علوم دامی و طیور- طیور-بانك مقالات طيور

[فلفل نمك]

بیماری هایی که سوددهی جوجه های گوشتی خاورمیانه را تحت تأثیر قرار می دهند.

تولید کنندگان جوجه های گوشتی در خاورمیانه مواجه با یکسری بیماری هایی هستند که روی میزان رشد و ضریب تبدیل غذایی تأثیر منفی گذاشته و مرگ ومیر جوجه ها را افزایش می دهد، میزان ضرر و زیان اقتصادی ایجاد شده توسط این بیماری ها توسط نوع بیماری ومدت زمان درگیری گله و شرایط کنترلی و پیشگیری که صاحبان گله ها در پیش می گیرند، تحت تأثیر قرار می گیرد.



بطور معمول بیماری های طیور براساس شدت شان نیز می توانند مورد تقسیم بندی قرار گیرند بیماری های با شدت بالا شامل آنفولانزای طیور با بیماری زایی بالا و بیماری نیوکاسل احشایی حاد (VVND) می باشد. نیوکاسل احشایی حاد بخصوص در گله های مادر باعث مرگ ومیر بالایی می شود. دربسیاری از کشورهای خاورمیانه این بیماری با استفاده از ترکیب (بیوسکوریتی و واکسیناسیون) کنترل شده است.



ایران ، عربستان سعودی ، پاکستان واحتمالا" کشورهای دیگری نیز مشکل بیماری آنفولانزای طیور متوسط تا حاد را به تنهایی یا همراه با بیماری های دیگر داشته اند. در تعدادی از کشورها پایشهای سرمی وجود آنتی بادی بر علیه آنفولانزا را نشان داده است واضح است که سویه های با حدت متوسط H5 وH7 تحت تأثیر موتاسیون، قابلیت تبدیل به سویه های با حدت بسیار بالا را دارند.



این مسأله باعث ایجاد آنفولانزایی با بیماری زایی بسیار حاد در آمریکا در سال 1984، مکزیک شمالی در سال 1994 ، و ایتالیا درسال 1999 شده است .



خسارت مداوم

بیماری های مخربی باعث وارد آمدن خسارات مداومی تقریبا" به کل کشورهای خاورمیانه می شود. بیماری های عفونی در گله های تجارتی بصورتی منفرد اتفاق نیفتاده بلکه مجموعه بیماری هایی هستند که در طول دوره رشد جوجه ها را مبتلا می کنند.



ویروس های تضعیف کننده سیستم ایمنی و عوامل تنفسی مکررا" بصورت سینرژیسم دیده می شوند و سپتی سمی ای . کولایی و تورم کیسه های هوایی با منشا کلی فرمی عامل اصلی مرگ ومیر وکاهش رشد شناخته شده است. ویروس های ضعیف کننده ایمنی شامل ویروس های موجد بیماری مارک ، بیماری گامبورو و ویروس کم خونی عفونی جوجه ها می باشند که باعث کاهش ایمنی همورال و ایمنی بافتی شده ، تأثیر ویروسهای تنفسی را افزایش داده و پاسخ به واکسیناسیون را کاهش می دهند . ویروس های عامل بیماری گامبورو و مارک به میزان زیادی نسبت به عوامل محیطی مقاوم هستند و در جاهاییکه ضد عفونی نشده اند باقی خواهد ماند. وجود گله های چند سنی یا نزدیک بودن مرغداریها به هم موجب مواجه زود هنگام گله های طیور با این ویروس ها شده و تضعیف پاسخ های ایمن را خواهیم داشت.



ویروس عفونی جوجه ها قابلیت انتقال عمودی از گله های مادر به جوجه ها را دارد، از اینرو ایجاد ایمنی مناسب در گله های مادر جهت جلوگیری از این انتقال ضروری می باشد همچنین وجود آنتی بادی مادری کافی بر علیه بیماری های نیوکاسل ، گامبورو و برونشیت در جوجه ها ضروری است که این امر با هیپرایمینایمون کردن گله مادر حاصل می شود.



برنامه های هماهنگ

در کمپانی هایی که بصورت مستقل عمل کرده و به امر فروش دان ، جوجه یکروزه و جوجه های گوشتی مشغول اند، علاقه کمی نسبت به تحقیق در مورد(بیوسکوریتی)، واکسیناسیون گله های مادر وحذف بیماری های دارای قابلیت انتقال عمودی وجود دارد. هر بخش از این نوع صنعت تنها به افزایش سوددهی خود فکر می کند، بدون اینکه توجهی به موفقیت دیگر اجزای زنجیره تولید بکند. ولی شرکت های معظمی که حوزه عمل وسیعی دارند در مورد کیفیت دان ، تولید جوجه های عاری از بیماری های دارای انتقال عمودی وکافی بودن میزان آنتی بادی های مادری در جوجه ها تحقیق می کنند.



ضریب تبدیل غذایی و ماندگاری جوجه های گوشتی در چنین شرایطی به بهترین وضعیت خود خواهد رسید. در این نوع صنعت هربخش تولیدی هزینه ودرآمد خود را براساس جوجه گوشتی قابل عرضه به بازار محاسبه می کند. این نوع برنامه های هماهنگ با هم ،بروز بیماری ها و پیامدهای حاصله را به حداقل می رساند. تجربیات عملی که در طول 30 سال گذشته بدست آمده است، اهمیت و ارزش پیشگیری از بیماری ها را نشان می دهد. شرکت های بزرگی در آمریکای شمالی و اروپای غربی تأکید بر(ریشه کنی بیماری های منتقله به طریقه عمودی ، بیوسکوریتی سطح بالا و استفاده از برنامه های واکسیناسیون مؤثرتر) دارند.



در مقایسه با این برنامه ها در تعدادی از کشورهای خاورمیانه هنگام مواجهه با شیوع بیماری ها و افزایش مرگ ومیر پرنده ها که اثر ترکیبی از بیماری های ضعیف کننده ایمنی و بیماری های تنفسی حاصل شده است ، از مصرف میزان بالای آنتی بیوتیک جهت درمان گله استفاده می شود. استفاده ناصحیح از آنتی بیوتیک ها تا 20 درصد هزینه های تمام شده جوجه های گوشتی را می تواند شامل شود. تجویز طولانی مدت و بیشتر از حد آنتی بیوتیک هایی نظیر کینولون ها، ماکرولیدها و داروهای سولفانامیدی منجر به بروز مقاومت های وسیع دارویی شده است . این مساله نه تنها تأثیرات داروها را کاهش می دهد، بلکه دلیل عمده بروز مقاومت دارویی دربین جمعیت انسانی می باشد. تجویز بی هدف داروها جهت مقابله با سپتی سمی ای.کولایی ممکن است تا 2 روز قبل از فروش جوجه ها ادامه داشته باشد. عدم رعایت صحیح زمان پرهیز از مصرف داروها منجر به آلوده شدن زنجیره غذایی و مصرف مواد پروتئینی واجد باقی مانده های دارویی می شود.



تجویز بی هدف داروها

دامپزشکانی که آموزش تئوریکی لازم را دیده اند با آزمایشگاههای تشخیصی دولتی ، کارخانجات تهیه دان و تهیه کنندگان جوجه همکاری دارند .اما بهرحال مشکلاتی در رابطه با همه گیرشناسی بیماری ها، تداخل عوامل بیماری زا با محیط و اقتصاد تولید وجود دارد. دامپزشکان آموزش های لازم را دیده اند تا بدون بررسی های دقیق علمی و اقتصادی آنتی بیوتیک ها را تجویز نکنند اما توسط تولید کنندگان و صاحبان مزارع تحت فشار قرار داده می شوند تا بدون بررسی های کافی داروها را تجویز کنند.



وجود رشتـــه های تخصصی در زمینه پیشگیری از بیماری ها ضروری است و وجود برنامه هایی در زمینه مدیریت تهویه ، ایمونیزاسیون ، روش های تشخیصی آزمایشگاهی و تجربی و تفسیر رکوردهای تولید و سرولوژی لازم است . در بعضی موارد دامپزشکانی از آمریکا و اروپای غربی توسط شرکت های بزرگ به خدمت گرفته شده اند تا بیماری را با استفاده از (پیشگیری و درمان صحیح آنها) کنترل کنند.دامپزشکان در بیشتر کشورهای خاورمیانه امکانات تشخیص محدودی دارند، آزمایشهای سرولوژی از طریق الیزا گران تمام می شود و جداسازی و تشخیص عوامل بیماری زای طیور بعلل ( وجود تعدادکم تکنیسین های ماهر، نبود تخم مرغ های SPF ، نبود سیستم های کشت بافتی و مواد لازم آنها) دچار وقفه می شود. عمده ترین مشکلاتی که در زمینه بیماری های طیور در خاورمیانه وجود دارد شامل عفونت های ویروسی و باکتریهایی می شودکه به هر دو طریقه افقی و عمودی منتقل شده و بصورت ترکیبی از بیماری های سیستمهای تنفسی و گوارشی را درگیر می کنند.



بیماری مایکوپلاسما

این بیماری قابلیت انتقال عمودی داشته و در هر دو مزارع اجداد و مادردیده شده منجر به کاهش رشد جوجه های گوشتی همراه با افزایش حساسیت نسبت به تورم کیسه های هوایی با منشا ای.کولایی می شود.



بیماری مایکوپلاسما (با منشاء مایکوپلاسما گالی سپتکیوم و مایکوپلاسما سینوویه ) توسط معیارهای صحیح بیوسکوریتی که در گله های اجداد اعمال می شود و این گله ها از مزارع لاین عاری از بیماری تهیه می شوند، می تواند کنترل شود. این بیماری ها با سوددهی تناسب معکوس دارد. معیارهای کنترلی شامل واکسیناسیون گله های مادر سالم با استفاده از واکسن های تخفیف حدت یافته درطی دوره پرورش می باشد. باکتری های مایکوپلاسما (کشته) معمولا" تأثیری ندارند. این بیماری در جوجه ها می تواند توسط تجویز صحیح داروهایی نظیر تایلوزین، لینکومایسین و دیگر داروهای ازبین برنده مایکوپلاسما تضعیف شود. واکسیناسیون گله های مادر و تجویز آنتی بیوتیک های عاری از بیماری زای خاص پیشگیری کننده، سودمند است و تأکید شده است که ریشه کنی Mg برای سودمندی صنعت طیور لازم و ضروری است .



بیماری های مارک

این عفونت همه جا گیر، باعث تضعیف ایمنی و سپتی سمی ای. کولایی متعاقب آن در کشورهای خاورمیانه می باشد. برنامه های کنترلی جهت تضعیف این بیماری در جوجه های گوشتی شامل برنامه های جوجه ریزی همسن، ضدعفونی سالن ها بین دوره های مختلف جوجه ریزی و استفاده از برنامه های واکسیناسیونی مؤثر می باشند. در کشورهای خاورمیانه استفاده از واکسن های HTV همرا ه سلولی یا واکسن های ترکیبی HTV_SB که بصورت داخل تخم مرغی و یا زیرجلدی در جوجه های یکروزه استفاده می شوند ضروری می باشد، در گله های مادر باید واکسن های سویه ریسپس استفاده شود که میزان بالایی از ایمنی را بوجود آورده و مشکل تداخل با آنتی بادی های مادری از بین می رود. تاکید شده است که واکسن لئوفیلیزه بیماری مارک دربرابر نوع بیماریزای سویه های وحشی که در خاورمیانه وجود دارند تأثیری ندارد.



بیماری بورس عفونی 3 ( گامبورو)

مهمترین تضعیف کننده سیستم ایمنی، ویروس عامل این بیماری می باشد که منجر به پاسخ ضعیف نسبت به واکسیناسیون شده و حساسیت پرنده ها را نسبت به عفونت های تنفسی و سپتی سمی ای.کولای ثانویه افزایش می دهد. کنترل بیماری بورس عفونی (IBD) نیازمند انتقال میزان بالای آنتی بادی مادری می باشد. این امر با استفاده از تجویز واکسن های زنده تخفیف حدت یافته جهت تحریک سیستم ایمنی گله های مادر درطی دوره پرورش آنها حاصل می شود. تزریق واکسن های روغنی کشته در موقع انتقال آنها ودر صورت نیاز در اواسط تولید، انتقال آنتی بادی کافی به نتایج را ممکن می سازد. تحت شرایط ریسک بالای مواجهه با سویه های بیماری زای IBD ، گله ها می توانند بصورت تجویز داخل تخم مرغ یا تزریق زیرجلدی در سن یکروزگی ایمن شوند. هردوی واکسن های تخفیف حدت یافته و یا ترکیبی از ویروس زنده همراه با فاکتور خنثی کننده می توانند استفاده شوند.



واکسن های تخفیف حدت یافته همرا ه با آب آشامیدنی و با رعایت احتیاط های لازم بصورت متوالی در دوره رشد می تواند استفاده شود. انتخاب سویه واکسن وزمان تجویز واکسن با استفاده از پایشهای سرولوژی صورت می گیرد که زمان کاهش آنتی بادی های مادری ، پاسخ به واکسیناسیون اولیه وسن ابتلای به بیماری تعیین می شود.



علائم بالینی ناشی از مواجهه گله با عفونت می تواند از طریق مشاهده و ویزیت گله ها، میزان مرگ ومیر و آزمایشهای پس از مرگ مورد بررسی قرار گیرد. در گله هایی که شیـــــوه پیشرونده سپتی سمی ای. کولایی دیده می شـــــود، جوجه های مبتــــلا ، آتروفی بورس فابرسیوس را نشان می دهند که بیانگر مواجهه قبلی جوجه ها با ویروس بیماری بورس عفونی می باشد. واضـــــــح تر

اینکه بطور معمول جوجه های غیر مبتلای گله ، فرم و اندازه بورس شان متناسب با سنشان می باشد.



بیماری نیوکاسل حاد

بیماری نیوکاسل حاد تقریبا" در تمام کشورهای خاورمیانه بصورت اندمیک وجود دارد وشیوع آن در اثر عملکرد واکسیناسیون های فشرده می باشد. وقتی که گله ها در جای خاصی، به میزان 60 -40% حساسیت در برابر این بیماری می رسند، شیوع کلینیکی بیمار VVND اتفاق می افتد. رفت و آمد افراد، ماشین های حمل دان و بار می توانند ویروس این بیماری را وارد مزرعه کرده و عفونت را مابین قسمت های مختلف مزرعه منتشر کنند. بعضی مناطق نزدیکی واحد های مستقل مرغداری با هم دیگر همراه با روش های بیوسکوریتی ضعیفی که دارند یک مجموعه چند سنی عظیمی را بوجود می آورند که ممکن است صدها کیلومتر مربع گستردگی داشته باشند. محافظت گله ها بر علیه VVND برنامه واکسیناسیون صحیحی می خواهد.



تجربه نشان می دهد واکسن هیچنر تخفیف حدت یافته که بصورت اسپری استفاده می شود باید با واکسن های کشته تزریقی که واحد میزان بالایی آنتی ژن است همراه شود. سپس گله ها با واکسیناسیون های مداومی که با فاصله 10 روزه انجام می شوند، در طی دوره پرورش بر علیه بیماران ایمن شوند. وقتی که سیستم ایمنی ابتدا با واکسن سویه هیچنر تحریک می شود، در گله های عاری از مایکوپلاسما و با مدیریت و سیستم تهویه قابل قبول، می توان از واکسن سویه لاسوتا استفاده کرد. سویه واکسنی که استفاده می شود بستگی به میزان ریسک ابتلای به بیماری و سن مواجهه با بیماری دارد که توسط بررسی سرمی آنتی بادی ها معلوم می شود. در جاهاییکه VVND اندمیک است سویه های اولستر، V4 و سویه های با منشا گوارش بعلت ایجاد ایمنی ناکافی توصیه نمی شوند. توصیه می شود که قابلیت هر برنامه واکسیناسیونی با استفاده از مواجهــــه جوجه های گوشتی 30 روزه با سویه های وحشی ویروس عامل VVND تحت شرایط کنترل شده آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گیرد.



لارنگوتراکئیت

این بیماری در تعداد خاصی از کشورها اندمیک است و ممکن است بر اساس یک زمینه فصلی، رخداد لارنگوتراکئیت را در این کشورها داشته باشیم .تشخیص زود هنگام این عفونت با استفاده از جداسازی وتشخیص عامل بیماری یا با استفاده از پایشهای سرولوژیک جهت کنترل این بیماری حیاتی است.



متعاقب شیوع این بیماری ، اجرای برنامه واکسیناسیون مؤثر بدون کوچکترین تأخیری لازم و ضروری است. مطالعات در آمریکا نشان می دهد که واکسن های با منشاء تخم مرغی نسبت به واکسن های با منشاء کشت سلولی ایمنی بهتری را بوجود می آورند واکسن ها می توانند بصورت قطره چشمی یا همراه با آب آشامیدنی تا 7 روز قبل مواجهه با بیماری مصرف شوند. تاکید شده است که واکسن این بیماری تنها در مناطقی استفاده شود که بیماری در آن منطقه تشخیص داده شده است. گله های واکسینه شده ویروس لارنگوتراکئیت را به مدت زمان طولانی دفع خواهند کردو گله های مادر و پولت های تجارتی ممکن است ویروس را به نقاط جدید وارد کنند.



لکوز طیور – سویه ز 2

این عفونت به طریقه عمودی منتقل شده و اولین بار در سال 1990 در طیور مادر دیده شده است . پیشرفت هایی که در زمینه تکنیک های بیولوژیکی مولکولی حاصل شده منجر به تشخیص گله های آلوده شده و به پرورش دهندگان این اجازه را داده تا تقریبا" عفونت را از بین ببرند. درچند سال گذشته خسارات حاصل از این بیماری کاهش داشته است. این بیماری بطور معمول در گله های مادر دیده شده و با افزایش مرگ ومیر پیش رونده مشخص می شود که می توانـد 40-20 درصد خروس ها و مرغ ها را شامل شـــود.علایم کالبد گشایی شامل تومورهای احشایی و استخوان ها وجناغ می باشد.



نتایج حاصل از گله های آلوده ممکن است عدم رشد نشان دهند. براساس گزارش های اولیه تحت شرایط آزمایشگاهی این بیماری ضعیف کننده ایمنی نیست . بهر حال ممکن است تحت شرایط تجربی تقابل اثر هایی مابین این عفونت و بیماری مارک و بیمــــاری کم خونی عفونی جوجه ها رخ دهد. گله های درگیر می توانند با استفاده از شناسایی میزان بالای آنتی ژن P 58 اختصاصی موجود در آلبومین تخم مرغ ها وسواب هایی کلواکی تشخیص داده شوند. تاکید شده است که در استفاده از آزمایش الیزا تعدادی مثبت کاذب وجود دارد. تایید تشخیص جداسازی و شناسایی ویروس لوکوز با استفاده از تکنولوژی واکنش های زنجیره ای پلی مر از ترانس کریپتاز معکوس صورت می گیرد. این آزمایش ها تنها در آزمایشگاه های مجهز اروپایی می تواند انجام بگیرد.



کلی باسیلوز

این عفونت یک بیماری اختصاصی نیست اما در نتیجه تضعیف ایمنی و عفونت تنفسی بوجود می آید. کلی باسیلوز و تورم کیسه های هوایی در اثر مایکوپلاسما، مواجهه با سرما در طی دوره پرورش وعدم وجود تهویــــه کافی در طی نیمه دوم دوره پرورش تشــــدید می شود. تغییرات روزانه دما، میزان بالای گرد وغبار و انباشته شدن آمونیاک گله ها را مستعد اثرات عفونت های تنفسی کرده و شیوع سپتی سمی ای. کولایی در سطح گله افزایش خواهد یافت . تضعیف ایمنی و بخصوص بیماری بورس عفونی پاسخ سیستم ایمنی را کاهش داده و بعنوان عاملی در جهت بروز کلی باسیلوزهای مجدد معرفی شده است . این بیماری می تواند با استفاده از اعمال برنامه های صحیح واکسیناسیون برعلیه بیماری های ضعیف کننده ایمنی و بیماری های تنفسی کاهش داده می شود. این امر نیازمند انتخاب سویه های واکسن مناسب و تعیین صحیح زمان تجویز واکسن می باشد. مؤثر بودن برنامه های واکسیناسیون باید با استفاده از پایش های سرمی بررسی شود.



کلرینــــه کردن آب به میزان mpp 2 ، شستشوی مکرر سیستم های آبرسانی جهت ممانعت از تجمع اجرام و عوامــــل عفونی در لوله های آب وقوع کلی سپتی سمی را کاهش خواهد داد. تجویز آنتی بیوتیک حتی اگر بر اثر آزمایش تعیین حساسیت میکروبی نیز صورت بگیرد، مرگ ومیر را تنها درطی زمان درمان، کاهش خواهد داد. تجویز آنتی بیوتیک باید بر اساس قوانین دارویی موجود صورت بگیرد. هزینه تجویز داروها قابل توجه بوده و در تجویز آنها باید ارزیابی ( سودمندی هزینه ) صورت بگیرد.



سندرم تورم سرا

این بیمــــــاری تظاهر اختصاصی سلولیت ای کولایی بوده و در گله درگیـــر تا 15 درصد مرگ ومیر در اثر تـــورم دور چشمـــــی و کلـــی سپتی سمی ناشی از آن می تواند اتفاق بیفتد. منشـــاء این عارضه چند عاملی بوده و نیازمنــــد تضعیف ایمنی توسط بیماری های گامبورو، کم خونی عفونی جوجه ها و مارک می باشد وپاسخهای ایمنی همورال و پاسخهای ایمنی بافتی موضعی تضعیف می یابند. برخی استرس های تنفسی به همراه تهویه پایین تر از حد ایده آل منجر به تجمع گرد وغبار و آمونیاک می شود. عفونت های مستعدکننده شامل پنومو ویروس ها، کرونا ویروس ها( برونشیت عفونی) و یا بیماری نیوکاسل سنتوژن می باشند که عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفسی را بوجود می آورند . پنومو ویروس ها بطور اختصاصی التهاب ملتحمه، التهاب کام و مجرای بینی را ایجاد می کنند.



جوجه های مبتلا چشمهایشان را مورد خارش قرار داده و به کولای بیماریزا امکان تهاجـــم به بافت های زیر جلوی چشم ها وسر را می دهند. وارد آوردن جراحت به سر وبافت لنفاوی ملتحمه وضعیت حاصل را مستعد ایجاد سلولیت می کند. پرندگان دارای وضعیت خفیف بیماری می توانند به پن دیگر منتقل شده و با در اختیار گذاشتن آب وغذا حفظ شوند. عوامل بیماریزایی که گله ها را در خاورمیانه درگیر می کنند تقریبا" شبیه جدایه هایی هستند که در نیم کره غربی دیده می شوند. شدت و دامنه بیماری ها به علل ذیل در کشورهای خاورمیانه بالاتر است :



وجود استانداردهای پایین بیوسکوریتی، فروش پرنده زنده ، برنامه های واکسیناسیون غیر مؤثر ، امکانات تشخیصی ناکافی و تاکید بیش از حد به درمان این آنتی بیوتیکی ، مشکلات مربوط به تکنولوژی با استفاده از آموزش و تحقیق می تواند حل شود. نقایص ساختاری نیز در طی زمان و با حرکت این صنعت بطرف یکپارچگی می تواند حل شود

[فلفل نمك]

مروري بر عوامل فيزيولوژيکي ، مديريتي و محيطي سندرم آسيت

در جوجه هاي گوشتي داراي رشد سريع ظرفيت ناکافي عروق جهت جريان خون ريوي ، براي فراهم کردن اکسيژن بافتي مورد نياز ، عامل اوليه فشار خون ريوي و ايجاد آسيت است عوامل متعددي مي توانند علت سندرم آسيت باشند اين عوامل ممکن است باعث افزايش جريان خون به دليل افزايش متابوليسم و آسيت در اثر افزايش فشار خون ريوي در ماکيان سريع الرشد و مقاومت بيشتر در برابر جريان خون در ريه از طريق افزايش غلظت خون يا افزايش سفتي گلبول هاي قرمز ، و يا کاهش ظرفيت عروق در ريه شوند . تعدادي از عوامل ثانويه مانند سديم بالاي جيره يا آب ممکن است باعث افزايش جريان خون و افزايش مقاومت به جريان خون شوند براي کاهش AS اولا ً به عوامل ژنتيکي که باعث جريان خون ريوي و تبادل اکسيژن بافتي ناکافي مي شود و ثانياً به عواملي که باعث افزايش نياز به اکسيژن ، جريان خون و مقاومت به جريان خون در ريه مي شود بايد توجه نمود .

مقدمه

آسيت بيماري نيست بلکه يک علامت يا ضايعه است که ممکن است از يک يا چند تغيير فيزيولوژيک نتيجه شود که باعث افزايش توليد يا کاهش جابجايي لمف صفاتي مي شود فرض بر اين است که سندرم آسيت شبيه سندرم افزايش فشار خون ريوي است يا آسيت نتيجه فشار خون ريوي Ph بوده که باعث نارسايي بطن راست مي شود افزايش فشار خون ريوي به وسيله افزايش جريان خون يا افزايش مقاومت به جريان خون در ريه ايجاد مي شود PH باعث افزايش فشار ناشي از افزايش حجم خون در بطن راست هيپرتروفي بطن راست نارسايي دريچه ، افزايش فشار باب ، افزايش بار حجمي بطن راست ، اتساع بطن راست ، و آسيت مي شود . RVF در بيماري کارديومايوپاتي خود به خودي بوقلمون که مهم ترين عامل آسيت درجوجه بوقلمون است در نتيجه PH نيست آسيت به دليل نارسايي دريچه و RVF و اتساع به دليل PH در ارتفاعات زياد از سال ها پيش در طيور شناخته شده است . بسياري از محققين عقيده دارند که آسيت به وسيله پلي سيتمي که باعث افزايش غلظت خون و هيپوکسي که باعث تنگي آرتريولها و کاهش جريان خون ريوي که ظاهرا شبيه پستانداران است ايجاد مي شود پيشنهاد مي شود که پلي سيتمي و انقباض عروق عادت کردن به ارتفاع نيست بلکه يک پاسخ نامناسب به ارتفاع است همچنين گزارش شده است که PH در حيوانات آزمايشگاهي که در معرض هيپوکسي مداوم قرار گرفته بودند نتيجه سه عامل مي باشد که به مقدار مساوي به ايجاد PH کمک مي کنند اين عوامل عبارتند از : 1- پلي سيتمي 2- انقباض عروق 3- تغيير شکل آرتريول هاي انتهايي

تنگي عروق به دليل هيپوکسي از يک گونه به گونه ديگر متفاوت و در ماکيان نيز نشان داده شده است اما تغيير شکل آرتريول ها ي انتهايي ممکن است در ماکيان اتفاق نيفتد اين فرضيه وجود دارد که در ارتفاعات کم ، تنگي آرتريول ها ممکن است در افزايش فشار آرتريول ها ي ريوي در پرندگان دخالت نداشته باشد و شايد مويرگ هاي خوني ريه رگ هاي مقاوم در پرندگان باشند .

عوامل سندرم آسيت

افزايش جريان خون که براي فراهم کردن اکسيژن جوجه هاي گوشتي داراي ميزان رشد زياد مورد نياز است سبب فشار خون در مويرگ هاي ريوي PH و افزايش فشار خون مي شود اين حالت باعث افزايش کار قلب راست شده به مشاهده نمونه هايي از RVF و آسيت منجر مي گردد ماکيان غشاي تنفسي ضخيم تري نسبت به ساير پرندگان دارند و جوجه هاي گوشتي غشاي تنفسي ضخيم تري نسبت به نژاد لگورن دارند بنابراين توانايي جوجه هاي گوشتي براي جابجايي اکسيژن در هموگلوبين به خوبي بقيه پرندگان نيست تحقيقات در مورد اشباع هموگلوبين در جوجه هاي گوشتي نشان مي دهد که جوجه هاي داراي رشد زياد اشباع اکسيژن کمتري از جوجه هاي داراي رشد آهسته دارند بنابراين بعضي از نژادهاي گوشتي حتي در ارتفاع پايين نيز هموگلوبين خود را به طور کامل از اکسيژن اشباع نمي کنند اين کار مي تواند نتيجه افزايش سرعت جريان خود در بستر مويرگي ريه باشد که به هموگلوبين فرصت کافي براي گرفتن کامل اکسيژن را نمي دهد آسيت ناشي از PH يک بيماري مرتبط با توليد در ارتفاعات کم است وبه راحتي ميتوان از آن با محدود کردن ميزان رشد پيش گيري کرد اين امکان وجود دارد که بعضي از جوجه هاي نژاد گوشتي به محدوديت در جريان خون ريوي رسيده وافزايش ميزان رشد آنها در آينده فقط با افزايش ظرفيت ريوي امکان پذير خواهد بود آسيت در ارتفاع متوسط و ارتفاع زياد يک مشکل جدي است زيرا به دليل هيپوکسي ، پلي سيتمي ايجاد مي شود که با محدود کردن ميزان رشد ميتوان به ميزان زيادي باعث کاهش بروز آسيت گرديد در اين مقاله فقط PH اوليه توصيف مي شود سندرم آسيت درجوجه هاي گوشتي اصلاح نژآد شده نتيجه ظرفيت ناکافي بستر مويرگي ريه است و عوامل ثانويه جريان خون در اين مويرگ ها را تحت تاثير قرار مي دهند محدوديت در آرتريول ها ي ريوي و سرخرگ هاي عضلاني و جزئي عضلاني که به مويرگ ها مي رسند PH ايجاد نمي کند مگر اين که محدوديت نسبت به بستر مويرگي ريه بيشتر باشد .

عوامل فيزيولوژيک سندرم آسيت

تشخيص بين عوامل PH که به سندرم آسيت منجر مي شوند و علائم و ضايعات که نتيجه PH و توليد RVF هستند در زماني که عوامل فيزيولوژيک و کالبد شناختي آسيت ناشي از PH را بررسي مي کنيم مهم است تغييراتي مانند پلي سيتمي که ممکن است نتيجه نارسايي دريچه راست به دنبال AS باشد بدون بررسي پرندگان که آيا PH دارند يا نه گزارش شده است اتفاقاتي که سبب سندرم آسيت مي شوند با اکسيژن رساني ناکافي براي متابوليسم شروع شده باعث تحريک برون ده قلب و افزايش فشار در شريان هاي ريوي مي شود اين کار موجب فشار بيشتر بر روي ديواره عضله بطن راست مي شود سلول هاي عضلاني با افزودن سارکومرهاي موازي به اين عمل پاسخ داده باعث ضخيم شدن ديواره بطن راست مي شوند اين ديواره عضلاني تر بطن راست ميتواند فشار در سرخرگ ها ، آرتريول ها و مويرگ هاي ريوي را افزايش دهد بعضي از جوجه هاي گوشتي دچار ادم ريوي شده در اين مرحله مي ميرند فشار در عضله بطن راست به صورت ادامه دار افزايش يافته باعث هيپرتروفي بيشتر وجريان خون سريع تر در ريه مي شود دريچه دهليزي – بطني راست يک لايه عضلاني بوده که از فيبرهاي ديواره بطن راست تشکيل شده است دريچه شروع به ضخيم تر شدن کرده و نشت مي کند بخشي از اين نشت به دليل ضخامت دريچه و بخش ديگر به دليل افزايش فشار برگشتي از سرخرگ هاي ريوي و فضاي بطن راست است دريچه اي که نشت دارديک افزايش بار حجمي را به افزايش بار فشار اضافه مي کند و بطن راست با افزايش طول سلول هاي عضلاني از طريق توليد سارکومرها ، اتساع پيدا مي کند ازدياد حجم خون باعث افزايش بار فشار مي شود تا اين که نارسايي دريچه ايجاد مي شود که موجب کاهش برون ده قلب ، افزايش فشار خون ريوي ، افزايش فشار در دهليز راست ، سينوس سياهرگي ، سياهرگ ميان تهي و وريد باب مي گردد اين کار باعث افزايش فشار در سينوزوئيدهاي کبد و نشت پلاسما از کبد به داخل فضاهاي کبدي – صفاتي مي شود نشت دريچه اي و افزايش فشار سياهرگي باعث هيپوکسمي و هيپوکسي بافتي مي شود وکليه به وسيله توليد ارتيروپوتين به آن پاسخ داده افزايش سريع درتوليد اريتروسيت حجم خون وغلظت خون به وجود مي آيد هيپوکسي بافتي مي تواند در پوست مشاهده شود و بافت ها حالت سيانوزه پيدا مي کنند فشار برگشتي در وريد ها باعث پرخوني وريدي و اتساع و برجسته شدن عروق مي شود اکسيژن ناکافي براي عضله قلب باعث صدمات هيپوکسيک و نهايتا ً RVF مي شود با کاهش برون ده قلب هيپوکسي وخيم تر شده توده عضلاني بطن چپ کاهش يافته دريچه ضخيم گشته و فضاي بطن بزرگ مي شود آسيب به عضله قلب به دليل افزايش کار قلب و هيپوکسي ناشي از نارسايي گردش خون است نه به دليل هيپوکسي بافتي که باعث افزايش برون ده قلب و توليد PH مي شود عوامل سندرم آسيت عواملي هستند که باعث افزايش جريان خون يا مقاومت به جريان خون کافي در ريه شده توليد PH مي کنند هيپروتروفي ديواره بطن راست و عضله سرخر گ هاي ششي و تمام علايم و ضايعات باعث توليد تروپونين قلبي و افزايش مقدار راديکال هاي آزاد مي شوند که نتيجه نارسايي دريچه RVF و PH هستند .

عوامل فيزيولوژيک AS که تمام پرندگان را مبتلا مي کند

جوجه هاي نژاد گوشتي : جوجه هاي گوشتي اصلاح نژاد شده براي رشد سريع انتخاب و رشدي در حدود 5 درصد در سال دارند که اين دليل بارز افزايش AS در آنها است براي اصلاح نژاد همراه انتخاب شاخص رشد سريع يک انتخاب هم براي افزايش توده عضلات بدون در نظر گرفتن افزايش در اندازه اندام هاي ديگر بدن انجام شده است نشان داده شده که عدم وجود فضاي کافي براي جريان خون در ريه به عنوان يک عامل مهم بروز AS است که به وسيله ژنتيک تحت تاثير قرار مي گيرد اصلاح نژاد براي ظرفيت عروقي بيشتر ريه سندرم آسيت را کاهش خواهد داد .

نياز اکسيژن : نياز به اکسيژن بحراني ترين عامل AS در جوجه هاي گوشتي است برون ده بالاي قلب با نياز زياد به اکسيژن همراه است که فشار خون را در ريه افزايش مي دهد ريه مقداري افزايش جريان را قبول مي کند ودر ارتفاع پايين PH معمولا تا بعد از روز 28 مشکلي ايجاد نمي کند اگر اکسيژن مورد نياز با رشد آهسته کاهش يابد جوجه هاي گوشتي مي توانند بدون پيشرفت AS توليد داشته باشند گياه ياکا وديگر محصولات کنترل آمونياک احتمالا با کاستن از نياز دستگاه گوارش به اکسيژن درکاهش AS موثر هستند .

عوامل ژنتيکي که باعث افزايش نياز به اکسيژن مي شوند .

سرعت متابوليسم : ميزان رشد نياز به اکسيژن برون ده قلب توليد گرما و سرعت متابوليسم به طور نزديکي به هم ارتباط دارند رشد سريع تاثير زيادي بر روي نياز به اکسيژن دارد جوجه هاي گوشتي نر به AS مستعدتر هستند غير از ميزان رشد ژنتيک نيز نياز به اکسيژن را تحت تاثير قرار مي دهد عضله سفيد ممکن است نياز اکسيژن بيشتري از عضله تيره داشته باشد غده تيروئيد سرعت متابوليسم را تحت تاثير قرار داده سندرم آسيت به صورت تجربي با تري يدوتيرونين ايجاد مي شود .

بازده غذايي : با بهبود بازده غذايي مي توان سرعت متابوليسم و مصرف اکسيژن را کاهش داد با تاکيد بيشتربر بازده غذايي و تاکيد کمتر بر ميزان رشد در زمان انتخاب براي اصلاح نژاد AS کاهش و بازده اقتصادي افزايش مي يابد .

عوامل غير ژنتيکي که نياز به اکسيژن را افزايش مي دهند :

سرما : براي اين که دماي بدن در محيط سرد در حد طبيعي بماند سرعت متابوليسم افزايش پيدا مي کند در سالن هاي باز و بدون محافظ مواجهه با هواي سرد مهم ترين عامل ثانويه در شرايط اب و هوايي معتدل براي ايجاد AS است همچنين در ارتفاعات سرماي شب يک عامل مهم ديگر در نواحي گرمسيري و نيمه گرمسيري است ميزان رشد در دماي سرد بهتر است و سندرم آسيت را افزايش مي دهد اگر جوجه ها قبل از روز ششم سرما داده شوند ممکن است سرعت متابوليسم آنها براي چندين هفته تحت تاثير قرار گرفته و AS افزايش يابد مواجهه با سرما باعث افزايش غلظت چسبناکي و فشار خون مي شود .

جيره : بعضي از مواد مغذي مانند پودر گوشت و فرآورده هاي فرعي طيور سرعت متابوليسم و ميزان AS را افزايش مي دهند پروتئين بالا و جيره هاي متراکم سرعت متابوليسم را افزايش مي دهند جيره هاي با کلريد بالا باعث اسيدوز و کاهش تمايل به اکسيژن و فراهم شدن شرايط آسيت مي شوند هرچند مکانيسم هاي ديگري هم ممکن است اثر داشته باشند بعضي از داروها و مواد شيميايي باعث افزايش متابوليسم و فراهم شدن شرايط آسيت مي شوند .

استرس : استرس باعث افزايش کورتيکوسترون پلاسما وافزايش نسبت سلول هاي هتروفيل به لمفوسيت شده ميزان رشد ومصرف غذا را کاهش مي دهد در مقالات ، مدارکي مبني بر افزايش آسيت در اثر استرس وجود ندارد و مواجهه با سرما يا هيپوکسي که باعث AS مي شود استرس نيست وعوامل فيزيولوژيک کاملاً متفاوتي درگير هستند اگر ويتامين C سندرم آسيت را کاهش مي دهد اين اثر به وسيله کاهش استرس نيست وتيامين C مرگ در اثر هيپرترمي را کاهش مي دهد که احتمالا از طريق کاهش سرعت متابوليسم است .

عوامل فيزيولوژيک AS که خون را تحت تاثير قرار مي دهند .

چسبناکي : چسبناکي خون با درصد و مقدار هموگلوبين اريتروسيت ها ارتباط دارد هماتوکريت بالاتر باعث چسبناکي بيشتر خون مي شود افزايش چسبناکي خون عامل اصلي اوليه يا ثانويه ايجاد AS در ارتفاعات است هيپوکسي هيپوکسيک توليد اريتروپويتين را تحريک کرده باعث پلي سيتمي و افزايش چسبناکي خون مي شود شرايط ديگري که هيپوکسي و هيپوکسمي ايجاد مي کنند به وسيله افزايش چسبناکي خون موجب AS مي شوند مقادير بالاي کبالت و بقيه عناصر توليد پلي سيتمي و ايجاد AS مي کنند سرما مي تواند چسبناکي خون را زياد و باعث افزايش غلظت خون مي شود در انسان ها و رت ها افزايش غلظت خون باعث افزايش فشار خون ريوي به ميزان 30 درصد است که به وسيله هيپوکسمي هيپوکسيک ايجاد مي شود به دليل اين که طيور داراي مويرگ هاي سفت و سلول هاي خوني هسته دار بزرگي هستند افزايش غلظت خون ممکن است يک عامل مهم درايجاد PH در جوجه هاي گوشتي باشد .

قابليت تغيير شکل پذيري : ريه هاي پرندگان داخل قفسه صدري ثابت هستند آنها با تنفس به مقدار کمي منبسط و منقبض مي شوند مويرگ هاي خوني وهوايي يک شبکه محکم توري مانند را تشکيل مي دهند مويرگ هاي خوني کوچک نمي توانند متسع شده اريتروسيت هاي داراي قابليت تغيير شکل پذيري کم را در خود جاي دهند و لذا خون چسبناک تر شده فشار خون افزايش مي يابد اريتروسيت ها ي طبيعي براي عبور از مويرگ هاي ريوي پيچش يا تا خوردگي پيدا مي کنند افزايش سختي اريتروسيت ها عامل مهمي در سندرم آسيت است مقادير طبيعي سديم درغذا يا آب که براي پستانداران سمي نيست درماکيان جوان باعث توليد آسيت ناشي از PH مي شود جوجه هاي گوشتي حساس تر از نژاد لگهورن هستند سديم ممکن است سندرم اسيت را به چند طريق افزايش دهد اما کاهش تغيير شکل پذيري اريتروسيت ها مهم ترين عامل است هيپوکسمي نيز قابليت تغيير شکل پذيري گلبول هاي قرمز را کاهش مي دهد اريتروسيت ها باافزايش سن کوچک تر مي شوند غلظت هموگلوبين بيشتر و کاهش غشا ممکن است آنها را سخت تر نمايد سياليت غشاي سلول ممکن است قابليت تغيير شکل پذيري را تحت تاثير قراردهد اسيدهاي چرب با زنجيره بلند واسيدهاي چرب امگا -3 باعث افزايش قابليت تغيير شکل پذيري و کاهش AS مي شوند هسته اريتروسيت ها در طيور ممکن است آنها را از اريتروسيت ها ي پستانداران سخت تر نمايد علاوه بر قابليت تغيير شکل پذيري شکل نيز الگوي جريان اريتروسيت ها را در ريه تحت تاثير قرار مي دهد آنتي اکسيدان ها را در ريه ممکن است سياليت غشاي سلول را تحت تاثير قرارداده AS را کاهش دهند .

اندازه : اريتروسيت ها وقتي جوان هستند بزرگترند و در طيور تقريبا فقط 40 روز زنده مي مانند درپستانداران اريتروسيت هاي بزرگ قابليت تغيير شکل پذيري بيشتري نسبت به اريتروسيت هاي کوچک تر دارند اما سلول هاي نابالغ هسته دار اين طور نيستند .

تمايل هموگلوبين به اکسيژن : تمايل هموگلوبين به اکسيژن به واسطه عوامل ژنتيکي ، دما ، فسفات غير آلي و فشار خون ريوي تحت تاثير قرار مي گيرد قليايي کردن خون با NaHCO3 تمايل براي گرفتن اکسيژن در ريه را افزايش مي دهد اما ممکن است رها شدن اکسيژن در بافت راکاهش دهد مگر اين که PH بافت کاهش يابد همچنين توانايي هموگلوبين براي گرفتن اکسيژن در ريه به وسيله غلظت اکسيژن ريوي سرعت جريان خون و ضخامت سد هوا – هموگلوبين تحت تاثير قرار ميگيرد .

حجم خون : افزايش حجم خون مي تواند به عنوان يک عامل فيزيولوژيک براي ايجاد AS از طريق افزايش بار و افزايش برون ده قلب باشد سديم حجم خون را افزايش مي دهد کاهش حجم خون ممکن است AS را کاهش دهد اما کاهش حجم پلاسما چسبناکي خون را افزايش داده ممکن است AS را افزايش دهد سرماحجم خون را کاهش و چسبناکي خون را افزايش ميدهد در سرما اتلاف مايع در بافت وجود دارد همچنين سرما ممکن است ضخامت سدهوا – هموگلوبين را افزايش دهد ومويرگ ها را کوچک تر وسخت تر نمايد کم خوني حجم خون را افزايش وظرفيت حمل اکسيژن خون را کاهش و هر دو حالت برون ده قلب را افزايش مي دهند پلي سيتمي همانند چسبناکي ، حجم خون را افزايش مي دهد نارسايي قلب را ست نيز باعث افزايش حجم خون مي شود.

ريه ها و کيسه هاي هوايي به عنوان عوامل فيزيولوژيک سندرم آسيت

ريه ها : به عنوان درصدي از وزن بدن ريه هاي پرندگان کوچک تر از ريه هاي پستانداران هستند ودر نژادهاي گوشتي کوچک تر از نژآد لگهورن است ريه هاي پرندگان يک ساختمان شبکه مانند سخت را تشکيل مي دهند و مويرگ هاي خوني مي توانند به مقدار خيلي کم براي پذيرش افزايش جريان خون بعد از رسيدن به حداکثر فشار پايين طبيعي خودمتسع شوند عدم اتساع و انقباض تنفسي معني دار در ريه ممکن است سهولت جريان خون را تحت تاثير قرار دهد افزايش فشار سرعت جريان خون را افزايش خواهد داد وممکن است فرصت کافي براي اکسيژن گيري کامل هموگلوبين وجود نداشته باشد عدم وجود فضاي کافي براي جريان خون درريه به عنوان يک عامل مهم درايجاد AS شناخته شده است هيپوکسمي باعث پلي سيتمي ، افزايش برون ده قلب و توليد AS مي شود. افزايش حجم خون در ريه ممکن است باعث ادم ريوي وکاهش اکسيژن گيري به وسيله افزايش سد هوا هموگلوبين شودمقادير زياد سديم ممکن است اندازه مويرگ ها راکاهش دهد آسيب هاي ريوي ممکن است به دو روش سبب ايجاد AS شوند بيماري تنفسي مي تواند هيپوکسمي هيپوکسيک ايجاد و توليد پلي سيتمي نمايد فيبروز ، به دنبال آسيت هاي ريوي دراثر آلودگي و استنشاق يا بلع سموم مي تواند از اندازه مويرگ ها کاسته جريان خون را محدود و توليد PH نمايد انسداد مويرگ ها بوسيله آمبولي يا مواد خارجي مي تواند باعث PH و آسيت شود .

کيسه هاي هوايي : آلودگي کيسه هوايي مي تواند باعث هيپوکسي و AS شود اما اين مورد هنوز گزارش نشده است .

قلب و سيستم عروقي به عنوان عوامل فيزيولوژيک سندرم آسيت :

قلب : ديواره نازک بطن راست به سرعت به فشار ياافزايش حجم پاسخ مي دهد ودريچه عضلاني ، دهليزي – بطني راست بسيار حساس به نارسايي است قلب نبايد به عنوان علت AS در نظر گرفته شود بلکه قلب فقط به افزايش متابوليسم يا افزايش مقاومت جريان خون ريوي نسبت به بار کاري تحميل شده پاسخ مي دهد نارسايي قلب چپ باعث فشار برگشتي در ريه مي شود که به ادم ريوي و PH در پستانداران منجر مي شود واين حالت در پرندگان نشان داده نشده است نقص اوليه قلب ، مانند منفذ بين دو بطن يا بين دو دهليز باعث تغيير جهت جريان خون از چپ به راست و PH مي شود اين نواقص معمولا قبل از روز چهاردهم باعث 5/0 درصد مرگ ومير ناشي از آسيت دراغلب گله هاي گوشتي مي شوند اندوکارديت دريچه اي دهليزي – بطني راست باعث افزايش بار حجمي و PH شده سبب وقوع RVF مي گردد بيماري هاي قلبي اوليه مانند ميوکارديت بدون ايجاد PH مي توانند منجر به ايجاد آسيت گردند .

سيستم عروقي : سرخرگ هاي عضلاني به فشار ناشي از هيپروتروفي عضله قلب پاسخ مي دهند .

هيپوکسي : هيپوکسي باعث انقباض عروق عضلاني در پستانداران و پرندگان ميشود درجه پاسخ متفاوت است اما اگر محدوديت جريان خون بيشتر از بستر مويرگي باشد مي تواند يک علت براي AS باشد هيپوکسي باعث تغيير شکل آرتريول هاي انتهايي عضلاني و غير عضلاني ريه رت ها مي شود اگر اين تغيير در طيور اتفاق بيفتد مي تواند مقاومت به جريان خون در ريه را افزايش دهد .

اندوتلين : اندوتلين به وسيله افزايش فشار داخل عروق يا آسيب ناشي از سموم آزاد شده ممکن است باعث انقباض عروق وعلتي براي AS باشد مسموميت با کورتيلاريا باعث صدمات کبدي و PH در رت ها مي شود که شايد به دليل رهاشدن اندوتلين باشد اندوتوکسين سبب انقباض عروق شده استنشاق اندوتوکسين ازبستر ميتواند علت بروز AS باشد محصولاتي که اکسيد نيتريک آزاد مي کنند موجب انبساط عروق گشته با اتساع عروق مي توانند درکاهش PH مفيد باشند .

ضايعات عروقي : آسيب به اندوتليوم مويرگ ها به وسيله بلع يا استنشاق سموم يا عوامل عفوني سبب فيبروپلازي و محدوديت درجريان خون مي شود .

عوامل سندرم آسيت که با مديريت ارتباط دارند .

کارهاي مديريتي مشوق رشد تميز کردن و رعايت اصول بهداشتي بين دوره ها تميز نگهداشتن طولاني مدت براي پر درآوري جوجه ها ، کنترل مناسب بيماري ها ، کيفيت هوايي خوب . عوامل موثر بر بروز AS هستند بين مديريت و علت هاي محيطي مقداري هم پوشاني وجود دارد بنابراين استفاده از سيستم قفس دربرخي شرايط مي تواند تصميم مناسبي باشد تعداد کمي از عوامل اختصاصي AS مانند ريکتز، آسپرژيلوزيس و سديم بالاي جيره با مديريت در ارتباط هستند .

جيره : جيره يک علت مهم در بروز AS است و ميتواند براي ايجاد يا جلوگيري از AS استفاده شود

آب : کيفيت آب در بروز سندرم اسيت موثر نيست مگر اين که سديم زيادي داشته باشد کاهش دسترسي به آب م يتواند يک ابزار مديريتي براي پيش گيري از AS باشد .

غذا : مصرف زياد غذا به دليل افزايش نياز به اکسيژن ميتواند عامل AS باشد .

پروتئين : پروتئين نياز اکسيژني بالايي براي متابوليسم دارد همچنين اکسيژن براي تبديل پروتئين اضافي به انرژي و دفع مواد زايد پروتئيني مورد نياز است .

انرژي : انرژي بالاي جيره سرعت رشد و AS را افزايش مي دهد اما زماني که انرژي جيره جوجه هاي گوشتي پايين باشد پرنده به دليل خوردن غذاي بيشتر اکسيژن بيشتري براي هضم نياز دارد جايگزيني مقداري از هيدارت کربن جيره با چربي گياهي نياز به اکسيژن را به ويژه درگرما کاهش مي دهد .

کمبود : کمبودهايي که باعث ريکتز شديد وضعيف شدن دنده ها مي گردند باتنفس تداخل مي کنند و باعث هيپوکسمي هيپوکسيک ، پلي سيتمي و افزايش غلظت خون و فراهم شدن AS مي شوند همچنين کمبود فسفر م يتواند آزاد سازي اکسيژن از هموگلوبين را کاهش دهد .

تراکم : جيره هاي پلت شده متراکم قابل هضم تر بوده راحت تر خورده مي شوند جيره هاي آردي AS را کاهش ميدهند زيرا جوجه هاي گوشتي کمتر مي خورند .

خوراک ها : بعضي از عناصر متابوليسم را افزايش داده امکان آسيت را فراهم مي کنند قليايي کردن جيره ممکن است AS را کاهش دهد بعضي از خوراک ها داراي عوامل ضد تغذيه اي هستند که رشد و ميزان AS را کاهش ميدهند .

تهويه : مواجهه با سرما و گرماي ملايم سرعت متابوليسم و AS را افزايش مي دهد درمورد تاثير جريان هوا بر سندرم آسيت گزارشي وجود ندارد مقادير اندک اکسيژن يا تهويه ضعيف AS راافزايش ميدهد سرما يک عامل مهم تر از تهويه براي بروز AS است بنابراين در صورت کاهش تهويه مي توان جوجه هاي گوشتي را گرم نگه داشت منواکسيد کربن يا دي اکسيد کرين بالا ممکن است AS ايجاد کنند اماگزارشي در اين مورد وجود ندارد به نظر مي رسد رطوبت بالا AS را افزايش دهد که احتمالا به دليل پيشرفت ميزان رشد است اما تحقيقي براي اثبات اين مطلب وجود ندارد اما رطوبت با کيفيت هوا ارتباط ندارد گفته مي شود که مقادير بالاي آمونياک AS را افزايش ميدهد اما تحقيقي براي اثبات اين مطلب وجود ندارد آمونياک ميزان رشد را کاهش مي دهد و بنابراين احتمال افزايش آسيت وجود ندارد استنشاق اندوتوکسين نيز ممکن است علت بروز AS باشد .

فضا : استرس ازدحام ميزان رشد و AS را کاهش مي دهد با در نظر گرفتن فضاي بيشتر براي هر پرنده AS افزايش خواهد يافت اين امکان وجود داردکه به دنبال شيوع تورم کيسه هاي هوايي ، AS افزايش يابد زيرا فضاي بيشتري براي پرندگان باقي مانده به وجود مي آيد .

آسپرژيولوزيس : استنشاق اسپور از بستر کپک زده يا هچري سبب ضايعات ريوي مي شود که معمولا باعث فراهم شدن شرايط آسيت در جوجه هاي گوشتي مي شود .

نور : نور به وسيله افزايش مصرف غذا شرايط آسيت را فراهم مي کند نور طبيعي روز يا 12 ساعت تاريکي AS را کاهش خواهد داد اگر براي دوره هاي تاريکي طولاني مدت از سالن هاي بسته استفاده مي شود سيستم هايي که فازهاي نوري و تاريکي را به آهستگي ايجاد مي کنند بايد در سالن نصب شوند .

عوامل محيطي سندرم آسيت

در جوجه هاي گوشتي شرايط محيطي به وسيله مديريت کنترل مي شود و شرايط محيطي خوب ميزان رشد را افزايش مي دهد سرما و گرما که عوامل محيطي مهم هستند قبلاً مورد بحث قرار گرفته اند .

ارتفاع : فشار نسبي اکسيژن با افزايش ارتفاع کاهش پيدا مي کند در سطح دريا اکسيژن 9/20 درصد از اتمسفر را تشکيل مي دهد به ازاي هر 500 متر افزايش ارتفاع تقريبا 1 درصد از ميزان اکسيژن کاسته مي وشد توانايي اکسيژن گيري کامل هموگلوبين همچنان که اريتروسيت ها از ريه عبور مي کنند به زمان عبور تمايل هموگلوبين – اکسيژن ، ضخامت سد هوا – هموگلوبين به ويژه در فشار نسبي اکسيژن هوا بستگي دارد در بعضي از پرندگان ، اکسيژن هوابستگي دارد در بعضي از پرندگان اکسيژن به طور آسان تري ازهوا به خون و ازخون به بافت ها جابجا مي شود ماکيان لگهورن ممکن است قادر باشند هموگلوبين خود را در 15 درصد اکسيژن به طور کامل بااکسيژن ترکيب نمايند اما بعضي جوجه هاي گوشتي حتي در ارتفاع پايين اکسيژن خون سرخرگي پاييني دارند که شايد به دليل زمان عبور خيلي سريع باشد پس هرگونه افزايش درارتفاع ، ياکاهش در ميزان اکسيژن باعث پلي سيتمي ، افزايش غلظت خون و افزايش AS مي وشد تحقيقات اخير نشان داده است که جوجه هاي گوشتي پرورش يافته در اتاق داراي فشار اکسيژن کمتر از فشار اتمسفر در ارتفاع 1000 متر توليد پلي سيتمي تقريبا شبيه 1500 و 2000 متر را نموده اين هيپوکسي متناوب م يتواند باعث ايجاد AS گردد جوجه هاي گوشتي پرورش يافته در ارتفاع بالاي 800 متر در کانادا و ديگر کشورها تاثير معني داري درافزايش AS را نشان داده اند دربسياري از کشورها ارتفاع يک علت مهم براي بروز AS است هيپوکسي حاد احتمالا به دليل تاثير انقباضي ناگهاني فشارخون ريوي را افزايش مي دهد .

نتيجه :

در افزايش فشار خون ريوي اوليه مدارکي براي غير طبيعي بودنيا آسيبي که باعث PH شود وجودندارد عامل PH اوليه که به RVF و آسيت درجوجه هاي گوشتي داراي رشدسريع منجر مي شود نياز اکسيژني بالا براي متابوليسم است جريان خون افزايش يافته بيشتر از ظرفيت طبيعي عروق ريه است وباعث PH با افزايش بار فشار بر روي بطن راست مي شود تا خون بيشتري را در بستر مويرگي ريه وارد کند .PH اوليه ميتواند با محدوديت غذايي براي کاهش متابوليسم و کاهش اکسيژن مورد نياز پيش گيري شود . اين عوامل افزايشي هستند و AS را در جوجه هايي که رشدسريع دارند بيشتر از جوجه هاي داراي رشد آهسته افزايش مي دهند شرايطي که مقاومت در برابر جريان خون درمويرگ هاي ريه را افزايش ميدهند ممکن است اکسيژن مورد نياز را افزايش ندهند .اما سديم بالاي جيره و پلي سيتمي ممکن است افزاينده باشند وباعث بروز AS به ميزان بيشتري بيشتر در ماکيان داراي رشد سريع شوند شرايط ديگري که آسيب ريوي يا هيپوکسمي توليد مي کنند فضا را براي جريان خون کاهش داه يا پلي سيتمي ايجاد نموده باعث بروز PH وافزايش ميزان AS ميشوند در بررسي بيماري زايي AS بايد توجه نمود که از تفسير تغييرات و ضايعات ناشي از PH نارسايي دريچه و RVF به عنوان علت PH يابيماري قلبي پرهيز شود پلي سيتمي يک پي آمد از RVF است و ميتواند باعث PH شود قبل از اين که بگوييم پلي سيتمي علت AS مي باشد بايد قلب مورد بررسي قرارگيرد .گفته مي شود که سندرم مرگ ناگهاني و AS در جوجه هاي گوشتي روندبيماري زايي مشابهي دارند اگر چه بين آنها شباهت هايي است اما تفاوت هاي زيادي نيز وجود دارد سندرم مرگ ناگهاني احتمالا از فيبريلاسيون بطني ناشي مي شود و دلايل علمي مبني بر اينکه AS و سندرم مرگ ناگهاني سبب شناسي قلبي مشترک داشته باشند وجود ندارد .



مجله چکاوک – دکتر محمد جهان تيغ

[فلفل نمك]

تغييرات عوامل خوني پرندگان اهلي در تنش گرمايي


چکيده

دستگاه قلبي ، عروقي يکي از دستگاه هايي است که در بر طرف کردن گرما دخالت دارد هنگامي که حيوانات در تنش گرمايي قرار مي گيرند تغييراتي در سيستم خوني بدن آنها رخ مي دهد که اين تغييرات شامل کاهش الکتروليت هاي پلاسما بر هم خوردن تعادل اسيد – باز خون و ايجاد آلکالوز تنفسي مي باشد کل ويسکوزيته ، هماتوکريت ، غلظت پروتئين هاي پلاسما و اسمولاليته خون در تنش گرمايي کاهش يافته درحالي که حجم پلاسما افزايش مي يابد در واقع افزايش حجم پلاسما که با کاهش هماتوکريت غلظت پروتئين هاي پلاسما و اسمولاليته پلاسما همراه است نشان دهنده رقيق شدن خون و در نتيجه کاهش ويستکوزيته خون است کاهش ويسکوزيته خون باعث کاهش مقاومت محيطي مي گردد که پراکنش خون جهت انتقال گرما به سطح را افزايش مي دهد هنوز مشخص نشده که تغييراتي که در سيستم گردش خون رخ مي دهد آيا بخشي از وفق پذيري به دماي محيطي بالا يا پايين است يا اينکه پاسخي به تنش به وجود آمده مي باشد .

مقدمه

چندين دستگاه در تنظيم دما سهيم بوده که در توليد يا بر طرف کردن گرما شرکت دارند سيستم قلبي – عروقي يکي از دستگاه هايي است که در برطرف کردن گرما دخالت دارد هنگام تنظيم دما در درجه حرارت هاي مختلف محيطي تغييراتي شامل مصرف اکسيژن و بر طرف کردن گرما در آن رخ مي دهد در تنش گرمايي تغييراتي در سيستم گردش خون که در انتقال انرژي و گرما نقش دارد به وجود مي آيد که منطبق با نيازهاي حيوان است .

تنش گرمايي

تمام پرندگان تنش گرمايي که بالا رفتن رطوبت نسبي و دماي محيطي از منطقه راحتي است را تجربه کرده اند منطقه خنثي حرارتي به محدوده دمايي اطلاق مي شود که در آن پرندگان مي توانند دماي بدن خود را با افزايش يا کاهش دما بدون صرف انرژي تنظيم يا تامين کنند عوامل متعددي تنش گرمايي را تحت تاثير قرار مي دهد که درک هر کدام از آنها حائز اهميت است سن ، اندازه بدن ، وضعيت قبل از قرار گرفتن در تنش گرمايي و ژنتيک عوامل اصلي هستند که عکس العمل پرنده ها را به تنش گرمايي تحت تاثير قرار مي دهند.

عوامل خوني که در تنش گرمايي تغيير مي کنند

خون بافت سيالي است که از مايعي به نام پلاسما که در برگيرنده نمک ها ، ترکيب هاي شيميايي و سلول هاي خوني است تشکيل شده است خون نقش هاي زير را برعهده دارد :1- جذب و انتقال مواد غذايي از دستگاه گوارش به بافت هاي گوناگون بدن 2- انتقال گازهاي خون به بافت ها و برعکس 3- دفع مواد زايد ناشي از متابوليسم 4- انتقال هورمون هاي توليد شده به وسيله غدد درون ريز 5- تنظيم مقدار آب بافت هاي بدن . همچنين نقش مهمي در تنظيم درجه حرارت طبيعي بدن دارد .

1- الکتروليت هاي پلاسما

يون هاي عمده پلاسما شامل سديم ، کلر ، پتاسيم ، کلسيم ، فسفات ، سولفات و منيزيم مي باشد در حالت طبيعي غلظت پلاسمايي اين يون ها تنها در محدوده بسيار کوچکي تغيير مي کند و تغييرات شديد درغلظت اين يون ها به اختلالات شديد سلولي منجر ميشود به اين دليل که يون ها همراه با پروتئين هاي پلاسما نقش عمده اي در ايجاد تعادل اسمزي در بين پلاسما و مايعاتي که سلول ها در آن شناور هستند ايفا مي کنند غلظت اين يون ها در تعيي PH مايعات بدن از اهميت برخوردار است الکتروليت ها ي پلاسما ممکن است اثراتي درعدم تعادل اسيد – باز در حالت دماي بالا داشته باشند . در جوجه هاي گوشتي گزارش شده است که غلظت سديم و پتاسيم جيره در موقع افزايش دماي محيط کاهش معني داري را نشان ميدهد . بوقلمون هاي ماده بالغ در شرايط تنش گرمايي حاد مقادير کم سديم ، کلسيم ، منيزيم و فسفر غير آلي پلاسما و مقدار پتاسيم بالاتري را نشان مي دهند غلظت کلر پلاسما تغيير معني داري را نشان نمي دهد همچنين با قرار دادن بوقلمون ها در دماهاي چرخشي 21،25، 30 و 35 درجه سانتي گراد به نتايج مشابهي دست يافته اند . منيزيوم پلاسماي مرغ هاي تخمگذار لگهورن که در تنش گرمايي 38 درجه سانتي گراد به مدت 140 دقيقه قرار گرفتند به طورمعني داري در مقايسه با دماي 23 درجه سانتي گراد قبل از تنش کاهش يافته است فسفر غير آلي و کلسيم تغييري نداشت و سديم پلاسما در مقايسه با گروه شاهد کاهش داشت هيچ تغييري در غلظت کلريد پلاسما ي جوجه هاي گوشتي که در تنش حاد و مزمن قرار گرفته بودند ديده نشد .

2- تعادل اسيد - بازخون

وقتي دماي محيطي از دماي راحتي پرنده بالاتر باشد پرندگان جهت دفع حرارت مازاد نفس نفس مي زنند نفس نفس زدن يکي از واکنش هاي مشهود پرندگان در زمان قرار گرفتن در معرض گرما مي باشد . نفس نفس زدن دفع دي اکسيد کربن را از شش ها افزايش مي دهد که اين باعث کاهش جزيي فشار دي اکسيد کربن و همچنين بي کربنات موجود در پلاسماي خون مي شود درواقع پايين بودن غلظت يون هاي هيدورژن باعث افزايش PH پلاسما ، يعني شرايطي که معمولا به آن آلکالوز گفته مي شود مي گردد پرنده هايي که در معرض تنش گرمايي مزمن قرار مي گيرند سيکل تنفسي نفس نفس زدن يا بدون نفس نفس زدن را از خود نشان مي دهند که وضعيت آنها بين حالت طبيعي و قليايي در نوسان است در نتيجه دامنه گسترده و متغيري براي PH خون در پرنده هايي که در تنش گرمايي قرار مي گيرند ديده مي شود گزارش هايي وجود دارد مبني بر اين که تنش گرمايي بر PH خون اثري ندارد اما PH بيشترين تغييرات را در طي تنش گرمايي درمقايسه با شاهدها در دماي طبيعي دارد درجه تنش گرمايي نوع تنش جايگاه جمع آوري خون ، زمان نمونه برداري و وضعيت تنفسي پرنده از عوامل تاثيرگذار مي باشند . زماني که بوقلمون هاي ماده در تنش گرمايي حاد 42 درجه سانتي گراد قرار ميگيرند PH افزايش معني داري را از خود نشان مي دهد همچنين دربوقلمون هايي که در دماهاي چرخشي 21،25، 30، 35 درجه سانتي گراد قرار گرفتند Po2 ، Pco2 و PH خون هيچ تغيير معني داري از خود نشان نداد . جوجه هاي گوشتي که در تنش گرمايي مزمن 32 درجه سانتي گراد قرار گرفته بودند در مقايسه با پرندگاني که در دماي طبيعي 24 درجه سانتي گراد پرورش يافتند PH خون بالاتري داشتند در تنش گرمايي حاد نيز با بالا بردن دما از 32 درجه سانتي گراد به 42 درجه سانتي گراد PH خون به 521/7 افزايش يافت گزارش هايي وجود دارد که اظهار ميکند جوجه هاي گوشتي در تنش گرمايي مزمن 35 درجه سانتي گراد در مقايسه با پرند ه هايي که در دماي طبيعي رشد يافته بودند Pco2 و Hco3 پايين تري داشته ، PH خون آنها تحت تاثيرقرار نمي گيرد مقدار دي اکسيد کربن و بي کربنات خون درتنش گرمايي کاهش مي يابد .

3- ويسکوزيته خون

ويسکوزيته ، وزن مخصوص و فشار اسمزي خون ، اثرات فيزيکي مهمي برگردش خون ، جريان خون و تبادل مايع خون و بافت هاي گوناگون بدن دارند ويسکوزيته خون شاخصي است که بازتاب تغيير پذيري خون است ويسکوزيته خون کامل به مقدار زيادي تحت تاثير تعداد سلول هاي خوني است و در جنس نر بيشتر از جنس ماده مي باشد زيرا نرها تعداد بيشتري گلبول قرمزدارند همچنين ويسکوزيته پلاسما به طور قابل توجهي تحت تاثير پروتئين هاي پلاسما قرار مي گيرد تغيير ويسکوزيته خون ممکن است تاثيراتي درمقاومت محيطي و توزيع چرخشي خون داشته باشد بنابراين انتشار بافتي و پراکنش خون جهت انتقال گرما به سطح را تغيير دهد گزارش شده است که ويسکوزيته خون با بعضي از بيماري هاي جوجه گوشتي مثل آسيت وافزايش فشار ريوي درارتباط است هنگامي که پرندگان دردماي بالا قرار مي گيرند ويسکوزيته خون آنها کاهش مي يابد کل ويسکوزيته خون جوجه گوشتي در درجه حرارت 25 درجه سانتي گراد و بالاتر کاهش معني داري را نشان مي دهد جوجه هاي گوشتي که در دماي 28 و 26 درجه سانتي گراد نگهداري شده بودند در مقايسه با دماي 20 درجه سانتي گراد نيز ويسکوزيته خون پايين تري را نشان دادند در گرما مصرف آب افزايش مي يابد آب وارد سيستم عروقي ميگردد و نتايجي در کاهش ويسکوزيته دارد در واقع افزايش حجم درون رگي در پرندگان دردماي بالا با کاهش هماتوکريت غلظت پروتئين هاي پلاسما و اسمولاليته پلاسما همراه بودند نشان دهنده رقيق شدن خون کاهش مي يابد کاهش ويسکوزيته خون باعص کاهش مقاومت محيطي و فشار بر روي قلب مي شود که در نتيجه پراکنش خون جهت انتقال گرما به سطح افزايش مي يابد .

4- هماتوکريت

هماتوکريت عبارت است از حجم اشغال شده گلبول هاي قرمز خون و به عبارت ديگر هماتوکريت در صد گلبول هاي قرمز فشرده شده خون مي باشد هماتوکريت روش غير مستقيم مناسبي جهت اندازه گيري تعداد گلبول هاي قرمز خون است درجه حرارت محيط نيز بر ميزان هماتوکريت موثر است به گونه اي که ميزان هماتوکريت در پرندگان با افزايش درجه حرارت کاهش يافته و با کاهش درجه حرارت افزايش مي يابد جوجه هاي گوشتي رشد يافته در محيط هاي خنک هماتوکريت بالاتري دارند در حالي که جوجه هايي که در تنش گرمايي قرار گرفتند هماتوکريت پايين تري را نشان داده اند در جوجه هاي گوشتي مشاهده شده است که با قرار گرفتن در دماهاي 7 ، 20 ، 25، 30 و 35 درجه سانتي گراد هماتوکريت خون در دماي 25 درجه سانتي گراد و بالاتر کاهش معني داري را نشان مي دهد . گزارش شده است که جوجه هاي گوشتي که در دماي 28 و 36 درجه سانتي گراد نگهداري شده بودند نسبت به جوجه هايي که در دماي 20 درجه سانتي گراد نگهداري شدند هماتوکريت پايين تري داشتند در بوقلمون هاي نر بالغي که در دماهاي 10، 1/21 ، 2/32 و 8/37 درجه سانتي گراد قرار گرفته بودند مشاهده شد بوقلمون هايي که در دماي 8/37 درجه سانتي گراد نگهداري شده بودند در مقايسه با بقيه دماها هماتوکريت پايين تري دارند همچنين بوقلمون هايي که در دماي 2/32 درجه سانتي گراد بودند مقدار اندکي هماتوکريت پايين تر نسبت به دماهاي 10 و 1/21 درجه سانتي گراد نشان دادند.

5- غلظت پروتئين هاي پلاسما

اغلب پروتئين هاي پلاسما از اسيدهاي آمينه اي توليد مي شوند که منشا آنها غذا يا کاتابوليسم بافت ها است و توليد اين پروتئين ها در کبد صورت مي گيرد . در دماي بالاي محيطي مزمن ، غلظت پروتئين هاي پلاسما همراه با بالا رفتن دما کاهش مي يابد . غلظت پروتئين هاي پلاسما در جوجه هاي گوشتي که در معرض گرما قرار گرفتند در دماي 28 و 36 درجه سانتي گراد مقادير پايين تري را نسبت به دماي 20 درجه سانتي گراد نشان دادند همچنين در جوجه هاي گوشتي که تحت تنش گرمايي حاد 35 درجه سانتي گراد به مدت 6 ساعت قرار گرفتند مقدار آلبومين در مقايسه با حالت طبيعي پايين تر بود و پروتئين تام نيز کاهش نشان داد .

6- حجم پلاسما

دردماي بالا حجم پلاسما افزايش مي يابد افزايش حجم پلاسما درتنش گرمايي موجب کاهش کل ويسکوزيته خون مي شود . با قراردادن جوجه هاي گوشتي درتنش گرمايي حاد و مزمن مشخص گرديده است که همراه با افزايش دما ، حجم پلاسماي خون افزايش مي يابد . هنگامي که جوجه هاي گوشتي در معرض دماي بالا قرار مي گيرند حجم خون و پلاسماي آنها افزايش معني داري مي يابد اما اين افزايش با بالا رفتن دما به صورت خطي نيست افزايش حجم خون نه تنها موجب کاهش در ويسکوزيته خون و اسمولاليته پلاسما مي گردد بلکه احتمالا ً در افزايش بازده قلب نيز نقش دارد که براي کاهش مقاومت محيطي و افزايش پراکنش بافتي جهت انتقال گرما به سطح مفيد مي باشد .

7- اسمولاليته پلاسما

فشار اسمزي پلاسماي پرندگان به طور قابل ملاحظه اي پايين تر از فشار اسمزي پلاسماي اکثر پستانداران است واين امر به خاطر آن است که آلبومين پلاسماي پرندگان نسبتا ً پايين تر از آلبومين پلاسماي پستانداران است آلبومين دربه وجود اوردن فشار کلوييدي اسمزي نقش بسزايي دارد در دماهاي بالاي محيطي اسمولاليته پلاسما کاهش مي يابد . در گزارشي مشاهده شده است که جوجه هاي گوشتي که در دماهاي 28 و 36 درجه سانتي گراد قرار گرفته بودند در مقايسه با دماي طبيعي پرورش ، اسمولاليته پلاسماي کمتري را نشان دادند درگرما مصرف آب افزايش يافته ورود آب به داخل سيستم گردش خون افزايش مي يابد در نتيجه با افزايش آب از اسمولاليته پلاسما کاسته مي شود کاهش در اسمولاليته پلاسما فقط به خاط افزايش آب پلاسما نيست و ممکن است به خاطر کاهش غلظت پروتئين هاي پلاسما و الکتروليت هاي پلاسما باشد .

8- آنزيم ها و متابوليت هاي پلاسما

تحقيقات متعدد بر روي مرغ هاي تخمگذار و جوجه هاي گوشتي نشان مي دهد که تنش گرمايي هيچ گونه تاثيري بر مقادير آنزيمي ومتابوليتي پلاسما نمي گذارد آکالين فسفاتاز ، کراتينين و اسيد اوريک پلاسماي مرغ هاي تخمگذاري که در تنش گرمايي 38 درجه سانتي گراد به مدت 140 دقيقه قرار گرفته بودند هيچ تغييري را نشان نمي دهد گلوکز پلاسما در دماي بالا افزايش مي يابد اما اين اختلاف نسبت به شاهد معني دار نمي باشد با اين وجود گزارشي اظهار مي کند که غلظت آلکالين فسفاتاز پلاسماي پرندگاني که در دماي بالاتر از حد طبيعي پرورش يافته بودند با کاهش همراه بود. تصور بر اين است که دليل عدم تغييرات معني دار در آنزيم ها ، الکتروليت ها و متابوليت هاي پلاسما در تنش گرمايي حاد اين است که عوامل فيزيولوژيکي و بيولوژيکي خون ، همانند تعادل اسيد – باز خون بلافاصله تحت تاثير قرار نمي گيرد.

9- ميزان ته نشيني

ميزان سديمانتاسيون ، سرعت ته نشيني گلبول هاي قرمز خون برحسب ميلي متر در مدت زمان يک ساعت است ميزان سديمانتاسيون گلبولهاي قرمز به دو عامل اصلي بستگي دارد : نخست نيروي جاذبه زمين که باعث ته نشيني گلبول ها مي شود و دوم مقاومتي که در اثر اصطحکاک پلاسما با گلبول هاي قرمزي که در آن غوطه ور است به وجود مي آيد نقشي که هريک از اين عوامل بر عهده دارند به چند عامل ديگر از قبيل شکل واندازه سلول ها ، وزن مخصوص پلاسما و ترکيب شيميايي پلاسما بستگي دارد . اطلاعات بسيار کمي در مورد ميزان سديانتاسيون پرندگان وجود دارد تغيير در ميزان سديمانتاسيون مي تواند به وسيله دماي محيطي تحت تاثير قرار گيرد . مشاهده شده است که بوقلمون هايي که در درجه حرارت 8/37 درجه سانتي گراد قرارگرفتند در مقايسه با دماهاي 2/32 ، 1/21 و 10 درجه سانتي گراد ميزان سديمانتاسيون بالاتري داشتند . قرار گرفتن طيور در درجه حرارت هاي بالاي محيطي ، هماتوکريت و هموگلوبين را کاهش ميدهد که شواهد قاطعي براي وقوع رقيق شدن خون و افزايش ميزان سديمانتاسيون مي باشد .

10- ضربان قلب ، برون ده قلب ، فشارخون و کل مقاومت جانبي

قرار گرفتن پرندگان در درجه حرارت هاي بالاي محيطي با کاهش فشار خون افزايش برون ده قلب و کاهش مقاومت جانبي همراه است و با وفق يافتن پرندگان به افزايش دما ، برون ده قلبي کاهش و فشار خون افزايش مي يابد و مقاومت جانبي به حد طبيعي بر مي گردد . در بوقلمون ها مشاهده شده است که ميانگين تعداد ضربان قلب پس از اين که 60 دقيقه در درجه حرارت 38 درجه سانتي گراد قرار گرفتند افزايش مي يابد تعداد ضربان قلب پيوسته ومنظم بالا مي رود تا اينکه 150 دقيقه پس از شروع بالا بردن دما به اوج 332 ضربه در دقيقه مي رسد سپس بعد از 15 دقيقه به 296 ضربه در دقيقه کاهش مي يابد بر اين اساس محققين متوجه شدند که يک ارتباط خطي بين تعداد ضربان قلب و دماي راست روده وجود دارد فقط در بالاترين دماي راست روده ، تعداد ضربان قلب افت مي کند . وقتي دماي محيطي افزايش مي يابد وزن قلب کاهش معني داري را نشان مي دهد تغييرات مشاهده شده در ويسکوزيته ناشي از تغيير در هماتوکريت است که با تغييراتي دروزن عضله قلب همراه مي باشد ارتباط خطي مشاهده شده بين هماتوکريت و وزن قلب نشان مي دهد که وفق ناپذيري وزن قلب با تغييراتي درفعاليت کاري قلب همراه است پرکاري قلب در نتيجه تغييراتي در فعاليت کاري قلب ايجاد مي شود و آن هم نشاي از فشار بالاي ريوي مي باشد .

نتيجه گيري

هنوز مشخص نيست تغييراتي که در سيستم گردش خون رخ مي دهد بخشي از وفق ناپذيري به دماي محيطي بالا يا پايين است يا اين که پاسخي به تنش به وجود آمده مي باشد با دانستن تغييراتي که در اثر تنش گرمايي به وجود مي آيد مي توان راهکارهايي را در جهت رفع يا به حداقل رساندن آنها اتخاذ نمود.



فصلنامه چکاوک – حسين تحسيري

[فلفل نمك]

کنجاله سويا و نقش آن در تغذيه طيور

مقدمه

با توجه به روند فزاينده افزايش جمعيت منابع محدود و فقر و گرسنگي پنهان لازم است برنامه اقتصادي همه جانبي اي تدوين گردد در بخش کشاورزي و زير مجموعه آن دامپروري و پرورش طيور يکي از مواردي است که در کوتاه مدت و با هزينه کمتر مارا به اهداف اقتصادي مي رساند بدين لحاظ نياز به مديريت چنين واحدهايي است تا با تاکيد بر اصلاح نژاد طيور جهت بالارفتن راندمان توليدبهترين شرايط محيطي را فراهم نمايند. از اين لحاظ که غذا در پرورش طيور بيشترين هزينه را دارد مساله عمده و اساسي است کنجاله سويا امروزه به دليل کيفيت مناسب و اقتصادي سهم بسزايي در جيره طيور دارد بر اين اساس در اين مقاله سعي شده است که اهميت اين ماده غذايي را از لحاظ ترکيبات آن و مقايسه آن با ديگر منابع پروتئيني بيان نمايد . به طور کلي مي توان گفت که کنجاله سويا يک ماده غذايي بهداشتي و اقتصادي است و به لحاظ ترکيبات شيميايي مناسب در جيره طيور نقش مهمي ايفا مي کند.

ترکيب مواد غذايي مورد نياز طيور

خوراکهاي مورد نياز در تغذيه طيور از موادي مغذي تشکيل شده که پس از جذب و ورود به خون هر يک بطريقي در اعمال حياتي بدن حيوان نقش ايفا مي کنند مواد مغذي به طور کلي شامل کربوهيدراتها و چربيها ، پروتئين ها ، مواد معدني ، ويتامين ها ، آب و ترکيبات اضافي مي باشند. براساس نوع و شيوه پرورش طيور ازنظر گوشتي و تخمگذار بودن ونيز زمان پرورش درصدترکيبات فوق تغيير پذيرند و به انواع مواد غذايي نيازمند هستند جهت تعيين ميزان هر ماده غذايي در جيره طيور مي بايست به اين نکات توجه داشت که : ماده غذايي اقتصادي و بهداشتي باشد تمام نيازهاي لازم را تامين کند. يکي از مواد غذايي مورد مصرف در پرورش طيور ، کنجاله سوياست که پس از ذرت ، بيشترين اهميت را دارد و تمامي فاکتورهاي فوق را در بر ميگيرد بدين ترتيب لازم است شناختي بر آناليز مواد مغذي و ديگر خصوصيات آن داشت البته جهت روشن نمودن بيشتر مطلب سعي شده نيازهاي غذايي طيور مشخص گردد و سپس اهميت آن مطرح خواهد شد .

پروتئين ها

پروتئين ها از واحدهايي بنام اسيد آمينه تشکيل شده اند و حدود 20 درصد وزن يک مرغ و 5/12 درصد وزن تخم مرغ از آنها ترکيب يافته است بعضي اسيدهاي آمينه به واسطه انتقال گروه آميني ازاسيدهاي آمينه ديگر بوجود مي آيند . ولي تعدادي تحت عنوان اسيدهاي آمينه ضروري به اندازه کافي در بدن حيوان ساخته نمي شوند اين دسته اسيدهاي آمينه عبارتنداز : آرژنين ، متيونين ، لوسين ، ايزولوسين ، گلوتامين ، هستيدين ، فنيل آلانين ، ليزين ، تريپتوفان ، تره ئونين و والين . در تعادل جيره بيشتر به پنج اسيد آمينه آرژنين ، تريپتوفان ، ليزين ، متيونين ، و سيستين را ملاک قرار مي دهند . اصولا پروتئين ها شامل : دو منبع گياهي و حيواني است که بسته به خصوصيات ذکر شده مي توان به نسبت از ترکيب انها استفاده نمود معمولا فرآورده هاي با منشا حيواني توازن اسيد آمينه بهتري دارند و قادرند مواد معدني ضروري و ويتامين ها را تامين کنند در حال حاضر در تهيه خوراک طيور استفاده از مکملهاي پروتئيني حيواني کمتر از سابق است . از جمله مهمترين منابع پروتئيني حيواني مي توان از پودر ماهي ، پودر گوشت ، پودر خون ، پودر شير ، پودر گوشت استخوان دار پودر پر ، پودر کشک ، اب پنير خشک شده ، باقي مانده کشتارگاههاي طيور و مواد محلول ماهي را نام برد. امروزه با توجه به مشکلات تهيه مواد غذاي سرشار از پروتئين از منابع حيواني سعي شده ازمکملهاي پروتئيني نباتي که بيشتر فرآورده هاي فرعي کنجاله دانه هاي روغني هستند اين مساله را حل نمايند پروتئين هاي نباتي از لحاظ توازن اسيدهاي آمينه ، منابع فقيرتري هستند از جمله مهمترين منابع پروتئين هاي نباتي مي توان به غلات تقطير شده خشک ، کنجاله سويا ، کنجاله پنبه دانه ، کنجاله بذرک ، کنجاله کلزا ، کنجاله گلرنگ ، کنجاله کنجد ، دانه باقلا و .... اشاره نمود. از ميان آندسته پروتئين هاي نباتي که به طور معمول استفاده مي شوند کنجاله سويا اهميت بيشتري از نظر اسيد آمينه و ليزين دارد ولي در مجموع درکاربرد پروتئين هاي نباتي بايد ميزان و نوع اسيدهاي آمينه و نيز مواد سمي موجود در آن برآورده شود تازماني که از هر مکمل جديد تاريخچه مصرف مناسبي در دسترس نيست قبل از استفاده در جيره مي بايست به دقت مورد بررسي قرارگيرد.

اهميت کنجاله سويا در تامين پروتئين لازم در جيره طيور

سويا حاوي حدود 35 تا 40 درصد پروتئين و 18 تا 21 درصد چربي است وبه منظور توليد روغن و کنجاله توليد و فرايند مي شود با حرارت دادن به سويا کيفيت آن بهتر شده بازدارنده تريپسين غيرفعال شده و متيونين بهتر در دسترس قرار مي گيرد با وجود اين مي بايست دقت شود که ممکن است حرارت زياد به ليزين و احتمالا اسيدهاي آمينه ضروري ديگر صدمه رساند يا آنها را از دسترس خارج سازد ولي به طور کلي بيشتر تحقيقات بر اين نظر تاکيد داشته که کنجاله سويا براي حداکثر کيفيت پروتئين مي بايست حرارت مناسبي ديده باشند سويا که چربي آن گرفته شده باشد به دو صورت آسياب کامل يا پرک شده مصرف مي گردد با وجود اين لازمه حرارت دادن ايجاب مي کند که دانه ها به طور مناسبي فرايند شوند در آزمايشهاي تغذيه جيره هاي تمام چربي دار سويا به جوجه ها نتايجي به دست آمده که دانه هاي کامل يا دانه هاي آسياب شده مطلوب ترند اما بايد متذکر شد که در مناطقي که با مشکل کمبود روغنهاي نباتي مواجه اند اقتصادي تر آن است که فقط ازکنجاله استفاده شده و روغن ان جدا گردد. در تهيه کنجاله با جدا شدن روغن ميزان پروتين کنجاله حاصل به حدود 45 درصد رسيده و مقدار الياف فام آن حدوداً 6 درصد مي گردد کنجاله بدون پوسته معمولا با حداقل 50 درصد پروتئين استاندارد مي شود ومقدار الياف آن در حدود 3 درصد است کنجاله بدون پوسته مخصوصا در خوراکهاي پرانرژي جوجه هاي گوشتي مطلوب است . پروتئين سويا يک پروتئين با کيفيت است و حاوي مقادير سرشار از اسيدهاي آمينه ضروري است و درميان پروتئين هاي نباتي منبع عالي ليزين مي باشد و به عنوان يک منبع مناسب آرژنين ، گليسين وتريپتوفان به حساب مي آيدليکن مقادير اسيدهاي آمينه سيتين و متيونين موجود کمتر از حد دلخواه است متيونين اولين اسيد امينه محدود کننده درجيره هاي پرانرژي بوده و حايز اهميت زيادي است بنابراين در جيره هايي که از سويا به ميزان زيادي استفاده مي گردد مي بايست از متيونين و مواد غذايي حاوي متيونين بالا به عنوان مکمل استفاده نمود.

عوامل محدود کننده استفاده از سويا در جيره طيور

علاوه بر اينکه ميزان اسيدهاي آمينه متيونين و سيستين در سويا پايين است کنجاله سويا حاوي تعدادي از مواد سمي محرک و ممانعت کننده شامل مواد آلرژي زا ، گواترزا و عوامل ضد انعقاد است از نظر تغذيه دام ممانعت کننده هاي پروتئاز که شش نوع از آن شناخته شده است حايز اهميت اند از اين ممانعت کننده ها عامل آنتي تريپسين و کونيتز و ممانعت کننده کايموتريپسين بومن برک اهميت خاصي دارندتغذيه دانه خام سويا و کنجاله حرارت نديده آن رشد حيوان را به تاخير مي اندازد يکي از دلايل آن وجود همين ممانعت کننده هاي پروتئاز است که باعث جلوگيري ازهضم پروتئين مي شوند همچنين شواهدي در دست است که فعاليت بيش از حد پانکراس در اين حالت اتفاق مي افتد همانطور که قبلا توضيح داده شد حرارات باعث غير فعال شدن اين ممانعت کننده ها مي گردد و از اين راه مي توان تا حدودي اين اثرات را خنثي کرد اگر از کنجاله سويا به عنوان منبع اصلي پروتئين جيره طيور استفاده شود مسايلي بروز خواهد نمودو کنجاله سويا از لحاظ ويتامين b فقير است وجهت رفع اين نقيصه بايد همراه با آن از مکملهاي ويتاميت و يا از پروتئين هاي حيواني نظير پودر ماهي استفاده کرد چنانچه کنجاله سويا با مواد فوق الذکر تکميل نگردد مرغهاي تخمگذار ، تخمهايي با قابليت جوجه کشي کم توليد نموده جوجه هاي حاصل نيز ضعيف و به علت کمبود ويتامين k در مقابل خونريزي حساس خواهند بود کنجاله سويا نسبت به دانه غلات ، کلسيم و فسفر غني تري دارد امادر صورتي که در جيره طيور در حال رشد يا مرغهاي تخمگذار ،جانشين پروتئين حيواني شود لازم است جيره غذايي مجددا ازلحاظ کلسيم و فسفر تنظيم گردد. کنجاله سويا حاوي 1/0 درصد جنيستين است که خواص گواترزايي دارد وتواني معادل 10 * 44/4 توان دي انيل استيلسترون از خود نشان مي دهد اين ماده تاثير روشني تاکنون از خود بروزنداده است .

مواد غذايي موجود در کنجاله سويا در مقايسه با نياز غذايي جوجه هاي گوشتي

بيشترين اهميت کنجاله سويا مربوط به پروتئين آن مي گردد اما به همراه پروتئين مواد ترکيبات ديگري نيز در آن وجود دارد . همچنين به منظور مقايسه نياز طيور و مقدار مواد غذايي که اين کنجاله مي تواند فراهم نمايد نيازهاي غذايي جوجه هاي گوشتي در سنين مختلف درج گرديده است .

مقايسه ميزان پروتئين کنجاله سويا و ديگر منابع پروتئيني

کيفيت اسيدهاي امينه پروتئين هاي حيواني نسبت به گياهي ارجحيت دارد اما هزينه بالاي اين پروتئين ها و برخي از آنهارا نمي دهد بنابراين لازم است از پروتئين هاي نباتي استفاده شود کنجاله سويا نسبت به ديگر مواد گياهي باردارنده کمتري داشته و اسيدهاي آمينه لازم را فراهم مينمايد بنابراين از اين منبع پروتئين مي توان تا حد بالايي استفاده کرد .

نتيجه گيري

درمجموع ميتوان گفت کنجاله سويا ، ماده غذايي مناسبي جهت تامين پروتئين جيره طيور مي باشد که از لحاظ اقتصادي بهداشتي و ترکيبات موجود حائز اهميت است با توجه به عوامل محدود کننده استفاده زياد در جيره طيور توصيه مي شود ازمکملهاي پروتئيني مناسب همچون کنجاله کنجد ، پودر ماهي و غلات ويتامين ها و منابع تامين کننده فسفر و کلسيم حتي الامکان استفاده گردد بدين ترتيب مي توان جيره غذايي مناسبي مشتمل بر انواع مختلف مواد غذايي تهيه نمود .

مجله تغذيه دام وطيور – مهندس اسماعيل کرمي دهکردي

[فلفل نمك]

تزريق اسيدهاي آمينه به تخم مرغ مادران گوشتي و اثر آن بر درصد جوجه درآوري


تخم مرغ هاي بزرگتر جنين هاي بزرگتري نسبت به تخم مرغ هاي کوچک دارند يک گرم تفاوت وزن تخم مرغ منجر به ايجاد 10 گرم اختلاف وزن در 56 روزگي مي شود همبستگي بين وزن تخم مرغ و جوجه وجود دارد تخم مرغهاي حاصله از مادران گوشتي به دليل وزن کم تخم مرغ درابتداي توليد جوجه هايي با وزن پايين توليد مي کنند همچنين نتايج ازمايشات مختلف نشان مي دهد که تخم مرغ هاي حاصله از گله هاي مادر مسن تر سنگين تر هستند و لذا داراي در صد بيشتري زرده مي باشند مشابه با آن نسبت بيشتري آلبومين و پوسته درمقايسه با تخم مرغ هاي حاصله از گله هاي مادر جوان داشتند جوجه هايي که از تخم مرغ هاي بزرگتر حاصل مي شوند بزرگتر بوده و ذخاير غذايي بيشتري به همراه دارد ثابت شده است که وزن تخم مرغ و وزن جوجه د رهنگام درآمدن ازتخم رابطه نزديکي با يکديگر دارند البته اندازه جنين قبل و طي جوجه درآوري ممکن است تحت تاثير وزن تخم مرغ وشرايط انکوباسيون تغيير کند نسبت بين وزن جوجه هاي از تخم در آمده و اندازه تخم مرغ ها از 615/0 تا 760/0 تغيير پيدا ميکند اين نسبت به دو علت درتخم مرغهايي باوزن بيشتر بزرگتر است :

الف – در طول مدت انکوباسيون ميزان از دست دادن آب کاهش مي يابد .

ب- دومين علت مربوط به اثر پوسته مي باشد زيرا نسبت سطح پوسته به حجم تخم مرغ هاي بزرگ کاهش مي يابد. با اين حال تاثير وزن تخم مرغ تا زمان عرضه به بازار نيز همچنان باقي مي ماند به طوري که هر گرم اضافه وزن جوجه ها در هنگام خروج از تخم باعث مي شود که وزن جوجه در سن 6 هفتگي 2 تا 13 گرم سنگين تر باشد از آن جا که رشد مرغ ها کمتر از رشد خروس ها است تاثيروزن تخم مرغ بر وزن مرغ ها نيز به اندازه خروس ها نيست به طور متوسط هر تخم مرغ از 5/58 درصد سفيده و 31 درصد زرده و 5/10 درصد پوسته تشکيل شده است البته اين نسبت ها ثابت نبوده بلکه بسته سن مرغ و زمينه ژنتيکي قابل تغيير مي باشد وزن تخم مرغ با افزايش سن مرغ زياد شده اين مورد باعث افزايش نسبت زرده به سفيده ميگردد همچنين تفاوت هاي ژنتيکي در مرغ ها مي تواند در نسبت بين زرده ، سفيده و پوسته تغييراتي ايجاد کند آب بيشترين در صد محتويات تخم مرغ را تشکيل ميدهد سفيده حاوي بيشترين ميزان آب 8/88 درصد ، زرده 5/47 درصد وپوسته 1 درصد آب دارا مي باشد بيشترين ميزان پروتئين تخم مرغ درسفيده قرار گرفته در حاليکه چربي ها تقريبا به طور کامل در زرده يافتمي شوند حداکثر ميزان کربنات کليسم در پوسته يافت مي شود . سفيده شامل چند پروتئين است وبيش از 90/0 ماده خشک آن را تشکيل ميدهد که شامل پروتئين هاي ساده هستند .اووگلوبولين ها و ليزوزيم ها که در ساختمان خود ئيدارت کربن نيز دارند به ترتيب 8 و 5/3 درصد باقي مانده را تشکيل ميدهند ماده خشک زرده شامل پروتئين و چربي تقريبا به نسبت 2 به 1 مي باشد و عمده ماده خشک شامل يک ليپوپروتئين با چگالي بسيار کم است که باعث آبکي شدن زرده مي شود اين ليپوپروتئين عمدتا ً درکبد توليد شده و مقدار کمي از منشا روده اي دارد فسفوويتين دومين يپوپروتئين اصلي زرده است که در حدود 11 درصد وزنش را فسفر تشکيل مي دهد چربي هاي زرده شامل 5/72 درصد تري گليسريد ، 4/24 درصد فسفوليپيد و 95/3 درصد کلسترول مي باشد اکسيد اسيون اين اسيدهاي چرب منبع بزرگي براي تامين انرژي مورد نياز جنين محسوب مي گردد اما اغلب فسفوليپيد به خصوص لستين ممکن است در طول رشد و تکامل جنين بدون تغيير باقي بماند.

در آزمايشاتي که صورت گرفته گزارش شده است که تفاوت هاي حاصله از سن گله مادر به دليل تاثيري که بر روي ميزان مواد مغذي موجود در زرده مي گذارد مي تواند مهم باشد چون جوجه هاي حاصله از گله هاي خيلي جوان داراي مرگ ومير بيشتر و عملکرد حياتي کمتري بدليل کمبود مواد مغذي زرده مي باشند دليل مرگ و مير زياد جنيني در جوجه هاي حاصل از مرغ هاي جوان با کاهش متابوليسم چربي هاي زرده در سن 19 روزگي جنيني همبستگي نشان داده است اين امر تکامل جنين را طي هفته آخر انکوباسيون کاهش مي دهد ثابت شده است که زرده تخم مرغ هاي حاصل از مرغ هايي با سن 41 هفته فسفوليپيد و کلسترول کمتري نسبت به تخم مرغ هاي حاصله از گله مادر با سن 25 هفتگي دارد زيرا در سن بالا چربي ها بيشتر به صورت تري گلسيريد مي باشد.

تزريق اسيد آمينه به تخم مرغ :

Al-Murrani (2002) اعلام کرد که تزريق مخلوطي از اسيدهاي آمينه به جنين هاي در حال رشد باعث افزايش وزن بيشتر جوجه ها در هنگام خروج از تخم و همچنين در 56 روزگي مي شود صنعت طيور ايالت متحده آمريکا تزريق واکسن به داخل تخم مرغ را تاييد کرده است و اين موضوع که آيا ميتوان ساير مواد مغذي را به داخل تخم مرغ تزريق کرد نياز به تحقيقات و بررسي هاي بيشتري دارد . OHTa در سال 1999 آزمايشي بر روي تخم مرغ هاي حاصله از نژاد Cobb انجام داد جنين تخم مرغ هايي که طي 24 ساعت جمع آوري شده بودند در درجه حرارت 8/37 و رطوبت نسبي 60% نگهداري شدند .

آزمايش اول : بررسي انتقال مواد مغذي از تخم مرغ به جنين در روزهاي مختلف جوجه کشي مي پردازد .100 تخم مرغ به طور تصادفي انتخاب و به 4 گروه 25 تايي تقسيم شدند ميانگين وزن هر تخم مرغ 3/0 گرم بود و در روزهاي 0و 7و14و19 جوجه کشي ،20 تخم مرغ از هر گروه وزن شدند و محتويات تخم مرغ و جنين جمع آوري شد جنين ها از مايع آمنيوتيک جمع آوري و کيسه زرده آنها جدا شد سپس محتويات 5 جنين با هم ترکيب و نمونه ها فريز شد وبراي پروتئين خام و چربي خام ورطوبت و اسيد آمينه اناليز شدند پروتئين خام تخم مرغ و جنين توسط روش ميکروکلدال اندازه گيري و چربي خام توسط روش عصاره گيري تعيين شد رطوبت نيز توسط روش A0Ac که مواد در 105 سانتي گراد به مدت 24 ساعت خشک وتعيين شد تمامي اسيدهاي آمينه به جز متيونين و سيستين اندازه گيري شد متيونين و سيستئين قبل از تعيين توسط اسيد پرفرميک هيدروليز شدند .

در آزمايش دوم : محلول 5/0 ميلي ليتر اسيد آمينه که کاملا منطبق با الگوي اسيدهاي آمينه تخم مرغ بود به 9 کيسه زرده يا اتاقک هوايي 15 تخم مرغي که ميانگين وزني آنها 8/3 گرم بود در روز 0 و 7 جوجه کشي تزريق شده Al-Murrani گفته بود که تفاوت د رمحتواي پروتئين تخم مرغ ها در روز هفتم جوجه کشي بر رشد جنين موثر است .

Elaouss و همکاران پيش ساز ويتامين D را در روز اول جوجه کشي به تخم مرغ بلدرچين ژاپني تزريق کردند اگر امکان تزريق اسيد آمينه به تخم مرغ قبل از قرار دادن تخم مرغ در ماشين جوجه کشي ممکن باشد اين کار بهتر و مطمئن تر خواهد بود .

در تمامي اين آزمايشها : اسيدهاي آمينه در روزهاي 0 و 7 جوجه کشي از از انتهاي بزرگ تخم مرغ به داخل تخم مرغ تزريق شدند تخم مرغ ها قبل از تزريق با اتانل 70/0 استرليزه شده بودند محلول تزريقي شامل ml 5/0 از اسيد آمينه و ml 5/0 آب استريل بود . ميزان تريپتوفان نيز از نسبت تريپتوفان به ليزين تخم مرغ محاسبه شد. تزريق ml 5/0 از محلول فوق به مدت 5 بار در طي 24 ساعت صورت گرفت و هر بار ml1/0 محلول به اتاقک هوايي تزريق شد چون اتاقک هوايي کوچکتر از آن است که تمامي ml 5/0 محلول مورد نظر به داخل آن تزريق شود در روز صفر انکوباسيون محل تزريق در پوسته بلافاصله توسط پارافين پوشانده شد و سپس تخم مرغ ها در ماشين جوجه کشي قرارگرفتند .

جدول 1- ترکيب محلول اسيد آمينه تزريقي به داخل تخم مرغ



اسيد آمينه
ميزان
الگو

آسپارتيک
ml 5/0 / mg
% ليزين

اسيد آسپارتيک
31/5
5/140

ترئونين
53/2
9/66

سرين
86/3
1/102

اسيدگلوتاميک
99/6
9/184

گليسين
77/1
8/46

آلانين
01/3
6/79

والين
34/3
4/88

سيستئين
10/1
1/29

متيونين
91/1
5/50

ايزولوسين
71/2
7/71

لوسين
53/4
8/119

تيروزين
84/1
7/48

فنيل آلانين
81/2
3/74

ليزين
78/3
100

هيستيدين
35/1
7/35

آرژنين
24/3
7/85

پرولين
96/1
9/51

تريپتوفان
95/0
1/25

مجموع
53



کاهش وزن پوسته بعد از روز هفتم جوجه کشي بيشتر نمايانگر مي باشد مجموع وزن جنين تخم مرغ و پوسته تا 88 درصد وزن اوليه در روز 19 جوجه کشي کاهش مي يابد. با افزايش زمان جوجه کشي ميزان پروتئين خام وچربي خام ورطوبت تخم مرغ کاهش وبه همان نسبت ميزان پروتئين خام وچربي خام و رطوبت جنين افزايش مي يابد تغييرات پروتئين با افزايش زمان جوجه کشي رطوبت تا 90 درصد کاهش مي يابد و چربي خام نيز کاهشي برابر با 60 درصد در تخم مرغ را نشان مي دهد . ميزان انتقال پروتئين خام و چربي خام ورطوبت به جنين در روز 19 انکوباسيون به ترتيب 58 و 29 و 64 درصد تخم مرغ بود که کمترين انتقال براي چربي خام ميباشد به اين دليل که چربي خام به عنوان منبع انرژي توسط جنين مورد استفاده قرار مي گيرد الگوي اسيدهاي آمينه تخم مرغ در طول مدت انکوباسيون ثابت مي باشد اسيدهاي آمينه آلبومين تخم مرغ با يک نسبت مشابه به جنين منتقل مي شوند آلبومين جذب کيسه زرده مي گردد و اسيدهاي آمينه آلبومين و زرده در يک نسبت ثابتي ممکن است مصرف شود با افزايش مدت زمان انکوباسيون تمامي اسيدهاي آمينه تخم مرغ هاو جنين ها به استثنا گليسين و پرولين به طور مشابهي تغيير مي کنند واين مطلب بيانگر اين است که الگوي اسيدهاي آمينه تخم مرغ يک الگوي ايده آل براي رشد جنين مي باشد اگر چه نسبت گليسين و پرولين ممکن است از ساير اسيدهاي آمينه در طول مدت انکوباسيون سنتز شوند پرولين از چندين اسيد امينه سنتز مي شود در حاليکه پيش ساز گليسين تنها به ترئونين و سرين محدود مي شود کل وزن مولکولي گليسين ، سرين وترئونين در طول مراحل انکوباسيون ثابت مي ماند و از اين مطلب مي توان نتيجه گيري کرد که الگوي اسيدهاي آمينه تزريقي به تخم مرغ بايد مطابق الگوي اسيد آمينه تخم مرغ قبل از انکوباسيون باشد البته تحقيقات اندکي در مورد زمان ومحل مناسب تزريق اسيد آمينه به تخم مرغ انجام شد نتايج آزمايش دوم مشخص کرد که تزريق محلول اسيدهاي آمينه به داخل زرده تخم مرغ ممکن است به طور فزاينده اي باعث افزايش اندازه جوجه بدون کاهش درصد جوجه درآوري شود بهترين نتيجه زماني حاصل مي شود که تزريق اسيد آمينه به زرده در روز هفتم انکوباسيون صورت گيرد علت تفاوت هاي ناشي از تزريق بهکيسه هوايي وزرده بدين صورت مي باشد که جنين مواد مغذي از غشا کيسه زرده جذب ميکند و اکسيژن مورد نياز را از کوريون اتاقک هوايي جذب ميکند و ثابت شده است که غشا کوريون اتاقک هوايي نسبت به اسيدهاي آمينه حساس مي باشد و لذا ميتوان تفاوت ها را به اين شکل توجيه کرد ميزان اسيدهاي آمينه تخم مرغ به طور معني داري بر درصد جوجه دراوري موثر است . تزريق اسيد آمينه منجر به افزايش مصرف اسيد آمينه توسط جنين شده و از اين رو بر روي افزايش وزن جوجه هاي از تخم خارج شده و وزن پايان پرورش موثر خواهد بود.

فصلنامه علمي تغذيه طيور صنعتي – مهندس روهام قليچي

[فلفل نمك]

سيستم پرورش مرغ مادر در قفس و مزاياي آن نسبت به پرورش آن در بستر

پرورش مرغ مادر در قفس بيش از بيست سال است كه در دنيا مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته است و امروزه در كشورهاي پيشرفته دنيا با توجه به مزاياي بسياري كه اين سيستم پرورش مرغ مادر نسبت به پرورش در بستر دارا مي باشد سعي در استفاده از اين سيستم مي نمايد اين در حالي است كه مرغ هاي مادر گوشتي به دليل وزن سنگين آن نسبت به مرغ هاي مادر تخمگذار نياز به تلقيح مصنوعي در آنها ديده شده است ولي در مزارع مرغ مادر تخمگذار به دليل سبك بودن اين نژاد با توجه به آمارگيري هاي انجام شده در توليد اين مزارع و با توجه به ابعاد اختصاصي طراحي قفس جهت اين مرغ ها نه تنها كاهشي در جهت نطفه داري و يا افت توليد ايجاد نشده است بلكه در تمامي موارد آمارها نشان مي دهد كه راندمان واحد مربوطه نسبت به پرورش در بستر افزايش پيدا كرده است كه در ذيل به موارد اهميت استفاده از سيستم پرورش مرغ مادر تخمگذار در قفس خواهيم پرداخت :

با توجه به پرورش مرغ ها و خروس ها در قفس سالن به بخش هاي كوچكي با تعدادي كمتر از 30 قطعه مرغ و خروس تقسيم شده كه خود امكان نظارت بر آنها وهمچنين اختلاط بهتر مرغ ها و خروس ها را منجر خواهد شد كه در صورت مشاهده هرگونه مشكلي در مرغ ها و يا خروس هاي مربوطه امكان حذف و يا جايگزيني آنها به راحتي مقدور مي باشد و همچنين آمار گيري از نظر نطفه داري و درصد توليد در هر سلول نيز امكان بررسي را براي بهبود مديريت فارم مقدور مي سازد .

در سيستم پرورش مرغ مادر تخم گذار در قفس از سيستم جمع آوري تخم مرغ توسط نوار نقاله استفاده مي شود كه خود منجر به خارج شدن سريع تخم مرغ از دسترس مرغ ها ، كاهش ميزان شكسته شدن تخم مرغ ها و جمع آوري سريع تر و گاز دادن آنها مي شود كه خود منجر به افزايش كيفيت جوجه هاي حاصله خواهد شد .

در سيستم پرورش در قفس ، كودهاي حاصله توسط نوار نقاله به صورت مستمر از سالن خارج شده كه منجر به بهبود هواي داخل سالن ها شده و ميزان تهويه مورد نياز به ازاي هر مرغ نسبت به حالت پرورش در بستر كاهش پيدا مي نمايد كه خود منجر به صرفه جوئي در مصرف سوخت و شرايط مطلوبتر جهت پرورش مرغ هاي مادر مي گردد . همچنين در سيستم پيشنهادي توسط شركتهاي ديگر سازنده قفس مادر دان مربوطه توسط واگن به صورت اتوماتيك توزيع مي گردد كه مشكلات كمتري را نسبت به سيستم زنجيري ايجاد مي نمايد و جهت سيستم آبخوري از آبخوري هاي نيپل استفاده شده كه علاوه بر حفظ بهداشت بهتر مانع از آبريزي در سالن مي شود . سيستم پرورش در قفس با توجه به اتوماسيون انجام گرفته در آن نياز به تردد در سالن ها را به حداقل ممكن كاهش داده و امكان استفاده از دوربين هاي مداربسته را جهت كنترل وضعيت سالن و زير نظر داشتن مرغ ها را ممكن مي سازد . بررسي هاي آماري نشان مي دهد كه وضعيت تخم مرغ هاي شكسته در سيستم هاي مزرعه مرغ مادر پرورش يافته در قفس كمتر از 2/1 % مي باشد كه اين عدد در سيستم پرورش در بستر در بهترين شرايط به عددي كمتر از 5/4 % نمي رسد .



نصب و راه اندازی سیستم پرورش مرغ مادر تخم گذار در قفس در شرکت گلبهار طوس


مرغ مادر گلبهار طوس از سال 1371 در كيلومتر 35 جاده قوچان شهرستان مشهد فعاليت خود را در ارتباط با توليد جوجه تخم گذار آغاز نمود اين واحد از ابتداي احداث و راه اندازي به منظور افزايش بهره وري در توليد و دستيابي به كيفيت مطلوب در توليد جوجه تخم گذار تمامي سعي و تلاش خود را در اين راستا انجام داد تا بتواند جوجه هاي از نظر كيفيت در شرايط استاندارد توليد نمايد لذا در تمامي مراحل توليد با نگرش به سيستم هاي مديريت پرورش مرغ مادر و استفاده از منابع علمي روز دنيا سعي و تلاش نمود تا به اين هدف نائل آيد ولي مشكلات و مسائل داخلي كشور مانع از دسترسي كامل به اين هدف مي گردد كه قسمتي از اين مسائل به اختصار بيان مي شود :



1 ـ بستر ـ پرورش مرغ مادر در بستر به دليل ارتباط مرغ ها با كودهاي موجود در بستر مرغداري امكان اشاعه بيماري هايي مانند كوكسديوز و بيماري هاي تنفسي و پاسترلز و همچنين اشاعه بيماري هاي مايكوپلاسمايي را افزايش داده كه منجر به كاهش كيفيت در توليد جوجه هاي حاصله خواهد شد .



2 ـ لانه هاي تخم گذاري ـ وجود لانه هاي تخم گذاري در مزارع مرغ مادر و تعويض بستر آن از عمده مشكلات مزارع مرغ مادر مي باشد چرا كه به دليل نياز روزمره به تعويض بستر و پوشال ها و عدم امكان دسترسي به پوشال تميز و بهداشتي از عمده راه هاي سرايت آلودگي به مزارع مرغ مادر مي باشد . از طرفي جمع آوري تخم مرغ هاي توليدي در اين لانه ها به دليل آلوده شدن با مدفوع و عدم جمع آوري به موقع تخم مرغ ها منجر به آلودگي تخم مرغ هاي حاصله و در نتيجه افت كيفيت در جوجه هاي توليدي حاصله خواهد شد . همچنين به دليل تماس مستقيم مرغ ها با تخم مرغ هاي توليدي در صد تخم مرغ هاي شكسته و خوردن اين تخم مرغ ها توسط مرغ ها باعث افت راندمان در توليد مزرعه مي گردد .



3 ـ تهويه ـ در سيستم هاي مزرعه مرغ مادر تخمگذار به دليل سبك بودن اين نژاد و پرورش مرغ ها برروي بستر و تماس مستقيم پرنده با آن امكان تهويه مناسب وجود نداشته و با كوچكترين استرس محيطي و پرواز مرغ ها ، گرد و خاك فراوان در سالن توليد شده كه منجر به ايجاد بيماري هاي تنفسي در پرندگان مي گردد و هم چنين به واسطه وجود كود و پوشال در داخل سالن ها گازهاي حاصل از آن و گردوخاك ناشي از حركت مرغ ها با مشكل فراوان از نظر تخليه هوا و ايجاد شرايط مناسب براي زندگي آنها روبرو خواهيم بود از طرفي جهت تخليه اين گازها و گرد و غبار حاصله براي رسيدن به شرايط مطلوب بايستي ميزان تخليه هواي بسياري در سالن انجام پذيرد كه خود منجر به مصرف مقدار زياد سوخت در سالن ها گرديده كه با توجه به نياز به بهينه سازي مصرف سوخت در واحدهاي مرغداري منجر به زيان فاحشي به كشور و توليد كننده مي شود .



4 ـ نطفه داري گله ها ـ با توجه به آزاد بودن مرغ ها و خروس ها در گله و بروز مشكلاتي در ارتباط با اختلاط مرغ ها و خروس هاي دريك گله ، بعضا مزارع مرغ مادر دچار كاهش نطفه داري در گله هاي خود مي شوند لذا با برنامه ريزي در جهت تقسيم سالن ها به اجزاي كوچكتر ( پن بندي ) سعي بر حل اين مشكل مي نمايند ولي مسئله پن بندي به دليل تقسيم سالن به اجزاي كوچكتر مشكل ايجاد تردد در رفت و آمد پرسنل ، جمع آوري تخم مرغ ها و حفظ بهداشت سالن ها را دو چندان مي كند .



5 ـ سيستم آبخوري و دانخوري ـ در مزارع مرغ مادر عموما از آبخوري هاي آويز اتومات و دانخوري هاي زنجيري جهت پرورش مرغ ها استفاده مي شود اين آبخوري ها جهت حفظ بهداشت مزرعه بايستي روزانه شستشو و ضد عفوني شود كه به دليل تعداد زياد آبخوري ها در اكثر مواقع با سهل انگاري كارگران سالن مواجه شده و بهداشت كافي رعايت نمي شود و همچنين به دليل آويز بودن سيستم آبخوري و آزاد بودن مرغ ها و خروس ها در سالن و همچنين خارج شدن آبخوري مربوطه از تنظيم ، منجر به آبريزي در بستر شده كه در اكثر مواقع ايجاد بيماري و مشكلات عديده در سالن مي كند . همچنبن سيستم هاي دانخوري زنجيري در بسياري مواقع به دليل قطع زنجير دانخوري و نياز به وصل مجدد آن منجر به ايجاد سروصداي زياد در سالن گشته كه خود از عوامل استرس زا در مزارع مرغ مادر مي باشد .



6 ـ رفت و آمد پرسنل ـ در مزارع مرغ مادر تخمگذار به دليل نياز به مديريت مسائل فوق الذكر نظير پوشال زدن در لانه ها ، جمع آوري تخم مرغ از لانه ها ، شستشوي آبخوري ها ، نظارت بر وضعيت اختلاط مرغ ها و خروس ها و بررسي وضعيت عمومي آنها و ... نياز به تردد بسيار كارگران و پرسنل مزرعه در داخل يك سالن مي باشد كه خود در جهت توليد مزرعه مشكل زا خواهد بود .




با توجه به مطالب ذكر شده و اهميت استفاده از اين سيستم ، مرغ مادر گلبهار طوس در جهت افزايش بهره وري در كيفيت توليد و افزايش راندمان هاي توليدي حاصله تصميم به نصب قفس با ظرفيت پرورش 33000 مرغ مادر تخمگذار با سيستم تمام اتوماتيك براي دو سالن مربوطه را نمود که قادر است ماهیانه 350 هزار قطعه جوجه تخمگذار هایلاین با شرایطی برابر با استانداردهای اروپا و امریکا و به صورت 4 منفی عرضه نماید و دلیل اتومات بودن کلیه سیستم ها و عدم نیاز به تردد کارگران به داخل سالنها و استفاده از سیستم دوربینهای مدار بسته جهت کنترل قفسها و سالنها و سیستمهای مونیتورینگ ثبت دما و رطوبت و سایر اطلاعات سالن عملا نیاز خواسی برای ورود و نظارت به سالنها وجود نداشته که خود باعث کاهش آلودگی گله به بیماری ها شده و منجر به افزایش کیفیت جوجه های تولبدی می شود .

کلیه علاقه مندان به کسب اطلاعات بیشتر در مورد این سیستم و یا دریافت راهنمای پرورش نژاد هایلاین 2007 و یا نرم افزارهای تخصصی میتوانند با شزکت گلبهار طوس به شماره های 10- 6691888 تهران تماس بگیرند .



منبع : مهندس علی مظلوم عطار - کارشناس ارشد بخش تحقیق و مطالعات شرکت گلبهار طوس

[فلفل نمك]

کنترل فاکتورهای موثر در پرورش جوجه های گوشتی
مقدمه :

اشتباه در فراهم نمودن محیط مناسب در خلال دوره پرورش ، ممکن است منجر به کاهش سودآوری ، کاهش رشد ، اختلال در ضریب تبدیل ، افزایش بیماریها و در نهایت سبب افزایش تلفات شود .



دما و فیزیولوژی جوجه ها :

فراهم نمودن دمای مناسب از حیاتی ترین مسائل پرورش جوجه ها میباشد . این کار بخصوص در هفت روز اول زندگی جوجه ها از اهمیت فوق العاده ایی برخوردار است . در اوایل زندگی ، جوجه ها تجهیزات ضعیفی را در جهت کنترل دمای بدن و یکسان سازی آن با متابولیسم بدن خویش دارند . در نتیجه جوجه های جوان نیاز مبرمی به دمای محیط خویش در جهت متعادل نمودن دمای بدن خود دارند .

در صورت افزایش دمای سالن ، دمای بدن آنها نیز افزایش یافته و برعکس ، در صورت کاهش دمای سالن دمای بدن آنها نیز کاهش خواهد یافت .

سرمای زیاد و یا گرمای زیاد در این دوره حیاتی ، میتواند سبب کاهش رشد ، اختلال در ضریب تبدیل و همچنین افزایش حساسیت آنها به بیماریها شود . اقدامات مدیریتی مناسب بایستی به ترتیبی دمای بدن جوجه ها را تامین نماید که جوجه ها انرژی خود را صرف دفع گرمای اضافی از طریق عمل له له زدن نکرده و یا از طریق عمل متابولیسم تولید گرما نمایند .

تحقیقات نشان داده است که جوجه ها در روز 12 تا 14 روزگی زندگی خود توانایی کنترل و تنظیم دمای بدن خود را بدست می آورد . در صورت افزایش یا کاهش یک درجه از دمای بدن جوجه ها ، این پرندگان وارد شرایط تحمل استرس خواهند شد .

زمانیکه دمای بدن جوجه ها تغییر میکند ، جوجه سعی میکند تا دمای بدن خود را متعادل کند . این موضوع بدان معناست که اینکار تاثیری منفی بر روی عملکرد جوجه ها خواهد گذاشت . دمای بدن جوجه های یکروزه ، نهایتا 103 درجه فارنهایت ، برابر با 39 درجه سانتیگراد میباشد . اما پس از گذشت پنج روز از زندگی ، دمای بدن این جوجه ها به 106 درجه فارنهایت یعنی 41.5 درجه سانتیگراد میرسد .

نتیجه دمای غیرعادی ( بالا یا پائین ) معمولا بروز تلفات در جوجه ها میباشد ، ولی حتی گرما یا سرمای خفیف غیراستاندارد نیز میتواند سبب بروز ضایعاتی در جوجه ها شود اگرچه بصورت تلفات بروز نکند . زمانیکه جوجه ها به نسبت بالغین به دمای بالا حساسیت دارند ، بروز گرمای بیش از اندازه حتی در مواقع خاص میتواند به بروز تلفات و همچنین کاهش راندمان تولید منجر شود و این نکته مهمی است که بایستی به آن توجه شود .

تحقیقات اخیر نشان داده است که سرمای هوا بر روی سیستم ایمنی و همچنین سیستم گوارش جوجه ها تاثیرات منفی میگذارد . در نتیجه ، جوجه هایی که تحت استرس سرمایی قرار گرفته اند ، رشد کمی داشته و نسبت به بیماریها حساسیت بیشتری از خود نشان میدهند . جوجه هایی که در معرض استرس سرمایی قرار گرفته اند ، احتمال بروز ضایعه آسیت در آنها بیشتر است . ضایعه متابولیکی که نتیجه آن ، کاهش راندمان تولید ، افزایش تلفات و همچنین عقب ماندن از برنامه تولید میباشد . بر این اساس مطالعه ایی صورت گرفت . جمعیتی از جوجه ها به دو گروه تقسیم شدند . گروه اول در دمای 80 درجه فارنهایت و گروه دوم در دمای 90 درجه فارنهایت پرورش داده شدند . بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد ، جوجه هایی که در دمای بالاتری پرورش داده شده بودند ، وزن گیری و ضریب تبدیل بهتری داشته و قابلیت زنده مانده به مراتب بالاتری از گروه دوم داشتند .

جوجه هایی که در دمایی پائینتر از 80 درجه فارنهایت پرورش داده شده بودند و در معرض هوای سردتری قرار داشتند وزن کمتری گرفته و در نتیجه در سن ارئه به بازار از وزن کمتری به نسبت گروه اول برخوردار بودند . علت وزن پائینتر این جوجه ها را میتوان نیاز این جوجه ها به تنظیم دمای بدن خود با استفاده از غذای دریافتی دانست . در واقع ، در این جوجه ها ضریب تبدیل غذایی مناسب نمیباشد زیرا مقدار زیادی از جیره غذایی مصرفی صرف گرمای بدن جوجه میشود .



دما و محیط جوجه ها :

یکی از اهداف مهم در خلال دوره های پرورشی جوجه ها ، فرهم نمودن محیطی راحت برای جوجه هاست . در چنین محیطی ، جوجه ها جهت رسیدن به نقطه ایی که احساس راحتی کنند ، انرژی خود را صرف نمیکنند . همانگونه که اشاره شد ، در محیطهای سرد یا گرم ، جوجه ها مقداری از انرژی دریافتی خود را صرف تنظیم دمای بدن خود میکنند . این انرژی مصرفی نیز توسط غذا تامین شده است . بنابراین انرژی دریافتی توسط جوجه ها ، بجای استفاده در جهت رشد جوجه ها ، در جهت تعدیل دمای بدن استفاده میشود که نتیجه آن کاهش میزان رشد و همچنین ضریب تبدیل غذایی نامناسب میباشد . بنابراین ، تنظیم مناسب دمای محیط نقش مهمی را در کاهش هزینه های تولید ایفا میکند .

البته بایستی این نکته را مورد توجه قرار داد که مدیریت مناسب ، تنها به معنای تنظیم مناسب دمای محیط نبوده و مدیریت مزارع مرغداری مجموعه ایی از اصول و روشهای مختلف است . اما بایستی توجه داشت که در این میان ، تنظیم دمای محیط نقش مهمی را ایفا میکند .

گرمای محیط مرغداری تا حدود زیادی به منبع گرما بستگی دارد . امروزه انواع مختلفی از منابع گرمایی در مزارع مرغداری شناخته شده اند . اما منابع طبیعی ، گرماسازهای سنتی و گرماسازهای تابشی را میتوان از مهمترین گرماسازهای مزارع مرغداری دانست .

در طی دوره های پرورش جوجه ها ، دمای کف سالنهای پرورش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و به عبارتی سرنوشت ساز میباشند . بر اساس تحقیقات صورت گرفته ، پیشنهاد میشود که در هنگام روز دمای کف سالنها بایستی 90 درجه فارنهایت برابر با 32 درجه سانتی گراد باشد .

گرماسازهای تابشی ، نهایتا تا 90 درصد از گرمای تولیدی خود را به کف سالنهای پرورشی و 10 درصد باقی مانده را به هوای سالن انتقال میدهند . بدلیل آنکه این نوع از گرماسازها بیشتر دمای خود را به کف سالنها منتقل میکنند ، از این رو نیاز بسیار کمتری به کمک کوره ها خواهند داشت .

سالنهای پرورش جوجه های گوشتی به ترتیبی طراحی شده اند تا محیط اطراف جوجه ها را بتوان بخوبی تنظیم و همچنین مدیریت نمود . در سیستمهای پرورش جوجه های گوشتی ، سالنهای پرورش به سیستمهای مکانیزه تهویه تجهیز شده اند . اینگونه سیستمها ، به مدیریت مزارع این امکان را میدهند که دمای سالنها را به اندازه دلخواه تغییر داده بدون آنکه دمای محیط بیرون تاثیری بر عملکرد آنها داشته باشد . از سوی دیگر ، دمای مناسب پرورش جوجه ها در طی سالیان دراز با تحقیقات صورت گرفته و همچنین تجربیات عملی در مزارع مرغداری تفاوتهایی کرده است .

مناسب ترین روش جهت مانیتورینگ وضعیت راحتی جوجه ها ، مشاهده رفتار جوجه ها و تنظیم دمای سالن ، مطابق با آن میباشد . زمانیکه شما سالنهای پرورش طیور گوشتی را مشاهده میکنید ، جوجه ها بایستی در تمام سالن بصورت یکنواخت پخش شده باشند .

جوجه هایی که احساس سرما می کنند ، به یکدیگر چسبیده



رطوبت :

توانایی هوا در نگهداری رطوبت به میزان گرمای آن بستگی دارد . بطوریکه هوای گرم به مراتب رطوبت بیشتری را نسبت به هوای سرد نگهداری میکند . میزان رطوبت هوا به درصد اشباع آب موجود در هوا در هر دمایی باز می گردد . بایستی توجه داشت که میزان رطوبت هوا بر خنک شدن پرنده از طریق عمل له له زدن و همچنین میزان تولید آمونیاک در سالن موثر خواهد بود .

پیشنهاد میشود که مقدار اندکی رطوبت را در طول دوره پرورش جوجه ها فراهم نمائید . تولید آمونیاک از طریق تجزیه میکروبیولوژیک زباله ها در سالن روی میدهد . از سوی دیگر ، افزایش رطوبت ، شرایط مناسبی را برای رشد میکروبی در زباله ها در سالن فراهم میکند . در مواردی که جمعیتهای میکروبی افزایش می یابند ، آمونیاک بیشتری از منابع نیتروژن بازمانده از طیور تولید میشود . لازم به ذکر است ، نیتروژن گازی است که اثراتی منفی را بر سلامتی و همچنین راندمان تولید پرنده بر جای میگذارد .

تحقیقات اخیر این نکته را به اثبات رسانیده است که افزایش میزان گاز آمونیاک در سالن ، سیستم ایمنی طیور را دچار اختلال کرده و امکان بروز بیماریهای تنفسی را افزایش میدهد . میزان بالای آمونیاک در سالن در خلال دوره پرورش ، رشد پرنده را کاهش میدهد و رشد پرنده را در چنبن حالتی نمیتوان به رشد عادی بازگرداند . در صورت کنترل میزان رطوبت سالن توسط سیستمهای تهویه ، میزان تولید آمونیاک کاهش خواهد یافت . میزان رطوبت 50 تا 70 درصد در جهت حداقل تولید آمونیاک و گرد و غبار در سالن پیشنهاد میشود .



تهویه :

تهویه در جهت متعادل سازی دما و همچنین از بین بردن دی اکسید کربن ، آمونیاک ، سایر گازها ، گرد و غبار و همچنین کنترل رطوبت سالن ضروری بنظر میرسد . بنابراین در جهت چرچخش هوای تازه در سالن ، استفاده از تهویه امری ضروری بنظر میرسد . در سالن های پرورش ، هوای تازه بایستی تولید شده ، بخوبی با هوای سالن مخلوط شده و در تمامی نقاط سالن در حال چرخش باشد .



منابع :

Carlile, F. S. , 1984. Ammonia in poultry houses: a literature review. World's PoultrySci.J.40:99-113.
Czarick, M., 2001. Circulation fans in houses with radiant brooders. January, University of Georgia Cooperative Extension Service. http://froggy.engr.uga.edu/service/e...on/vol13n1.pdf
Czarick, M., and B. D. Fairchild, 2004. Leakage and litter caking. Poultry Housing Tips. November. University of Georgia Cooperative Extension Service. http://froggy.engr.uga.edu/service/e...n/vol16n13.pdf
Czarick, M., and B. D. Fairchild, 2003. 1/15 h.p. circulation fans. Poultry Housing Tips. November. University of Georgia Cooperative Extension Service. http://froggy.engr.uga.edu/service/e...n/vol15n10.pdf
Czarick, M., and B. D. Fairchild, 2001. Environmental controller temperature sensor placement. Poultry Housing Tips. November.
University of Georgia Cooperative Extension Service. http://froggy.engr.uga.edu/service/e...n/vol13n12.pdf
Czarick, M., and M. P. Lacy, 2000. The importance of proper inlet adjustments. November University of Georgia Cooperative Extension Service. http://froggy.engr.uga.edu/service/e...n/vol12n11.pdf
Czarick, M., and M. P. Lacy, 2000. Heating system thermostat/sensor location. November University of Georgia Cooperative Extension Service. http://froggy.engr.uga.edu/service/e...on/vol12n3.pdf
May, J. D., and B. D. Lott, 2001. Relating weight gain and feegain of male and female broilers to rearing temperature. Poultry Sci. 80:581-584.
Miles, D. M., S. L. Branton and B. D. Lott, 2004. Atmospheric ammonia is detrimental to the performance of modern commercial broilers. Poultry Sci. 83:1650-1654

[فلفل نمك]

فاکتورهای موثر بر تولید تخم مرغ درگله های تخمگذار
سته به نژاد وفصل شروع تولید تخم مرغ در طیور تخمگذار از 18-22 هفتگی آغاز می گردد وسیکل تخمگذاری 12 ماه طول می کشد 6-8 هفته بعداز شروع تولید گله به پیک 90 درصدی می رسد تولید گله بعد از 12 ماه به 65 درصد خواهد رسید در طول تغییرات مرحله تولید و کاهش تدریجی تغییراتی دروزن تخم مرغ نیر حاصل میگردد هرآنچه که بتواند برتولیدگله تاثیربگذارد بایستی موردبررسی قرار گیرد مطالعه سابقه گله نیز در این امر مهم است مصرف غذا کیفیت وکمیت مصرف آب شدت و مدت روشنایی ، آلودگی های انگلی ، بیماری ها ، مدیریت و فاکتورهای محیطی ، همگی بر تولید یک گله موثر می باشند .



الف – دلایل غیر عفونی موثر در تولید

1- سن مرغ :

طیور می توانند سال ها زنده مانده و به تولید خود ادامه دهند به طور کلی بعد از 2 یا 3 سال بسیاری از مرغ ها به طور معنی داری تولیدخود را کاهش می دهند و این کاهش از پرنده ای که به پرنده دیگر متفاوت خواهد بود پس از گذارندن یک دوره تولک و استراحت مرغ های خوب می توانند 50 تا 60 هفته به تولیدخودادامه دهند مرغ هایی که تولید کمتری دارند و نیز سن آنها بیشتر باشد برای تولید و تولک مناسب نمی باشند .



2- تغذیه نامناسب :

مرغ ها برای تولید مطلوب به یک جیره بالانس شده و کامل نیاز دارند زیرا که تغذیه ناکافی سبب افت تولید می شود که این حساسیت در خصوص انرژی ، پروتئین و کلسیم بیشتر است بدین سبب تامین دائمی نیازهای مرغان تخمگذار ضروری است استفاده از دانه کامل ، ضایعات و ... به تنهایی باعث عدم تعادل جیره خواهند شد .بالانس نبودن جیره و تغذیه آن در مدت طولانی سبب پرولاپس مجرای عبور تخم می شود بروز پرولاپس در پرندگان چاق و نیز به هنگام تولیدتخم مرغهای خیلی بزرگ بیشتر است پرولاپس سبب آسیب دائمی مرغ شده و در بسیاری از مواقع کشنده می باشد.



3- کمبود یا نقص مواد مغذی

1-3 – نمک :

حیوانات به طور ذاتی تمایل به مصرف نمک دارند و تغذیه جیره ای که از نظر نمک کمبود داشته باشد منجر به پرخوری ، نوک زدن به پر و در نتیجه کاهش تولید تخم مرغ می شود. به اکثر غذاهای طیورنمک اضافه می شود ید به ندرت به جیره مرغ ها اضافه می شودبا این وجود نمک های یددار به طور عادی برای مرغان استفاده می شود نمک های حاوی کبات درخوک و نشخوارکنندگان استفاده شده و در طیور می توان بدون مشکل آنها را استفاده کرد رنگ این نمک آبی می باشد . نگهداری حجم مایعات ، بدن ، Ph خون و حفظ فشاراسمزی ازنقش های سدیم است مصرف مداوم ولی کم نمک می تواند بر روی کاهش اشتها موثر باشد کمبود سدیم بر روی استفاده از پروتئین ، انرژی جیره وعملکرد تولیدمثلی موثر است کلر نیز ازعناصر ضروری است کلرید هیدروژن از معده حقیقی طیورترشح شده ودرهضم غذا ذخیل می باشد کمبود در طیور عوارض عصبی داشته و به سر وصدای ناگهانی حساسیت بیشتری دارند .



2-3- کلسیم :

پوسته تخم مرغ ازکربنات کلسیم تشکیل شده است در مرحله رشد احتیاج پوستها به کلسیم نسبتا کم بوده که با شروع تولید بایستی به حداقل 4 برابر میزان کلسیم افزایش یابد کلسیم ناکافی سبب کاهش تولیدوکم شدن کیفیت پوسته تخم مرغ می شود کلسیم درمدولای استخوان نگهداری می شود باکاهش ذخایر کلسیم ، شکنندگی استخوان ها بیشتر می گردد که حتی درموارد حاد مرغ توانایی ایستادن و راه رفتن را از دست می دهد این مساله درمرغان تخمگذاری که درقفس نگهداری می شوند بیشتر است سندرم خستگی قفس درمرغانی که روی بستر پرورش می یابند مشاهده نمی شود کلسیم را می توان از سنگ اهک یا پوسته صدف تامین نمود اندازه ذرات بر روی قابلیت استفاده از کلسیم موثر است زیراهرچه ذرات بزرگتر باشدمدت بیشتری در دستگاه گوارش باقی ماند و ازاد شدن آنها اهسته تر است این مساله سبب می شود که در طول تاریکی شب که پرندگان غذایی مصرف نمی کنند سبب پیوستگی و یکنواختی پوسته شود پیشنهاد می شود که به صورت دوره ای از سنگ اهک دولومیت در صنعت خوراک استفاده شود این منبع حاوی حداقل 10 درصدمنگنز بوده وبرای جذب در روده با کلسیم رقابت می کند در نتیجه سبب کمبود کلسیم می شود از این سنگ اهک در صنعت فولاد نبایداستفاده گردد بالابودن میزان کلسیم سبب برهم زدن نسبت کلسیم به فسفر شده و به دنبال آن تلفات افزایش می یابد .



3-3 – ویتامین D :

برای جذب طبیعی کلسیم به آن نیاز می باشد و در صورت ناکافی بودن ویتامین ، کمبود کلسیم ظاهر می شود و سبب کاهش تولید تخم مرغ می شود ویتامین D به دو شکل D2 و D3 بود که توانایی جذب و فعالیت هردو در حیوانات یکسان است ولی در طیور فرم D3 فعالتر و کارایی بهتری دارد .



4-3-پروتئین

مصرف پروتئین در واقع برای تامین اسیدهای امینه است 22 اسید آمینه وجود دارد که طیور قادر به ساختن برخی از آنها نمی باشند اسیدهای امینه ضروری بایستی برای طیور تامین شوند که میزان آن بسته به مرحله تولید ، پرورش ، سن ، تیپ ، نژآد و سویه فرق می کند دراغلب جیره های مرغان تخمگذار کمبود متیونین وجود دارد به هنگام شروع تولید نیاز به پروتئین ، ویتامین و موادمعدنی افزایش می یابد در صورت کمبود پروتئین یاعدم تامین اسیدهای آمینه تولید و جوجه آوری افت می کند .



5-3- چربی :

چربی منبع انرژی و سرشار از اسید لینولئیک است کمبود آن بر روی تولید تخم مرغ تاثیر منفی میگذارد چربی های جیره به عنوان حمل کننده ویتامین های محلول درچربی و جذب کننده ویتامینی ها هستند دراثر کمبود چربی جیره ، جذب ویتامینهای محلول درچربی مختل می شود



4- مسمومیت ها :

1-4 – نمک :

اگر چه پرندگان به سطوح کمی از نمک احتیاج دارند ولی وجود آن ضروری است مقادیر زیادنمک سبب مسمومیت و کاهش تولید تخم مرغ می شود به عبارت دیگر بین سطوح مورد نیاز وسطوح مسمومیت بایستی تعادل برقرار شود بالابودن نمک درجیره سبب مرطوب شدن بستر می گردد سطح سدیم درغذاهایی همانند پودرماهی ، کنجاله گلوتن ذرت ، پودر گوشت ، آب پنیر و کنجاله آفتابگردان بالا می باشد به طوری که در صورت استفاده از غذاهای ذکر شده سطوح نمک جیره باید کاهش یابد .



2-4 – فسفر :

فسفر و کلسیم از عناصر اصلی استخوان بوده و نسبت کلسیم به فسفر بر روی جذب هر یک از آنها موثر می باشد که به دنبال ان عدم بالانس این دوعنصر سبب کاهش تولید وکیفیت پوسته و جوجه دراوری میگردد نقش دیگر فسفر درمتابولیسم کربوهیدارتها ، متابولیسم چربی و کمک به تعادل اسید – بازبدن می باشد.



3-4-ویتامین D :

بالابودن ویتامین D سبب جذب بیشتر کلسیم شده که ممکن است تولید تخم مرغ را کاهش دهد دراغلب گونه ها تحمل مصرف ویتامین D تا 10 برابرحد مجاز ذکر شده است در حالی که در مدت کوتاه طیور می توانند تا 100 برابر حد نیازشان را تحمل کنند با این وجود زیاد بودن ویتامین D3 در جیره هنوز ناشناخته است .



4-4 – مایکوتوکسین ها :

قارچ ها با تولید سم بر روی سلامت طیور وکاهش تولیدتخم مرغ اثر می گذارند همچنین بسته به نوع سم تولیدی جذب غذاها را نیزتحت تاثیر قرار می دهد در اثر سموم قارچی ، کمبود کلسیم و ویتامین D3 درمرغان تخمگذار ظاهر شده و نیز دراثر اختلالات هورمونی ف کاهش تولید تخم مرغ ظاهر می شود .سم آفلاتوکسین دردانه های ذرت انبار شده و در مزارع توسط قارچی به نام مایکوتوکسین های دیگری در ذرت وغلات دیگر دیده می شود که از آن جمله می توان به زیر النون اکراتوکسین 2-t توکسین ، وومی توکسین ، سیترینین اشاره نمود تاکنون بیش از 300 نوع مایکوتوکسین شناسایی شده است



5-4 – بوتولیسم :

بوتولیسم توسط سموم نروتوکسین ایجاد شده که ان هم به وسیله باکتری کلستریدیوم بوتولینوم تولید می شود در اثر مصرف غذاهای فاسدولاشه ها این حالت رخ می دهد تالاب هاو مانداب ها اغلب دارای آب هایی هستند که مواد معدنی آنها و میزان باکتری و قارچ آنها زیاد وحاوی این توکسین است .



6-4- سموم دیگر:

درجه سمیت یک گیاه یا دانه متفاوت بوده ولی در اغلب موارد برتولید جوجه درآوری ، رشد وزنده ماندن تاثیر منفی می گذارد از این گیاهان می توان به موارد زیر اشاره نمود :

1- گلسنک ها

همچنین آفت کش ها ، علف کش ها ، ضد عفونی کننده ها ، کود ، داروها ، آنتی بیوتیک ها ، روغن و ضد یخ می توانند برای طیور سمی باشند .



ب – آنتی کوکسیدیال

در گله های جوان ، پولت های جایگزین و پرندگان گوشتی از داروهایی استفاده می شود که از شیوع یا بروز کوکسیدیوز جلوگیری می کند از انتی کوکسیدیال ها در مرغان تخمگذار تجاری استفاده نمی شود .

نیاکاربازین داروی ضد وکسیدیوز بوده که باعث افت عملکرد مرغان می شود حتی اگر درجیره مرغان تخمگذار یا مادر در سطح طبیعی استفاده گردد از عوارض دیگر استفاده ازاین داروی ضعیف شدن غشاهای زرده لکه لکه شدن زرده می باشد در تخم مرغهای قهوه ای پوسته کمرنگ شده ودر 48 ساعت بعد از متمایل به سفید می شود حتی سطوح اندک نیکاربازین می تواند هچ رنگ پوسته و لکه لکه شدن زرده را تحت تاثیر قرار دهد موننسین آنتی کوکسیدیال موفقی بوده ولی در صورت پایین بودن پروتئین جیره اثر منفی برروی تولید تخم مرغ خواهند داشت آنتی کوکسیدیال های یونوفره دیگر چنین اثری دارند .



ج- اشتباهات مدیریتی

ج1-قطع غذا :

قطع غذا به مدت چندین ساعت سبب کاهش تولید تخم مرغ می شود و جود مکمل های مناسب و کافی درجیره ها ضروری است در صورتی که غذا به مدت بیش از 2 هفته در مزرعه ذخیره شود ممکن است دچار کپک زدگی شود بخصوص انکه رطوبت غذاها بالا باشد در طول ذخیره سازی توان ویتامین های موجود در خوراک کاهش می یابد .



ج2- قطع آب :

آب یکی از مهمترین مواد مغذی اصلی است که حدود 70 دصد از وزن بدن را تشکیل می دهد عدم دسترسی به آب به مدت چندین ساعت باعث کاهش تولید تخم مرغ می شود مرغها به فقدان اب نسبت به فقدان غذا حساسیت بیشتری نشان می دهد .آب مورد نیاز بسته به درجه حرارت و رطوبت نسبی ترکیب غذا و میزان تولید تخم مرغ متفاوت است مصرف آب به وزن بدن مرغ بستگی دارد ولی گرمای هوا تاثیر بسیار زیادی در مصرف آن دارد .



ج3- کاهش طول روز :

طیور برای تولید تخم مرغ به حداقل 14 ساعت روشنایی نیاز دارند شدت روشنایی بایستی به میزانی باشد که بتواند از روشنایی طبیعی باعث می شود که با کاهش طول روز در پاییز و زمستان تولید تخم مرغ متوقف و پرریزی آغاز شود مرغانی که تنها از نور طبیعی استفاده میکنند شروع مجدد تولید آنها در فصل بهار خواهد بود .



ج4- درجه حرارت بالای آشیانه ها :

درجه حرارت بالای محیطی مشکلات زیادی برای تمام طیور ایجاد میکند در استرس شدید گرمایی ، مصرف غذا ، تولید تخم مرغ و اندازه تخم مرغ ، جوجه درآوری تحت تاثیر قرار میگیرد سایه ، تهویه مناسب ، تامین آب سرد کافی به کاهش اثرات نامطلوب استرس گرمایی کمک می کند .



د- انگل خارجی

انگل های خارجی منبع تغذیه شان خارج از بدن میزبان می باشد و به آنها اکتوپارازیت گویند .



د1- مایت مرغان شمالی

مایت مرغان شمالی ازانگل های خارجی بدن پرندگان است مایت ها به دلیل مکیدن خون طیور سبب سوزش ، خارش و کم خونی شدید پرندگان می شود و به دنبال آن کاهش بازده غذایی ، تولید تخم مرغ وکم شدن مقاومت به بیماری ها مشاهده می شود .



د2- شپش ها :گونه های متعددی از شپش های جونده در گله های کوچک مشاهده میشود شپش ها از زخم های پوستی ، دلمه ها تغذیه کرده و محل زندگی انها لابلای پرهاست شپش ها به کمک قسمت های دهانی و چنگال های خود در روی پوست حرکت میکنند سوزش و خارش دائمی پرندگان باعث ایجاد رفتار عصبی و غیر عادی شده و پرهای پرندگان ژولیده می گردد درگله هایی که مورد تهاجم قرار گیرند افت تولید تا 10% می رسد اگرچه دربرخی موارد کاهش تولید تا بیش از 20 درصد نیز می رسد .



د3- کک :

درمرغان خانگی یکی از مشکلات بوده و بایستی ریشه کن شوند جنس های ماده در روی پوست نواحی سر، صورت سکنی گزیده وسبب سوزش ، خارش شدید ودر برخی موارد سبب کوری می شوند .



ه – انگل های داخلی

این دسته ازانگل ها درداخل بدن حیوان زندگی و تغذیه میکنند هجوم انگل ها سبب کاهش بازده غذایی ، رشد ضعیف ، کاهش تولید تخم مرغ و مرگ و میر می شود پرندگان آلوده به بیماری های ویروسی و نیز استرسها بسیار حساس خواهند شد .



ه1- نماتدها :

نماتدها یاکرمهای گرد درناحیه خاصی از دستگاه گوارش یا روده زندگی می کنند .



ه 2- کرم کدو (سستودها ) :

دارای رنگ سفید یا مایل به زرد بوده و این کرمهای نواری شکل با قطعات پهن می باشند اندازه آنها از 17/0 تا 12 اینچ متفاوت می باشند کرمهای کدو خسارت چندانی به روده ها وارد نمی کنند ولی رقیب غذای طیور هستند ستودها غذای خود را هضم نکرده بلکه از غذای هضم شده طیور قبل از جذب آنها استفاده می کنند برخی از داروهای ضد انگلی هردو واریته نماتد و سستودها را نابود می کنند .



و- بیماری ها

و1- آبله طیور :

یک بیماری ویروس درجوجه ها بوده که با علامت جراحات دلمه مانند ، روی پوست و قسمتهای بدون پر و یا روی حنجره ومجاری دهان یا درمجاری تنفسی ظاهر می شوند آلودگی طیور به ویروس آبله سبب کاهش رشد ، ضعف جوجه ها ، ضریب تبدیل نامطلوب وافت سریع تولید تخم مرغ می شوند ویروس آبله درهر سنی می تواند ظاهر شود ابله به صورت مستقیم یا غیر مستقیم منتقل می شود .



و2- کوکسیدیوزیس :

کوکسیدیوز یک بیماری پروتوزآیی است که با تورم روده واسهال در طیور مشخص می شود شدت بروز آن از خفیف تا حاد متغیر می باشد سویه های مختلفی از آن وجود دارند که علائم متفاوتی دارندکمخونی ، تلفات شدید ، لاغری ، کاهش مصرف غذا ، اسهال و کاهش تولید تخم مرغ از نشانه های آن است به طور معمول از کوکسیدیواستات ها در جیره جوجه های گوشتی استفاده می شود ولی اخیرا از واکسنهای زنده استفاده می گردد .



و3- برونشیت عفونی :

برونشیت عفونی یک بیماری تنفسی واگیردار است ویروس عامل برونشیت از نظر مقاوم بودن درحد متوسطی قرار دارد ولی توسط مواد ضد عفونی کننده معمولی درغالب موارد از بین می روند جوجه ها در تمام سنین به این بیماری حساس می باشند . علائم این بیماری به صورت نفس نفس زدن ، عطسه ، سرفه وکاهش تولید تخم مرغ ظاهر می شود برونشیت عفونی جوجه ها متفاوت از برونشیت بلدرچین است این بیماری برروی کیفیت پوسته تخم مرغ تاثیرمنفی می گذارد همچنین نازک شدن پوسته و افزایش تخم مرغهای نافرم به مدت طولانی بعد از بروز بیماری دیده می شود اگر جوجه ای درهفته اول به برونشیت مبتلا گردد هرگز به یک مرغ تخمگذار خوب تبدیل نخواهد شد درمان موثری برای این بیماری وجود ندارد اگرچه طیف وسیعی از آنتی بیوتیک ها به مدت 3 تا 5 روز برای کنترل عوارض ثانویه به کار می رود برای پیشگیری ازواکسن ها استفاده می شود واکسن زمانی موثر است که سویه موجود درواکسن باسویه شایع درمنطقه مطابقت داشته باشد امروزه ترکیبی ازواکسن برونشیت با نیوکاسل دریک ویال عرضه می شود



و4- بیماری نیوکاسل :

این بیماری توسط ویروس ایجاد می شود برمبنای قدرت بیماری زایی به سه دسته لنتوژنیک ، مزوژنیک و لووژنیک تقسیم میشوند لنتوژنیک سویه بدون حدت بوده ولی ولووژنیک سویه بدون حدت بوده ولی ولووژنیک سویه ای است که می تواند بیماری را درحالت فوق حاد ایجاد کند . بیماری نیوکاسل به یکباره و به صورت ناگهانی ظاهر ودر سراسر گله شبوع پیدامیکند درمرغان تخمگذار علائم کلینیکی شامل افسردگی ، از دست دادن اشتها ، کاهش مصرف آب و کاهش تولید تخم مرغ مشاهده می شود به طور که حتی ممکن است تولید به صفر برسد دوره بیماری 14-10 روز بوده ولی مرغان تخمگذار تا 6-5 هفته بعد از تولیدکامل برنمی گردند .در اثر واکسیناسیون ، جوجه ها و بوقلمون می توانند علیه بیماری نیوکاسل مصون گردند درمان 5-3 روزه آنتی بیوتیک برای جلوگیری ازعفونت های ثانویه میکروبی است .



و5- آنفلوانزای مرغی :

یک بیماری ویروسی است که بر روی سیستم تنفسی ، گوارش وعصبی طیور اثر میگذارد ویروس های آنفلوانزا می توانند بیماری را به صورت خفیف یا حاد ظاهرسازند در فرم حاد تورم صورت ، سیانوز ، دهیدارته شدن همراه با اختلالات تنفسی دیده می شود همچنین بر روی پاها وتاج سیانوز دیده می شود تلفات از حداقل تا نزدیک 100 درصد مشاهده شده است کاهش تولید تخم مرغ به شدت بیماری بستگی دارد .آنفلوانزامرغی درمان مشخصی نداشته و به صورت خودبه خود بهبودی حاصل می شود پرندگانی که 7 روز بعداز ابتلا کشتار شوند علائم بیماری را نشان نمیدهند در صورتی که گله ای الوده شود قرنطینه به صورت کشوری بایستی اجرا شود حتی پرندگانی که بهبود می یابند درمدفوع خود 4-3 هفته بعد ویروس را خارج می کنند تخم مرغهای مرغان تخمگذار از نظر خوارکی بی خطر بوده ولی باید شسته شوند کود طیور قبل از استفاده درزمین های کشاورزی بایستی کمپوست شود .



و6- آنسفالومیلیت مرغی

یک بیماری ویروسی است که بر روی پرندگان جوان موثر می باشد در این بیماری لرزش بدن و بخصوص لرزش سر وگردن زیاد بوده و همراه با تلفات بالایی است جوجه هایی که بهبود یابند سپس دچار بیماری آب مروارید می شوند کاهش تولید و جوجه درآوری از علائم دیگر است وقتی که آلودگی در کل گله پیشرفت می کند به ندرت علائم کلینیکی درمرغان تخمگذار ظاهر می شود افت 20-5 درصدی تولید به مدت 2 هفته بوده وتداوم چندانی نخواهد داشت ولی درگله های مادر افت قابل توجهی در در صد جوجه درآوری ظاهر می شود درمان موثری برای این بیماری وجودندارد وتمام پولت های تخمگذار و جایگزین بایستی در برابر بیماری ایمن شوند .



و7- آلودگی با مایکوپلاسماگالی سپتیکوم :

این بیماری با اسامی دیگر همانند Mg ، تورم کیسه های هوایی بیماری مزمن تنفسی ، عفونت شناخته می شود دراین بیماری ، سرفه ، عطسه ، خس خس ، ترشحات چشم و بینی کاهش مصرف غذا و تولید تخم مرغ وجود دارد ولی میزان تلفات پایین است در برخی موارد ممکن است علیرغم آلوده شدن گله ، عوارض بیماری ظاهر نشود مگر آنکه محرکی وجود داشته باشد عوامل تحریک شامل استرس ها ، مدیریت ، تغذیه ، تغییرات آب و هوا ، جابجایی و ... می باشد . طیف وسیعی از آنتی بیوتیک ها برای درمان استفاده می شود که پس از قطع دارو و درمانی تلفات کاهش می یابد اغلب آنتی بیوتیک ها به همراه دان یا آب به مصرف گله وسیعی استفاده می شود کم بودن یا کوچک بودن گله و تزریق انفرادی به طور چشم گیری درکنترل بیماری موثر است به علت ماندن بقایای دارو در گوشت و تخم مرغ ، از مصرف فرآورده های طیور تا طی شدن دوره عدم مصرف محصول اجتناب شودبرای کاهش اثرات زیان بار بیماری از واکنش های کشته و غیر فعال استفاده می کنند .



و8-مربای مرغی

مربای مرغی یک بیماری باکتریایی در طیور است این بیماری به صورت ناگهانی ظاهر شده ودرحالت حاد موجب تلفات زیاد می شود بی اشتهایی ، افسردگی ، سیانوز ، خس خس کردن ، ریزش آب از چشم و بینی ، اسهال سفید آبکی و یا موکوسی سبز وکاهش تولیدتخم مرغ از علائم دیگر بیماری است در وبای مزمن مرغی درجوجه ها آبسه وتورم مفاصل وپا دیده می شود همچنین در سینوس های زیرچشم ممکن است چرک پنیری مانند جمع شود گله ها می توانند توسط داروی درمان شوند داروی مورد نظر جهت استفاده در پولت های بیشتر از 14 هفتگی یا در مرغای تخمگذار تجاری مورد تایید نمی باشد سولفات ها و بقایای آن درگوشت وتخم مرغ باقی می مانند استفاده طولانی مدت از این داروها سمی بوده و سبب کاهش تولید در مرغان تخمگذار می شود در این خصوص میتوان از آنتی بیوتیک ها استفاه کرد در حالی که برای توقف یا جلوگیری از بروز بیماری می توان از دز بالا وبه مدت طولانی مدت استفاده کرد درمکان هایی که وبای مرغی به صورت اپیدمی بوده توصیه می شود که از واکسن های کشته یازنده استفاده شود تا زمانی که مشکلی درمزرعه ای ایجاد نشود یا مورد تایید در یک منطقه ای واقع نشود توصیه می شود که واکسیناسیون علیه بیماری وبای مرغی شروع نشود .



و9- کوریزای عفونی :

دراین بیماری تنفسی ، تورم صورت و تاج و ریش مشاهده می شود ترشحات خارج شده از بینی به صورت تیره و چسبناک با بوی بد می باشد و تنفس به سختی صورت گرفته و خس خس مشاهده می شود کاهش مصرف غذا و آب باعث کاهش تولید تخممرغ می شود استفاده از سولفادی متوکسیندردرمان کوریزای عفونی ارجحیت دارد در صورت در دسترس نبودن این دارو میتوان از سولفامتازین ، سولفامرازین یا ارتیرمایسین استفاده نمود واکسن مورد استفاده در زیر پوست در قسمت خلفی گردن تزریق می شود جوجه ها در 4 مرحله واکسینه میشوند که مرحله اول آن در5 هفتگی و مراحل دیگر در 15 و 19 هفتگی بوده و به طوری که بین تزریقات حداقل 4 هفته بایستی فاصله باشد واکسن مجدد در 10 ماهگی صورت می گیرد .



ز – رسیدگی به مشکلات دیگر :

برای جلوگیری ازکاهش بارز درتولید تخم مرغ به موارد زیر دقت کنید :

- خوردن تخم مرغ به وسیله مرغان دیگر .

- شکستگی بیش از حد تخم مرغ

- برخی مرغان به جای تخمگذاری در لانه ها در نقاط مرتفع اقدام به تخمگذاری می کنند .



خلاصه :

فاکتورهای بسیار زیادی بر تولید تخم مرغ موثر می باشند در صورت کاهش تولیدبه دنبال پاسخ سوالاتی باشیدکه در زیر می آید .



1- سن پرنده ؟

2- میزان مصرف روزانه غذا ؟

3- تغییر مصرف غذا در روزهای اخیر ؟

4- تغییر در نوع غذای مصرفی

5- کپک زده بودن غذا

6- نوردریافتی طیور و تغییرات احتمالی آن

7- منبع نور

8- شرایط لانه های طیور

9- آیا پرندگان آب تمیز و کافی در اختیار شان هست ؟

10 – وضعیت ظاهری پرندگان چگونه است ؟

11- تحرک و فعالیت طیور چگونه است ؟

12- کیفیت پوسته تخم مرغ چگونه است ؟

13- کیفیت درونی تخم مرغ چگونه است ؟

14- آیا علائمی از بیماری دیده می شود ؟

15- آیا تراکم بالاست ؟

16- آیا نشانه ای از انگل یابیماری های انگلی دیده می شود ؟

17- آیا از علف کش یا حشره کش درآن منطقه استفاده شده است ؟

18- آیا طیور به گیاهان دسترسی دارند و چه گیاهانی ؟





مجله دنیای کشت و صنعت – مهندس احمد صادحی همدانی – مهندس مژده موسی نژاد

[فلفل نمك]

آنفلانزای فوق حاد طیور

این بیماری یکی از مهمترین خطرناکترین و مسری ترین بیماریهای ویروسی می باشد .ویروس آنفلانزا در طیور ایجاد بیماری مینماید و تحت تیپ های مختلفی دارد که نوع h5 و h7 فرم بسیار شدید بیماری را ایجاد می نماید .



مخازن بیماری

پرندگان ابزی و وحشی بدون ابتلا به بیماری می توانند ویروس را تا مسافت طولانی انتشار دهند خوک نیز بعنوان یک مخزن می تواند ماده ژنتیکی ویروسهای انسانی و مرغی را مخلوط نموده و در نهایت تحت تیپ های جدیدی ایجاد نماید و از نظر بیماری زایی برای انسان و طیور خطرناک باشد .



میزبان ها

پرندگان زینتی ، مرغ ، خروس ، بوقلمون ، شتر مرغ و مرغ شاخدار به بیماری حساس می باشند .

علائم بیماری

1- انتشار سریع بیماری در گله

2- کاهش شدید و روبه رشد تلفات

3- کاهش شدید مصرف دان

4- افت شدید تولید در مرغ تخمگذار

5- علائم تنفسی حاد

6- سیانوزه شدن تاج و ریش و خونریزی در ساق پا



پیشگیری و کنترل بیماری

با توجه به اینکه واکسیناسیون به تنهایی نمی توانند ایمنی صددرصد ایجاد نماید بنابراین رعایت نکات بهداشتی و قرنطینه ای نیز اهمیت بسزایی دارد .

1- قبل از جوجه ریزی نسبت به پاکسازی و ضدعفونی کامل فارم با دقت کامل اقدام نمایید .

2- بامشورت با شبکه دامپزشکی منطقه نسبت به جوجه ریزی اقدام نمایید .

3- حتی المقدور قبل از ورود جوجه دان مورد نیاز را تامین نموده و از تهیه دان از منابع آلوده من جمله سایر مرغداریها اکیدا خودداری نمایید

4- جوجه مورد نیاز را از منابع مطمئن تهیه واز بدو ورود جوجه های وارده را ازگله حذف نمایید جوجه ها در روزهای اول و هفته اول نیاز به مراقبت بیشتری دارند .

5- شرایط محیطی مناسب را جهت پرورش جوجه ها فراهم آورید تهویه ، حرارت و رطوبت نامناسب زمینه ساز رشد اجرام بیماریزا است .

6- کلیه سطوح سالن پرورش ونیز انبار دان اعم ازکف ، سقف ، دیوارهای داخلی وخارجی بایستی صیقلی و قابل شستشو و ضد عفونی باشند .

7- از ورود پرندگان و جوندگان به داخل سالن ها وانبار با ایجاد تمهیداتی از قبیل نصب توری جلوگیری نمایید

8- از ورود افراد متفرقه به فارم جلوگیری نمایید .

9- واحدهای پرورش مرغ مادر نسبت به اصلاح سیستم دوش و یکطرفه نمودن مسیرهای ورودی به فارم اقدام نمایند .

10-در واحدهای تخمگذاری و گوشتی در صورت امکان نسبت به برقراری سیستم قرنطینه و دوش برای پرسنل اقدام نمایید در صورت عدم امکان استفاده از دوش ، تعویض کامل لباس و کفش واستفاده از کلاه وماسک الزامی گردد . این مورد در خصوص دامپزشکان و گروههای واکسیناسیون با دقت وشدت بیشتری اعمال گردد .

11-در صورت عدم برقراری سیستم دوش از کلیه کارگران شاغل در واحد خواسته شود در پایان روز ویا قبل از شروع کار در منزل دوش بگیرند .

12-از کلیه پرسنل شاغل تعهدی مبنی بر عدم نگهداری مرغ بومی زینتی و یا هر نوع پرنده دیگر در منزل اخذ شود و نیز در صورت امکان از محل سکونت انان بازدید به عمل اید .

13-برای هر سالن کارگر جداگانه درنظر گرفته شود و از تردد افراد بین سالنها بویژه در زمان وقوع تلفات جدا جلوگیری شود

14-درورودی فارم و نیز هر سالن حوضچه ضد عفونی چکمه ها و نیز ظرف مخصوص جهت ضدعفونی دست ها تعبیه گردد .

15-ورود کلیه کامیونها پس از عبور از حوضچه ضد عفونی شود و بین دیوارهای بیرونی کامیون نیز ضد عفونی شود .

16-حتی المقدور ازنگهداری گله در چند سن خودداری فرمایید و فاصله مناسب بین دو جوجه ریزی در نظر گرفته شود .

17-دراولین فرصت نسبت به ازمایش میکروبی اب مصرفی اقدام و سپس هر 6 ماه یکبار تکرار نموده و از سلامت آب مطمئن شوید ورود باکتری ها از طریق اب یا هرعامل دیگر زمینه تکثیر ویروسها را فراهم می نماید در صورت الوده بودن آب با مشورت کارشناسان مربوطه رفع نقص نمایید .

18-کلیه ورود و خروج ها لیست شود تا امکان ردیابی عامل انتقال دهنده میسر گردد .

19-کلیه اقدامات من جمله واکسیناسیون نوع واکسن شماره بچ واکسن و نام افراد واکسیناتور دردفتر ویژه ای یادداشت شود .

20-در طول دوره پرورش از ورود پرندگان جدید به گله خودداری نموده و در صورت نیاز و در شرایط اضطراری پرندگان تازه وارده قرنطینه شوند و پس از طی دوره قرنطینه به سالنها وارد شوند .

21-نسبت به پایش گله از نظر تیترهای ایجاد شده و نیز احتمالا ورود اجرام بیماریزای جدید اقدام نمایید این کار با تاکید بیشتر درگله های تخمگذار باید صورت پذیرد .

22-از وارد آوردن استرسهای بی مورد به گله از قبیل ورود افراد به شکل ناگهانی ایجاد سرو صدای ناهنجار ، کاهش یا افزایش غیرطبیعی دمای سالن ، کاهش رطوبت شدید ، قطع ناگهانی دان یا آب قطع ناگهانی تهویه خودداری فرمایید .

23-از سیستم داکت منتهی به حوضچه ضدعفونی درپشت هواکش ها استفاده نمایید دراین خصوص با اداره طیور استان تماس حاصل فرمائید .

24-هر نوع کاهش مصرف دان ، کاهش تولید یا افزایش تلفات در اسرع وقت به اطلاع نزدیک ترین شبکه دامپزشکی رسانده شود .



بیماری آنفلانزای فوق حاد طیور عمده ترین خطر صنعت طیور تاکنون باتیپ های h5 و h7 به عنوان عامل آنفلانزای فوق حاد طیور شناخته شده اند .



اقدامات ضروری جهت پیشگیری از بیماری آنفلانزای طیور :

1- تهیه جوجه یکروزه ازکارخانجات جوجه کشی دارای پروانه بهداشتی بهره برداری معتبر از سازمان دامپزشکی

2- اخذ گواهی بهداشتی معتبر وتکمیل شده از واحد جوجه کشی

3- جوجه ریزی همزمان و یک سن و کاهش تراکم پرورش در واحد مترمربع در مزرعه

4- رعایت دقیق اصول بهداشتی قرنطینه ای در داخل و خارج مرغداری و تشدید آنها در مرغداری های واقع در مناطق پرخطر

5- جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به مرغداری از طریق نصب توری و ترمیم خرابیهای ان قبل از جوجه ریزی

6- تهیه دان ازمنابع مطمئن و اجتناب از مصرف دان باقی مانده دوره قبل وعدم تهیه ان از مرغداریهای دیگر

7- کنترل بهداشتی اب

8- اعلام سریع علائم مشکوک بیماری به شبکه دامپزشکی منطقه از قبیل :

الف – شروع ناگهانی بمیاری

ب – تلفات فراینده

ج – علائم تنفسی حاد

د- افت ناگهانی تولید

و – سیاه شدن و خونریزی تاج ریش وساق پا

9- کنترل بهداشتی تردد پرسنل و کارگران شاغل در مرغداری و کاهش ترددهای غیر ضروری

10 – ممانعت از نگهداری انواع طیور ، سگ و گربه در مرغداری و خانه ها ی کارگری

11- ممانعت ازورود حیوانات ولگرد به عنوان ناقلین مکانیکی به داخل مرغداری

12- امحا بهداشتی لاشه ها در داخل مرغداری

13- اخذ مجوز کشتار در پایان دوره پرورش از شبکه دامپزشکی

14- پاکسازی و ضدعفونی کامل سالن وکلیه لوازم و تجهیزات پس ازتخلیه

15- ممنوعیت فروش مرغ پایان دوره به صورت زنده در بازارهای محلی

16- ذخیره بهداشتی کود در مرغداری یا انبارهای مطمئن وحمل بهداشتی آن پس از عمل نوری

17- عدم استفاده از شانه تخم مرغ وکارتن های مصرف شده و ممانعت ا زورود کلیه لوازم مستعمل به مرغداری

18- اخذ مجوز جوجه ریزی ازشبکه دامپزشکی با در نظر گرفتن وضعیت بیماریهای منطقه

19 – ممانعت ازورود وسایل نقلیه به داخل مرغداری و در صورت اضطرار ضدعفونی نمودن کلیه وسایل نقلیه قبل ازورود به مرغداری

20 -اجتناب از مصرف پودر گوشت و استخوان به خصوص بامنشا طیور

21- اطلاع رسانی به مرغداران وکلیه صنایع جانبی مربوط به صنعت طیور

[فلفل نمك]

بیماری های مدیریتی طیور

بیماری های تغـذیه ای:ریکتز Rickets : ریکتز می تواند در پرندگان جوان به علت کمبود ویتامینD3 ، کلسیم و یا فسفر رخ دهد. غذا های تجاری تامین کننده مواد غذایی هستبد اما اگر آنها بیش از حد رقیق باشد مواد غذایی کافی در دسترس پرنده قرار نخواهد گرفت. پرنده می تواند ویتامین D3 خود را از ترکیب ویتامین D3 مواد غذایی و همچنین از در معرض قرار گرفتن نور خورشید بدست آورد.کمبود هرگونه مواد غذایی می تواند شروع مشکلات در پرندگان تخم گذار باشد. تخم آنها کاهش پیدا می کند و یا کیفیت پوسته آن پایین می آید. در چندین مورد در مرغ های خانگی مشاهده شده است که بیماری خستگی مرغهای در قفس (بیماری استخوان شکننده یا Osteoporosis) به این علت بوجود آمده است. همین طور که از اسم این بیماری می آید، این بیماری در پرندگانی که در زمین رشد می کنند دیده نمی شود.کمبود ویتامین A Vitamin A Deficiencyکمبود ویتامین A یک بیماری تغذیه ای معمول در جوحه های کوچک است.این بیماری بیشتر در پرنده هایی که فقط با غله و یا علوفه تغذیه می شوند دیده می شود.پرنده ها می توانند ویتامینA را از غذاهای سبز تابستان بدست آوررند و در مدت کوتاهی در کبد ذخیره کنند، ولی هر چقدر غذای سبز دریافت کنند بار هم کمبود دارند، مگر اینکه ویتامین خود را از منبع دیگری تامبن کنند.نشانه های این بیماری شامل، گیج بودن، لاغری، رنگ پریدگی عضلات، رنگ پریدگی مخاطات و کوری عصبی و همچنین وجود لکه های خون در تخم مرغ ها نشانه این بیماریست.اگر این بیماری زود تشخیص داده شود با مکمل های ویتامینی قابل درمان خواهد بود.

 بیماری های انگلی:کوکسیدیوز Coccidiosis :یک بیماری انگلی است که عموما در پرنده هایی که در آشغال ها و کود زندگی می کنند دیده می شود.اگر یک بار کوکسیدیوز به مرغ داری شما بیاید ریشه کن کردن آن خیلی مشکل خواهد بود. این عفونت کاهش پیدا خواهد کرد اگر آشغال ها و کودها به طور منطقی خشک شوند. عفونت می تواند سبب کاهش وزن گیری و یا کاهش تولیدات شود. زیرا این انگل بافت های روده کوچک را مورد تهاجم قرار می دهد و ایجاد مزاحمت در هضم و جذب در دستگاه گوارش می کند. در این بیماری اسهال و احتمالا قطره های خون دیده می شود. هر چند که نشانه های این بیماری وابسته به سایر بیماری ها است اما عفونت های ایجاد شده ممکن است پرنده را بکشد. کوکسیدیواستاتها اغلب برای درمان و یا پیشگیری از عفونت در پرندگانی که در بستر پرورش می یابند استفاده می شوند. این دارو ها احتیاط مصرف دارند و باید آنها را با احتیاط مصرف کرد.اگر چه این دارو ها برای مرغ مفیدند ولی برای بعضی حیوانات دیگر سمی هستند (مثل سگ ها و اسب ها)، همچنین این دارو ها برای مرغابی ها و یا غاز ها مفید است. همچنین هنگام کشتار پرنده ها نباید از این دارو ها استفاده کرد(در این زمینه با دامپزشک ویا جیره نویس خود مشورت کنید.).اگر پرندگان برای مدت زیادی نگه داشته می شوند، امکان این وجود دارد که بتدریج بر علیه کوکسیدیوز ایمنی بوجود آید. این مکانیسم فوق الغده مهم است برای پرندگانی که از تخم آنها استفاده می شود.زیرا ایمنی در تخم آنها هم بوجود می آید، و جوجه های آنها اگر در هفته 3 و4 آنتی کوکسیدیوز دریافت کرده باشند، کافی است. و دیگر احتیاجی به در یافت داروی دیگری ندارند و این روش بسیار اقتصادی است. برای تحریک سیستم ایمنی ، وقتی با یک دز پایین کوکسیدیواستات ها در جیره استارتر داده شود پرنده دچار یک عفونت ملایم میشوند وسیستم ایمنی گسترش پیدا میکند.اگر برای بار اول به پرنده ها به دقت دارو داده شود عفونت های شدید کاهش پیدا می کند. اگر نشانه ها مشاهده شدند (اسهال، پرهای ژولیده، بی میلی و سستی) دارو های ملایم تهیه شده در آب می توانند با عفونت مبارزه کنند

.مایت ها ((mites: مایت های پرندگان، کوچک، سیاه و حشره های خون خوار هستند. آنها حشره را نمی کشند اما می توانند سبب کاهش تولید تخم مرغ در مرغ های تخم گذار شوند. آنها برای مدت زیادی بر روی پرنده زندگی نمی کنند، بنابراین فاصله انداختن بین دو دوره جوجه ریزی کمک زیادی به خروج مایت ها می کند. همچنین می توان از حشره کش ها بر علیه مایت ها استفاده کرد.برای پی بردن به وجود مایت هامی توان به دنبال آنها در زیر پر پرندگان در قسمت مخرج گشت. روش دیگر قراردادن پرهای ژولیده پرندگان روی تکه کاغذ سفید است، مایت ها بر روی تکه کاغذ مانند لکه ای یا نقطه ای سیاه رنگ نمایان می شود.

شپش ها ((Lice:ششپش ها مانند مایت ها عمومی نیستند.آنها تغذیه می کنند از فولیکول های پوست و سبب کاهش محصولات می شوند.تخم های آنها مانند خوشه ای سفید رنگ بر روی پایه فولیکول پرها نمایان است. همانند مایت ها با فاصله مناسب بین دو دوره می توان آنها را بیرون کرد یا اینکه از حشره کش ها استفاده نمود.

 کانی بالیسم Cannibalism:کانی بالیسم وقتی شروع می شود که پرندگان با نوک خود به پر ها یا پنجه پاهها یا سرها و یا مخرج دیگر پرندگان را مورد هجوم قرار دهند. اگر آن منطقه در ادامه نوک زدن خونریزی کند، ممکن است مرگ پرنده را در پی داشته باشد. نوک زدن به مخرج اغلب در مرغ هایی که در بستر زندگی می کنند و یا بوقلمون ها اتفاق می افتد.مرغ های جوان به خصوص آنهایی که وزن بیشتر دارند، استعداد بیشتری برای بیرون زدگی دارند(اویداکت بعد تخم گذاری به جای خود بر نمی گردد)، که محرک نوک زدن به مخرج است. همچنین ممکن است در این زمان روده ها هم به بیرون هدایت شود.این یک مورد برای کانی بالیسم است. بیشتر موارد در مورد تخم گذار ها و سپس در مورد گوشتی ها است. این موارد در حالات کمبود های مواد معدنی از قبیل: نمک، ویتامین ها یا اسید آمینه ها (سازنده پروتئین ها). موارد دیگر در ایجاد کانی بالیسم استرس ها مثل محرومیت از غذا، ازدحام زیاد، گرمای زیاد، نامناسب بودن تهویه ها و شدت نور زیاد است.حذف کردن این استرس ها می تواند کمک به حذف یا کاهش کانی بالیسم شود. اگر ممکن باشد باید مجروحین کانی بالیسم را جمع آوری کرد وبری مدتی آنها را جدا گانه پرورش داد تا جراحات آنها خوب شود. بیرون بردن آنها از گله کمک به از بین بردن تحریک نوک زدن در سایرین می کند.یک روش مناسب دیگر برای کنترل و یا پیشگیری از کانی بالیسم دست کاری در نور دهی است. کاهش شدت نور و یا خاموشی در خلال نور دهی در روز کمک به آرام کردن کانی بالیسم می شود. همچنین استفاده از نور قرمز کمک به این گونه موارد می کند. مدت نور دهی در مرغ های بستر نباید کم شود. راه حل دیگر چیدن منقار در همه پرندگان در هچری(روز آخر) یا بعد از آن است.نوک های تیز(فقط یک بخش خیلی کوچک) از منقار را می توان با سوهان ناخن و یا نوک چین برقی اصلاح کرد. با این روش نوک ها خطر کمتری برای دیگر پرندگان دارد، اما باید مراقب بود که به آب خوردن و دان خوردن پرنده صدمه ای وارد نشود.

 بیماری های متابولیک (Metabolic Diseases):

بیماری های متابولیک، ارگان های داخلی بدن و رشد آنها را مورد تاثیر قرار می دهد و موجب از بین رفتن قسمت زیادی از مرغ های اقتصادی و خانگی می شود. پرندگان اصلی این عارضه بوقلمون ها و مرغ های گوشتی هستند. بیشترین ضرر این بیماری کاهش در اندازه رشد است.دو نوع مهم از بیماری های متابولیکی عبارتند از، بی نظمی در سیستم قلبی- ریوی، سندرم مرگ ناگهانی و آسیت می باشد. یک نوعی از بیماری لنگش پا، اثبات شده است که وابسته به اختلالات متابولیکی است. این اختلالات متابولیکی می تواند به طور قابل توجهی در کاهش رشد موثر باشد. که می تواند در اثر کاهش خوردن غذا باشد. برای مثال، حظور غذا فقط در مدت روشنایی روز (بعد از سن یک هفتگی).غذاهایی که کمتر کامل می شوند سبب می شوند که جذب مواد غذایی کمتر شده و به دنبال آن کاهش رشد مرغ یا جوحه را در پی دارد. ذکر این نکته الزامی است که جیره جوجه گوشتی با جیره جوجه تخم گذار تفاوت های زیادی با هم دارند، ونمی توان آنها را به جای یکدیگر به گله داد.روش دیگر در کاهش رشد جوجه ها استفاده از مدیریت نور دهی است که از لحاظ تجاری موفقیت آمیز بوده است. این برنامه نور دهی تعداد ساعت های نور را در روز که به پرنده داده می شود کاهش می دهد (بعد از روز 5 تا 7) برنامه های که هم اکنون هستندزمان نور دهی را از 24 ساعت در روز به 6تا8 ساعت می رساند و به دنبال آن به صورت هفتگی نور را افزایش می دهند. برای جوجه های گوشتی این افزایش به طور تقریبی 4 ساعت در هفته افزایش می یابد و برای بوقلموی ها تقریبا 2 ساعت در هفته. این برنامه ها تقریبا برای بزرگ کردن گله های کوچک غیر عملی هستند. نگه داشتن نور دهی در طی ساعت های نور طبیعی روز یا در محدوده 8 تا 12 ساعت در روز کمک زیادی به کاهش تعداد زمین گیری ها و یا مرده ها دارد] . البته به اعتقاد بنده این روش برای جوجه های تخم گذار است نه برای جوجه های گوشتی

 سندرم مرگ ناگهانی (Sudden Death Syndrome):جوجه ها و بوقلمون هایی که از سندرم ناگهانی مرگ تلف می شوند اغلب موارد به صورت به پشت افتاده می میرند و در هیچ زمانی به جلو نمی افتند. آنها بدون ظهور هیچ گونه نشانی تلف می شوند، مستقیما بعد از یک تشنج می میرند. آنها معمولا پرندگانی درشت و در اغلب موارد خروس ها هستند.چرا اینکه پرندگان می میرند هنوز مشخص نیست، اما این مشخص شده است که در همه آنها بی نظمی در سرخرگ ششی وجود داشته است. در گله های گوشتی از یک هفتگی شروع شده و حد اکثر تا حول و هوش هفته سوم ادامه دارد. رشد سریع یکی از دلیل های آن است. رشد آهسته تر کمک خواهد کرد تلفات کمتری داشته باشیم.

 آسیت و نا کار آمدی قلب (Ascites and Heart Failure): آسیت در هنگام بروز فشار بر روی سیستم سرخرگ ریوی و جمع شدن مایعات در بطن پرنده بوجود می آید. در چندین مورد شانه ها و چنگال های آبی رنگ یافت شده است. تنفس آنها بدون صدا و با دهان باز است و همچنین پرهای آنها ژولیده و موج دار است. این پرندگان ممکن است بدون هیچ نشانه بارزی بمیرند. پرندگانی هم که در این بیماری زنده می مانند محکوم به ذبح شدن هستند زیرا نگه داشتن آنها اقتصادی نیست.خیلی از موارد ممکن است منجر به گسترش آسیت شود. این بیماری با رشد سریع و دمای سرد در طی جوجه کشی، ارتفاع زیاد از زمین، نمک بیش از حد در جیره غذایی و یا فاکتور های ژنتیکی تحرک می شود.پیشگیری از این بیماری شامل، جلوگیریاز رشد سریع پرنده ها، اطمینان از هوای گرم و مناسب در اتاق جوجه کشی و کنترل کیفیت آب (از لحاظ مقدار سدیم ). همچنین مهم است انبار غلات هم دارای تهویه مناسب باشد چرا که آمونیاک می تواند سبب آسیب به بافت ریه و ایجاد استعداد بروز آسیت شود.

 مشکلات پا( فلجی، پا های ناتوان، لنگش) Leg Problems(Cripples, Leg Weakness, Lameness)همه پرندگان می توانند در معرض مشکلات پا ها قرار گیرند اما به نظر می رسد این مشکلات بیشتر در مرغ های گوشتی دیده می شود. پا ها ممکن است به صورت گوشه دار و عجیب و غریب و زاویه دار در بدن باشد و یا ممکن است به صورت زانوی بد شکل که به صورت پا های کمانی دار به بظر می رسد و یا به صورت مبالغه آمیز به صورت زانوی گاوی شکل درآید. اغلب این مشکلات آنقدر سخت هستند که پرنده نتواند به راحتی حرکت کند و غذا وآب مناسب رابه دست آورد و در نتیجه وزن گیری آهسته تری خواهد داشت. مشکلات دیگر نیز می توانند در بالای مفصل پا اتفاق بیافتد. این پرنده ها به سختی می توانند در اطراف خود حرکت کنند.یکی از علت های اصلی که باعث بد شکل شدن زاویه دار در مرغ های گوشتی و یا بوقلمون ها می شود رشد سریع آنها است. اثبات شده است که در رشد آهسته تر پرندگان و یا در شرایط نور دهی مناسب و یا محدودیت غذا های ملایم سبب کاهش اینگونه مشکلات خواهد شد.مشابه این مشکلات در بخش بیماری های متابولیک بحث شد.اگر در زمانی که جوجه وارد سالن می شود بستر مناسبی در سالن نباشد، پرندگان جوان تعادل خود را از دست می دهند و لیز می خورند. این خود عاملی در ایجاد مشکلات در پاها است. مخصوصا در بوقلمون های جوان و مرغ های آبزی. همچنین وجود سالن های نسبتا خشک مهم به نظر می رسد اما نباید به حدی خشک باشد که گرد و غبار در سالن ها داشته باشیم. سالن های نمور می توانند در ایجاد مشکلات پاها و جراحات آنها موثر باشد.تغذیه های بد و یا بالانس نشده هم یکی از عوامل این بیماری است. پا ها رشد میکنند وسبب ایجاد بد شکلی می شوند. ویتامین و یا مواد معدنی (منگنز، روی، سلنیوم، ویتامین E، بیوتین، نیاسین، اسید فولیک، ریبو فلاوین، پیرو دوکسین) می توانند سبب ظهور این بیماری شوند . کمبود های پروتئین و متعادل نبودن اسید آمینه ها هم می توانند سبب ظهور این بیماری شوند.عفونت های میکروبی هم می توانند این بیماری را ایجاد کنند. مفصلهل ممکن است ورم داشته و یا نداشته باشند، پرنده از حرکت کردن امتناع میکند. کاهش استرس ها می تواند به بهبود این بیماری کمک کند. شما می توانید با جلوگیری از سرما (به خصوص در شب)، ازدحام زیاد، شرایط محیط نمور و جلوگیری مناسب از بیماری ها از ایجاد این بیماری پیش گیری