایل دوره ٬ راندمان باروری را كاهش میدهد . دریافت بیش از حد انرژی در اواخر دوره ی شیر دهی یا در دوره ی خشكی می تواند سبب چاقی گاوها و كاهش بازده تولید مثل در دوره ی بعد شود . اكثراً گاوهای پر تولید در ابتدای دوره ی شیر دهی دارای بالانس منفی انرژی هستند به دلیل این كه نمی توانند غذای كافی برای برآوردن نیازهای تولید بالای خود دریافت كنند . بدین نحو انرژی موجود در بافت های بدن بسیج می شوند و كاهش وزن رخ می دهد . فاكتور های وابسته به این بالانس منفی انرژی به عنوان دلایل شكست در باروری تلقی می شوند. بازگشت به سیكل فحلی بستگی به بالانس منفی انرژی در سه هفته ی اول شیردهی دارد . هر چه بالانس منفی انرژی بیشتر باشد ٬ فاصله تا اولین تخمك گذاری طولانی تر می شود . كمبود انرژی باعث بالاتر رفتن میزان فحلی خاموش نیز می شود .نكته ی دیگر آن كه یكی دیگر از عواملی كه تحت تاثیر بالانس منفی انرژی باعث بالارفتن گوساله زایی و كاهش تولید مثل می شود ٬ كم شدن وزن در اوایل شیر دهی است . به طوری كه در یك تحقیق انجام شده گاوهایی كه در ابتدای دوره شیر دهی وزن می گیرند ٬ میزان آبستنی 67% داشته اند و آنهایی كه كم وزن می كردند 44% آبستنی داشته اند . نمره ی وضعیت بدنی نیز نقش موثری در تشخیص میزان آبستنی دارد ( چاق=5 ٬ لاغر= 1) به طوری كه آنهایی كه نمره وضعیت بدنشان كمی بیش از یك است فاصله گوساله زایی طولانی تر و میزان آبستنی كمتر دارند . از طرف دیگر دریافت بیش از حد انرژی نیز گاوها را به سمت چاق شدن و باز مشكل كاهش تولید مثل سوق می دهد ٬ به طوری كه در این گاوها جفت ماندگی نیز به میزان نسبتاً زیادی دیده می شود . همین طور آلودگی كیست های تخمدانی نیز در آنها به چشم می خورد كه تمام این ها عوامل كاهش راندمان باروری هستند .
2- پروتئین :
كمبود پروتئین در گاوهای شیری سبب فحلی خاموش و كاهش آبستنی شود به گونه ای كه در تولید شیر و مصرف غذا نیز كاهش به چشم می خورد . اگر پروتئین به جیره اضافه شود ٬ بعد از 2 تا 3 روز ٬ رشد در تولید شیر را می توان مشاهده كرد و البته تلیسه ها نسبت به گاوهای بالغ و شكم چندم در مقابل كمبود پروتئین حساس تر هستند . تلیسه هایی كه دچار كمبود شدید پروتئین باشند كاهش در رشد اسكلت را بخصوص در بخش لگن نشان می دهند . این تلیسه ها سیكل فحلی را دیر شروع می كنند و در زایمان نیز دچار مشكل می شوند و ممكن است از نظر شیر واری نیز تحت تاثیر قرار گیرند و شیر قابل توجهی تولید نكنند . افراط در پروتئین جیره ( بیشتر از cp 20 – 17%) باعث كاهش میزان آبستنی و افزایش دفعات تلقیح به ازای هر آبستنی و روزهای باز بیشتر می شود . البته تحقیقات یك نتیجه ی واحد را نشان نداده اند و ممكن است به مقدار و نوع پروتئین ها و میزان انرژی جیره بستگی داشته باشد تا مقدار پروتئین خام . وقتی تعداد زیادی پروتئین قابل تجزیه در شكمبه به حیوان داده شود یا حیوان انرژی كمی دریافت كند ٬ آمونیاك به سیستم پروتئین میكروبی ملحق نشده و به داخل خون جذب می شود به این ترتیب این میزان زیاد آمونیاك و اوره در خون ممكن است سبب كاهش باروری در هنگامی شوند كه انرژی به سوی تولید شیر یا تولید مثل سوق داده شده است . در بعضی از تحقیقات نشان داده شده است كه نیتروژن اوره ای خون (Bun) بیشتر از m1 100/20mg شانس ابستنی را كاهش می دهد .
3- مواد معدنی :
كمبود یا نامتعادل بودن مواد معدنی یكی دیگر از عوامل تغذیه ای كاهش راندمان تولید مثل است . واضح است كه میزان كافی از این مواد باید در جیره تهیه شود ولی به طور كلی در مورد حد كمبود آنها اختلاف نظر وجود دارد . مسلماً زیاده روی در آنها نیز مضر است .
- فسفر : این عنصر بیشترین پیوند را باكاهش راندمان تولید مثل دارد. تخمدان های غیر فعال ٬ بلوغ جنسی دیر رس و میزان كم آبستنی ٬ نتیجه ی كمبود تغذیه ی فسفر می باشند به طوری كه دریافت 80- 70% میزان مورد نیاز و كاهش فسفر در سرم خون موجبات افزایش تعداد دفعات تلقیح برای هر آبستنی را فراهم می كند .
- كلسیم : بیشتر مطالعات در مورد كلسیم و اثر آن بر تولید مثل مربوط به نسبت كلسیم و فسفر می باشد . نسبتهای 1 به 5/1 و1 به 5/2 و P :ca اثری در كاهش باروری نداشته است با این حال باید توجه كرد كه مقدار مصرف هر یك از این ها توسط گاو می باشد كه اهمیت زیادی دارد . برای گاوهای شیری باید همیشه میزان كافی از این عنصر را فراهم كرد و برای گاوهای خشك نیز باید مطلوب تر ین و بهینه ترین سطح از كلسیم و فسفر را تغذیه كرد تا وقوع تب شیر كاهش یابد چرا كه گاوهایی كه دچار تب شیر می شوند نسبت به گاوهایی كه تب شیر نگرفته اند در حین زایمان 2 برابر بیشتر احتیاج به كمك دارند و 2/4 برابر بیشتر دچار متریت می شوند ٬ پس سعی در كاهش تب شیر ٬ كمك شایانی در به حداكثر رساندن میزان آبستنی می كند .
- سلنیوم : خاك یكی از منابع فقیر سلنیوم است ٬ پس فرآورده های كشاورزی كه در این خاكها كشت شوند نیز دارای این كمبود هستند. این امر به خصوص در زمانی كه گاوداری به صورت كشت و صنعت باشد ٬ بسیار مشهود است . كمبود سلنیوم یكی از عوامل ایجاد جفت ماندگی است كه به همراه ویتامین E می توان از این عارضه جلوگیری كرد . تغذیه ی 1mg سلنیوم به گاوهایی كه دچار كمبود سلنیوم هستند ٬ می تواند این عارضه را برطرف كند . كمبود سلنیوم میتواند عامل سقط نیز باشد ٬ جیره های گاوداری ها باید حداقل ./1 ppm به ازای هر یك كیلوگرم ماده ی خشك سلنیوم داشته باشند تا سطح آن را در خون 8-10 ppm/100 m1 ثابت نگه دارند .
- ید : اثر ید بر غده تیروئید می تواند در تولید مثل موثر باشد . باید مطمئن شد كه هر گاو به طور روزانه 15-20 mg ید دریافت كند . از مشكلات زیادی دریافت كردن ید سقط جنین ٬ كاهش مقاومت در برابر بیماری و عفونت ها می باشند .
- پتاسیم : بسیاری از تحقیقات نشان داده اند كه دریافت مقادیر بالایی از پتاسیم ممكن است باعث به تعویق افتادن بلوغ ٬ تاخیر تخمك گذاری ٬ تضعیف جسم زرد و موجب عدم فحلی گردد .
- مس: كمبود مس باعث مرگ و میر زود هنگام جنین ٬ كاهش فعالیت تخمدانها ٬ كاهش فحلی و كاهش میزان آبستنی و افزایش جفت ماندگی و افزایش سخت زایی می گردد . وجود مقادیر بالایی گوگرد ٬ كلسیم ٬ آهن ٬ روی ٬ مولیبدون در جیره یا آب موجب كاهش استرس حیوان به این عنصر می شود .
- روی: در گاو نر كمبودآن باعث عدم ساخت اسپرم و در گاو ماده باعث تاخیر در بلوغ جنسی و ناهنجاری های رحمی می گردد .
ویتامین ها :
ویتامین های مورد نیاز گاوها توسط ساخت آنها در شكمبه ٬ روده و بافت ها و همچنین از طریق خوراكها تامین می شود .در جیره هایی كه به گاو های خشك داده می شود ٬ باید اطمینان داشت كه برای وضعیت بدنی نامناسب نباشند و بایست میزان كافی و متعادل از ویتامین ها و و مواد معدنی تهیه گردد .
Vit A : ویتامینی است كه در طول آبستنی موجب سلامت بافت ها می گردد . در صورت كمبود تاخیر در بلوغ جنسی ٬ سقط ٬ جنین مرده یا ضعیف ٬ جفت ماندگی و متریت اتفاق می افتد . مقدار پیشنهادی ویتامین A برای گاوهای شیری 30000-50000 IU می باشد . گاوهایی كه علوفه ی نامرغوب یا فقیر از ویتامین A دریافت می كنند ٬ باید این ویتامین ها را به صورت مكمل خوراكی یا تزریقی دریافت كنند .
در میان غذاها ٬ علوفه های سبز وتازه منابع این ویتامین هستند . سیلوی یونجه نیز از منابع بتا كاروتن محسوب می شود . در حالی كه سیلوی ذرت جزء منابع فقیر است . از دیگر مشكلاتی كه كمبود بتاكاروتن در گاوها وتلیسه ها می تواند ایجاد كند عبارتند از :
- تاخیر در بازگشت رحم به حالت اولیه بعد از زایمان .
- تاخیر در اولین فحلی بعد از زایمان
- تاخیر در تخمك گذاری
- بالا بردن میزان كیست های تخمدانی
- سقط و مرگ جنین در ابتدای آبستنی
تقریبا 300 mg/day از بتاكاروتن می تواند روند آبستنی را در مسیر عادی خود نگه دارد . می توان گفت اگر مقدار بتا كاروتن در خون حیوان كمتر از 100 mg/100 ml باشد ٬ حیوان دچار كمبود است و باید آن را جبران كرد .
vit D : این ویتامین برای متابولیسم كلسیم و فسفر نیاز است و البته به ندرت در گاوداری های صنعتی كمبود آن مشاهده گردد زیرا میزان كافی از آن را با تابش خورشید می سازند . مقدار نیاز حیوان به این ویتامین 10000IU در روز است .
Vit E : هنوز دلیل واضح و قانع كننده ای منوط به دخیل بودن كمبود آن در پایین آوردن راندمان تولید مثل وجود ندارد و میزان نیاز آن به درستی مشخص نیست .

[فلفل نمك]

آب پنیر وتغذیه ای آن در جیره دام
فرآورده های فرعی كارخانجات لبنیات سازی:
شیر مازاد كارخانجات لبنیات سازی از قبیل شیر پس چرخ ، شیر خشك ،دوغ حاصل از كره گیری ،آب پنیر ،كشك و غیره را چه به صورت تازه چه به صورت پودر از قدیم در جیره دام وطیور به كار برده اند .ولی امروزه با توجه به مصرف این مواد در تغذیه انسان ونیز كمبود پروتین حیوانی ترجیح داده می شود كه تمام فراورده های كارخانجات لبنیات سازی به مصرف تغذیه انسان برسد.

آب پنیر(whey syrup)
مقدمه:
در مراحل عمل آوری شیر كه با استفاده از رنین به منظور تولید پنیر صورت می گیرد،كازئین شیر رسوب داده شده و جدا می گرددو همراه با آن بخش عمده چربی و تقریبا نیمی از كلسیم وفسفر موجود در شیر هم گرفته می شود . مایعی كه بعد از این مراحل آماده می گردد آب پنیر تازه نامیده می شود . تركیب این مایع تابع تركیب شیر و همچنین نوع پنیری كه ساخته می شود.

منشاء/محل تولید:انگلستان
مزیت تغذیه ای:میزان انرژی ، چربی ، ویتامین های محلول ؛كلسیم وفسفر موجود درآب پنیر نسبت به شیر كمتر است .از این فرآورده اغلب در سیستم های تغذیه ای مرطوب مخصوص خوك ها استفاده می شود .از نظر پروتین نسبت به شیر ضعیف تر است .اما بیشتر پروتین آن بتا لاكتو گلوبولین است كه كیفیت بسیار خوبی دارد .وبهترین مورد مصرف خوراك را به عنوان اجزای مناسب برای جایگزین در شیر در گوساله ها ی جوان به دست آورده اند و بر خلاف پروتین های شیر پس چرخ پروتین آب پنیر در معده لخته نشده و ممكن است در سطوح بالای مصرف منجر به مشكلات گوارشی شود.
رنگ /بافت:مایع زرد تا سفید.
خوشخوراكی:اگر تازه باشد خوشخوراكی آن زیاد است.
محدودیت های مصرف (عوامل ضد تغذیه ای):میزان ماده خشك آن كم و میزان نمك آن زیاد است.
میزان مصرف تغریبی در گونه های مختلف(درصد از جیره متراكم):
گوساله 5% جایگزین شونده 10%
گاو شیری 10% شیر خوراكی 0%
گاو گوشتی 10% جیره پایانی 20%
بره 5% جیره رشد 20%
میش 10%




خصوصیات فیزیكی و شیمیایی آب پنیر:
كشش سطحی آب پنیر بین 84000-40000 نیوتن بر متر مربع بوده و با افزایش كل مواد خشك و كاهش درجه حرارت این میزان زیاد می شود .خصوصیات ویسكوزیته آب پنیر تغلیظ شده نه تنها در شرایط راندمان تبخیر بلكه در بهبود عملیات نیز با اهمیت می باشد .بررسی های به عمل آمده نشان می دهد كه هیدرولیز لاكتوز سبب كاهش ویسكوزیته می شود.

PH:
Phآب پنیر شیرین تازه (6)از phآب پنیر اسیدی تازه (4.6)بالاتر است اما طی مدت دو روز phهر دوی آنه به زیر 3.5 یا كمتر كاهش یابد.

لاكتوز آب پنیر:
عمده ترین كربوهیدرات شیر می باشد كه 94%آن ضمن تهیه پنیر وارد آب پنیر می شود. یك كیلو گرم لاكتوز حداكثر تا میزان 16.8 كیلو ژول انرژی تولید می كند. میزان لاكتوز در شیر انسان،گاو،بوفالو،گوسفند وبز به ترتیب:4.1،5.1،4.9،7% می باشد و در صورت نبودن آنزیم لاكتاز در دستگاه گوارش،لاكتوز بدون هیچ تغییری وارد روده بزرگ می شود و در آنجا در اثر تجزیه توسط میكروارگانیزم ها تولید گازكربنیك و ایجاد نفخ می نماید .بعلاوه به علت تخمیر آن باعث بروز اسهال می شود كه این عارضه عدم تحمل به لاكتوز نامیده می شود.
لاكتوز دارای دو فرم آلفا و بتا است . قابلیت انحلال بتا لاكتوز در آب بیش از آلفا لاكتوز است . قابلیت انحلال لاكتوز در آب 10 برابر كمتر از ساكاروز است. وبا بالا رفتن درجه حرارت ،انحلال لاكتوز افزایش می یابد.لاكتوز به وسیله باكتری ها به سرعت تخمیر شده و تبد یل به اسید لاكتیك،اسید بوتریك،الكل و اسیدهای خطی دیگر می شود.

پروتین های آب پنیر:
Prشیر گاو به طور طبیعی 30الی35 گرم در لیتر می باشدو شامل دو بخش اصلی به نامهای كازئین و pr آب پنیر است . برای جدا كردن این دو بخش از یكدیگرph شیر را در درجه حرارت 20 به 4.6 می رسانند در این ph كازئین شیر رسوب می كند و بخش prباقی مانده كه به صورت محلول می باشند prهای آب پنیر را تشكیل می دهد.

ویتامین های آب پنیر:
ویتامین ها در شیر به دو دسته محلول در چربی (ADEK)و محلول در آب(BC) تقسیم می شود . ویتامین های محلول در چربی شیر چسبیده به به گلبولهای چرب شیر می باشد و مقدار آن در آب پنیر بستگی به میزان چربی موجود در آن دارد ،از آنجا كه میزان چربی آب پنیر كم است نتیجتا" میزان آن در آب پنیر خیلی كم است .ویتامین های محلول در آب در سرم شیر محلول بوده و در نتیجه در شیر چربی گرفته و آب پنیر باقی می ماند.و مقدار آنها بستگی به مقدار آنها در شیر دارد ومقدار آنها در شیر بستگی به عوامل خارجی داشته و تغییرات آن ناچیز است

مواد معدنی آب پنیر:
بخش مهمی از املاح و مواد معدنی موجود در شیر در فرایند تولید پنیر در آب باقی می ماند .فسفات كلسیم یكی از املاح مهم در شیر میباشد كه در آب پنیر های به روش اسیدی تولید می شود بیشتر از آب پنیر های شیرین می باشد.ولی میزان مواد معدنی دیگر در آب پنیر شیرین و اسیدی تقریبا برابر است.

استفاده از آب پنیر در تغذیه گوساله ها:
استفاده آب پنیر در تغذیه گوساله ها ارزشمند شناخته شده و معمولا در سن 2 الی 4 ماهگی به صورت مخلوط با شیر پس چرخ قابل توجه است. وپس از 4 ماهگی می توان از پاب پنیر خالص به میزان 10 الی 15 كیلوگرم در روز استفاده نمود . استفاده آب پنیر در تغذیه گوساله ها تا سن 15 ماهگی سودمند خواهد بود زیرا تا حد زیادی جایگزین كنسانتره یا شیر پس چرخ می شود . ثابت شده گوساله های پرواری تغذیه شده با آب پنیر رشد روزانه بیشتری داشته وجثه وتولید آنها كمی بهتر از گوساله پرواری می باشد كه از همان مقدار واحد غذایی به صورت شیر پس چرخ مصرف نموده اند.

امكانات تغذیه آب پنیر در تغذیه گاو :
به صورت آب پنیر تغلیظ شده در خوراكهای پلتی (میزان 10 درصد)
به عنوان مكملی برای مواد جایگزین شیر در گوساله ها
به صورت لیسیدنی در تركیب با اوره و چربی ها برای گاوهای پرواری
به عنوان مكمل های مایع در جیره های غذایی گاو های پرواری به خصوص در مناطق كوهستانی و نیمه كوهستانی(به میزان 10 لیتر در روز)پ

آب پنیر را می توان به صورت آزاد در اختیار گاو های گوشتی قرار داد اما مصرف زیاد آب پنیر در گاو های شیری باعث باعث كاهش تولید شیر و درصد چربی می شود. همچنین یك سوم احتیاجات ماده خشك گاوهای را می توان با این فرآورده جایگزین نمود . در صورت استفاده از آب پنیر در جیره خوراكی تامین انرژی،مواد ازته،(غلات به اضافه كنجاله روغنی یا دانه های روغنی)،مواد معدنی (كلسیم همراه آب پنیر شیرین)و ویتامین ضروری است.بطور كلی نشخوار كنندگان می توانند 12 الی 15 درصد وزن آب پنیر مایع مصرف كنند.
از عوامل مهمی كه مصرف آب پنیر را در یك گروه از حیوانات تحت تاثیر قرار می دهد،دمای محیط می باشد ، به این صورت كه با افزایش دما مصرف آن افزایش می یابد.
افزایش حجم مصرف كل مایع حیوانات مصرف كننده آب پنیر ممكن است نرخ رقت شكمبه (Dilution Rate)را افزایش داده و باعث بهبود راندمان سنتز پروتین میكروبی شود.طبیعتا افزایش حجم مایع مصرفی حجم ادرار را افزایش می دهد ولی هیچ خطری برای حیوان ندارد.مصرف زیاد آب پنیر باعث مرطوب تر شدن بستر می گردد.
گاهی قابلیت هضم چربی ها و پروتین ها افزایش یافته و با مصرف آب پنیر مواد معدنی در كل دستگاه گوارش ابقاء می شوند.اگر آب پنیر بصورت افزایش تدریجی به دام ها عرضه نشود و دوره عادت پذیری رعایت نشود اسهال و گاهی اوقات عدم مصرف خوراك رخ می دهد ولی پس از عادت پذیری گاوها به آن حتی در صورت آزاد هیچ مشكلی پیش نخواهد آمد. گاوها نیاز به یك دوره 4 هفته ای برای عادت به مصرف كردن آب پنیر مایع دارند . ممكن است نیاز به محدود كردن آب آشامیدنی طی این مدت باشد . در حالت كلی گاوها ممكن است حدود دو سوم از نیاز آبی خود را از آب پنیر و بقیه را با آشامیدن آب تامین كنند . وقتی آب پنیر آزاد در اختیار گاو ها قرار گیرد ،ممكن است روزانه 91 كیلو گرم مصرف كنند . و هر 45 كیلو گرم آب پنیر معادل 3.4 كیلو گرم كنسانتره 12% پروتین است .
آب پنیر و شیر پس چرخ بهترین مورد مصرف خود را به عنوان اجزایی مناسب برای جایگزینی شیر در گوساله ها ی جوان به دست آورده اند. بر خلاف پروتین های شیر پس چرخ ،پروتینهای آب پنیر لخته نشده و ممكن است در سطوح بالای مصرف منجر به مشكلات گوارشی شوند.می توان از آب پنیر در صورت نیاز مبرم به میزان 10% كنسانتره گاوهای شیری استفاده نمود.

موارد منع مصرف:
فیبر منبع اصلی نشخوار كنندگان است كه عرضه ناگهانی مقادیر زیاد آب پنیر (لاكتوز) باعث اختلال هضمی می شود . لاكتوز سریع تر از فیبر هضم شده و امكان دارد منجر به اسیدوز یا نفخ شود.
گاو های كه آب پنیر را از داخل ظرف مصرف می كنند تمایل زیادی به لیسیدن ته ظرف دارندكه امكان ورود برخی مواد مضر را به بدن را دارد. كه می توان این مشكل را با قرار دادن یك محدود كننده پلاستیكی ته ظرف یا انداختن یك تكه تخته شناور روی سطح آب پنیر این مشكل را بر طرف كرد.
به علت پایین بودن میزان ماده خشك آب پنیر ، انتقال آن در مسافت بیش از 50 كیلومتر به صرفه نمی باشد ، بنابراین در تغذیه گوساله تنها از پودر آب پنیر استفاده می شود . چون انرژی مورد نیاز برای خشك كردن خیلی بالا بوده استفاده از آب پنیر تغلیظ شده توصیه می شود.
به علت مقادیر بالای لاكتوز آب پنیر خشك شده نمی توان از آن به می زان زیاد و به طور مناسب برای تهیه ماده جایگزین شیر استفاده نمود .همچنین پودر آب پنیر جاذب الرطوبه می باشد و نگهداری آن در حالت فیزیكی مطلوب مشكل است.

نتیجه گیری:
بر اساس یافته ها ، آب پنیر می تواند باعث كاهش مصرف كنسانتره شود بدون اینكه هیچ گونه تاثیر منفی بر اضافه وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراك داشته باشد .و نیز در تغذیه گاوهای شیری تقریبا به اندازه مصرف ماده خشك آب پنیر ،مصرف بخش كنسانتره جیره كاهش می یابد بدون اینكه تولید شیر دچار نقصان گردد . به علت مقادیر بالای لاكتوز آب پنیر خشك شده نمی توان از آن به می زان زیاد و به طور مناسب برای تهیه ماده جایگزین شیر استفاده نمود.

استفاده های دیگر آب پنیر :
مخلوط با سویا برای بهتر شدن ارزش تغذیه ای
استفاده در صنایع گوشتی برای بهبود گوشت
استفاده در صنایع قنادی (برای ساخت بیسكویت استفاده می شود كه باعث بیشتر شدن زمان ماندگاری بیسكویت می شود )
استفاده در صنایع نانوایی (در كشورروسیه به طور وسیعی در صنایع نانوایی استفاده می شود)
و هزار راه نرفته باقی است.........

[فلفل نمك]

تغذیه ذرت در گاوهای شیرده

كيفيت ذرت در تغذيه گاوهاي شيري منحصر به فرد است . اين گياه داراي ارزش غذايي بالايي است و حاوي مقادير زيادي انرژي و نشاسته مي باشد . اين گياه قادر است در هر هكتار 40 تن علوفه تازه و در برخي شرايط حتي بيشتر از اين مقدار توليد كند به عبارت ديگر توليد آن در هر هكتار 10 تا 15 تن ماده خشك است .
بر اساس هدف مصرف گياه ذرت نحوه برداشت آن متفاوت است :
1-ذرت تازه : ذرت تازه رامي توان درهرمرحله اي از رشد گياه حتي در مرحله اوليه رشد نيز برداشت كرد . در مراحل اوليه رشد علوفه ذرت ارزش غذايي مناسبي دارد ولي بايد مواظب بود كه ميزان زيادي از علوفه تازه به صورت يك جا به مصرف دام نرسد زيرا داراي تركيباتي است كه به سرعت هضم شده لذا توصيه مي شود كه در هر وعده غذايي بيش از 10 كيلو گرم علوفه تازه در اختيار دام ها قرار نگيرد .
2-ذرت دانه اي (كنسانتره) : برداشت ذرت دانه اي بايد در زماني صورت گيرد كه بلال آن كاملاً رسيده باشد .سه روش براي ذرت دانه اي وجود دارد :
الف ) برداشت بلال كامل و خرد كردن و قرار دادن آن در سيلو
ب ) برداشت بلال كامل به روش خرمن كوبي كه محصول حاصل از اين روش شامل دانه هاي بلال و قسمتي از چوب بلال است كه فرايند شده و سيلو مي شوند .
ج ) استفاده از كمباين كه در اين روش چوب بلال خرد شده و دانه هاي آن جدا مي شود محصول اين روش تنها شامل دانه ذرت است.
3- سيلوي ذرت :برداشت دانه هاي ذرت براي سيلو كردن بايد در زماني صورت گيرد كه به اندازه كافي رسيده باشند ( مرحله خميري سفت ) . همچنين طول مطلوب قطعات ذرت خرد شده بايد 8/0 سانتي متر باشد . اين اندازه براي تهيه سيلو مناسب است و امكان فشردگي كافي علوفه را در ساختمان سيلوي زميني فراهم مي كند . اين مسأله بسيار حياتي است كه تمام دانه هاي ذرت در طي مرحله چاپر كردن به خوبي عمل آوري شوند. اين عمل باعث شده كه در هنگام هضم به ميزان بيشتري در دسترس دام قرار گيرند زيرا دانه هاي سالم وفرايند نشده هضم نمي شوند و در نهايت از طريق مدفوع دفع مي شوند.
در تهيه سيلو مهمترين مسأله مديريت صحيح آن است كه شامل : برداشت علوفه ، ذرت در مرحله مناسب رشد ، پر كردن و متراكم كردن سريع سيلو ، پوشاندن سريع و مناسب سيلو .
برداشت علوفه ذرت بايد در مرحله اي از رشد گياه صورت گيرد كه داراي 35 – 30 % ماده خشك باشد .اين مرحله زماني است كه برگ هاي علوفه ذرت از پايين بوته شروع به زرد شدن كرده و دانه هاي ذرت به صورت خميري و در حال سفت شدن باشند در غير اين صورت اگر علوفه ذرت در مرحله اي برداشت شود كه ماده خشك آن كمتر از 30 % باشد ضايعات سيلو به صورت از دست رفتن مواد مغذي از طريق پساب زياد مي شود . از آنجايي كه غالباً ميزان ماده خشك علوفه ذرت در مرحله برداشت مناسب نيست بهتر است براي كنترل آب مازاد اقداماتي انجام داد . در اين راستا مي توان در هر تن علوفه بر اساس رطوبت آن 40 تا 70 كيلوگرم تفاله خشك چغندر قند اضافه نمود . اين تفاله بايد به صورت پرك و يا كل علوفه مخلوط شود نه اين كه به صورت يك لايه ريخته شود .
تفاله خشك چغندر قند علاوه بر جذب مقدار زيادي آب مازاد مي تواند اقداماتي از قبيل در نظر گرفتن يك لايه ضخيم از كاه غلات در كف سيلو براي جذب آب مازاد و نيز عمل آوري كاه انجام شود .افزودن اوره به علوفه سيلو شده ( 1 تا 2 كيلو گرم در هر تن ) در زمان پر شدن سيلو مي تواند مفيد باشد زيرا باعث:
1-افزايش سطح پروتئين علوفه سيلو شده
2-تهيه ازت سهل الهضم براي رشد باكتريايي سيلو شده و در نتيجه از كاهش كيفيت پروتئين علوفه جلوگيري مي كند
3-افزايش سهم توليد اسيد استيك در توده سيلو شده و طول عمر سيلوي ذرت در آخورها افزايش مي يابد .توصيه مي شود 1 تا 5/1 كيلوگرم كربنات كلسيم به هر تن علوفه در حال سيلو شده اضافه گردد .

[فلفل نمك]

كنترل بيماريهاي تنفسي در دام هاي بزرگ

بيماري هاي عفوني دستگاه تنفس در حيوانات فارم به وسيله ي تركيبي از عوامل عفوني و عوامل مستعد كننده مثل آب و هواي بسيار سرد ، استرس از شير گرفتن حمل و نقل همچنين تهويه ي ضعيف در سالن نگه داري حيوانات به وجود مي آيند چرا كه اين عوامل سبب تضعيف مكانيزم دفاعي حيوانات مي شوند.
يك رهيافت معقول براي كنترل بيماري هاي تنفسي شامل موارد زير مي شود:
به دست آوردن يك تشخيص باليني و آزمايشگاهي رخ دهنده در حيواناتي كه به طور باليني مبتلا شده اند.
تلاش براي پيشگويي وقوع يك بيماري اختصاصي بر اساس تجربهء قبلي و در نظر گرفتن تكنيك هاي مديريتي كه بتوانند اثرات عوامل استرس زا را به حداقل برسانند.
در نظر گرفتن بر نامه هاي واكسيناسيون براي بيماريهاي اختصاصي در صورتي كه لازم به نظر برسند.
اهميت تشخيص
به خاطر اينكه اغلب بيماري هاي تنفسي به وسيله عوامل عفوني متعددي به و جود مي آيند لذا به دست آوردن تشخيص قطعي اتيو لوژ ي بيماري به طور قابل توجهي مشكل به نظر مي رسد و بسياري از عوامل عفوني كه موجب بيماري تنفسي مي گردند در محيط و همچنين در حالت طبيعي در حفره ي بيني حيوانات سالم حضور دارند و اين عوامل سبب ايجاد مشكل و تداخل در آزمايشات ميكروبيولوژي به هنگام بروز بيماري تنفسي مي گردند.
چون عوامل عفوني معمولا" هم از حيوانات بيمار و هم از نوع سالم آنها ايزوله مي شود بنابراين ارتباط بين عامل بيماري و اثرات آن به خوبي مشخص نمي شود و به نظر مي رسد كه عوامل مستعد كننده اهميت عمده اي در هر برنامه ي كنترلي مي توانند
داشته باشند.
تكنيك هاي مديريتي
بسياري از بيماريهاي تنفسي شايع در زمانهاي مشخص و تحت شرايط معيني رخ مي دهند و كنترل موفقيت آميز آن بستگي به استفاده از تكنيكهاي مديريتي قبل از احتمال وقوع بيماري دارد.
به عنوان مثال در گاوهاي گوشتي پنو موني پاستورلايي با به كارگيري روشهاي مديريتي مشخص كه استرس از شير گرفته را به حداقل مي رساند كنترل مي شود. شيوع پنو موني در گوساله هاي نر كه براي انجام يك آزمايش انتخاب شده اند به حداقل مي رسد. به شرطي كه آنها به خوبي از شير گرفته شوند.
در آمريكاي شمالي بيماري تنفسي گاوان (brd) در بين گاوهاي جواني كه از چندين مرتع مختلف چرا مي كنند بسيار شايع است كه اين حالت پس از طي مسافت هاي طو لاني (جهت تغذيه) رخ مي دهد. بيماري تنفسي اسب در اسبهاي جواني كه در مسير مسابقه براي حركت جمع شده اند و همچنين در اسبهايي كه جهت نمايش آورده شده اند رخ مي دهد.
شرايط سالن نگهداري
گاوها و خوكهايي كه در فصل زمستان در محيط سرد و مرطوب و در فصل تابستان در يك محيط بسته و گرم و با ازدحام زياد در طويله نگهداري مي شوند ممكن است مستعد شيوع يك پنو موني با واگيري بالا باشند .واگيري و تلفات بالاي حاصل از پنو موني مي تواند در حضور غلظت بالاي آمونياك در محيط و يا گردو غبار زيادرخ دهد.
بروز آمفيزم ريوي و سرفه در اسبهايي كه در اصطبل هاي حاوي گرد و غبار و با تهويهي ضعيف بسته شده اند در مقايسه با اسبهايي كه در اصطبلهاي در باز نگهداري مي شوند بسيار بالا است. تقريبا" 200 سال پيش مديريت بد اصطبل ها به عنوان عامل مهم در ايجاد سرفه در اسبها توصيف شده است با اين حال هنوز به طور موكد بر بكارگيري يك آنتي بيوتيك وسيع الطيف همراه با اكسپكتورانت ها و ساير داروها در مديريت باليني اسبهايي كه در اصطبل نگهداري شده و سرفه ي مزمن دارند تاكيد شده است. ملاحضات و توجهات بيشتر در مورد خوب نگهداشتن اصطبل و تهويه ي آن ضروري به نظر مي رسد. در خوك پنوموني آنزو ئو تيك بسيار گسترده است اما اثرات پنو موني با مديريت خوب سالن تهويه و تغذيه مي تواند در سطوح بسيار پاييني نگهداشته شود. تاكيد بسيار زيادي بر تلاش و كوششي در جهت ريشه كني گونه هاي مختلف مايكو پلاسما صورت گرفته است كه بي نهايت مشكل است.

[فلفل نمك]

تعيين ارزش غذايی گياه موخور جهت استفاده در تغذيه دام

در پي افزايش نقش تغذيه در اقتصاد دامپروري، از اواسط قرن اخير تاكنون، شناسايي ارزش مواد غذايي و مواد خوراكي و تعيين احتياجات غذايي حيوانات(مزرعه‌اي) توجه متخصصين، بخصوص علوم دامي را به خود معطوف داشته و تحقيقات بيشماري در اين مدت انجام گرفته است [4 ].
مراتع مهمترين بخش از منابع تجديد شوندة كشور است كه به دليل پايين بودن هزينه تأمين علوفه از آنها در مقايسه با هزينه توليد علوفه از طريق كشت آبي فشار زيادي بر آن وارد مي شود[3 ].
در شرايط معمولي به طور متوسط 4/21 ميليون تن علوفه خشك در مراتع توليد مي شود كه 50 درصد آن معادل 7 /10 ميليون تن در تغذيه دام به مصرف مي رسد و 50 درصد باقيمانده آن جهت ادامه حيات مراتع وحفظ آن باقي مي‌ماند[2 ].
اين مقدار حدود 60 ميليون واحد دامي را تعليف مي‌كند؛ حال آنكه طبق آمار، جمعيت دام كشور رقمي در حدود 107 ميليون واحد دامي است كه تقريباً دو برابر ظرفيت مراتع كشور را تشكيل مي‌دهد. اين مسأله سبب چراي بيش از حد مراتع كشور را به دنبال دارد. پس بهبود كيفي دام از طريق افزايش كمي و كيفي علوفه (مرتعي و غيرمرتعي) امري اجتناب ناپذير است[3 ].
بنابراين با توجه به افزايش تعداد دام در مراتع و پايين بودن ظرفيت توليدي آنها نياز به استفاده از منابع غذايي غير مرتعي ضروري به نظر مي رسد. به منظور رسيدن به هدف فوق، ارزش غذ ايي گياه موخور بررسي شده است. بلوط غرب3 به عنوان يكي از گياهان شاخص و شايد با اهميت ترين گياه در منطقه رويشي غرب كشور است كه جايگاه ويژه اي بخصوص در محيط طبيعي ايلام دارد. موخورها (بطوركلي دارواشها) از جمله گياهان نيمه انگلي هستند كه در رويشگاه زاگرس بيشتر بر روی بلوطها و بسياري از درختان و درختچه‌ها رشد مي‌كنند و سبب ايجاد اختلال در روند طبيعي حيات آنها مي‌شوند و حدوث خسارت گاهاً به قدري شديد است كه حتي باعث مرگ درختان تنومند و بزرگ بلوط نيز مي‌‌شود ( مشاهدات پژوهشگران) . براي مبارزه با اين گياه نيمه انگل بر اساس مدارك و شواهد، مؤثرترين راه قطع مكانيكي شاخه آلوده مي‌باشد كه لاجرم هزينه‌هايي را نيز به همراه خواهد داشت[5].
با توجه به كمبود علوفه در منطقه جهت چراي دام، در اين تحقيق سعي بر آن شد تا ارزش غذايي گياه موخور جهت تغذيه دام مشخص گردد كه از اين طريق با توصيه استفاده از اين گياه در جيره غذايي دامها ، هم بخشي از نياز غذايي دام مرتفع ‌شود و هم از ميزان فشار بر مراتع كاسته شود.
نمونه‌برداري از گياه موخور:
براي بدست آوردن نمونه‌اي يكدست جهت برآورد ارزش غذايی گياه موخور در چهار جهت جغرافيايي جنگلهاي اطراف شهر ايلام حركت نموده و از شاخ و برگ تازه گياه موخور در هر جهت مقداري به وزن يك كيلو‌گرم برداشت گرديد (جمعاً 4 كيلو‌گرم). نمونه‌برداري در اوايل فصل تابستان و پايان دورة گلدهي و به حداكثر رسيدن رشد‌ زايشي انجام گرفت. نمونة هر جهت جغرافيايي در كيسه نايلوني ريخته شده و سريعاً به آزمايشگاه دانشكده كشاورزی دانشگاه ايلام منتقل گرديد و هر چهار كيلو‌گرم بطور كامل با هم مخلوط شدند و از آن، يك كيلوگرم جهت بررسيهاي آزمايشگاهي جدا گرديد. اين يك كيلوگرم شاخ و برگ گياه موخور معرف هر چهار جهت جغرافيايي و به عبارت بهتر معرف موخورهاي جنگل اطراف شهر مي‌باشند. نتايج و بحث نتايج مربوط به تجزيه شيميايي بدست آمده از گياه موخور در زير مي‌آيد.
جدول شماره 5- ميانگين كل تركيبات شيميايي گياه موخور (بر اساس صددرصد ماده خشك)

ماده خشك % رطوبت % پروتئين خام % چربي خام % الياف خام % كلسيم %
402 0/0 0/4 9 12/0 25/0 13/1
فسفر % سديم % سديم % پتاسيم % منيزيم % آهن%
3/20 6/5 6/5 56/13 71/71 29/28


بر اساس نتايج، ميزان پروتئين گياه موخور، به عنوان يك فاكتور بسيار اساسي56/13 درصد است كه نسبت به ميزان اين عامل در بسياري از خوراكهاي رايج در تغذيه دام ( كاه برنج، كاه گندم، كاه جو و علف خشك مرتع) در حد مناسبي است و مي‌تواند به عنوان يك ماده خوشخوراك مورد توجه قرار گيرد. ميزان چربي اندازه‌گيري شده، 6/5 درصد است كه باز هم در مقايسه با چربي موجود در بسياري از علوفه‌هاي رايج در تغذيه دام از كيفيت و جايگاه مناسبي برخوردار بوده و با توجه به اينكه چربي شكل اصلي ذخيره انرژي در حيوانات است و به عنوان عايق حرارتي نيز حائز اهميت مي باشد از اين نظر بسيار انرژي‌زا و گرم كننده است و مي‌توان از آن در اوقات سرد سال استفاده نمود. ميزان الياف خام اندازه‌گيري شده 3/20 درصد است كه در مقايسه با بسياري از خوراكهاي رايج از كيفيت مناسبتري برخوردار است. كم بودن الياف خام بر ميزان خوشخوراكي و قابليت هضم ماده غذايي مي‌افزايد و ميزان پروتئين جذب شده را افزايش مي‌دهد. چون ميزان بافت فيبري در ساقه و شاخه گياه موخور اندك مي‌باشد (علت ترد بودن ساقه و شاخه موخور) كم بودن ميزان الياف خام دور از انتظار نبوده است. ميزان عناصر معدني كلسيم، فسفر، پتاسيم، سديم، منيزيم و آهن به ترتيب: 13/1، 25/0، 12/0، 4 ، 09/0 درصد و 402 قسمت در ميليون بوده است كه عناصر فسفر، سديم ،پتاسيم و آهن از حد مورد نياز گوسفند بيشتر بوده و نمايانگر كيفيت بسيار مناسب آنهاست و مقدار عناصر كلسيم و منيريم اندكي كمتر از حد مورد نياز گوسفند است كه در صورت استفادهء خالص بايستي حتماً از منابع ديگري اين كمبود جبران شود. قابل ذكر است كه در ميزان عناصر معدني بر اساس شرايط آب و هوايي و خاك تغييراتي ايجاد خواهد شد. به طور كلي بر اساس نتايج بدست آمده از تعيين ارزش غذايي گياه موخور، اين گياه در جايگاه بسيار مناسبي براي تغذيه قرار داشته و خوراكي بسيار ايده‌آل و پر انرژي و گرما‌زا مي‌باشد و در رديف گياهان خوشخوراك و با قابليت هضمي بالا مي‌باشد و استفاده از اين گياه براي تغذيه دام بويژه در اوقات سرد سال توصيه مي‌گردد. بنابراين با برداشت اين گياه جهت تغذيه دام به چند هدف ارزشمند مي‌توان رسيد: 1- كمك به كاهش ميزان خسارت وارده موخورها به درختان بويژه بلوط در رويشگاه غرب كشور 2- تأمين قسمتي از علوفه مورد نياز دام و آن هم با كيفيتي بالا 3- كاهش در هزينه خوراك دام 4- جبران كمبود مواد غذايي و عناصرموجود در بعضي خوراكهاي مورد استفاده در تغذيه دام

[فلفل نمك]

گزینه های جدید برای مدیریت كود دامی در مزارع كوچك

برای خیلی افراد مدیریت كود به معنای كشاندن آن به مزارع دور دست تر از گاوداری ها است .این كار منجر به افزایش هزینه به ازای هر كیلومتر حمل ونقل كامیون ها و دیگر مشكلات ناشی از این حمل ونقل میگردد.

خوشبختانه فن آوریهای پیدا شده اند كه این نگرانی ها را كاهش میدهد. شاید برخی از شما ها راجع به ابزارهای مكانیكی مثل غربال های شیب دار و پرس های مارپیچی كه به طرز موثری بخشی از مواد جامد را از مایع جدا میكند كه آب كمتر و مواد جامد بیشتری را حمل نمایی <چیز های را شنیده باشید .مشكل آن هزینه است. سامانه های مكانیكی نیاز به سرمایه گذاری عمده دارند كه فراتر از دسترسی بسیاری از دامداری های كوچك است.

یك فن آوری اخیرا ظهور كرده كه برای گله های با هر اندازه مناسب است و روشی مواد جامد كود از مایعات با استفاده از لوله های تصفیه پارچه ای و اصلاح شیمیایی است كه در كاهش فسفر- كل نیتروزن و نیتروزن آلی موجود در مایع و در عین حال خارج كردن مواد جامد موجود در كود موثر واقع شده است.

لوله ها را میتوان بسته به محل تجمع كود به طول های مختلف ساخت. لوله هایی كه در واحدهای گاوداری بیش از همه مورد استفاده قرار گرفته اند -13.7متر محیط و 30.5 متر طول دارند.معمولا لوله های پارچه ای روی سطحی هم تراز با مرداب تجمع یا ساختمان ذخیره كود گذاشته می شوند.كود دامی یا فاظلاب آن با یك فلز سازگار با طبیعت یا نمك های آهن كه در صنعت فاظلاب به طور معمول استفاده می شوند و نیز یك پلیمر اصلاح میگردد تا به لخته بستن و ته نشین شدن مواد جامد كمك شود.

پس جریان فاظلاب اصلاح شده از طریق یك دریچه كه پایین تر از انتهای لوله قرار گرفته است به درون لوله پارچه ای پمپاژ میشود.وقتی لوله پر شود> وزن مواد كمك میكند تامایع از میان منافذ لوله عبور كند. یك لایه به سرعت در سطح لوله تشكیل می شود كه بازده تصفیه را بهبود میبخشد. با تشكیل این لایه در لوله>درصد زیاد ی از مواد جامد ومغذی در لوله باقی می مانند

میتوان این فرآیند را چندین بار تكرار كرد تا لوله با مواد جامد بدون آب پر شود. مایع یا فاظلاب حاصل معمولا برای آبیاری به درون مرداب تجمع مرحله دو جریان یافته یا به محل ذخیره اولیه كود بر میگردد.این فاظلاب دارای مواد مغذی كمتری بوده و میتوان در مزارع نزدیك به كار برد و یا میتوان به عنوان آب بازیافتی برای شستشو وغیره مورد استفاده قرار گیرد .این پساب بوی كمتری دارد.


استحصال مواد مغذی....


تحقیقات اخیر در مركز تحقیقات گاو شیری دانشگاه جورجیا ثابت كرده كه با استفاده از اصلاح شیمیایی و لوله های پارچه ای نرخ برداشت فسفر و نیتروژن آلی به ترتیب 99 و100 درصد است .لوله ها در مقایسه با حالتی كه بدون استفاده از اصلاح شیمیایی پر شده بودند>با سرعت بیشتری آب از دست دادند ومواد مغذی بیشتری در خود نگه داشتند.نتایج مشابهی در یك گاوداری 150 راسی و دو گوسفن دار یمجزا به دست آمده است.

بسته به مواد جامد ومحتوای آلی آنچه كه به داخل لوله ها پمپ میشود>هزینه ها متفاوت خواهند بود.همچنین بستگی به درصدی از مواد مغذی دارد كه تلاش میكنید از كود استحصال شود .
كودهای با مواد جامد بیشتر نیاز به مواد شیمیا یی بیشتری دارند تا بی آب شوند.برای استحصال بیش از 95درصد مواد مغذی از یك جریا ن فاظلاب حاوی 2درصدمواد جامد>هزینه پر كردن یك لوله 13.7 متر در 30.5 متر روی كاغذ تقریبا 3600$ خواهد بود كه شامل هزینه مواد شیمیایی ولوله است .وقتی لوله پر شود >نزدیك به 2460520 لیتر از فاظلاب كود به درون لوله پارچه ای پمپ شده است . آن چه برای تان به جا می ماند 241متر مكعب از مواد جامد با 75 تا80 درصد رطوبت است . این بر آورد هزینه های طراحی محل >دستگاه پمپاز و تزریق را در بر نمیگیرد >چون میتوان آنها را بر اساس هزینه های جاری در نظر گرفت.
این فن آوری چندین مزیت دارد :
1) مواد جامد باقی مانده در لوله بسیار خشك تر هستند و می توان آنها را به محل های دور تر حمل كرد و روی خاك های فقیر از فسفر پاشید.

2)مواد جامد را میتوان تا موقع لزوم در لوله ها ذخیره نمود كه نیاز به پخش كود در مزرعه را به دلیل محدودیت ظرفیت ذخیره مرتفع می سازد.

3)همچنین از پساب حاصل كه فسفر كمتری دارد میتوان به عنوان سامانه شستشو وپخش كردن آن در زمین به تنهای یا به همراه آبیا ری استفاده نمود .

ارزیابی و اتخاذ تصمیم.....

هیچ فن آوری كه گاوداری ها برا ی مدیریت فاظلاب خود نیاز دارند دقیقا مطابقت ندارد.باید هزینه های توام با هر فر آیندی را كه در نظرتان است> ارزیابی كنید .استحصال كود>مواد مغذی و جامد موجود در كود >زمین های زراعی قابل دسترسی وفاصله میان واحد ذخیره یا ساختمان ذخیره تا زمین >باید در اتخاذ نوع فن آوری كه برای تان مناسب تر از همه است >مد نظر قرار گیرد.كارگر و سوخت تنها هزینه های نیستند كه با مدیریت كود توام اند.بیمه مسولیت استهلاك >جایگزینی اجزا ء و سایر هزینه های ثانویه را باید در هنگام ارزیابی هزینه های جاری مورد محاسبه قرار داد.

آخرین مورد در خور توجه این است كه مزرعه شما تا چه حد می تواند قوانین در شرف وقوع كود دامی در آینده را رعایت نماید. برخی مزارع مجبورند طی سالهای آینده تغیرات قابل توجهی انجام دهند تا پیش نیاز برنامه های مدیریت كود دامی و مواد مغذی خود را رعایت و بر آورد سازند.

نتیجه:

استفاده صحیح و مناسب از كود و حتی ضایعات دامی وخوراك به نحو احسن كه این موارد> لازمه یك مدیر موفق و كار آمد می باشد.
به امید موفقیت تمام مدیران بویژه بخش كشاورزی و منابع طبیعی.

[فلفل نمك]

یولاف جهت علوفه خشك

هنگامی كه ساقه ها و برگ یولاف هنوز سبز بوده می توان آنها را درو نموده و برای علوفه خشك استفاده نمود . در این موقعیت با توجه به بالا بودن پروتئین آن یولاف دارای ارزش غذایی بالاتری می باشد ، در زمان بالغ شدن میزان انرژی قابل مملا حظه ای در آن ذخیره شده ، اما در صورت تاخیر در برداشت مقدار ریزش و افت آن بالا خواهد رفت .
یولافی كه برای علوفه خشك استفاده شده با توجه به شرایط خشكسالی ، آسیب رگبار ( تگرگ ) و سایر عوامل رشدی كه سبب توقف الگوهای رشد شده ، در مقایسه با گندم و جو تمایل و پتانسیل بیشتری برای جمع كردن نیترات در گیاه خشك آن دارد . تحت چنین شرایطی لازم است كه برای اطمینان از ایمنی و عدم سمی شدن آن ، یكسری تشخیص های آزمایشگاهی برای علوفه خشك یولاف صورت گیرد .
سیلو كردن
گیاه یولاف دارای ساقه هایی تو خالی بوده كه این عامل در هنگام سیلو كردن آن با توجه به نگه داشتن اكسیژن در خود ، سبب بروز مشكلاتی می گردد . در سیلوهای افقی این می توان سبب ایجاد مشكلاتی برای ذخیره گیاه گردد . اگر سیلوی عمودی یا لوله ای از جنس پلاستیك در دسترس باشد می توان از آن برای ذخیره یولاف استفاده نموده ، چرا كه با توجه به بسته بندی و امحاء اكسیژن ، آن می توان به شكل بهتری در مقایسه با ذخیره افقی ، این گیاه را سیلو نمود .
مقدار مینیمم اكسیژن برای اینكه به محصول سیلو شده آسیب وارد ساخته 55 درصد و میزان رطوبت هم در شكل عمودی یا برج مانند سیلو ، 65 درصد می باشد . لازم است كه ذخیره محصول به شكل بسته بندی محكم در سیلو انجام گرفته تا شرایط آنا ایروبیكی محصول حفظ گردد. بسته بندی آن برای جلوگیری از نفوذ هوا مهم است .
جز در موارد سیلوهای برجی ( استوانه ای ) یا فشرده ( مهر و موم شده ) ، لازم است كه علوفه یولاف را به شكل ردیفی قرار داده تا اكسیژن از طریق ساقه های تو خالی وارد فضای بسته ها نشده و از این طریق سبب پائین آمدن كیفیت یولاف ذخیره شده گردد .
تحقیقات دانشگاه ایالتی south Dakota نشان می دهد كه ذخیره یولاف و سیلو نمودن آن روشی مناسب برای نگهداری مواد تغذیه ای گلع می باشد . علوفه خشك شده یولاف دارای میزان كمتری ( 78/ 1 پوند در روز ) ارزش غذایی در مقایسه با علوفه سیلو شده ( 28/ 2 پوند در روز ) است . از لحاظ درصد وزنی هر دو نوع علوفه دارای نسبتی یكسان می باشند كه در نتایج مربوطه مورد لحاظ قرار گرفته است . این نتایج یك امتیاز 8 / 21 درصدی را برای ارزش غذایی علوفه سیلو شده در مقایسه با علوفه خشك اعمال می نماید . با در نظر گرفتن افت های گیاه در هنگام ذخیره و برداشت ، میزان بهره گیری گله از علوفه بسته بندی شده 24 درصد بیشتر از علوفه خشك در میزان معادل و حوزه مساوی بوده است . یك آزمایش دیگر هم نشان داده كه امتیاز علوفه سیلو شده در مقایسه با علفوفه خشك تا 48 درصد بالاتر بوده كه تحت توجه حوزه و بهره وری گله مورد لحاظ قرار گرفته است .
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــ
كاه
در خاورمیانه از كاه و كلش یولاف هم به شكل گسترده ای جهت تغذیه زمستانی گاوهای استفاده می گردد . آزمایشهای تحقیقی كه در مركز تحقیقی N D S U دیكنسون انجام گرفته نشان می دهد كه تركیب علوفه تبدیل شده به كاه به میزان 50 درصد در تغذیه گاوههای آبستن دارای عملكردی رضایتبخش است . یك تحقیقی مشابه در داكتوای شمالی نشان داده كه بین گاوهایی كه در زمستان نصف جیره غذایی آنها تفاله ذرت یا كاه حاصله از یولاف بوده ، عملكردی مشابه وجود داشته است .
كاه یولاف نسبت به كاه گندم یا جو كمی خوش هضم تر و خوش خوراكتر بوده ، اما در مقایسه با كاه ارزان این میزان خوش خوراكی و قابلیت هضم كمتری دارد .
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــ
تاثیرات تكمیلی سیلو كردن
قابلیت هضم پروتئین و انرژی زایی گیاه هنگامی كه گیاه به مرحله تكمیلی و بلوغ دانه رسیده ، كاهش می یابد ، اما تا هنگامی كه الیاف آن ترد بوده ، این قابلیت بالا می باشد . وقتی كه گیاه خوشه و سنبده داده ، دانه های یولاف به مرحله تكامل رسیده و در این صورت در هنگام تبدیل شدن به علوفه خشك ، این خوشه ها ریخته و افت و ریزس گیاه بیشتر می گردد.
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــ
اشكال دیگر یولاف
تعداد كمی از واریته های بدون غلاف یولاف وجود داشته ، اما آنها به ندرت پرورش داده می شوند . یولاف پوست كننده ( كه از پوست جدا شده ) دارای ارزش غذایی قابل مقایسه ای با ذرت بوده ، اما از نظر هزینه ای معمولا جذابیتی برای تغذیه گله ندارند . نتایج بررسی ها نشان داده كه با توجه به تجربیات گله داران ، دانه های یولاف برای پرورش گله خیلی مناسب بوده ، اما در صورت استفاده به عنوان یك غذای كنسانتره جهت پروار بندی دارای عملكرد رضایتبخش كمتری است .