علوم خاك (مقالات و مطالب مرتبط با خاك شناسی)

[فلفل نمك]

اثر رژيم رطوبتي و ويژيگي هاي خاك بر فسفر بومي و بازيابي فسفر افزوده شده به خاك هاي آهكي
ادهمي ابراهيم,رونقي عبدالمجيد,مفتون منوچهر



فسفر به عنوان يك عنصر ضروري در توليد محصولات كشاورزي مهم است. از سوي ديگر توانايي آن در القاي كمبود عناصر كم مصرف ضروري و اثرات منفي آن بر محيط زيست سبب توجه بيشتر به اين عنصر شده است. از آنجا كه رژيم رطوبتي و ويژگي هاي خاك از جمله عوامل مهم در واكنش فسفر در خاك هستند، تحقيق حاضر جهت بررسي تاثير دو سطح فسفر (صفر و 300 ميلي گرم فسفر در كيلوگرم خاك از منبع دي هيدروژن پتاسيم فسفات) و دو رژيم رطوبتي (غرقاب و رطوبت 20% وزني) بر فسفر محلول در بي كربنات سديم (روش اولسن) در 20 خاك آهكي با ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي متفاوت در زمان هاي 1، 2، 5، 10، 20، 40، 80 و 160 روز بصورت طرح كاملا تصادفي در دو تكرار انجام شد. جهت بررسي اثر مستقيم و غيرمستقيم ويژگي هاي خاك بر بازيابي فسفر، از روش ضرايب مسير استفاده شد. نتايج نشان داد كه غرقابي شدن خاك سبب افزايش فسفر بومي در زمان هاي 2، 1، 5 و 10 روز در مقايسه با رطوبت 20% وزني شد، و در زمان هاي بيشتر اثر معني داري نداشت. رژيم رطوبتي غرقابي سبب كاهش معني دار بازيابي فسفر اضافه شده به خاك در روزهاي 80 و 160 در مقايسه با رطوبت 20% وزني شد، در حالي كه در ساير زمان ها اثر معني داري بر آن نداشت. با توجه به اثر معني دار رژيم رطوبتي و برهمكنش رژيم رطوبتي و ويژگي هاي خاك بربازيابي فسفر در روزهاي 80 و 160، اثر ويژگي هاي خاك بر بازيابي فسفر در اين زمان ها بررسي شد. نتايج حاصله نشان كه در حالت غرقابي اكسيدهاي آهن، آلومينيوم و منگنز، رس و نسبت رس به كربنات كلسيم فعال بصورت منفي و كربنات كلسيم معادل بصورت مثبت بر بازيابي فسفر اضافه شده به خاك در روزهاي 80 و 160 تاثير داشته است. در رطوبت 20% وزني نيز روند مشابهي ديده شد با اين تفاوت كه اثر اكسيدهاي آهن و كربنات كلسيم معادل بر آن معني دار نبود. نتايج ضرايب مسير نشان داد كه در رطوبت 20% وزني اثر مستقيم كربنات كلسيم معادل و كربنات كلسيم فعال بر بازيابي فسفر بيشتر از رژيم غرقابي بود. نتايج ضرايب مسير همچنين بيانگر نقش مستقيم و غير مستقيم كربنات كلسيم معادل و نسبت رس به كربنات كلسيم فعال در واكنش فسفر در خاك هاي آهكي ما در هر دو رژيم رطوبتي مورد مطالعه مي باشد. با توجه به اينكه واكنش فسفر در خاک به ميزان قابل توجهي تحت تاثير اكسيدهاي آهن، آلومينيوم و منگنز قرار گرفت. بنابراين تحقيقات بيشتري همراه با اندازه گيري تغيير شكل هاي شيميايي آهن، آلومينيوم و منگنز در رژيم هاي رطوبتي متفاوت و توانايي شكل هاي متفاوت آنها در جذب و آزادسازي فسفر توصيه مي شود.

[فلفل نمك]

اثر نيكل (Ni) و منابع مختلف نيتروژن بر رشد و نمو و خصوصيات كمي و كيفي خيار در سيستم آبكشت (هايدروپونيك)
آذرمي رسول,طباطبايي سيدجلال,مطلبي آذر عليرضا,بايبوردي احمد


نيكل (Ni) يكي از عناصر است كه در متابوليسم نتيروژن در گياه نقش دارد. به منظور بررسي تاثير نيكل بر رشد و نمو و خصوصيات كمي و كيفي خيار تغذيه شده با مناقع مختلف نيتروژن (اوره و نيترات آمونيوم) و غلظت هاي مختلف نيكل (1، 0.5، 0 ميلي گرم در ليتر) آزمايشي با طرح فاكتوريل در 4 تكرار و در دو رقم خيار به نام هاي سينا و ويكيما در تير ماه 1383 در گلخانه آبكشت دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز انجام گرديد. غلظت نيتروژن كل در محلول غذايي 200 ميلي گرم در ليتر از منابع مختلف نيتروژن بود. گياهان به مدت 6 ماه نگهداري و هر هفته دوبار ميوه ها برداشت و توزين شدند. در آخر آزمايش دو بوته از هر واحد آزمايشي برداشت و تعداد برگ و ميوه شمارش و همچنين مقدار فتوسنتز، غلظت نيتروژن كل، سطح برگ، وزن تر و خشك ميوه ها اندازه گيري شد. ويژگي هاي كيفي خيار از قبيل مواد جامد محلول، pH، قابليت هدايت الكتريكي (EC) آب ميوه و رنگ ميوه ها مورد بررسي قرار گرفت. تاثير سطوح مختلف نيكل بر عملكرد (بر حسب وزن تر ميوه) در رقم ويكيما معني دار بود ولي در رقم سينا معني دار نشد. حداكثر عملكرد در رقم ويكيما در غلظت 0.5 ميليگرم در ليتر نيكل با منبع اوره، 1.45 كيلوگرم و با منبع نيترات آمونيوم، 1.53 كيلوگرم در بوته بود. مقدار وزن خشك در رقم ويكيما تغذيه شده با اوره و نيكل 0.5 ميلي گرم در ليتر 16.5% بيشتر از تيمار بدون نيكل بود، با اينحال در همين رقم در تغذيه نيترات آمونيومي مقدار ماده خشك با افزايش نيكل كاهش يافت. غلظت نيكل برگ با افزايش غلظت نيكل در محلول غذايي به طور معني داري افزايش يافت و حداكثر غلظت نيكل در گياهان تغذيه شده با نيترات آمونيوم و سطح نيكل 1 ميلي گرم در ليتر بدست آمد. غلظت نيكل در رقم سينا كمتر، ولي در رقم ويكيما تجمع نيكل بيشتر بود. تاثير تيمارها بر رنگ ميوه در رقم ويكيما معني دار شد و گياهان تغذيه شده با اوره و نيكل 0.5 ميلي گرم در ليتر پررنگ تر بودند. در رقم سينا نوع كود نيتروژنه بر EC آب ميوه تاثير معني داري داشت. افزايش غلظت نيكل با 0.5 ميلي گرم در ليتر در محلول غذايي حاوي اوره به عنوان منبع نيتروژن در بعضي ارقام مثل ويكيما تاثير مثبت روي عملكرد خيار داشته ولي در بعضي ارقام مثل سينا نه تنها تاثير مثبت نداشته بلكه باعث كاهش رشد مي گردد.

[فلفل نمك]

اجزاي مختلف فسفر معدني در برخي از خاك هاي استان همدان و ارتباط آنها با فسفر قابل جذب خاك
سمواتي مهدي,حسين پور عليرضا



تعيين شكل هاي مختلف فسفر خاك در ارزيابي وضعيت فسفر خاك مهم است. به همين منظور، مقدار و توزيع فسفر در شكل هاي مختلف معدني و آلي در 53 نمونه خاك استان همدان بررسي شد. خاك ها به صورت دنباله اي به منظور تعيين اجزاي معدني و آلي فسفر عصاره گيري شدند. فسفات معدني به شش جز شامل، دي كلسيم فسفات، اكتا كلسيم فسفات، آپاتيت، فسفات پيوند شده با آلومينيوم، فسفات پيوند شده با آهن و فسفر حبس شده درون اكسيدهاي آهن تفكيك شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه دامنه اجزاي مختلف فسفر داراي تغييرات نسبتا زيادي بود. تغييرات فسفر كل خاك ها در دامنه 926-2686 با ميانگين 1533 ميلي گرم در كيلوگرم خاك بود. دامنه تغييرات فسفات هاي كلسيم 104-1872 با ميانگين 801 ميلي گرم در كيلوگرم خاك بود كه 78.5 درصد فسفر معدني و 52.3 درصد از فسفر كل را تشكيل مي دهد كه شكل غالبا فسفر خاك است. دامنه تغييرات فسفات پيوند شده با آهن 1-185 با ميانگين 59 ميلي گرم در كيلوگرم خاك كه 5.8 درصد از فسفر معدني و 3.8 درصد از فسفر كل را تشكيل مي دهد. دامنه تغييرات فسفاات پيوند شده با آلومينيوم 5-523 با ميانگين 128 ميلي گرم در كيلوگرم خاك كه 12.5 درصد از فسفر معدني و 8.3 درصد از فسفر كل را تشكيل مي دهد. فسفر حبس شده درون اكسيدهاي آهن 0.0-371 با ميانگين 33 ميلي گرم در كيلوگرم خاك كه 3.2 درصد از فسفر معدني و 2.2 درصد از فسفر كل را تشكيل مي دهد. دامنه تغييرات فسفر آلي 75-676 با ميانگين 277 ميلي گرم در كيلوگرم خاك بود كه 18.1 درصد از فسفركل را تشكيل مي دهد. نتايج مطالعات همبستگي نشان داد كه فسفر قابل دسترس (فسفر عصاره گيري شده به روش اولسن) همبستگي معني داري با دي كلسيم فسفات، اكتا كلسيم فسفات، فسفات پيوند شده با آلومينيوم، مجموع فسفات هاي كلسيم و فسفات هاي آهن و آلومينيوم داشت. اين نتيجه نشان مي دهد كه احتمالا اين اجزا مي توانند به وسيله گياه استفاده شوند.

[فلفل نمك]

استفاده از Agrobacterium rhizogenes براي ايجاد ريشه هاي القايي در چند گياه دولپه اي
شاه محمدي مژگان,قرباني شيرين,اصغرزاده احمد,رجالي فرهاد,شعراي نجاتي عليرضا



سه سويه باكتري Agrobacterium rhizogenes (A4S و A4V و يك سويه منصوب به اين باكتري) براي مايه زني هفت نوع بافت گياهي شامل ديسك هاي استريل هويج، برگچه ها و لپه هاي دانه رست لوبيا، ساقه گياه كامل لوبيا، ساقه هاي ميان گرهي حاصل از كشت بافت سيب زميني، ريشه چه دانه رست استريل يونجه و ساقه هاي ميان گرهي كامل يونجه به كار برده شد. در ديسك هاي هويج، برگچه و ساقه لوبيا و ساقه هاي سيب زميني در محل مايه زني ريشه هاي ظريف و انبوه مشاهده گرديد. درصد تشكيل ريشه هاي القايي در گياهان مختلف توسط سه سوي باكتري متفاوت بود. به نظر مي رسد تشكيل ريشه هاي لقايي تحت تاثير گونه گياهي و سويه باكتري A. rhizogenes قرار دارد.

[فلفل نمك]

بررسي كارآيي گوگرد و مايه تلقيح باكتري هاي جنس تيوباسيلوس بر جذب عناصر غذايي و عملكرد ذرت در يك خاك آهكي
بشارتي حسين,خاوازي كاظم,نورقلي پور فريدون



استفاده از گوگرد يكي از روش هاي افزايش حلاليت عناصر تثبيت شده در خاك هاي آهكي و قليايي محسوب مي شود. شرط بهره گيري از توان بالقوه گوگرد، حضور ميكروارگانيسم هاي اكسيد كننده اين ماده به ويژه باكتري هاي جنس تيوباسيلوس در خاك مي باشد. تحقيق حاضربه منظور بررسي امكان جايگزيني بخشي از كودهاي حاوي فسفرو عناصر كم مصر با گوگرد و مايه تلقيح باکتري هاي تيوباسيلوس به صورت طرح بلوك هاي كاملا تصادفي در قالب آزمايش فاكتوريل در دو سال متوالي در شرايط مزرعه بر روي گياه ذرت، انجام شد. تيمارهاي آزمايشي در سال اول شامل چهار سطح گوگرد (200، 400، 600 و 1000 كيلوگرم در هكتار)، چهار سطح مايه تلقيح تيوباسيلوس (نسبت وزني مايه تلقيح به گوگرد مصرفي معادل 0، 1، 2 و 4 درصد)، شاهد و مصرف بهينه كود براساس آزمون خاك بودند. پس از عمليات تهيه زمين در 72 كرت به ابعاد 5×2.4 متر، تيمارها اعمال گرديد. بذر ذرت از رقم Single Cross 704 به فاصله 17.5 سانتي متر در پشته هايي كه 60 سانتي متر از يكديگر فاصله داشتند، كاشته شد. پس از ظهور گل هاي تاجي، نمونه برداري برگ صورت گرفت. بعد از كامل شدن دوره رشد گياه، از دو رديف مياني هر كرت از سطحي معادل 4.2 متر مربع برداشت انجام شد. وزن تر، وزن خشك، متوسط طول و وزن بلال و همچنين ميزان آهن، روي، مس، منگنز و فسفر در ساقه، برگ و دانه ذرت اندازه گيري شدند. در سال دوم آزمايش تيمارها شامل سه سطح گوگرد (200، 400 و 600 كيلوگرم در هكتار)، دو سطح مايه تلقيح (نسبت وزني مايه تلقيح به گوگرد مصرفي معادل 0 و 1 درصد)، شاهد و مصرف بهينه كود براساس آزمون خاك بودند. در 24 كرت پس از اعمال تيمارها، ذرت كشت گرديد. عمليات تهيه زمين، كاشت، داشت، برداشت، آبياري، كوددهي، نمونه برداري، اندازه گيري شاخص ها و تجزيه و تحليل نتايج همانند سال اول آزمايش انجام شدند. نتايج آزمايش سال اول نشان داد كه از لحاظ شاخص هايي نظير وزن بلال، طول بلال و مقدار جذب فسفر، آهن، روي، مس و منگنز در بخش هوايي ذرت تفاوت معني دار بين تيمارها وجود ندارد و همه آنها در يك سطح آماري قرار گرفتند. اگرچه از لحاظ غلظت فسفر، آهن، مس، روي و منگنز در بخش هوايي ذرت، تفاوت معني داري بين تيمارهاي آزمايشي وجود داشت، ولي هيچ يك از تيمارها با شاهد يا كود سوپر فسفات تريپل اختلاف معني دار نداشتند، اين در حالي است كه تفاوت تيمارها از لحاظ وزن خشك بخش هوايي ذرت معني دار بود و وزن خشك در تيمارهاي شاهد، سوپر فسفات و تيمار 4 (بهترين تيمار از نظر عملكرد) به ترتيب 30.62، 35.83 و 37.71 تن در هكتار بودند و دو تيمار اخير در يك سطح آماري قرار گرفته و تفاوت آنها با شاهد معني دار بود. تيمارهاي 2، 4، 5، 7، 8، 10، 13، 14 و 15 با تيمار كود سوپر فسفات و ساير تيمارها با تيمار شاهد در يك سطح آماري قرار گرفتند. در سال دوم آزمايش، از لحاظ وزن خشك و ميزان عناصر غذايي جذب شده توسط بخش هوايي ذرت تفاوت معني داري بين تيمارها مشاهده نشد، در حالي كه غلظت برخي عناصر در برگ و دانه ذرت در تيمارهاي مختلف متفاوت بوده و تيمار مصرف بهينه كود بيشترين غلظت ها را به خود اختصاص داد.

[فلفل نمك]

بررسي نفوذ گرماي ناشي از سوزاندن بقاياي گياهي و عمليات شعله افكني در خاك هاي زراعي، با استفاده از روش جسم نيمه بينهايت
ايواني افشين,خوش تقاضا محمدهادي



پژوهشگراني كه روي فيزيك حرارت در خاك هاي زراعي تحقيق كرده اند، اثر رژيم هاي حرارتي بلند مدت شبانه روزي و يا فصلي را مورد مطالعه قرار داده و مدل هاي مناسبي ارايه نموده اند. اما اين مدل ها براي ارزيابي انتقال حرارت زودگذر، مانند خسارت ناشي از شعله افكني و سوزاندن بقاياي گياهي، قابل استفاده نيست. به همين دليل در مقاله حاضر فرايند زود گذر انتشار گرماي ناشي از عمليات شعله افكني و سوزاندن بقاياي گياهي در خاك هاي زراعي مورد تحليل قرار مي گيرد. در اين راستا، از معادله موسوم به جسم نيمه بينهايت استفاده شده است. به اين صورت كه خاك زراعي به عنوان يك جسم نيمه بي نهايت در نظر گرفته شده كه از طرف سطح زمين محدود، و از ساير جهت ها، تا بينهايت گسترده شده است. سپس با اعمال فرض هاي ساده كننده، كه مبتني بر فيزيك مساله و تحقيقات ساير پژوهشگران است، نفوذ گرماي ناشي از سوزاندن بقاياي گياهي و شعله افكني را در لايه هاي سطحي خاك، مورد تحليل رياضي قرار گرفته. آنگاه معادلات نسبتا پيچيده حاصل، به منظور استفاده در شرايط عملي، بر مبناي بافت و رطوبت خاك بصورت يك مدل آماري، شبيه سازي شده است. در نهايت، نتايج حاصل از معادلات و مدل هاي پيشنهادي، با نتايج آزمايشات تجربي ساير محققين مقايسه شده و بصورت نظري، اعتبارسنجي گشته اند. مدل ارايه شده كه به اسم Sds نامگذاري شده، نشان مي دهد كه دو عامل زمان تداوم شعله و شرايط خاك (شامل رطوبت و بافت آن)، در آهنگ نفوذ گرما به خاك، داراي نقش اصلي بوده و شدت گرماي شعله سطحي، در اولويت بعدي قرار دارد. از نظر شرايط خاك نيز، حداقل آهنگ نفوذ، در خاك خشك و كم شن رخ داده و حداكثر آن نيز، مجددا در خاك خشك، اما كاملا شني اتفاق مي افتد. بنابراين با استفاده از مدل ارايه شده در اين مقاله ، در هنگام سوزاندن بقاي گياهي مي توان رطوبت مناسب خاك را با توجه به بافت موجود به نحوي توصيه نمود كه نفوذ عمقي گرما در خاك، به حداقل برسد. نتايج ديگر حاصل از عدد گذاري در مدل نشان مي دهد كه در شرايط موسوم، اثر عمليات شعله افكني از عمق 0.5 سانتيمتري خاك، پايين تر نمي رود، در حالي كه در هنگام سوزاندن بقاياي گياهي، با وجود كمتر بودن دماي شعله، دامنه تاثير گرماي سطحي، تا عمق 2.5 سانتيمتري ادامه دارد. حتي در بدترين شرايط، حداكثر عمق نفوذ گرما ناشي از سوزاندن بقايا در خاك زراعي، كمتر از 5 سانتي متر بوده و مواد آلي خاك نيز حداكثر تا عمق 4 سانتي متري تحت تاثير دماي بحراني (كه در اين مقاله 50 درجه سانتيگراد فرض شده) قرار مي گيرند. در عمليات شعله افكني، به علت زمان كوتاه ابقاي گرماي سطحي، حداكثر عمق نفوذ گرما در خاك، به حدود 12 ميلي متر محدود شده و ميكروارگانيسم هاي پايين تر از عمق 7 ميلي متري، از آسيب گرماي بحراني در امان مي مانند. نتايج اين مطالعه، براي درك مكانيسم نفوذ گرما در خاك و اشراف بر شرايط تسريع كننده آهنگ نفوذ، مناسب بوده و از منحني هاي حاصل از مدل، مي توان براي پيش بيني عواقب احتمالي عمليات سوزاندن بقايا و شعله افكني استفاده كرد. هچنين مي توان شرايط را در مزرعه به نحوي مديريت نمود كه در هنگام عمليات فوق، حداقل آسيب به ميكروارگانيسم هاي خاك وارد گردد.

[فلفل نمك]

بهينه سازي توصيه كودهاي شيميايي براي گندم با استفاده از برنامه كامپيوتري
خادمي زهرا,ملكوتي محمدجعفر,مهاجرميلاني پرويز,بلالي محمدرضا


به منظور بهينه سازي توصيه كودهاي شيميايي و آلي براي گندم آبي با استفاده از برنامه كامپيوتري، طرحي به مدت پنج سال از سال 1377 تا سال 1381 انجام گرديد. با استفاده از داده هاي به دست آمده از نتايج طرح هاي تحقيقاتي و نيز با كمك طرح هاي پتانسيل سنجشي، حداكثر توان منابع خاك و آب مناطق مختلف براي توليد گندم آبي تعيين شد. طبق بررسي هاي به عمل آمده، شوري آب آبياري، شوري خاك، مقدار كربنات كلسيم معادل خاك و بافت از مهم ترين متغيرهاي آب و خاك كنترل كننده سطح توليد شناخته شد و تاثير هر يك از اين متغيرها بر عملكرد محصول و پتانسيل توليد خاك تخمين زده شد. پس از تعيين پتانسيل توليد مزرعه مورد نظر و غلظت عناصر غذايي موجود در خاك، با استفاده از جداول مربوط به هر عنصر غذايي، ميزان كودهاي مورد نياز براي گندم تحت شرايط خاص مزرعه تعيين گرديد. در اين برنامه، پس از وارد نمودن نتايج تجزيه نمونه هاي خاك و آب، نام استان و شهر مورد نظر با انتخاب كليد «تاييد» توصيه كودهاي پرمصرف، كم مصرف، اطلاعات مربوط به نوع رقم، تاريخ كاشت و ميزان بذر و اطلاعات ورودي بر روي صفحه مانيتور ظاهر و به طور خودكار در بانك اطلاعاتي ذخيره مي گردد، به طوري كه مي توان با انتخاب كلي «چاپ» آن را مشاهده نمود. اين برنامه با استفاده از نرم افزار Visual Basic تهيه گرديده است. در اين تحقيق سعي گرديد كليه نتايج تحقيقاتي در يك برنامه متمركز شده تا امكان دستيابي كمي به اطلاعات مورد نياز به سادگي امكان پذير گردد. از نكات مهم اين برنامه مكانيزه بودن آن مي باشد كه سعي شده علاوه بر پارامترهاي خاكي و آبي، ارقام مورد توصيه در هر منطقه، تاريخ مناسب كاشت و ميزان بذر مورد نياز گندم نيز گنجانده شود.

[فلفل نمك]

تاثير پتاسيم و عناصر كم مصرف بر عملكرد كمي و كيفي درختان پرتقال در شمال خوزستان
كياني شهرام,ملكوتي محمدجعفر,شهابيان مهرداد


به منظور مطالعه تاثير مصرف پتاسيم و عناصر كم مصرف پرعملكرد و بهبود كيفي ميوه درختان پرتقال در شمال خوزستان آزمايشي از سال 1380-81 به مدت دو سال در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با نه تيمار و سه بلوك (هر كرت شامل يك درخت) بر روي درختان پرتقال هشت ساله رقم مارس در بالغ مركبات مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد دزفول اجرا شد. تيمارهاي سال اول اين تحقيق عبارت بودند از: T1: تيمار شاهد، مصرف 1000 گرم سولفات آمونيوم به صورت پخش سطحي، t2: مصرف 1000 گرم سولفات آمونيوم به صورت پخش سطحي + 50 كيلوگرم كود حيواني + 250 گرم گوگرد پودري به صورت چالكود، t3: T2 + مصرف 415 گرم كلرورپتاسيم، t4: T2 + مصرف 500 گرم سولفات پتاسيم، t5: T2 + مصرف 830 گرم كلرور پتاسيم (دوبرابر ميزان محاسبه شده در تيمار سوم)، t6: T2 + مصرف 1000 گرم سولفات پتاسيم (دوبرابر ميزان محاسبه شده در تيمار چهارم)، t7: T3 + عناصر كم مصرف (120 گرم سولفات روي + 200 گرم سولفات آهن + 200 گرم سولفات منگنز)، t8: T4 + عناصر كم مصرف (مشابه تيمار هفتم)، t9: T2 + مصرف 250 گرم سولفات پتاسيم قبل از آغاز فصل رشد + 207.5 گرم كلرور پتاسيم به صورت سرك در اواسط فصل رشد + عناصر كم مصرف (مشابه تيمار هفتم)، در سال دوم تحقيق براساس نتايج حاصله از سال اول، نسبت به مصرف كودهاي نيتروژنه در تمامي تيمارهاي آزمايشي و محلول پاشي با كلات روي با غلظت سه در هزار در تيمارهاي هفتم، هشتم و نهم اقدام گرديد. نتايج نشان داد تيمارهاي هفتم و هشتم به ترتيب با 37.7 و 34.7 كيلوگرم ميوه به ازاي هر درخت موجب افزايش معني دار عملكرد در سطح پنج درصد نسبت به تميار اول (25.5 كيلوگرم ميوه به ازاي هر درخت) شدند. عملكرد ساير تيمارهاي آزمايشي تفاوت معني داري با شاهد نداشت. محلول پاشي با كلات روي در سال دوم تحقيق اگر چه منجر به افزايش معني دار غلظت روي در تميارهاي هفتم، هشتم و نهم نسبت به بقيه تيمارها گرديد، اما تاثيري بر عملكرد و شاخص هاي كيفي ميوه نداشت. غلظت ساير عناصر غذايي برگ و خصوصيات كيفي ميوه در طول دو سال اجراي آزمايش تحت تاثير هيچ يك از تيمارهاي آزمايشي واقعي نشد. با توجه به نتايج اين تحقيق حد بحراني پتاسيم براي درختان پرتقال در شمال خوزستان كمتر از 200 ميلي گرم در كيلوگرم خاك پيشنهاد مي گردد.

[فلفل نمك]

تاثير عمليات پخش سيلاب بر خصوصيات فيزيكو شيميايي خاك سطحي (مطالعه موردي: عرصه پخش سيلاب بر آبخوان دشت سهرين- قره چريان زنجان)
خلفي جعفر,بيات موحد فرزاد,رضايي علي,مجتهدي قاسم



ايستگاه هاي پخش سيلاب با اهداف متفاوتي احداث شده اند كه درك صحيح از اين اهداف و برنامه ريزي اصولي جهت رسيدن به آنها مي تواند جلوه روشن تري را در آينده به دنبال داشته باشد. اين پژوهش در راستاي دسترسي به بخشي از اين اهداف و با تاكيد بر بررسي تغييرات خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در عرصه پخش سيلاب زنجان، انجام گرديده است. براي انجام اين تحقيق، يك قطعه با ابعاد 100×80 متر در عرصه شاهد و سه قطعه با ابعاد متوسط 500×80 متر در عرصه پخش سيلاب انتخاب گرديد. سرعت نفوذ آب در خاك در داخل قطعه ها به وسيله استوانه هاي مضاعف مورد سنجش قرار گرفت. همچنين ميزان pH، EC، TNV% ، فسفر، پتاسيمو كربن آلي همراه با بافت خاك براي خاك سطحي تا عمق 30 سانتيمتري اندازه گيري شد. نتايج نشان مي دهند كه در مجموع سرعت نفوذ در عرصه پخش سيلاب نسبت به عرصه شاهد كاهش يافته و اختلاف آنها در سطح احتمال 1 درصد داراي تفاوت معني دار مي باشد. افزايش ميزان كربن آلي در عرصه پخش نسبت به عرصه شاهد نيز مشاهده گرديده است. تجزيه و تحليل داده هاي مربوط به مقادير كربن آلي و لاي حاكي از كاهش معني دار آنها در داخل قطعه هاي پخش و از بالا به پايين (از سمت قطعه دوم پخش به سمت قطعه چهارم) است. مقايسه هر يك از عوامل نسبت به هم در داخل هر يك از قعطه هاي عرصه پخش نيز بيانگر افزايش سرعت نفوذ آب در خاك، مقدار لاي و كربن آلي از بالا به پايين (از سمت نهر پخش به طرف پشته خاكي نهر بعدي) است.

[فلفل نمك]

تكثير Glomus intraradices و تهيه مايه تلقيح آن قارچ به روش كشت درون شيشه اي
رجالي فرهاد,علي زاده عزيزاله,ملكوتي محمدجعفر,صالح راستين ناهيد,خاوازي كاظم,اصغرزاده احمد



قارچ هاي ميكوريز آربسكولار همزيست اجباري ريشه در بيش از 80 درصد خانواده هاي گياهي مي باشند. علي رغم تاثيرات مفيد اين قارچ ها، عدم رشد آنها در محيط هاي سنتز شده آزمايشگاهي كه ناشي از طبيعت همزيست اجباري بودن آنهاست، بزرگترين محدوديت براي به كارگيري اين ميكروارگانيسم ها در اراضي كشاورزي مي باشد. تاكنون سه روش هيدروپونيك، ائروپونيك و كشت همزمان ريشه و قارچ به صورت درون شيشه اي براي تكثير صنعتي اين قارچ ها به كار گرفته شده است. از بين روش هاي ذكر شده روش اخير هم از نظر جنبه هاي اقتصادي و هم از نظر خلوص مايه تلقيح تهيه شده، بيشترين موفقيت را در پي داشته است. اين تحقيق بر مبناي ضرورت تهيه و توسعه روش كشت درون شيشه اي همزمان قارچ و ريشه ميزبان و استفاده از اين فرآورده به عنوان مايه تلقيح خالص به مورد اجرا گذاشته شده است. به اين منظور از اسپورهاي قارچ Glomus intraradices بومي خاك هاي ايران استفاده گرديد. اسپورهاي جوان پس از جداسازي از محيط كشت گياه و به منظور حذف آلودگي هاي سطحي در طي چند مرحله با آب مقطر و Tween 20 شسته شدند. براي استريل سطحي اسپورها ابتدا از محلول كلرامين تي دو درصد و سپس از محلولي حاوي استرپتومايسين سولفات با غلظت 200 ميلي گرم در ليتر و جنتامايسين سولفات با غلظت 100 ميلي گرم در ليتر استفاده گرديد. به منظور بررسي آلودگي احتمالي، اسپورها به محيط حداقل منتقل و به مدت يك هفته در دماي 25 درجه سانتي گراد نگهداري گرديدند. با قرار دادن اسپورهاي عاري از آلودگي سطحي در مجاورت راس ريشه هاي القا شده موجود در سطح محيط كشت حداقل، رابطه همزيستي بين دو ارگانيسم برقرار گرديد. براي تكثير همزمان قارچ و ريشه از بطري هاي شيشه اي در پيچ دار حاوي 100 ميلي ليتر محيط حداقل استفاده شد. رنگ آميزي اسپور توليد شده با محلول MTT نشان داد كه بيش از 95 درصد از اسپورهاي توليد شده زنده و داراي قدرت رويش مي باشند. همچنين كلنيزاسيون ريشه هاي القايي با قارچ بيش از 70 درصد بود. نتايج اين تحقيق حاكي از اين است كه روش كشت درون شيشه اي به كار گرفته شده داراي كارايي بسيار خوبي براي تكثير قارچ Glomus intraradices و احتمالا ساير گونه هاي قارچ هاي ميكوريز آربسكولار مي باشد.